| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
2. வேத³னாத்திகவண்ணனா
2. Vedanāttikavaṇṇanā
1. வேத³னாத்திகே படிச்சாதி³னியமந்தி திகபத³ஸம்ப³ந்த⁴வஸேன படிச்சவாராதீ³ஸு வத்தப்³ப³ங் படிச்சஸஹஜாதட்டா²தி³னியமனங் ந லப⁴ந்தி வேத³னாரூபனிப்³பா³னானி. கஸ்மா? திகமுத்தகத்தா. ததா² பச்சயுப்பன்னவசனங். ந ஹி ஸக்கா வத்துங் வேத³னங் ரூபங் நிப்³பா³னஞ்ச ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸுகா²ய வேத³னாய ஸம்பயுத்தங் த⁴ம்மங் படிச்ச ஸுகா²ய வேத³னாய ஸம்பயுத்தோ உப்பஜ்ஜதீ’’தி. திகத⁴ம்மானந்தி வேத³னாத்திகத⁴ம்மானங். தத்தா²தி ஹேதுபச்சயாதீ³ஸு. யதா²னுரூபதோதி வேத³னாதீ³ஸு யோ யஸ்ஸ வேத³னாய ஸம்பயுத்தத⁴ம்மஸ்ஸ ஆரம்மணாதி³பச்சயோ ப⁴விதுங் யுத்தோ, தத³னுரூபதோ. ஆரம்மணாதீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஆரம்மணாதி⁴பதிஆரம்மணூபனிஸ்ஸயாதி³கே ஸங்க³ண்ஹாதி.
1. Vedanāttike paṭiccādiniyamanti tikapadasambandhavasena paṭiccavārādīsu vattabbaṃ paṭiccasahajātaṭṭhādiniyamanaṃ na labhanti vedanārūpanibbānāni. Kasmā? Tikamuttakattā. Tathā paccayuppannavacanaṃ. Na hi sakkā vattuṃ vedanaṃ rūpaṃ nibbānañca sandhāya ‘‘sukhāya vedanāya sampayuttaṃ dhammaṃ paṭicca sukhāya vedanāya sampayutto uppajjatī’’ti. Tikadhammānanti vedanāttikadhammānaṃ. Tatthāti hetupaccayādīsu. Yathānurūpatoti vedanādīsu yo yassa vedanāya sampayuttadhammassa ārammaṇādipaccayo bhavituṃ yutto, tadanurūpato. Ārammaṇādīti ādi-saddena ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayādike saṅgaṇhāti.
10. குஸலத்திகேபி பரிஹீனந்தி இத³ங் பச்சனீயங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ரூபாரூபத⁴ம்மபரிக்³கா³ஹகத்தாதி இத³ங் அனாதி³பூ⁴தஸ்ஸபி ஸஹஜாதஸ்ஸ ஆதி³ம்ஹி ட²பனே காரணவசனங். ஆதி³-ஸத்³தே³னாதி ‘‘ஸஹஜாதாத³யோ’’தி எத்த² ஆதி³-ஸத்³தே³ன. யதா²ரஹங் ஆரப்³ப⁴ உப்பத்திவஸேன ஸப்³பே³ அரூபத⁴ம்மா ஆரம்மணாதீ³னங் பச்சயுப்பன்னா ஹொந்தீதி வுத்தங் ‘‘பச்சயுப்பன்னவஸேன ஸப்³பா³ரூபத⁴ம்மபரிக்³கா³ஹகானங் ஆரம்மணாதீ³ன’’ந்தி. ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஆரம்மணாதி⁴பதிஆரம்மணூபனிஸ்ஸயாதி³கே ஸங்க³ண்ஹாதி. தேனாதி ‘‘ஸப்³பா³ரூபத⁴ம்மபரிக்³கா³ஹகா பனா’’திஆதி³வசனேன. ஸப்³ப³ட்டா²னிகானங்…பே॰… த³ஸ்ஸிதா ஹோதி ஸஹஜாதத³ஸ்ஸனேனாதி அத்தோ². ஏகதே³ஸபரிஹானித³ஸ்ஸனேனேவ ஹி ஸமுதா³யபரிஹானி த³ஸ்ஸிதா ஹோதீதி. ஸஹஜாதாத³யோதி வா ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஸப்³ப³ட்டா²னிகா சத்தாரோபி த³ஸ்ஸிதா ஹொந்தீதி. ஸஹஜாதமூலகாதி ஸஹஜாதபச்சயே ஸதி ப⁴வந்தா ந ஸஹஜாதங் புரதோ கத்வா பாளியங் ஆக³தா. தேனாஹ ‘‘ஸஹஜாதனிப³ந்த⁴னா…பே॰… வுத்தங் ஹோதீ’’தி. ஸோ பச்சா²ஜாதோ கஸ்மா பன ந பரிஹாயதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்தா²தி யதா²வுத்தாய பரிஹானியங் அபரிஹானியஞ்ச. ஸஹஜாதனிப³ந்த⁴னேஹீதி ஸஹஜாதத⁴ம்மனிமித்தேஹி பச்சயபா⁴வேஹி இத⁴ பச்சயத⁴ம்மஹேதுகோ வுத்தோ. எத்தே²வாதி பரிஹானியங்யேவ. ஸா ஹி இத⁴ அதி⁴கதா. ஸஹஜாதனிப³ந்த⁴னானமேவ பரிஹானீதி வுத்தே ‘‘கிங் ஸப்³பே³ஸங்யேவ நேஸங் பரிஹானீ’’தி ஆஸங்காய ஆஹ ‘‘ஸஹஜாத…பே॰… த³ஸ்ஸிதமேத’’ந்தி.
10. Kusalattikepi parihīnanti idaṃ paccanīyaṃ sandhāya vuttaṃ. Rūpārūpadhammapariggāhakattāti idaṃ anādibhūtassapi sahajātassa ādimhi ṭhapane kāraṇavacanaṃ. Ādi-saddenāti ‘‘sahajātādayo’’ti ettha ādi-saddena. Yathārahaṃ ārabbha uppattivasena sabbe arūpadhammā ārammaṇādīnaṃ paccayuppannā hontīti vuttaṃ ‘‘paccayuppannavasena sabbārūpadhammapariggāhakānaṃ ārammaṇādīna’’nti. Ādi-saddena ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayādike saṅgaṇhāti. Tenāti ‘‘sabbārūpadhammapariggāhakā panā’’tiādivacanena. Sabbaṭṭhānikānaṃ…pe… dassitā hoti sahajātadassanenāti attho. Ekadesaparihānidassaneneva hi samudāyaparihāni dassitā hotīti. Sahajātādayoti vā ādi-saddena sabbaṭṭhānikā cattāropi dassitā hontīti. Sahajātamūlakāti sahajātapaccaye sati bhavantā na sahajātaṃ purato katvā pāḷiyaṃ āgatā. Tenāha ‘‘sahajātanibandhanā…pe… vuttaṃ hotī’’ti. So pacchājāto kasmā pana na parihāyatīti sambandho. Tatthāti yathāvuttāya parihāniyaṃ aparihāniyañca. Sahajātanibandhanehīti sahajātadhammanimittehi paccayabhāvehi idha paccayadhammahetuko vutto. Etthevāti parihāniyaṃyeva. Sā hi idha adhikatā. Sahajātanibandhanānameva parihānīti vutte ‘‘kiṃ sabbesaṃyeva nesaṃ parihānī’’ti āsaṅkāya āha ‘‘sahajāta…pe… dassitameta’’nti.
17. நயத³ஸ்ஸனமேவ கரோதீதி யதா² அஹேதுககிரியசேதனங் ஸந்தா⁴ய ‘‘நஹேதுபச்சயா நகம்மபச்சயா’’தி வத்துங் லப்³பா⁴, ஏவங் நவிபாகபச்சயாதிபி லப்³பா⁴. அஹேதுகமோஹங் பன ஸந்தா⁴ய ‘‘நஹேதுபச்சயா நவிபாகபச்சயா’’தி லப்³பா⁴, ந ‘‘நகம்மபச்சயா’’தி. தேனாஹ ‘‘ந ச பச்சயபச்சயுப்பன்னத⁴ம்மஸாமஞ்ஞத³ஸ்ஸன’’ந்திஆதி³.
17. Nayadassanameva karotīti yathā ahetukakiriyacetanaṃ sandhāya ‘‘nahetupaccayā nakammapaccayā’’ti vattuṃ labbhā, evaṃ navipākapaccayātipi labbhā. Ahetukamohaṃ pana sandhāya ‘‘nahetupaccayā navipākapaccayā’’ti labbhā, na ‘‘nakammapaccayā’’ti. Tenāha ‘‘na ca paccayapaccayuppannadhammasāmaññadassana’’ntiādi.
25-37. யதா² குஸலத்திகங், ஏவங் க³ணேதப்³ப³ந்தி இத³ங் யங் ஸந்தா⁴ய பாளியங் நிக்கி²த்தங், தங் த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங் ‘‘ஹேதுமூலகானங்…பே॰… நக³ணனஸாமஞ்ஞ’’ந்தி. ந ஹி குஸலத்திகே அனுலோமபச்சனீயே க³ணனாஹி வேத³னாத்திகே தா ஸமானா. பரிவத்தெத்வாபி யோஜிதாதி எத்த² ‘‘நஹேதுபச்சயா நபுரேஜாதபச்சயா ஆரம்மணே ஏக’’ந்தி ஆரம்மணங் பட²மங் வத்வா வத்தப்³ப³ம்பி புரேஜாதங் பரிவத்தெத்வா பட²மங் வுத்தந்தி வத³ந்தி. ததா² நஹேதுபச்சயா கம்மே தீணீதி இத³மேவ பத³ங் பரிவத்தெத்வா ‘‘நகம்மபச்சயா ஹேதுயா தீணீதி வுத்த’’ந்திபி வத³ந்தி.
25-37. Yathā kusalattikaṃ, evaṃ gaṇetabbanti idaṃ yaṃ sandhāya pāḷiyaṃ nikkhittaṃ, taṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘hetumūlakānaṃ…pe… nagaṇanasāmañña’’nti. Na hi kusalattike anulomapaccanīye gaṇanāhi vedanāttike tā samānā. Parivattetvāpi yojitāti ettha ‘‘nahetupaccayā napurejātapaccayā ārammaṇe eka’’nti ārammaṇaṃ paṭhamaṃ vatvā vattabbampi purejātaṃ parivattetvā paṭhamaṃ vuttanti vadanti. Tathā nahetupaccayā kamme tīṇīti idameva padaṃ parivattetvā ‘‘nakammapaccayā hetuyā tīṇīti vutta’’ntipi vadanti.
39. தங்ஸம்பயுத்தேதி தேன தோ³மனஸ்ஸேன ஸம்பயுத்தே. தோ³மனஸ்ஸஸீஸேன ஸம்பயுத்தத⁴ம்மா வுத்தா. ஸத்³தா⁴பஞ்சகேஸூதி ஸத்³தா⁴ஸீலஸுதசாக³பஞ்ஞாஸு. கத்தப்³ப³ந்தி வா யோஜனா காதப்³பா³தி அத்தோ². அவஸேஸேஸூதி ராகா³தீ³ஸு. பாளிக³தித³ஸ்ஸனத்த²ந்தி ‘‘ஏவங் பாளி பவத்தா’’தி பாளியா பவத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங். ராகா³தீ³ஹி உபனிஸ்ஸயபூ⁴தேஹி. அனுப்பத்திதோதி ந உப்பஜ்ஜனதோ. தங் பாளிக³திங் திகந்தரபாளியா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘குஸலத்திகேபிஹீ’’திஆதி³மாஹ. இதா⁴பீதி இமஸ்மிங் வேத³னாத்திகேபி.
39. Taṃsampayutteti tena domanassena sampayutte. Domanassasīsena sampayuttadhammā vuttā. Saddhāpañcakesūti saddhāsīlasutacāgapaññāsu. Kattabbanti vā yojanā kātabbāti attho. Avasesesūti rāgādīsu. Pāḷigatidassanatthanti ‘‘evaṃ pāḷi pavattā’’ti pāḷiyā pavattidassanatthaṃ. Rāgādīhi upanissayabhūtehi. Anuppattitoti na uppajjanato. Taṃ pāḷigatiṃ tikantarapāḷiyā dassento ‘‘kusalattikepihī’’tiādimāha. Idhāpīti imasmiṃ vedanāttikepi.
62. அனஞ்ஞத்தந்தி அபே⁴த³ங். ஸுக²வேத³னாஸம்பயுத்தோ ஹி த⁴ம்மோ ஸுக²வேத³னாஸம்பயுத்தஸ்ஸேவ த⁴ம்மஸ்ஸ ஹேதுபச்சயேன பச்சயோ, ந இதரேஸங். ஏஸ நயோ ஸேஸபதே³ஸு ஸேஸேஸு ச ‘‘தீணீ’’தி ஆக³தட்டா²னேஸு. தேன வுத்தங் ‘‘ஸப்³பா³னி தீணி ஸுத்³தா⁴னங் திண்ணங் பதா³னங் வஸேன வேதி³தப்³பா³னீ’’தி. ‘‘பச்சா²ஜாதா அரூபத⁴ம்மானங் பச்சயோ ந ஹொந்தீ’’தி யுத்தமேதங், புரேஜாதா பன அரூபத⁴ம்மானங் பச்சயா ந ஹொந்தீதி கத²மித³ங் க³ஹேதப்³ப³ந்தி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘புரேஜாதா’’திஆதி³, புரேஜாதா ஹுத்வா பச்சயோ ந ஹொந்தீதி அத்தோ². புரிமதரங் உப்பஜ்ஜித்வா டி²தா ஹி ரூபத⁴ம்மா பச்சா² உப்பன்னானங் அரூபத⁴ம்மானங் புரேஜாதபச்சயோ ஹொந்தி, ந சாயங் நயோ அரூபத⁴ம்மேஸு லப்³ப⁴தி. தேன வுத்தங் ‘‘புரேஜாதத்தாபா⁴வதோ’’தி. ததா² பச்சா²ஜாதத்தாபா⁴வதோதி யதா² இமஸ்மிங் திகே கஸ்ஸசி த⁴ம்மஸ்ஸ புரேஜாதத்தாபா⁴வதோ புரேஜாதபச்சயோ ந ஹொந்தீதி வுத்தங், ததா² பச்சா²ஜாதத்தாபா⁴வதோ பச்சா²ஜாதா ஹுத்வா பச்சயோ ந ஹொந்தி, பச்சா²ஜாதபச்சயோ ந ஹொந்தீதி அத்தோ². ந ஹி ஏகஸ்மிங் ஸந்தானே கேஸுசி அரூபத⁴ம்மேஸு பட²மதரங் உப்பஜ்ஜித்வா டி²தேஸு பச்சா² கேசி அரூபத⁴ம்மா உப்பஜ்ஜந்தி, யதோ தே தேஸங் பச்சா²ஜாதபச்சயோ ப⁴வெய்யுங்.
62. Anaññattanti abhedaṃ. Sukhavedanāsampayutto hi dhammo sukhavedanāsampayuttasseva dhammassa hetupaccayena paccayo, na itaresaṃ. Esa nayo sesapadesu sesesu ca ‘‘tīṇī’’ti āgataṭṭhānesu. Tena vuttaṃ ‘‘sabbāni tīṇi suddhānaṃ tiṇṇaṃ padānaṃ vasena veditabbānī’’ti. ‘‘Pacchājātā arūpadhammānaṃ paccayo na hontī’’ti yuttametaṃ, purejātā pana arūpadhammānaṃ paccayā na hontīti kathamidaṃ gahetabbanti codanaṃ sandhāyāha ‘‘purejātā’’tiādi, purejātā hutvā paccayo na hontīti attho. Purimataraṃ uppajjitvā ṭhitā hi rūpadhammā pacchā uppannānaṃ arūpadhammānaṃ purejātapaccayo honti, na cāyaṃ nayo arūpadhammesu labbhati. Tena vuttaṃ ‘‘purejātattābhāvato’’ti. Tathā pacchājātattābhāvatoti yathā imasmiṃ tike kassaci dhammassa purejātattābhāvato purejātapaccayo na hontīti vuttaṃ, tathā pacchājātattābhāvato pacchājātā hutvā paccayo na honti, pacchājātapaccayo na hontīti attho. Na hi ekasmiṃ santāne kesuci arūpadhammesu paṭhamataraṃ uppajjitvā ṭhitesu pacchā keci arūpadhammā uppajjanti, yato te tesaṃ pacchājātapaccayo bhaveyyuṃ.
83-87. அவஸேஸேஸு அட்ட²ஸூதி ‘‘ஸுகா²ய வேத³னாய ஸம்பயுத்தோ த⁴ம்மோ’’திஆதி³னா ஏகமூலகேகாவஸானா யே நவ நவ வாரா ஆரம்மணபச்சயாதீ³ஸு லப்³ப⁴ந்தி, தேஸு யதா²வுத்தமேகங் வஜ்ஜெத்வா ஸேஸேஸு அட்ட²ஸு. தீஸ்வேவாதி ஸுத்³தே⁴ஸு தீஸ்வேவ ஸஹஜாதகம்மபச்சயோ லப்³ப⁴தி.
83-87. Avasesesu aṭṭhasūti ‘‘sukhāya vedanāya sampayutto dhammo’’tiādinā ekamūlakekāvasānā ye nava nava vārā ārammaṇapaccayādīsu labbhanti, tesu yathāvuttamekaṃ vajjetvā sesesu aṭṭhasu. Tīsvevāti suddhesu tīsveva sahajātakammapaccayo labbhati.
வேத³னாத்திகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Vedanāttikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 2. வேத³னாத்திகவண்ணனா • 2. Vedanāttikavaṇṇanā
