Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
൮. വേഹാസകുടിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
8. Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā
ഉപരിവേഹാസകുടിയാതി ഉപരിമതലേ അസന്ഥതപദരായ കുടിയാ. തേനാഹ ‘‘ഉപരി അച്ഛന്നതലായാ’’തിആദി. യാ ഹി കാചി ഉപരി അച്ഛന്നതലാ ദ്വിഭൂമികകുടികാ വാ തിഭൂമികാദികുടികാ വാ, സാ ‘‘വേഹാസകുടീ’’തി വുച്ചതി. ഇദഞ്ഹി വേഹാസകുടിലക്ഖണം. യദി ഏവം കസ്മാ പദഭാജനേ ‘‘മജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സ അസീസഘട്ടാ’’തി (പാചി॰ ൧൩൧) വുത്തന്തി ആഹ ‘‘പദഭാജനേ പനാ’’തിആദി. ഇധ അധിപ്പേതം കുടിം ദസ്സേതുന്തി ഇമസ്മിം സിക്ഖാപദേ അധിപ്പേതം വേഹാസകുടിം ദസ്സേതും. മജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സാതി പമാണമജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സ. സബ്ബഹേട്ഠിമാഹി തുലാഹി സീസം ന ഘട്ടേതീതി അസീസഘട്ടാ. അങ്ഗേ വിജ്ഝിത്വാതി അടനിയോ വിജ്ഝിത്വാ. പവേസിതപാദകന്തി പവേസിതപാദസിഖം. തസ്മാതി ‘‘ഭൂമത്ഥേ വാ’’തിആദിനാ വുത്തമേവത്ഥം കാരണഭാവേന പച്ചാമസതി. യസ്മാ ആഹച്ചപാദകാദീസു യഥാവുത്തോ അത്ഥോ ഹോതി, തസ്മാതി വുത്തം ഹോതി.
Uparivehāsakuṭiyāti uparimatale asanthatapadarāya kuṭiyā. Tenāha ‘‘upari acchannatalāyā’’tiādi. Yā hi kāci upari acchannatalā dvibhūmikakuṭikā vā tibhūmikādikuṭikā vā, sā ‘‘vehāsakuṭī’’ti vuccati. Idañhi vehāsakuṭilakkhaṇaṃ. Yadi evaṃ kasmā padabhājane ‘‘majjhimassa purisassa asīsaghaṭṭā’’ti (pāci. 131) vuttanti āha ‘‘padabhājane panā’’tiādi. Idha adhippetaṃ kuṭiṃ dassetunti imasmiṃ sikkhāpade adhippetaṃ vehāsakuṭiṃ dassetuṃ. Majjhimassa purisassāti pamāṇamajjhimassa purisassa. Sabbaheṭṭhimāhi tulāhi sīsaṃ na ghaṭṭetīti asīsaghaṭṭā. Aṅge vijjhitvāti aṭaniyo vijjhitvā. Pavesitapādakanti pavesitapādasikhaṃ. Tasmāti ‘‘bhūmatthe vā’’tiādinā vuttamevatthaṃ kāraṇabhāvena paccāmasati. Yasmā āhaccapādakādīsu yathāvutto attho hoti, tasmāti vuttaṃ hoti.
സഹസാതി അഭിഭവിത്വാ അജ്ഝോത്ഥരിത്വാ. അവേഹാസകുടികായാതി ഭൂമിയം കതപണ്ണസാലാദീസു, തത്ഥ അനാപത്തി. ന ഹി സക്കാ തത്ഥ പരസ്സ പീളാ കാതും. സീസഘട്ടായാതി യാ സീസം ഘട്ടാ ഹോതി, തത്ഥാപി അനാപത്തി. ന ഹി സക്കാ തത്ഥ ഹേട്ഠാപാസാദേ അനോണതേന വിചരിതും, തസ്മാ അസഞ്ചരണട്ഠാനത്താ പരപീളാ ന ഭവിസ്സതി. ഉപരിതലം വാ പദരസഞ്ചിതന്തി ഉപരിമതലം ദാരുഫലകേഹി ഘനസന്ഥതം. കിഞ്ചി ഗണ്ഹാതി വാതി ഉപരി നാഗദന്തകാദീസു ലഗ്ഗിതം ചീവരാദിം യം കിഞ്ചി ഗണ്ഹാതി വാ. ലഗ്ഗതി വാതി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ. പടിപക്ഖഭൂതാ ആണി പടാണി. യസ്സാ ദിന്നായ നിസീദന്തേപി പാദാ ന നിപതന്തി, ഏവംഭൂതാ ആണി മഞ്ചപീഠാനം പാദസിഖാസു ദിന്നാ ഹോതീതി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘പാദസീസാന’’ന്തിആദി.
Sahasāti abhibhavitvā ajjhottharitvā. Avehāsakuṭikāyāti bhūmiyaṃ katapaṇṇasālādīsu, tattha anāpatti. Na hi sakkā tattha parassa pīḷā kātuṃ. Sīsaghaṭṭāyāti yā sīsaṃ ghaṭṭā hoti, tatthāpi anāpatti. Na hi sakkā tattha heṭṭhāpāsāde anoṇatena vicarituṃ, tasmā asañcaraṇaṭṭhānattā parapīḷā na bhavissati. Uparitalaṃ vā padarasañcitanti uparimatalaṃ dāruphalakehi ghanasanthataṃ. Kiñci gaṇhāti vāti upari nāgadantakādīsu laggitaṃ cīvarādiṃ yaṃ kiñci gaṇhāti vā. Laggati vāti etthāpi eseva nayo. Paṭipakkhabhūtā āṇi paṭāṇi. Yassā dinnāya nisīdantepi pādā na nipatanti, evaṃbhūtā āṇi mañcapīṭhānaṃ pādasikhāsu dinnā hotīti attho. Tenāha ‘‘pādasīsāna’’ntiādi.
വേഹാസകുടിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vehāsakuṭisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.