| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
10. වෙඛනසසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Vekhanasasuttavaṇṇanā
280. සහ වත්‌ථුකාමෙන කිලෙසකාමො ගරු ගරුකාතබ්‌බො එතස්‌සාති කාමගරු. තෙස්‌වෙව කාමෙසු නින්‌නපොණපබ්‌භාරජ්‌ඣාසයොති කාමාධිමුත්‌තො. පබ්‌බජ්‌ජාපඨමජ්‌ඣානාදිකං නෙක්‌ඛම්‌මං ගරු ගරුකාතබ්‌බං එතස්‌සාති නෙක්‌ඛම්‌මගරු. තත්‌ථ නින්‌නපොණපබ්‌භාරජ්‌ඣාසයො නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො ස්‌වායමත්‌ථො යථා එකච්‌චෙ ගහට්‌ඨෙ ලබ්‌භති, එවං එකච්‌චෙ අනගාරෙපීති ආහ ‘‘පබ්‌බජිතොපී’’තිආදි. අයං පන වෙඛනසො පරිබ්‌බාජකො. සො හි වෙඛනසතාපසපබ්‌බජ්‌ජං උපගන්‌ත්‌වා වෙඛනසෙන ඉමිනා දිට්‌ඨිමාදාය සමාදියිත්‌වා ඨිතත්‌තා ‘‘වෙඛනසො’’ති වුච්‌චති. යථා ලොකො සයං එකාදසහි අග්‌ගීහි ආදිත්‌තොපි සමානො පච්‌චක්‌ඛතො අනුභවියමානං සාලාකිකං අග්‌ගිසන්‌තාපං විය අනාදිකාලානුගතසම්‌මාකවචරසන්‌තාපං ආදිත්‌තතාය න සල්‌ලක්‌ඛෙති, සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන පන මහාකරුණාසමුස්‌සාහිතමානසෙන ‘‘සබ්‌බං, භික්‌ඛවෙ, ආදිත්‌ත’’න්‌ති ආදිත්‌තපරියායෙ (සං. නි. 4.28; මහාව. 54) දෙසියමානෙ සල්‌ලක්‌ඛෙති, එවං අයම්‌පි අනාදිකාලපරිභාවිතං අත්‌තඅජ්‌ඣාසයෙ අවට්‌ඨිතං කාමාධිමුත්‌තං සරසෙන අනුපධාරෙන්‌තො සත්‌ථාරා – ‘‘පඤ්‌ච ඛො ඉමෙ, කච්‌චාන, කාමගුණා’’තිආදිනා කාමගුණෙසු කාමසුඛෙ භාසියමානෙ ‘‘කාමාධිමුත්‌තං වත පබ්‌බජිතස්‌ස චිත්‌ත’’න්‌ති උපධාරෙස්‌සතීති ආහ – ‘‘ඉමාය කථාය කථියමානාය අත්‌තනො කාමාධිමුත්‌තතං සල්‌ලක්‌ඛෙස්‌සතී’’ති. කාමග්‌ගසුඛන්‌ති කාමෙතබ්‌බවත්‌ථූහි අග්‌ගභූතං සුඛං. සබ්‌බෙ හි තෙභූමකධම්‌මා කාමනීයට්‌ඨෙන කාමා, තෙ පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජනසුඛතො නිබ්‌බානසුඛමෙව අග්‌ගභූතං සුඛං. යථාහ – ‘‘යාවතා, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මා සඞ්‌ඛතා වා අසඞ්‌ඛතා වා, විරාගො තෙසං අග්‌ගමක්‌ඛායතී’’ති (ඉතිවු. 90; අ. නි. 4.34) – ‘‘නිබ්‌බානං පරමං සුඛ’’න්‌ති (ම. නි. 2.215, 217; ධ. ප. 203) ච. තෙන වුත්‌තං ‘‘නිබ්‌බානං අධිප්‌පෙත’’න්‌ති.
280. Saha vatthukāmena kilesakāmo garu garukātabbo etassāti kāmagaru. Tesveva kāmesu ninnapoṇapabbhārajjhāsayoti kāmādhimutto. Pabbajjāpaṭhamajjhānādikaṃ nekkhammaṃ garu garukātabbaṃ etassāti nekkhammagaru. Tattha ninnapoṇapabbhārajjhāsayo nekkhammādhimutto svāyamattho yathā ekacce gahaṭṭhe labbhati, evaṃ ekacce anagārepīti āha ‘‘pabbajitopī’’tiādi. Ayaṃ pana vekhanaso paribbājako. So hi vekhanasatāpasapabbajjaṃ upagantvā vekhanasena iminā diṭṭhimādāya samādiyitvā ṭhitattā ‘‘vekhanaso’’ti vuccati. Yathā loko sayaṃ ekādasahi aggīhi ādittopi samāno paccakkhato anubhaviyamānaṃ sālākikaṃ aggisantāpaṃ viya anādikālānugatasammākavacarasantāpaṃ ādittatāya na sallakkheti, sammāsambuddhena pana mahākaruṇāsamussāhitamānasena ‘‘sabbaṃ, bhikkhave, āditta’’nti ādittapariyāye (saṃ. ni. 4.28; mahāva. 54) desiyamāne sallakkheti, evaṃ ayampi anādikālaparibhāvitaṃ attaajjhāsaye avaṭṭhitaṃ kāmādhimuttaṃ sarasena anupadhārento satthārā – ‘‘pañca kho ime, kaccāna, kāmaguṇā’’tiādinā kāmaguṇesu kāmasukhe bhāsiyamāne ‘‘kāmādhimuttaṃ vata pabbajitassa citta’’nti upadhāressatīti āha – ‘‘imāya kathāya kathiyamānāya attano kāmādhimuttataṃ sallakkhessatī’’ti. Kāmaggasukhanti kāmetabbavatthūhi aggabhūtaṃ sukhaṃ. Sabbe hi tebhūmakadhammā kāmanīyaṭṭhena kāmā, te paṭicca uppajjanasukhato nibbānasukhameva aggabhūtaṃ sukhaṃ. Yathāha – ‘‘yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ aggamakkhāyatī’’ti (itivu. 90; a. ni. 4.34) – ‘‘nibbānaṃ paramaṃ sukha’’nti (ma. ni. 2.215, 217; dha. pa. 203) ca. Tena vuttaṃ ‘‘nibbānaṃ adhippeta’’nti.
281. පුබ්‌බෙනිවාසඤාණලාභිනො පුබ්‌බන්‌තං ආරබ්‌භ වුච්‌චමානකථා අනුච්‌ඡවිකා තදත්‌ථස්‌ස පච්‌චක්‌ඛභාවතො, තදභාවතො වෙඛනසස්‌ස අනනුච්‌ඡවිකාති ආහ ‘‘යස්‌මා…පෙ.… නත්‌ථී’’ති. අනාගතකථාය…පෙ.… නත්‌ථීති එත්‌ථාපි එසෙව නයො. ආරක්‌ඛත්‌ථායාති දෙවතාහි මන්‌තපදෙහි සහ ඨිතා තත්‌ථ ආරක්‌ඛත්‌ථාය. අවිජ්‌ජායාති ඉදං ලක්‌ඛණවචනං, තංමූලකත්‌තා වා සබ්‌බකිලෙසධම්‌මානං අවිජ්‌ජාව ගහිතා. ජානනං පහීනකිලෙසපච්‌චවෙක්‌ඛණඤාණෙන. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
281. Pubbenivāsañāṇalābhino pubbantaṃ ārabbha vuccamānakathā anucchavikā tadatthassa paccakkhabhāvato, tadabhāvato vekhanasassa ananucchavikāti āha ‘‘yasmā…pe… natthī’’ti. Anāgatakathāya…pe… natthīti etthāpi eseva nayo. Ārakkhatthāyāti devatāhi mantapadehi saha ṭhitā tattha ārakkhatthāya. Avijjāyāti idaṃ lakkhaṇavacanaṃ, taṃmūlakattā vā sabbakilesadhammānaṃ avijjāva gahitā. Jānanaṃ pahīnakilesapaccavekkhaṇañāṇena. Sesaṃ suviññeyyameva.
වෙඛනසසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Vekhanasasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
නිට්‌ඨිතා ච පරිබ්‌බාජකවග්‌ගවණ්‌ණනා.
Niṭṭhitā ca paribbājakavaggavaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 10. වෙඛනසසුත්‌තං • 10. Vekhanasasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 10. වෙඛනසසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Vekhanasasuttavaṇṇanā
