| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མིལིནྡཔཉྷཔཱལི༹ • Milindapañhapāḷi |
༥. ཝེདནཱཔཉྷོ
5. Vedanāpañho
༥. རཱཛཱ ཨཱཧ ‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, སུཁཱ ཝེདནཱ ཀུསལཱ ཝཱ ཨཀུསལཱ ཝཱ ཨབྱཱཀཏཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, མཧཱརཱཛ, ཀུསལཱ, སིཡཱ ཨཀུསལཱ, སིཡཱ ཨབྱཱཀཏཱ’’ཏི། ‘‘ཡདི, བྷནྟེ, ཀུསལཱ ན དུཀྑཱ, ཡདི དུཀྑཱ ན ཀུསལཱ, ཀུསལཾ དུཀྑནྟི ནུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི། ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, མཧཱརཱཛ, ཨིདྷ པུརིསསྶ ཧཏྠེ ཏཏྟཾ ཨཡོགུལ༹ཾ ནིཀྑིཔེཡྻ, དུཏིཡེ ཧཏྠེ སཱིཏཾ ཧིམཔིཎྜཾ ནིཀྑིཔེཡྻ, ཀིཾ ནུ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨུབྷོཔི ཏེ དཧེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, ཨུབྷོཔི ཏེ དཧེཡྻུ’’ནྟི། ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨུབྷོཔི ཨུཎྷཱ’’ཏི? ‘‘ན ཧི བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཀིཾ པན ཏེ, མཧཱརཱཛ, ཨུབྷོཔི སཱིཏལཱ’’ཏི? ‘‘ན ཧི བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཨཱཛཱནཱཧི ནིགྒཧཾ ཡདི ཏཏྟཾ དཧཏི, ན ཙ ཏེ ཨུབྷོཔི ཨུཎྷཱ, ཏེན ནུཔྤཛྫཏི། ཡདི སཱིཏལཾ དཧཏི, ན ཙ ཏེ ཨུབྷོཔི སཱིཏལཱ, ཏེན ནུཔྤཛྫཏི། ཀིསྶ པན ཏེ, མཧཱརཱཛ, ཨུབྷོཔི དཧནྟི, ན ཙ ཏེ ཨུབྷོཔི ཨུཎྷཱ, ན ཙ ཏེ ཨུབྷོཔི སཱིཏལཱ? ཨེཀཾ ཨུཎྷཾ, ཨེཀཾ སཱིཏལཾ, ཨུབྷོཔི ཏེ དཧནྟི, ཏེན ནུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི། ‘‘ནཱཧཾ པཊིབལོ ཏཡཱ ཝཱདིནཱ སདྡྷིཾ སལླཔིཏུཾ, སཱདྷུ ཨཏྠཾ ཛཔྤེཧཱི’’ཏི། ཏཏོ ཐེརོ ཨབྷིདྷམྨསཾཡུཏྟཱཡ ཀཐཱཡ རཱཛཱནཾ མིལིནྡཾ སཉྙཱཔེསི –
5. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, sukhā vedanā kusalā vā akusalā vā abyākatā vā’’ti? ‘‘Siyā, mahārāja, kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā’’ti. ‘‘Yadi, bhante, kusalā na dukkhā, yadi dukkhā na kusalā, kusalaṃ dukkhanti nuppajjatī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha purisassa hatthe tattaṃ ayoguḷaṃ nikkhipeyya, dutiye hatthe sītaṃ himapiṇḍaṃ nikkhipeyya, kiṃ nu kho, mahārāja, ubhopi te daheyyu’’nti? ‘‘Āma, bhante, ubhopi te daheyyu’’nti. ‘‘Kiṃ nu kho, te mahārāja, ubhopi uṇhā’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kiṃ pana te, mahārāja, ubhopi sītalā’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Ājānāhi niggahaṃ yadi tattaṃ dahati, na ca te ubhopi uṇhā, tena nuppajjati. Yadi sītalaṃ dahati, na ca te ubhopi sītalā, tena nuppajjati. Kissa pana te, mahārāja, ubhopi dahanti, na ca te ubhopi uṇhā, na ca te ubhopi sītalā? Ekaṃ uṇhaṃ, ekaṃ sītalaṃ, ubhopi te dahanti, tena nuppajjatī’’ti. ‘‘Nāhaṃ paṭibalo tayā vādinā saddhiṃ sallapituṃ, sādhu atthaṃ jappehī’’ti. Tato thero abhidhammasaṃyuttāya kathāya rājānaṃ milindaṃ saññāpesi –
‘‘ཚཡིམཱནི , མཧཱརཱཛ, གེཧནིསྶིཏཱནི སོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨནིསྶིཏཱནི སོམནསྶཱནི, ཚ གེཧནིསྶིཏཱནི དོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨནིསྶིཏཱནི དོམནསྶཱནི, ཚ གེཧནིསྶིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ, ཚ ནེཀྑམྨནིསྶིཏཱ ཨུཔེཀྑཱཏི, ཨིམཱནི ཚ ཚཀྐཱནི, ཨཏཱིཏཱཔི ཚཏྟིཾསཝིདྷཱ ཝེདནཱ, ཨནཱགཏཱཔི ཚཏྟིཾསཝིདྷཱ ཝེདནཱ, པཙྩུཔྤནྣཱཔི ཚཏྟིཾསཝིདྷཱ ཝེདནཱ, ཏདེཀཛ྄ཛྷཾ ཨབྷིསཉྙུཧིཏྭཱ ཨབྷིསམྤིཎྜེཏྭཱ ཨཊྛསཏཾ ཝེདནཱ ཧོནྟཱི’’ཏི།
‘‘Chayimāni , mahārāja, gehanissitāni somanassāni, cha nekkhammanissitāni somanassāni, cha gehanissitāni domanassāni, cha nekkhammanissitāni domanassāni, cha gehanissitā upekkhā, cha nekkhammanissitā upekkhāti, imāni cha chakkāni, atītāpi chattiṃsavidhā vedanā, anāgatāpi chattiṃsavidhā vedanā, paccuppannāpi chattiṃsavidhā vedanā, tadekajjhaṃ abhisaññuhitvā abhisampiṇḍetvā aṭṭhasataṃ vedanā hontī’’ti.
‘‘ཀལློསི, བྷནྟེ ནཱགསེནཱ’’ཏི།
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
ཝེདནཱཔཉྷོ པཉྩམོ།
Vedanāpañho pañcamo.
