Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၈. ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒံ
8. Vehāsakuṭisikkhāpadaṃ
၁၂၉. အဋ္ဌမေ အစ္ဆန္နတလတ္တာ ဥပရိ ဝေဟာသော ဧတိသ္သာတိ ဥပရိဝေဟာသာ, သာ စ သာ ကုဋိ စေတိ ဥပရိဝေဟာသကုဋီတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဥပရိအစ္ဆန္နတလာယာ’’တိ။ တသ္သာ ကုဋိယာ သရူပံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဒ္ဝိဘူမိကကုဋိယာ ဝာ’’တိအာဒိ။ ‘‘မဉ္စ’’န္တိ ပဒံ ‘‘အဘီ’’တိဥပသဂ္ဂေန သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘အဘိဘဝိတ္ဝာ’’တိ။ ‘‘နိသီဒတီ’’တိ ကိရိယာပဒေန ဝာ ယောဇေတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘ဘုမ္မတ္ထေ ဝာ’’တိအာဒိ။ ဧတန္တိ ‘‘မဉ္စ’’န္တိပဒေ ဧတံ ဝစနံ ဥပယောဂဝစနံ။ အထ ဝာ ဧတန္တိ ‘‘မဉ္စ’’န္တိပဒံ ဥပယောဂဝစနဝန္တံ။ ဧတ္ထ စ ပစ္ဆိမသမ္ဗန္ဓေ အဘီတ္ယူပသဂ္ဂော ပဒာလင္ကာရမတ္တော ပဒဝိဘူသနမတ္တောတိ အာဟ ‘‘အဘီတိ ဣဒံ ပနာ’’တိအာဒိ။ ပဒသောဘဏတ္ထန္တိ ပဒသ္သ အလင္ကာရတ္ထံ ဝိဘူသနတ္ထံ ပဒသ္သ ဖုလ္လိတတ္ထန္တိ အဓိပ္ပာယော။ နိပတိတ္ဝာတိ ဧတ္ထ နီတ္ယူပသဂ္ဂော ဓာတ္ဝတ္ထာနုဝတ္တကောတိ အာဟ ‘‘ပတိတ္ဝာ’’တိ။ အထ ဝာ နိက္ခန္တတ္ထဝာစကောတိ အာဟ ‘‘နိက္ခမိတ္ဝာ ဝာ’’တိ။ ဣမိနာ နီတ္ယူပသဂ္ဂသ္သ ဓာတ္ဝတ္ထဝိသေသကတံ ဒီပေတိ, နိက္ခန္တော ဟုတ္ဝာ ပတိတ္ဝာတိ အတ္ထော။ ဟီတိ ယသ္မာ။ အာဏီတိ အဂ္ဂခီလာ။
129. Aṭṭhame acchannatalattā upari vehāso etissāti uparivehāsā, sā ca sā kuṭi ceti uparivehāsakuṭīti dassento āha ‘‘upariacchannatalāyā’’ti. Tassā kuṭiyā sarūpaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘dvibhūmikakuṭiyā vā’’tiādi. ‘‘Mañca’’nti padaṃ ‘‘abhī’’tiupasaggena sambandhitabbanti āha ‘‘abhibhavitvā’’ti. ‘‘Nisīdatī’’ti kiriyāpadena vā yojetabboti āha ‘‘bhummatthe vā’’tiādi. Etanti ‘‘mañca’’ntipade etaṃ vacanaṃ upayogavacanaṃ. Atha vā etanti ‘‘mañca’’ntipadaṃ upayogavacanavantaṃ. Ettha ca pacchimasambandhe abhītyūpasaggo padālaṅkāramatto padavibhūsanamattoti āha ‘‘abhīti idaṃ panā’’tiādi. Padasobhaṇatthanti padassa alaṅkāratthaṃ vibhūsanatthaṃ padassa phullitatthanti adhippāyo. Nipatitvāti ettha nītyūpasaggo dhātvatthānuvattakoti āha ‘‘patitvā’’ti. Atha vā nikkhantatthavācakoti āha ‘‘nikkhamitvā vā’’ti. Iminā nītyūpasaggassa dhātvatthavisesakataṃ dīpeti, nikkhanto hutvā patitvāti attho. Hīti yasmā. Āṇīti aggakhīlā.
၁၃၁. ယာ ကုဋိ သီသံ န ဃဋ္ဋေတိ, သာ အသီသဃဋ္ဋာ နာမာတိ ယောဇနာ။ ‘‘ပမာဏမဇ္ဈိမသ္သာ’’တိဣမိနာ ထာမမဇ္ဈိမံ နိဝတ္တေတိ။ သဗ္ဗဟေဋ္ဌိမာဟီတိ သဗ္ဗေသံ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရာနံ ဟေဋ္ဌာ ဌိတာဟိ။ တုလာဟီတိ ဂေဟထမ္ဘာနမုပရိ ဝိတ္ထာရဝသေန ဌိတေဟိ ကဋ္ဌဝိသေသေဟိ။ ဣမိနာ အဋ္ဌကထာဝစနေန စ တုလာယ သရူပံ ပာကဋံ။ ကေစိ ပန တုလာယ သရူပံ အညထာ ဝဒန္တိ။ ဧတေနာတိ ‘‘မဇ္ဈိမသ္သ ပုရိသသ္သ အသီသဃဋ္ဋာ’’တိဝစနေန ဒသ္သိတာ ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ယာ ကာစိ ကုဋိ ဝုစ္စတီတိ ယောဇနာ။ ဥပရီတိ ဒ္ဝိဘူမိကကုဋိယံ ဘူမိတော ဥပရိ ဘူမိယံ။ အစ္ဆန္နတလာတိ အနုလ္လောစတလာ, အဝိတာနတလာတိ အတ္ထော။ ဣဓ ပနာတိ ဣမသ္မိံ ပန သိက္ခာပဒေ။
131. Yā kuṭi sīsaṃ na ghaṭṭeti, sā asīsaghaṭṭā nāmāti yojanā. ‘‘Pamāṇamajjhimassā’’tiiminā thāmamajjhimaṃ nivatteti. Sabbaheṭṭhimāhīti sabbesaṃ dabbasambhārānaṃ heṭṭhā ṭhitāhi. Tulāhīti gehathambhānamupari vitthāravasena ṭhitehi kaṭṭhavisesehi. Iminā aṭṭhakathāvacanena ca tulāya sarūpaṃ pākaṭaṃ. Keci pana tulāya sarūpaṃ aññathā vadanti. Etenāti ‘‘majjhimassa purisassa asīsaghaṭṭā’’tivacanena dassitā hotīti sambandho. Hīti saccaṃ. Yā kāci kuṭi vuccatīti yojanā. Uparīti dvibhūmikakuṭiyaṃ bhūmito upari bhūmiyaṃ. Acchannatalāti anullocatalā, avitānatalāti attho. Idha panāti imasmiṃ pana sikkhāpade.
၁၃၃. ဟီတိ သစ္စံ, ယသ္မာ ဝာ။ ယာယန္တိ ယာ အယံ ကုဋိ။ တတ္ထာတိ တသ္သံ သီသဃဋ္ဋကုဋိယံ။ အနောဏတေန ဘိက္ခုနာတိ ယောဇနာ။ ယသ္သာတိ ကုဋိယာ။ အပရိဘောဂန္တိ န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, န ပရိဘုဉ္ဇနာရဟန္တိ အတ္ထော။ ပတာဏီတိ ပတနသ္သ နိဝာရဏာ အာဏိ အဂ္ဂခီလာ။ သာ ဟိ အာဗန္ဓံ နယတိ ပဝတ္တေတီတိ အာဏီတိ ဝုစ္စတိ။ ယတ္ထာတိ ယသ္မိံ မဉ္စပီဌေ ။ န နိပ္ပတန္တီတိ နိက္ခန္တော ဟုတ္ဝာ န ပတန္တိ။ အာဟစ္စပာဒကေတိ အင္ဂေ အာဟနိတ္ဝာ ဝိဇ္ဈိတ္ဝာ တတ္ထ ပဝေသိတပာဒကေ။ နာဂဒန္တကာဒီသူတိ နာဂသ္သ ဒန္တော ဝိယာတိ နာဂဒန္တကော, သဒိသတ္ထေ ကော, သော အာဒိ ယေသံ တေတိ နာဂဒန္တကာဒယော, တေသု။ အာဒိသဒ္ဒေန ဘိတ္တိခီလာဒယော သင္ဂဏ္ဟာတီတိ။ အဋ္ဌမံ။
133.Hīti saccaṃ, yasmā vā. Yāyanti yā ayaṃ kuṭi. Tatthāti tassaṃ sīsaghaṭṭakuṭiyaṃ. Anoṇatena bhikkhunāti yojanā. Yassāti kuṭiyā. Aparibhoganti na paribhuñjitabbaṃ, na paribhuñjanārahanti attho. Patāṇīti patanassa nivāraṇā āṇi aggakhīlā. Sā hi ābandhaṃ nayati pavattetīti āṇīti vuccati. Yatthāti yasmiṃ mañcapīṭhe . Na nippatantīti nikkhanto hutvā na patanti. Āhaccapādaketi aṅge āhanitvā vijjhitvā tattha pavesitapādake. Nāgadantakādīsūti nāgassa danto viyāti nāgadantako, sadisatthe ko, so ādi yesaṃ teti nāgadantakādayo, tesu. Ādisaddena bhittikhīlādayo saṅgaṇhātīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၂. ဘူတဂာမဝဂ္ဂော • 2. Bhūtagāmavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၈. ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၈. ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၈. ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၈. ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā