| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
੧੦. વੇਖਨਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Vekhanasasuttavaṇṇanā
੨੮੦. ਸਹ વਤ੍ਥੁਕਾਮੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮੋ ਗਰੁ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਗਰੁ। ਤੇਸ੍વੇવ ਕਾਮੇਸੁ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਜ੍ਝਾਸਯੋਤਿ ਕਾਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ। ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਕਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਗਰੁ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਗਰੁ। ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਜ੍ਝਾਸਯੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸ੍વਾਯਮਤ੍ਥੋ ਯਥਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਗਹਟ੍ਠੇ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏવਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਨਗਾਰੇਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਯਂ ਪਨ વੇਖਨਸੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ। ਸੋ ਹਿ વੇਖਨਸਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ વੇਖਨਸੇਨ ਇਮਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਦਾਯ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘વੇਖਨਸੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਥਾ ਲੋਕੋ ਸਯਂ ਏਕਾਦਸਹਿ ਅਗ੍ਗੀਹਿ ਆਦਿਤ੍ਤੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਭવਿਯਮਾਨਂ ਸਾਲਾਕਿਕਂ ਅਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਂ વਿਯ ਅਨਾਦਿਕਾਲਾਨੁਗਤਸਮ੍ਮਾਕવਚਰਸਨ੍ਤਾਪਂ ਆਦਿਤ੍ਤਤਾਯ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪਨ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤਮਾਨਸੇਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਦਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੮; ਮਹਾવ॰ ੫੪) ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਏવਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਨਾਦਿਕਾਲਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਅਤ੍ਤਅਜ੍ਝਾਸਯੇ ਅવਟ੍ਠਿਤਂ ਕਾਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸਰਸੇਨ ਅਨੁਪਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ – ‘‘ਪਞ੍ਚ ਖੋ ਇਮੇ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਕਾਮਸੁਖੇ ਭਾਸਿਯਮਾਨੇ ‘‘ਕਾਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤਂ વਤ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਧਾਰੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਇਮਾਯ ਕਥਾਯ ਕਥਿਯਮਾਨਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਕਾਮਗ੍ਗਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇਤਬ੍ਬવਤ੍ਥੂਹਿ ਅਗ੍ਗਭੂਤਂ ਸੁਖਂ। ਸਬ੍ਬੇ ਹਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ, ਤੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸੁਖਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਮੇવ ਅਗ੍ਗਭੂਤਂ ਸੁਖਂ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਯਾવਤਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ વਾ ਅਸਙ੍ਖਤਾ વਾ, વਿਰਾਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿ (ਇਤਿવੁ॰ ੯੦; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੩੪) – ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੧੫, ੨੧੭; ਧ॰ ਪ॰ ੨੦੩) ਚ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ।
280. Saha vatthukāmena kilesakāmo garu garukātabbo etassāti kāmagaru. Tesveva kāmesu ninnapoṇapabbhārajjhāsayoti kāmādhimutto. Pabbajjāpaṭhamajjhānādikaṃ nekkhammaṃ garu garukātabbaṃ etassāti nekkhammagaru. Tattha ninnapoṇapabbhārajjhāsayo nekkhammādhimutto svāyamattho yathā ekacce gahaṭṭhe labbhati, evaṃ ekacce anagārepīti āha ‘‘pabbajitopī’’tiādi. Ayaṃ pana vekhanaso paribbājako. So hi vekhanasatāpasapabbajjaṃ upagantvā vekhanasena iminā diṭṭhimādāya samādiyitvā ṭhitattā ‘‘vekhanaso’’ti vuccati. Yathā loko sayaṃ ekādasahi aggīhi ādittopi samāno paccakkhato anubhaviyamānaṃ sālākikaṃ aggisantāpaṃ viya anādikālānugatasammākavacarasantāpaṃ ādittatāya na sallakkheti, sammāsambuddhena pana mahākaruṇāsamussāhitamānasena ‘‘sabbaṃ, bhikkhave, āditta’’nti ādittapariyāye (saṃ. ni. 4.28; mahāva. 54) desiyamāne sallakkheti, evaṃ ayampi anādikālaparibhāvitaṃ attaajjhāsaye avaṭṭhitaṃ kāmādhimuttaṃ sarasena anupadhārento satthārā – ‘‘pañca kho ime, kaccāna, kāmaguṇā’’tiādinā kāmaguṇesu kāmasukhe bhāsiyamāne ‘‘kāmādhimuttaṃ vata pabbajitassa citta’’nti upadhāressatīti āha – ‘‘imāya kathāya kathiyamānāya attano kāmādhimuttataṃ sallakkhessatī’’ti. Kāmaggasukhanti kāmetabbavatthūhi aggabhūtaṃ sukhaṃ. Sabbe hi tebhūmakadhammā kāmanīyaṭṭhena kāmā, te paṭicca uppajjanasukhato nibbānasukhameva aggabhūtaṃ sukhaṃ. Yathāha – ‘‘yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ aggamakkhāyatī’’ti (itivu. 90; a. ni. 4.34) – ‘‘nibbānaṃ paramaṃ sukha’’nti (ma. ni. 2.215, 217; dha. pa. 203) ca. Tena vuttaṃ ‘‘nibbānaṃ adhippeta’’nti.
੨੮੧. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਞਾਣਲਾਭਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ વੁਚ੍ਚਮਾਨਕਥਾ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਾ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾવਤੋ, ਤਦਭਾવਤੋ વੇਖਨਸਸ੍ਸ ਅਨਨੁਚ੍ਛવਿਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ਅਨਾਗਤਕਥਾਯ…ਪੇ॰… ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਆਰਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਦੇવਤਾਹਿ ਮਨ੍ਤਪਦੇਹਿ ਸਹ ਠਿਤਾ ਤਤ੍ਥ ਆਰਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ। ਅવਿਜ੍ਜਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣવਚਨਂ, ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ વਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅવਿਜ੍ਜਾવ ਗਹਿਤਾ। ਜਾਨਨਂ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਨ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
281. Pubbenivāsañāṇalābhino pubbantaṃ ārabbha vuccamānakathā anucchavikā tadatthassa paccakkhabhāvato, tadabhāvato vekhanasassa ananucchavikāti āha ‘‘yasmā…pe… natthī’’ti. Anāgatakathāya…pe… natthīti etthāpi eseva nayo. Ārakkhatthāyāti devatāhi mantapadehi saha ṭhitā tattha ārakkhatthāya. Avijjāyāti idaṃ lakkhaṇavacanaṃ, taṃmūlakattā vā sabbakilesadhammānaṃ avijjāva gahitā. Jānanaṃ pahīnakilesapaccavekkhaṇañāṇena. Sesaṃ suviññeyyameva.
વੇਖਨਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Vekhanasasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ।
Niṭṭhitā ca paribbājakavaggavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੧੦. વੇਖਨਸਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Vekhanasasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. વੇਖਨਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Vekhanasasuttavaṇṇanā
