| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
8. Vehāsakuṭisikkhāpadaṃ
೧೨೯. ಅಟ್ಠಮೇ ಅಚ್ಛನ್ನತಲತ್ತಾ ಉಪರಿ ವೇಹಾಸೋ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಉಪರಿವೇಹಾಸಾ, ಸಾ ಚ ಸಾ ಕುಟಿ ಚೇತಿ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಉಪರಿಅಚ್ಛನ್ನತಲಾಯಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸಾ ಕುಟಿಯಾ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ದ್ವಿಭೂಮಿಕಕುಟಿಯಾ ವಾ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಮಞ್ಚ’’ನ್ತಿ ಪದಂ ‘‘ಅಭೀ’’ತಿಉಪಸಗ್ಗೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ’’ತಿ। ‘‘ನಿಸೀದತೀ’’ತಿ ಕಿರಿಯಾಪದೇನ ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ವಾ’’ತಿಆದಿ। ಏತನ್ತಿ ‘‘ಮಞ್ಚ’’ನ್ತಿಪದೇ ಏತಂ ವಚನಂ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ಅಥ ವಾ ಏತನ್ತಿ ‘‘ಮಞ್ಚ’’ನ್ತಿಪದಂ ಉಪಯೋಗವಚನವನ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಚ ಪಚ್ಛಿಮಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಅಭೀತ್ಯೂಪಸಗ್ಗೋ ಪದಾಲಙ್ಕಾರಮತ್ತೋ ಪದವಿಭೂಸನಮತ್ತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಭೀತಿ ಇದಂ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ಪದಸೋಭಣತ್ಥನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಅಲಙ್ಕಾರತ್ಥಂ ವಿಭೂಸನತ್ಥಂ ಪದಸ್ಸ ಫುಲ್ಲಿತತ್ಥನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ನಿಪತಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ನೀತ್ಯೂಪಸಗ್ಗೋ ಧಾತ್ವತ್ಥಾನುವತ್ತಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪತಿತ್ವಾ’’ತಿ। ಅಥ ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತತ್ಥವಾಚಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ। ಇಮಿನಾ ನೀತ್ಯೂಪಸಗ್ಗಸ್ಸ ಧಾತ್ವತ್ಥವಿಸೇಸಕತಂ ದೀಪೇತಿ, ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ಪತಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಹೀತಿ ಯಸ್ಮಾ। ಆಣೀತಿ ಅಗ್ಗಖೀಲಾ।
129. Aṭṭhame acchannatalattā upari vehāso etissāti uparivehāsā, sā ca sā kuṭi ceti uparivehāsakuṭīti dassento āha ‘‘upariacchannatalāyā’’ti. Tassā kuṭiyā sarūpaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘dvibhūmikakuṭiyā vā’’tiādi. ‘‘Mañca’’nti padaṃ ‘‘abhī’’tiupasaggena sambandhitabbanti āha ‘‘abhibhavitvā’’ti. ‘‘Nisīdatī’’ti kiriyāpadena vā yojetabboti āha ‘‘bhummatthe vā’’tiādi. Etanti ‘‘mañca’’ntipade etaṃ vacanaṃ upayogavacanaṃ. Atha vā etanti ‘‘mañca’’ntipadaṃ upayogavacanavantaṃ. Ettha ca pacchimasambandhe abhītyūpasaggo padālaṅkāramatto padavibhūsanamattoti āha ‘‘abhīti idaṃ panā’’tiādi. Padasobhaṇatthanti padassa alaṅkāratthaṃ vibhūsanatthaṃ padassa phullitatthanti adhippāyo. Nipatitvāti ettha nītyūpasaggo dhātvatthānuvattakoti āha ‘‘patitvā’’ti. Atha vā nikkhantatthavācakoti āha ‘‘nikkhamitvā vā’’ti. Iminā nītyūpasaggassa dhātvatthavisesakataṃ dīpeti, nikkhanto hutvā patitvāti attho. Hīti yasmā. Āṇīti aggakhīlā.
೧೩೧. ಯಾ ಕುಟಿ ಸೀಸಂ ನ ಘಟ್ಟೇತಿ, ಸಾ ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಪಮಾಣಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಂ ನಿವತ್ತೇತಿ। ಸಬ್ಬಹೇಟ್ಠಿಮಾಹೀತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಾನಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಠಿತಾಹಿ। ತುಲಾಹೀತಿ ಗೇಹಥಮ್ಭಾನಮುಪರಿ ವಿತ್ಥಾರವಸೇನ ಠಿತೇಹಿ ಕಟ್ಠವಿಸೇಸೇಹಿ। ಇಮಿನಾ ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನೇನ ಚ ತುಲಾಯ ಸರೂಪಂ ಪಾಕಟಂ। ಕೇಚಿ ಪನ ತುಲಾಯ ಸರೂಪಂ ಅಞ್ಞಥಾ ವದನ್ತಿ। ಏತೇನಾತಿ ‘‘ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ’’ತಿವಚನೇನ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ। ಯಾ ಕಾಚಿ ಕುಟಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಉಪರೀತಿ ದ್ವಿಭೂಮಿಕಕುಟಿಯಂ ಭೂಮಿತೋ ಉಪರಿ ಭೂಮಿಯಂ। ಅಚ್ಛನ್ನತಲಾತಿ ಅನುಲ್ಲೋಚತಲಾ, ಅವಿತಾನತಲಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಧ ಪನಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ।
131. Yā kuṭi sīsaṃ na ghaṭṭeti, sā asīsaghaṭṭā nāmāti yojanā. ‘‘Pamāṇamajjhimassā’’tiiminā thāmamajjhimaṃ nivatteti. Sabbaheṭṭhimāhīti sabbesaṃ dabbasambhārānaṃ heṭṭhā ṭhitāhi. Tulāhīti gehathambhānamupari vitthāravasena ṭhitehi kaṭṭhavisesehi. Iminā aṭṭhakathāvacanena ca tulāya sarūpaṃ pākaṭaṃ. Keci pana tulāya sarūpaṃ aññathā vadanti. Etenāti ‘‘majjhimassa purisassa asīsaghaṭṭā’’tivacanena dassitā hotīti sambandho. Hīti saccaṃ. Yā kāci kuṭi vuccatīti yojanā. Uparīti dvibhūmikakuṭiyaṃ bhūmito upari bhūmiyaṃ. Acchannatalāti anullocatalā, avitānatalāti attho. Idha panāti imasmiṃ pana sikkhāpade.
೧೩೩. ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ಯಾಯನ್ತಿ ಯಾ ಅಯಂ ಕುಟಿ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಸಂ ಸೀಸಘಟ್ಟಕುಟಿಯಂ। ಅನೋಣತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಸ್ಸಾತಿ ಕುಟಿಯಾ। ಅಪರಿಭೋಗನ್ತಿ ನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ನ ಪರಿಭುಞ್ಜನಾರಹನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪತಾಣೀತಿ ಪತನಸ್ಸ ನಿವಾರಣಾ ಆಣಿ ಅಗ್ಗಖೀಲಾ। ಸಾ ಹಿ ಆಬನ್ಧಂ ನಯತಿ ಪವತ್ತೇತೀತಿ ಆಣೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಯತ್ಥಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಮಞ್ಚಪೀಠೇ । ನ ನಿಪ್ಪತನ್ತೀತಿ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ನ ಪತನ್ತಿ। ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇತಿ ಅಙ್ಗೇ ಆಹನಿತ್ವಾ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪವೇಸಿತಪಾದಕೇ। ನಾಗದನ್ತಕಾದೀಸೂತಿ ನಾಗಸ್ಸ ದನ್ತೋ ವಿಯಾತಿ ನಾಗದನ್ತಕೋ, ಸದಿಸತ್ಥೇ ಕೋ, ಸೋ ಆದಿ ಯೇಸಂ ತೇತಿ ನಾಗದನ್ತಕಾದಯೋ, ತೇಸು। ಆದಿಸದ್ದೇನ ಭಿತ್ತಿಖೀಲಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
133.Hīti saccaṃ, yasmā vā. Yāyanti yā ayaṃ kuṭi. Tatthāti tassaṃ sīsaghaṭṭakuṭiyaṃ. Anoṇatena bhikkhunāti yojanā. Yassāti kuṭiyā. Aparibhoganti na paribhuñjitabbaṃ, na paribhuñjanārahanti attho. Patāṇīti patanassa nivāraṇā āṇi aggakhīlā. Sā hi ābandhaṃ nayati pavattetīti āṇīti vuccati. Yatthāti yasmiṃ mañcapīṭhe . Na nippatantīti nikkhanto hutvā na patanti. Āhaccapādaketi aṅge āhanitvā vijjhitvā tattha pavesitapādake. Nāgadantakādīsūti nāgassa danto viyāti nāgadantako, sadisatthe ko, so ādi yesaṃ teti nāgadantakādayo, tesu. Ādisaddena bhittikhīlādayo saṅgaṇhātīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ • 2. Bhūtagāmavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
