| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೧೦. ವೇಖನಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Vekhanasasuttavaṇṇanā
೨೮೦. ಸಹ ವತ್ಥುಕಾಮೇನ ಕಿಲೇಸಕಾಮೋ ಗರು ಗರುಕಾತಬ್ಬೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಕಾಮಗರು। ತೇಸ್ವೇವ ಕಾಮೇಸು ನಿನ್ನಪೋಣಪಬ್ಭಾರಜ್ಝಾಸಯೋತಿ ಕಾಮಾಧಿಮುತ್ತೋ। ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪಠಮಜ್ಝಾನಾದಿಕಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಗರು ಗರುಕಾತಬ್ಬಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಗರು। ತತ್ಥ ನಿನ್ನಪೋಣಪಬ್ಭಾರಜ್ಝಾಸಯೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾಧಿಮುತ್ತೋ ಸ್ವಾಯಮತ್ಥೋ ಯಥಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಗಹಟ್ಠೇ ಲಬ್ಭತಿ, ಏವಂ ಏಕಚ್ಚೇ ಅನಗಾರೇಪೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿತೋಪೀ’’ತಿಆದಿ। ಅಯಂ ಪನ ವೇಖನಸೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ। ಸೋ ಹಿ ವೇಖನಸತಾಪಸಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವೇಖನಸೇನ ಇಮಿನಾ ದಿಟ್ಠಿಮಾದಾಯ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಠಿತತ್ತಾ ‘‘ವೇಖನಸೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಯಥಾ ಲೋಕೋ ಸಯಂ ಏಕಾದಸಹಿ ಅಗ್ಗೀಹಿ ಆದಿತ್ತೋಪಿ ಸಮಾನೋ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ಅನುಭವಿಯಮಾನಂ ಸಾಲಾಕಿಕಂ ಅಗ್ಗಿಸನ್ತಾಪಂ ವಿಯ ಅನಾದಿಕಾಲಾನುಗತಸಮ್ಮಾಕವಚರಸನ್ತಾಪಂ ಆದಿತ್ತತಾಯ ನ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಪನ ಮಹಾಕರುಣಾಸಮುಸ್ಸಾಹಿತಮಾನಸೇನ ‘‘ಸಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆದಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಆದಿತ್ತಪರಿಯಾಯೇ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೪.೨೮; ಮಹಾವ॰ ೫೪) ದೇಸಿಯಮಾನೇ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಿ, ಏವಂ ಅಯಮ್ಪಿ ಅನಾದಿಕಾಲಪರಿಭಾವಿತಂ ಅತ್ತಅಜ್ಝಾಸಯೇ ಅವಟ್ಠಿತಂ ಕಾಮಾಧಿಮುತ್ತಂ ಸರಸೇನ ಅನುಪಧಾರೇನ್ತೋ ಸತ್ಥಾರಾ – ‘‘ಪಞ್ಚ ಖೋ ಇಮೇ, ಕಚ್ಚಾನ, ಕಾಮಗುಣಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಕಾಮಸುಖೇ ಭಾಸಿಯಮಾನೇ ‘‘ಕಾಮಾಧಿಮುತ್ತಂ ವತ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಉಪಧಾರೇಸ್ಸತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ಇಮಾಯ ಕಥಾಯ ಕಥಿಯಮಾನಾಯ ಅತ್ತನೋ ಕಾಮಾಧಿಮುತ್ತತಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಕಾಮಗ್ಗಸುಖನ್ತಿ ಕಾಮೇತಬ್ಬವತ್ಥೂಹಿ ಅಗ್ಗಭೂತಂ ಸುಖಂ। ಸಬ್ಬೇ ಹಿ ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮಾ ಕಾಮನೀಯಟ್ಠೇನ ಕಾಮಾ, ತೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಸುಖತೋ ನಿಬ್ಬಾನಸುಖಮೇವ ಅಗ್ಗಭೂತಂ ಸುಖಂ। ಯಥಾಹ – ‘‘ಯಾವತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸಙ್ಖತಾ ವಾ ಅಸಙ್ಖತಾ ವಾ, ವಿರಾಗೋ ತೇಸಂ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತೀ’’ತಿ (ಇತಿವು॰ ೯೦; ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೩೪) – ‘‘ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪರಮಂ ಸುಖ’’ನ್ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೨೧೫, ೨೧೭; ಧ॰ ಪ॰ ೨೦೩) ಚ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತ’’ನ್ತಿ।
280. Saha vatthukāmena kilesakāmo garu garukātabbo etassāti kāmagaru. Tesveva kāmesu ninnapoṇapabbhārajjhāsayoti kāmādhimutto. Pabbajjāpaṭhamajjhānādikaṃ nekkhammaṃ garu garukātabbaṃ etassāti nekkhammagaru. Tattha ninnapoṇapabbhārajjhāsayo nekkhammādhimutto svāyamattho yathā ekacce gahaṭṭhe labbhati, evaṃ ekacce anagārepīti āha ‘‘pabbajitopī’’tiādi. Ayaṃ pana vekhanaso paribbājako. So hi vekhanasatāpasapabbajjaṃ upagantvā vekhanasena iminā diṭṭhimādāya samādiyitvā ṭhitattā ‘‘vekhanaso’’ti vuccati. Yathā loko sayaṃ ekādasahi aggīhi ādittopi samāno paccakkhato anubhaviyamānaṃ sālākikaṃ aggisantāpaṃ viya anādikālānugatasammākavacarasantāpaṃ ādittatāya na sallakkheti, sammāsambuddhena pana mahākaruṇāsamussāhitamānasena ‘‘sabbaṃ, bhikkhave, āditta’’nti ādittapariyāye (saṃ. ni. 4.28; mahāva. 54) desiyamāne sallakkheti, evaṃ ayampi anādikālaparibhāvitaṃ attaajjhāsaye avaṭṭhitaṃ kāmādhimuttaṃ sarasena anupadhārento satthārā – ‘‘pañca kho ime, kaccāna, kāmaguṇā’’tiādinā kāmaguṇesu kāmasukhe bhāsiyamāne ‘‘kāmādhimuttaṃ vata pabbajitassa citta’’nti upadhāressatīti āha – ‘‘imāya kathāya kathiyamānāya attano kāmādhimuttataṃ sallakkhessatī’’ti. Kāmaggasukhanti kāmetabbavatthūhi aggabhūtaṃ sukhaṃ. Sabbe hi tebhūmakadhammā kāmanīyaṭṭhena kāmā, te paṭicca uppajjanasukhato nibbānasukhameva aggabhūtaṃ sukhaṃ. Yathāha – ‘‘yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ aggamakkhāyatī’’ti (itivu. 90; a. ni. 4.34) – ‘‘nibbānaṃ paramaṃ sukha’’nti (ma. ni. 2.215, 217; dha. pa. 203) ca. Tena vuttaṃ ‘‘nibbānaṃ adhippeta’’nti.
೨೮೧. ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಞಾಣಲಾಭಿನೋ ಪುಬ್ಬನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ವುಚ್ಚಮಾನಕಥಾ ಅನುಚ್ಛವಿಕಾ ತದತ್ಥಸ್ಸ ಪಚ್ಚಕ್ಖಭಾವತೋ, ತದಭಾವತೋ ವೇಖನಸಸ್ಸ ಅನನುಚ್ಛವಿಕಾತಿ ಆಹ ‘‘ಯಸ್ಮಾ…ಪೇ॰… ನತ್ಥೀ’’ತಿ। ಅನಾಗತಕಥಾಯ…ಪೇ॰… ನತ್ಥೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಆರಕ್ಖತ್ಥಾಯಾತಿ ದೇವತಾಹಿ ಮನ್ತಪದೇಹಿ ಸಹ ಠಿತಾ ತತ್ಥ ಆರಕ್ಖತ್ಥಾಯ। ಅವಿಜ್ಜಾಯಾತಿ ಇದಂ ಲಕ್ಖಣವಚನಂ, ತಂಮೂಲಕತ್ತಾ ವಾ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಧಮ್ಮಾನಂ ಅವಿಜ್ಜಾವ ಗಹಿತಾ। ಜಾನನಂ ಪಹೀನಕಿಲೇಸಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
281. Pubbenivāsañāṇalābhino pubbantaṃ ārabbha vuccamānakathā anucchavikā tadatthassa paccakkhabhāvato, tadabhāvato vekhanasassa ananucchavikāti āha ‘‘yasmā…pe… natthī’’ti. Anāgatakathāya…pe… natthīti etthāpi eseva nayo. Ārakkhatthāyāti devatāhi mantapadehi saha ṭhitā tattha ārakkhatthāya. Avijjāyāti idaṃ lakkhaṇavacanaṃ, taṃmūlakattā vā sabbakilesadhammānaṃ avijjāva gahitā. Jānanaṃ pahīnakilesapaccavekkhaṇañāṇena. Sesaṃ suviññeyyameva.
ವೇಖನಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Vekhanasasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
ನಿಟ್ಠಿತಾ ಚ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ।
Niṭṭhitā ca paribbājakavaggavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೧೦. ವೇಖನಸಸುತ್ತಂ • 10. Vekhanasasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ವೇಖನಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Vekhanasasuttavaṇṇanā
