| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
๘. เวหาสกุฎิสิกฺขาปทวณฺณนา
8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
๑๒๙. อฎฺฐมสิกฺขาปเท – อุปริเวหาสกุฎิยาติ อุปริ อจฺฉนฺนตลาย ทฺวิภูมิกกุฎิยา วา ติภูมิกาทิกุฎิยา วาฯ มญฺจํ สหสา อภินิสีทีติ มญฺจํ สหสา อภิภวิตฺวา อโชฺฌตฺถริตฺวา นิสีทิฯ ภุมฺมเตฺถ วา เอตํ อุปโยควจนํ; มเญฺจ นิสีทีติ อโตฺถฯ อภีติ อิทํ ปน ปทโสภนตฺถํ อุปสคฺคมตฺตเมวฯ นิปฺปติตฺวาติ นิปติตฺวา นิกฺขมิตฺวา วาฯ ตสฺส หิ อุปริ อาณีปิ น ทินฺนา, ตสฺมา นิกฺขโนฺตฯ วิสฺสรมกาสีติ วิรูปํ อาตุรสฺสรมกาสิฯ
129. Aṭṭhamasikkhāpade – uparivehāsakuṭiyāti upari acchannatalāya dvibhūmikakuṭiyā vā tibhūmikādikuṭiyā vā. Mañcaṃ sahasā abhinisīdīti mañcaṃ sahasā abhibhavitvā ajjhottharitvā nisīdi. Bhummatthe vā etaṃ upayogavacanaṃ; mañce nisīdīti attho. Abhīti idaṃ pana padasobhanatthaṃ upasaggamattameva. Nippatitvāti nipatitvā nikkhamitvā vā. Tassa hi upari āṇīpi na dinnā, tasmā nikkhanto. Vissaramakāsīti virūpaṃ āturassaramakāsi.
๑๓๑. เวหาสกุฎิ นาม มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส อสีสฆฎฺฎาติ ยา ปมาณมชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส สพฺพเหฎฺฐิมาหิ ตุลาหิ สีสํ น ฆเฎฺฎติ, เอเตน อิธ อธิเปฺปตา เวหาสกุฎิ ทสฺสิตา โหติ, น เวหาสกุฎิลกฺขณํฯ ยา หิ กาจิ อุปริ อจฺฉินฺนตลา ทฺวิภูมิกา กุฎิ ติภูมิกาทิกุฎิ วา ‘‘เวหาสกุฎี’’ติ วุจฺจติฯ อิธ ปน อสีสฆฎฺฎา อธิเปฺปตาฯ อภินิสีทนาทีสุ ปุเพฺพ วุตฺตนเยเนว ปโยควเสน อาปตฺติเภโท เวทิตโพฺพฯ
131.Vehāsakuṭi nāma majjhimassa purisassa asīsaghaṭṭāti yā pamāṇamajjhimassa purisassa sabbaheṭṭhimāhi tulāhi sīsaṃ na ghaṭṭeti, etena idha adhippetā vehāsakuṭi dassitā hoti, na vehāsakuṭilakkhaṇaṃ. Yā hi kāci upari acchinnatalā dvibhūmikā kuṭi tibhūmikādikuṭi vā ‘‘vehāsakuṭī’’ti vuccati. Idha pana asīsaghaṭṭā adhippetā. Abhinisīdanādīsu pubbe vuttanayeneva payogavasena āpattibhedo veditabbo.
๑๓๓. อเวหาสกุฎิยาติ ภูมิยํ กตปณฺณสาลาทีสุ อนาปตฺติฯ น หิ สกฺกา ตตฺถ ปรสฺส ปีฬา กาตุํฯ สีสฆฎฺฎายาติ ยายํ สีสฆฎฺฎา โหติ, ตตฺถาปิ อนาปตฺติฯ น หิ สกฺกา ตตฺถ เหฎฺฐาปาสาเท อโนณเตน วิจริตุํ, ตสฺมา อสญฺจรณฎฺฐานตฺตา ปรปีฬา น ภวิสฺสติ ฯ เหฎฺฐา อปริโภคํ โหตีติ ยสฺสา เหฎฺฐา ทพฺพสมฺภาราทีนํ นิกฺขิตฺตตฺตา อปริโภคํ โหติ, ตตฺถาปิ อนาปตฺติฯ ปทรสญฺจิตํ โหตีติ ยสฺสา อุปริมตลํ ทารุผลเกหิ วา ฆนสนฺถตํ โหติ, สุธาทิปริกมฺมกตํ วา ตตฺถาปิ อนาปตฺติฯ ปฎาณิ ทินฺนา โหตีติ มญฺจปีฐานํ ปาทสิขาสุ อาณี ทินฺนา โหติ, ยตฺถ นิสีทเนฺตปิ น นิปฺปตนฺติ, ตาทิเส มญฺจปีเฐ นิสีทโตปิ อนาปตฺติฯ ตสฺมิํ ฐิโตติ อาหจฺจปาทเก มเญฺจ วา ปีเฐ วา ฐิโต อุปริ นาคทนฺตกาทีสุ ลคฺคิตกํ จีวรํ วา กิญฺจิ วา คณฺหาติ วา, อญฺญํ วา ลเคฺคติ, ตสฺสาปิ อนาปตฺติฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ เอฬกโลมสมุฎฺฐานํ – กายโต จ กายจิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติ, กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ
133.Avehāsakuṭiyāti bhūmiyaṃ katapaṇṇasālādīsu anāpatti. Na hi sakkā tattha parassa pīḷā kātuṃ. Sīsaghaṭṭāyāti yāyaṃ sīsaghaṭṭā hoti, tatthāpi anāpatti. Na hi sakkā tattha heṭṭhāpāsāde anoṇatena vicarituṃ, tasmā asañcaraṇaṭṭhānattā parapīḷā na bhavissati . Heṭṭhā aparibhogaṃ hotīti yassā heṭṭhā dabbasambhārādīnaṃ nikkhittattā aparibhogaṃ hoti, tatthāpi anāpatti. Padarasañcitaṃ hotīti yassā uparimatalaṃ dāruphalakehi vā ghanasanthataṃ hoti, sudhādiparikammakataṃ vā tatthāpi anāpatti. Paṭāṇi dinnā hotīti mañcapīṭhānaṃ pādasikhāsu āṇī dinnā hoti, yattha nisīdantepi na nippatanti, tādise mañcapīṭhe nisīdatopi anāpatti. Tasmiṃ ṭhitoti āhaccapādake mañce vā pīṭhe vā ṭhito upari nāgadantakādīsu laggitakaṃ cīvaraṃ vā kiñci vā gaṇhāti vā, aññaṃ vā laggeti, tassāpi anāpatti. Sesaṃ uttānameva. Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ – kāyato ca kāyacittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
เวหาสกุฎิสิกฺขาปทํ อฎฺฐมํฯ
Vehāsakuṭisikkhāpadaṃ aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๒. ภูตคามวโคฺค • 2. Bhūtagāmavaggo
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๘. เวหาสกุฎิสิกฺขาปทวณฺณนา • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๘. เวหาสกุฎิสิกฺขาปทวณฺณนา • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๘. เวหาสกุฎิสิกฺขาปทวณฺณนา • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๘. เวหาสกุฎิสิกฺขาปทํ • 8. Vehāsakuṭisikkhāpadaṃ
