| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
5. වෙදනාපඤ්‌හො
5. Vedanāpañho
5. රාජා ආහ ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, සුඛා වෙදනා කුසලා වා අකුසලා වා අබ්‍යාකතා වා’’ති? ‘‘සියා, මහාරාජ, කුසලා, සියා අකුසලා, සියා අබ්‍යාකතා’’ති. ‘‘යදි, භන්‌තෙ, කුසලා න දුක්‌ඛා, යදි දුක්‌ඛා න කුසලා, කුසලං දුක්‌ඛන්‌ති නුප්‌පජ්‌ජතී’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධ පුරිසස්‌ස හත්‌ථෙ තත්‌තං අයොගුළං නික්‌ඛිපෙය්‍ය, දුතියෙ හත්‌ථෙ සීතං හිමපිණ්‌ඩං නික්‌ඛිපෙය්‍ය, කිං නු ඛො, මහාරාජ, උභොපි තෙ දහෙය්‍යු’’න්‌ති? ‘‘ආම, භන්‌තෙ, උභොපි තෙ දහෙය්‍යු’’න්‌ති. ‘‘කිං නු ඛො, තෙ මහාරාජ, උභොපි උණ්‌හා’’ති? ‘‘න හි භන්‌තෙ’’ති. ‘‘කිං පන තෙ, මහාරාජ, උභොපි සීතලා’’ති? ‘‘න හි භන්‌තෙ’’ති. ‘‘ආජානාහි නිග්‌ගහං යදි තත්‌තං දහති, න ච තෙ උභොපි උණ්‌හා, තෙන නුප්‌පජ්‌ජති. යදි සීතලං දහති, න ච තෙ උභොපි සීතලා, තෙන නුප්‌පජ්‌ජති. කිස්‌ස පන තෙ, මහාරාජ, උභොපි දහන්‌ති, න ච තෙ උභොපි උණ්‌හා, න ච තෙ උභොපි සීතලා? එකං උණ්‌හං, එකං සීතලං, උභොපි තෙ දහන්‌ති, තෙන නුප්‌පජ්‌ජතී’’ති. ‘‘නාහං පටිබලො තයා වාදිනා සද්‌ධිං සල්‌ලපිතුං, සාධු අත්‌ථං ජප්‌පෙහී’’ති. තතො ථෙරො අභිධම්‌මසංයුත්‌තාය කථාය රාජානං මිලින්‌දං සඤ්‌ඤාපෙසි –
5. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, sukhā vedanā kusalā vā akusalā vā abyākatā vā’’ti? ‘‘Siyā, mahārāja, kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā’’ti. ‘‘Yadi, bhante, kusalā na dukkhā, yadi dukkhā na kusalā, kusalaṃ dukkhanti nuppajjatī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha purisassa hatthe tattaṃ ayoguḷaṃ nikkhipeyya, dutiye hatthe sītaṃ himapiṇḍaṃ nikkhipeyya, kiṃ nu kho, mahārāja, ubhopi te daheyyu’’nti? ‘‘Āma, bhante, ubhopi te daheyyu’’nti. ‘‘Kiṃ nu kho, te mahārāja, ubhopi uṇhā’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kiṃ pana te, mahārāja, ubhopi sītalā’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Ājānāhi niggahaṃ yadi tattaṃ dahati, na ca te ubhopi uṇhā, tena nuppajjati. Yadi sītalaṃ dahati, na ca te ubhopi sītalā, tena nuppajjati. Kissa pana te, mahārāja, ubhopi dahanti, na ca te ubhopi uṇhā, na ca te ubhopi sītalā? Ekaṃ uṇhaṃ, ekaṃ sītalaṃ, ubhopi te dahanti, tena nuppajjatī’’ti. ‘‘Nāhaṃ paṭibalo tayā vādinā saddhiṃ sallapituṃ, sādhu atthaṃ jappehī’’ti. Tato thero abhidhammasaṃyuttāya kathāya rājānaṃ milindaṃ saññāpesi –
‘‘ඡයිමානි , මහාරාජ, ගෙහනිස්‌සිතානි සොමනස්‌සානි, ඡ නෙක්‌ඛම්‌මනිස්‌සිතානි සොමනස්‌සානි, ඡ ගෙහනිස්‌සිතානි දොමනස්‌සානි, ඡ නෙක්‌ඛම්‌මනිස්‌සිතානි දොමනස්‌සානි, ඡ ගෙහනිස්‌සිතා උපෙක්‌ඛා, ඡ නෙක්‌ඛම්‌මනිස්‌සිතා උපෙක්‌ඛාති, ඉමානි ඡ ඡක්‌කානි, අතීතාපි ඡත්‌තිංසවිධා වෙදනා, අනාගතාපි ඡත්‌තිංසවිධා වෙදනා, පච්‌චුප්‌පන්‌නාපි ඡත්‌තිංසවිධා වෙදනා, තදෙකජ්‌ඣං අභිසඤ්‌ඤුහිත්‌වා අභිසම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා අට්‌ඨසතං වෙදනා හොන්‌තී’’ති.
‘‘Chayimāni , mahārāja, gehanissitāni somanassāni, cha nekkhammanissitāni somanassāni, cha gehanissitāni domanassāni, cha nekkhammanissitāni domanassāni, cha gehanissitā upekkhā, cha nekkhammanissitā upekkhāti, imāni cha chakkāni, atītāpi chattiṃsavidhā vedanā, anāgatāpi chattiṃsavidhā vedanā, paccuppannāpi chattiṃsavidhā vedanā, tadekajjhaṃ abhisaññuhitvā abhisampiṇḍetvā aṭṭhasataṃ vedanā hontī’’ti.
‘‘කල්‌ලොසි, භන්‌තෙ නාගසෙනා’’ති.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
වෙදනාපඤ්‌හො පඤ්‌චමො.
Vedanāpañho pañcamo.
