Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౮. వేహాసకుటిసిక్ఖాపదం
8. Vehāsakuṭisikkhāpadaṃ
౧౨౯. అట్ఠమే అచ్ఛన్నతలత్తా ఉపరి వేహాసో ఏతిస్సాతి ఉపరివేహాసా, సా చ సా కుటి చేతి ఉపరివేహాసకుటీతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘ఉపరిఅచ్ఛన్నతలాయా’’తి. తస్సా కుటియా సరూపం దస్సేతుం వుత్తం ‘‘ద్విభూమికకుటియా వా’’తిఆది. ‘‘మఞ్చ’’న్తి పదం ‘‘అభీ’’తిఉపసగ్గేన సమ్బన్ధితబ్బన్తి ఆహ ‘‘అభిభవిత్వా’’తి. ‘‘నిసీదతీ’’తి కిరియాపదేన వా యోజేతబ్బోతి ఆహ ‘‘భుమ్మత్థే వా’’తిఆది. ఏతన్తి ‘‘మఞ్చ’’న్తిపదే ఏతం వచనం ఉపయోగవచనం. అథ వా ఏతన్తి ‘‘మఞ్చ’’న్తిపదం ఉపయోగవచనవన్తం. ఏత్థ చ పచ్ఛిమసమ్బన్ధే అభీత్యూపసగ్గో పదాలఙ్కారమత్తో పదవిభూసనమత్తోతి ఆహ ‘‘అభీతి ఇదం పనా’’తిఆది. పదసోభణత్థన్తి పదస్స అలఙ్కారత్థం విభూసనత్థం పదస్స ఫుల్లితత్థన్తి అధిప్పాయో. నిపతిత్వాతి ఏత్థ నీత్యూపసగ్గో ధాత్వత్థానువత్తకోతి ఆహ ‘‘పతిత్వా’’తి. అథ వా నిక్ఖన్తత్థవాచకోతి ఆహ ‘‘నిక్ఖమిత్వా వా’’తి. ఇమినా నీత్యూపసగ్గస్స ధాత్వత్థవిసేసకతం దీపేతి, నిక్ఖన్తో హుత్వా పతిత్వాతి అత్థో. హీతి యస్మా. ఆణీతి అగ్గఖీలా.
129. Aṭṭhame acchannatalattā upari vehāso etissāti uparivehāsā, sā ca sā kuṭi ceti uparivehāsakuṭīti dassento āha ‘‘upariacchannatalāyā’’ti. Tassā kuṭiyā sarūpaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘dvibhūmikakuṭiyā vā’’tiādi. ‘‘Mañca’’nti padaṃ ‘‘abhī’’tiupasaggena sambandhitabbanti āha ‘‘abhibhavitvā’’ti. ‘‘Nisīdatī’’ti kiriyāpadena vā yojetabboti āha ‘‘bhummatthe vā’’tiādi. Etanti ‘‘mañca’’ntipade etaṃ vacanaṃ upayogavacanaṃ. Atha vā etanti ‘‘mañca’’ntipadaṃ upayogavacanavantaṃ. Ettha ca pacchimasambandhe abhītyūpasaggo padālaṅkāramatto padavibhūsanamattoti āha ‘‘abhīti idaṃ panā’’tiādi. Padasobhaṇatthanti padassa alaṅkāratthaṃ vibhūsanatthaṃ padassa phullitatthanti adhippāyo. Nipatitvāti ettha nītyūpasaggo dhātvatthānuvattakoti āha ‘‘patitvā’’ti. Atha vā nikkhantatthavācakoti āha ‘‘nikkhamitvā vā’’ti. Iminā nītyūpasaggassa dhātvatthavisesakataṃ dīpeti, nikkhanto hutvā patitvāti attho. Hīti yasmā. Āṇīti aggakhīlā.
౧౩౧. యా కుటి సీసం న ఘట్టేతి, సా అసీసఘట్టా నామాతి యోజనా. ‘‘పమాణమజ్ఝిమస్సా’’తిఇమినా థామమజ్ఝిమం నివత్తేతి. సబ్బహేట్ఠిమాహీతి సబ్బేసం దబ్బసమ్భారానం హేట్ఠా ఠితాహి. తులాహీతి గేహథమ్భానముపరి విత్థారవసేన ఠితేహి కట్ఠవిసేసేహి. ఇమినా అట్ఠకథావచనేన చ తులాయ సరూపం పాకటం. కేచి పన తులాయ సరూపం అఞ్ఞథా వదన్తి. ఏతేనాతి ‘‘మజ్ఝిమస్స పురిసస్స అసీసఘట్టా’’తివచనేన దస్సితా హోతీతి సమ్బన్ధో. హీతి సచ్చం. యా కాచి కుటి వుచ్చతీతి యోజనా. ఉపరీతి ద్విభూమికకుటియం భూమితో ఉపరి భూమియం. అచ్ఛన్నతలాతి అనుల్లోచతలా, అవితానతలాతి అత్థో. ఇధ పనాతి ఇమస్మిం పన సిక్ఖాపదే.
131. Yā kuṭi sīsaṃ na ghaṭṭeti, sā asīsaghaṭṭā nāmāti yojanā. ‘‘Pamāṇamajjhimassā’’tiiminā thāmamajjhimaṃ nivatteti. Sabbaheṭṭhimāhīti sabbesaṃ dabbasambhārānaṃ heṭṭhā ṭhitāhi. Tulāhīti gehathambhānamupari vitthāravasena ṭhitehi kaṭṭhavisesehi. Iminā aṭṭhakathāvacanena ca tulāya sarūpaṃ pākaṭaṃ. Keci pana tulāya sarūpaṃ aññathā vadanti. Etenāti ‘‘majjhimassa purisassa asīsaghaṭṭā’’tivacanena dassitā hotīti sambandho. Hīti saccaṃ. Yā kāci kuṭi vuccatīti yojanā. Uparīti dvibhūmikakuṭiyaṃ bhūmito upari bhūmiyaṃ. Acchannatalāti anullocatalā, avitānatalāti attho. Idha panāti imasmiṃ pana sikkhāpade.
౧౩౩. హీతి సచ్చం, యస్మా వా. యాయన్తి యా అయం కుటి. తత్థాతి తస్సం సీసఘట్టకుటియం. అనోణతేన భిక్ఖునాతి యోజనా. యస్సాతి కుటియా. అపరిభోగన్తి న పరిభుఞ్జితబ్బం, న పరిభుఞ్జనారహన్తి అత్థో. పతాణీతి పతనస్స నివారణా ఆణి అగ్గఖీలా. సా హి ఆబన్ధం నయతి పవత్తేతీతి ఆణీతి వుచ్చతి. యత్థాతి యస్మిం మఞ్చపీఠే . న నిప్పతన్తీతి నిక్ఖన్తో హుత్వా న పతన్తి. ఆహచ్చపాదకేతి అఙ్గే ఆహనిత్వా విజ్ఝిత్వా తత్థ పవేసితపాదకే. నాగదన్తకాదీసూతి నాగస్స దన్తో వియాతి నాగదన్తకో, సదిసత్థే కో, సో ఆది యేసం తేతి నాగదన్తకాదయో, తేసు. ఆదిసద్దేన భిత్తిఖీలాదయో సఙ్గణ్హాతీతి. అట్ఠమం.
133.Hīti saccaṃ, yasmā vā. Yāyanti yā ayaṃ kuṭi. Tatthāti tassaṃ sīsaghaṭṭakuṭiyaṃ. Anoṇatena bhikkhunāti yojanā. Yassāti kuṭiyā. Aparibhoganti na paribhuñjitabbaṃ, na paribhuñjanārahanti attho. Patāṇīti patanassa nivāraṇā āṇi aggakhīlā. Sā hi ābandhaṃ nayati pavattetīti āṇīti vuccati. Yatthāti yasmiṃ mañcapīṭhe . Na nippatantīti nikkhanto hutvā na patanti. Āhaccapādaketi aṅge āhanitvā vijjhitvā tattha pavesitapādake. Nāgadantakādīsūti nāgassa danto viyāti nāgadantako, sadisatthe ko, so ādi yesaṃ teti nāgadantakādayo, tesu. Ādisaddena bhittikhīlādayo saṅgaṇhātīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౨. భూతగామవగ్గో • 2. Bhūtagāmavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౮. వేహాసకుటిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౮. వేహాసకుటిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౮. వేహాసకుటిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౮. వేహాసకుటిసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā