Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi |
༨. ཝེཧཱསཀུཊིསིཀྑཱཔདཾ
8. Vehāsakuṭisikkhāpadaṃ
༡༢༩. ཨཊྛམེ ཨཙྪནྣཏལཏྟཱ ཨུཔརི ཝེཧཱསོ ཨེཏིསྶཱཏི ཨུཔརིཝེཧཱསཱ, སཱ ཙ སཱ ཀུཊི ཙེཏི ཨུཔརིཝེཧཱསཀུཊཱིཏི དསྶེནྟོ ཨཱཧ ‘‘ཨུཔརིཨཙྪནྣཏལཱཡཱ’’ཏི། ཏསྶཱ ཀུཊིཡཱ སརཱུཔཾ དསྶེཏུཾ ཝུཏྟཾ ‘‘དྭིབྷཱུམིཀཀུཊིཡཱ ཝཱ’’ཏིཨཱདི། ‘‘མཉྩ’’ནྟི པདཾ ‘‘ཨབྷཱི’’ཏིཨུཔསགྒེན སམྦནྡྷིཏབྦནྟི ཨཱཧ ‘‘ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ’’ཏི། ‘‘ནིསཱིདཏཱི’’ཏི ཀིརིཡཱཔདེན ཝཱ ཡོཛེཏབྦོཏི ཨཱཧ ‘‘བྷུམྨཏྠེ ཝཱ’’ཏིཨཱདི། ཨེཏནྟི ‘‘མཉྩ’’ནྟིཔདེ ཨེཏཾ ཝཙནཾ ཨུཔཡོགཝཙནཾ། ཨཐ ཝཱ ཨེཏནྟི ‘‘མཉྩ’’ནྟིཔདཾ ཨུཔཡོགཝཙནཝནྟཾ། ཨེཏྠ ཙ པཙྪིམསམྦནྡྷེ ཨབྷཱིཏྱཱུཔསགྒོ པདཱལངྐཱརམཏྟོ པདཝིབྷཱུསནམཏྟོཏི ཨཱཧ ‘‘ཨབྷཱིཏི ཨིདཾ པནཱ’’ཏིཨཱདི། པདསོབྷཎཏྠནྟི པདསྶ ཨལངྐཱརཏྠཾ ཝིབྷཱུསནཏྠཾ པདསྶ ཕུལླིཏཏྠནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ། ནིཔཏིཏྭཱཏི ཨེཏྠ ནཱིཏྱཱུཔསགྒོ དྷཱཏྭཏྠཱནུཝཏྟཀོཏི ཨཱཧ ‘‘པཏིཏྭཱ’’ཏི། ཨཐ ཝཱ ནིཀྑནྟཏྠཝཱཙཀོཏི ཨཱཧ ‘‘ནིཀྑམིཏྭཱ ཝཱ’’ཏི། ཨིམིནཱ ནཱིཏྱཱུཔསགྒསྶ དྷཱཏྭཏྠཝིསེསཀཏཾ དཱིཔེཏི, ནིཀྑནྟོ ཧུཏྭཱ པཏིཏྭཱཏི ཨཏྠོ། ཧཱིཏི ཡསྨཱ། ཨཱཎཱིཏི ཨགྒཁཱིལཱ།
129. Aṭṭhame acchannatalattā upari vehāso etissāti uparivehāsā, sā ca sā kuṭi ceti uparivehāsakuṭīti dassento āha ‘‘upariacchannatalāyā’’ti. Tassā kuṭiyā sarūpaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘dvibhūmikakuṭiyā vā’’tiādi. ‘‘Mañca’’nti padaṃ ‘‘abhī’’tiupasaggena sambandhitabbanti āha ‘‘abhibhavitvā’’ti. ‘‘Nisīdatī’’ti kiriyāpadena vā yojetabboti āha ‘‘bhummatthe vā’’tiādi. Etanti ‘‘mañca’’ntipade etaṃ vacanaṃ upayogavacanaṃ. Atha vā etanti ‘‘mañca’’ntipadaṃ upayogavacanavantaṃ. Ettha ca pacchimasambandhe abhītyūpasaggo padālaṅkāramatto padavibhūsanamattoti āha ‘‘abhīti idaṃ panā’’tiādi. Padasobhaṇatthanti padassa alaṅkāratthaṃ vibhūsanatthaṃ padassa phullitatthanti adhippāyo. Nipatitvāti ettha nītyūpasaggo dhātvatthānuvattakoti āha ‘‘patitvā’’ti. Atha vā nikkhantatthavācakoti āha ‘‘nikkhamitvā vā’’ti. Iminā nītyūpasaggassa dhātvatthavisesakataṃ dīpeti, nikkhanto hutvā patitvāti attho. Hīti yasmā. Āṇīti aggakhīlā.
༡༣༡. ཡཱ ཀུཊི སཱིསཾ ན གྷཊྚེཏི, སཱ ཨསཱིསགྷཊྚཱ ནཱམཱཏི ཡོཛནཱ། ‘‘པམཱཎམཛ྄ཛྷིམསྶཱ’’ཏིཨིམིནཱ ཐཱམམཛ྄ཛྷིམཾ ནིཝཏྟེཏི། སབྦཧེཊྛིམཱཧཱིཏི སབྦེསཾ དབྦསམྦྷཱརཱནཾ ཧེཊྛཱ ཋིཏཱཧི། ཏུལཱཧཱིཏི གེཧཐམྦྷཱནམུཔརི ཝིཏྠཱརཝསེན ཋིཏེཧི ཀཊྛཝིསེསེཧི། ཨིམིནཱ ཨཊྛཀཐཱཝཙནེན ཙ ཏུལཱཡ སརཱུཔཾ པཱཀཊཾ། ཀེཙི པན ཏུལཱཡ སརཱུཔཾ ཨཉྙཐཱ ཝདནྟི། ཨེཏེནཱཏི ‘‘མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ ཨསཱིསགྷཊྚཱ’’ཏིཝཙནེན དསྶིཏཱ ཧོཏཱིཏི སམྦནྡྷོ། ཧཱིཏི སཙྩཾ། ཡཱ ཀཱཙི ཀུཊི ཝུཙྩཏཱིཏི ཡོཛནཱ། ཨུཔརཱིཏི དྭིབྷཱུམིཀཀུཊིཡཾ བྷཱུམིཏོ ཨུཔརི བྷཱུམིཡཾ། ཨཙྪནྣཏལཱཏི ཨནུལློཙཏལཱ, ཨཝིཏཱནཏལཱཏི ཨཏྠོ། ཨིདྷ པནཱཏི ཨིམསྨིཾ པན སིཀྑཱཔདེ།
131. Yā kuṭi sīsaṃ na ghaṭṭeti, sā asīsaghaṭṭā nāmāti yojanā. ‘‘Pamāṇamajjhimassā’’tiiminā thāmamajjhimaṃ nivatteti. Sabbaheṭṭhimāhīti sabbesaṃ dabbasambhārānaṃ heṭṭhā ṭhitāhi. Tulāhīti gehathambhānamupari vitthāravasena ṭhitehi kaṭṭhavisesehi. Iminā aṭṭhakathāvacanena ca tulāya sarūpaṃ pākaṭaṃ. Keci pana tulāya sarūpaṃ aññathā vadanti. Etenāti ‘‘majjhimassa purisassa asīsaghaṭṭā’’tivacanena dassitā hotīti sambandho. Hīti saccaṃ. Yā kāci kuṭi vuccatīti yojanā. Uparīti dvibhūmikakuṭiyaṃ bhūmito upari bhūmiyaṃ. Acchannatalāti anullocatalā, avitānatalāti attho. Idha panāti imasmiṃ pana sikkhāpade.
༡༣༣. ཧཱིཏི སཙྩཾ, ཡསྨཱ ཝཱ། ཡཱཡནྟི ཡཱ ཨཡཾ ཀུཊི། ཏཏྠཱཏི ཏསྶཾ སཱིསགྷཊྚཀུཊིཡཾ། ཨནོཎཏེན བྷིཀྑུནཱཏི ཡོཛནཱ། ཡསྶཱཏི ཀུཊིཡཱ། ཨཔརིབྷོགནྟི ན པརིབྷུཉྫིཏབྦཾ, ན པརིབྷུཉྫནཱརཧནྟི ཨཏྠོ། པཏཱཎཱིཏི པཏནསྶ ནིཝཱརཎཱ ཨཱཎི ཨགྒཁཱིལཱ། སཱ ཧི ཨཱབནྡྷཾ ནཡཏི པཝཏྟེཏཱིཏི ཨཱཎཱིཏི ཝུཙྩཏི། ཡཏྠཱཏི ཡསྨིཾ མཉྩཔཱིཋེ ། ན ནིཔྤཏནྟཱིཏི ནིཀྑནྟོ ཧུཏྭཱ ན པཏནྟི། ཨཱཧཙྩཔཱདཀེཏི ཨངྒེ ཨཱཧནིཏྭཱ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཏཏྠ པཝེསིཏཔཱདཀེ། ནཱགདནྟཀཱདཱིསཱུཏི ནཱགསྶ དནྟོ ཝིཡཱཏི ནཱགདནྟཀོ, སདིསཏྠེ ཀོ, སོ ཨཱདི ཡེསཾ ཏེཏི ནཱགདནྟཀཱདཡོ, ཏེསུ། ཨཱདིསདྡེན བྷིཏྟིཁཱིལཱདཡོ སངྒཎྷཱཏཱིཏི། ཨཊྛམཾ།
133.Hīti saccaṃ, yasmā vā. Yāyanti yā ayaṃ kuṭi. Tatthāti tassaṃ sīsaghaṭṭakuṭiyaṃ. Anoṇatena bhikkhunāti yojanā. Yassāti kuṭiyā. Aparibhoganti na paribhuñjitabbaṃ, na paribhuñjanārahanti attho. Patāṇīti patanassa nivāraṇā āṇi aggakhīlā. Sā hi ābandhaṃ nayati pavattetīti āṇīti vuccati. Yatthāti yasmiṃ mañcapīṭhe . Na nippatantīti nikkhanto hutvā na patanti. Āhaccapādaketi aṅge āhanitvā vijjhitvā tattha pavesitapādake. Nāgadantakādīsūti nāgassa danto viyāti nāgadantako, sadisatthe ko, so ādi yesaṃ teti nāgadantakādayo, tesu. Ādisaddena bhittikhīlādayo saṅgaṇhātīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝིབྷངྒ • Mahāvibhaṅga / ༢. བྷཱུཏགཱམཝགྒོ • 2. Bhūtagāmavaggo
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝིབྷངྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ༨. ཝེཧཱསཀུཊིསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ༨. ཝེཧཱསཀུཊིསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ༨. ཝེཧཱསཀུཊིསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ༨. ཝེཧཱསཀུཊིསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā