| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ವೇಲಾಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Velāmasuttavaṇṇanā
೨೦. ದಸಮೇ ಅಪಿ ನು ತೇ, ಗಹಪತಿ, ಕುಲೇ ದಾನಂ ದೀಯತೀತಿ ನಯಿದಂ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಚ್ಛತಿ। ಸೇಟ್ಠಿಸ್ಸ ಹಿ ಘರೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಚ್ಚಂ ಪಣೀತದಾನಂ ದೀಯತಿ, ನ ತಂ ಸತ್ಥಾ ನ ಜಾನಾತಿ। ಲೋಕಿಯಮಹಾಜನಸ್ಸ ಪನ ದಿಯ್ಯಮಾನದಾನಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಲೂಖಂ ಹೋತಿ, ಸೇಟ್ಠಿಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪೀಣೇತಿ। ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಕಣಾಜಕನ್ತಿ ಸಕುಣ್ಡಕಭತ್ತಂ, ಸಕುಣ್ಡಕೇಹಿಪಿ ಕಣಿಕತಣ್ಡುಲೇಹೇವ ಪಕ್ಕಂ। ಬಿಳಙ್ಗದುತಿಯನ್ತಿ ಕಞ್ಜಿಯದುತಿಯಂ। ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ದೇತೀತಿ ಅಸಕ್ಕರಿತ್ವಾ ದೇತಿ। ಅಚಿತ್ತೀಕತ್ವಾತಿ ಅಚಿತ್ತೀಕಾರೇನ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯ ಅಗಾರವೇನ ದೇತಿ। ಅಸಹತ್ಥಾ ದೇತೀತಿ ಸಹತ್ಥೇನ ಅದತ್ವಾ ಪರಹತ್ಥೇನ ದೇತಿ, ಆಣತ್ತಿಮತ್ತಮೇವ ಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪವಿದ್ಧಂ ದೇತೀತಿ ನ ನಿರನ್ತರಂ ದೇತಿ, ಸಂವಚ್ಛರಿಕಂ ಸೋಣ್ಡಬಲಿ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಅನಾಗಮನದಿಟ್ಠಿಕೋ ದೇತೀತಿ ನ ಕಮ್ಮಞ್ಚ ಫಲಞ್ಚ ಸದ್ದಹಿತ್ವಾ ದೇತಿ।
20. Dasame api nu te, gahapati, kule dānaṃ dīyatīti nayidaṃ bhagavā bhikkhusaṅghassa dānaṃ sandhāya pucchati. Seṭṭhissa hi ghare bhikkhusaṅghassa niccaṃ paṇītadānaṃ dīyati, na taṃ satthā na jānāti. Lokiyamahājanassa pana diyyamānadānaṃ atthi, taṃ lūkhaṃ hoti, seṭṭhissa cittaṃ na pīṇeti. Taṃ pucchāmīti pucchati. Kaṇājakanti sakuṇḍakabhattaṃ, sakuṇḍakehipi kaṇikataṇḍuleheva pakkaṃ. Biḷaṅgadutiyanti kañjiyadutiyaṃ. Asakkaccaṃ detīti asakkaritvā deti. Acittīkatvāti acittīkārena dakkhiṇeyya agāravena deti. Asahatthā detīti sahatthena adatvā parahatthena deti, āṇattimattameva karotīti attho. Apaviddhaṃ detīti na nirantaraṃ deti, saṃvaccharikaṃ soṇḍabali viya hoti. Anāgamanadiṭṭhiko detīti na kammañca phalañca saddahitvā deti.
ಯತ್ಥ ಯತ್ಥಾತಿ ತೀಸು ಕುಲಸಮ್ಪದಾಸು ಯಸ್ಮಿಂ ಯಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ। ನ ಉಳಾರಾಯ ಭತ್ತಭೋಗಾಯಾತಿಆದೀಸು ನಾನಗ್ಗರಸಸುಗನ್ಧಸಾಲಿಭೋಜನೇ ಉಪನೀತೇ ಚಿತ್ತಂ ನ ನಮತಿ, ‘‘ಹರಥೇತಂ ರೋಗವಡ್ಢನ’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ಯೇನ ವಾ ತೇನ ವಾ ಡಾಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಕುಣ್ಡಕಭತ್ತಂ ಅಮತಂ ವಿಯ ಸಮ್ಪಿಯಾಯಮಾನೋ ಭುಞ್ಜತಿ। ಕಾಸಿಕಾದೀಸು ವರವತ್ಥೇಸು ಉಪನೀತೇಸು ‘‘ಹರಥೇತಾನಿ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತುಮ್ಪಿ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಗತ್ತೇಸುಪಿ ನ ಸಣ್ಠಹನ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ನಾಳಿಕೇರಸಾಟಕಮೂಲತಚಸದಿಸಾನಿ ಪನ ಥೂಲವತ್ಥಾನಿ ‘‘ಇಮಾನಿ ನಿವಾಸೇನ್ತೋ ನಿವತ್ಥಭಾವಮ್ಪಿ ಜಾನಾತಿ, ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೀ’’ತಿ ಸಮ್ಪಿಯಾಯಮಾನೋ ನಿವಾಸೇತಿ। ಹತ್ಥಿಯಾನಅಸ್ಸಯಾನರಥಯಾನಸುವಣ್ಣಸಿವಿಕಾದೀಸು ಉಪನೀತೇಸು ‘‘ಹರಥೇತಾನಿ ಚಲಾಚಲಾನಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಏತ್ಥ ನಿಸೀದಿತು’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ಜಜ್ಜರರಥಕೇ ಉಪನೀತೇ ‘‘ಅಯಂ ನಿಚ್ಚಲೋ, ಏತ್ಥ ಸುಖಂ ನಿಸೀದಿತು’’ನ್ತಿ ತಂ ಸಾದಿಯತಿ। ನ ಉಳಾರೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಕಾಮಗುಣೇಸೂತಿ ಅಲಙ್ಕತಪಟಿಯತ್ತಾ ರೂಪವತಿಯೋ ಇತ್ಥಿಯೋ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಯಕ್ಖಿನಿಯೋ ಮಞ್ಞೇ, ಏತಾ ಖಾದಿತುಕಾಮಾ, ಕಿಂ ಏತಾಹೀ’’ತಿ ಯಥಾಫಾಸುಕೇನೇವ ವೀತಿನಾಮೇತಿ। ನ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತೀತಿ ಸೋತುಂ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ಸದ್ದಹನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತೀತಿ ಕಥಿತಸ್ಸ ಸವನತ್ಥಂ ನ ಸೋತಪಸಾದಂ ಓದಹನ್ತಿ। ಸಕ್ಕಚ್ಚನ್ತಿಆದೀನಿ ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ।
Yattha yatthāti tīsu kulasampadāsu yasmiṃ yasmiṃ kule. Na uḷārāya bhattabhogāyātiādīsu nānaggarasasugandhasālibhojane upanīte cittaṃ na namati, ‘‘harathetaṃ rogavaḍḍhana’’nti vatvā yena vā tena vā ḍākena saddhiṃ sakuṇḍakabhattaṃ amataṃ viya sampiyāyamāno bhuñjati. Kāsikādīsu varavatthesu upanītesu ‘‘harathetāni nivāsentassa paṭicchādetumpi na sakkonti, gattesupi na saṇṭhahantī’’ti vatvā nāḷikerasāṭakamūlatacasadisāni pana thūlavatthāni ‘‘imāni nivāsento nivatthabhāvampi jānāti, paṭicchādetabbampi paṭicchādentī’’ti sampiyāyamāno nivāseti. Hatthiyānaassayānarathayānasuvaṇṇasivikādīsu upanītesu ‘‘harathetāni calācalāni, na sakkā ettha nisīditu’’nti vatvā jajjararathake upanīte ‘‘ayaṃ niccalo, ettha sukhaṃ nisīditu’’nti taṃ sādiyati. Na uḷāresu pañcasu kāmaguṇesūti alaṅkatapaṭiyattā rūpavatiyo itthiyo disvā ‘‘yakkhiniyo maññe, etā khāditukāmā, kiṃ etāhī’’ti yathāphāsukeneva vītināmeti. Na sussūsantīti sotuṃ na icchanti, na saddahantīti attho. Na sotaṃ odahantīti kathitassa savanatthaṃ na sotapasādaṃ odahanti. Sakkaccantiādīni vuttavipariyāyena veditabbāni.
ವೇಲಾಮೋತಿ ಜಾತಿಗೋತ್ತರೂಪಭೋಗಸದ್ಧಾಪಞ್ಞಾದೀಹಿ ಮರಿಯಾದವೇಲಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇಹಿ ಉಳಾರೇಹಿ ಗುಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ಏವಂಲದ್ಧನಾಮೋ। ಸೋ ಏವರೂಪಂ ದಾನಂ ಅದಾಸಿ ಮಹಾದಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಯಂ ಅನುಪುಬ್ಬೀಕಥಾ – ಸೋ ಕಿರ ಅತೀತೇ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಪುರೋಹಿತಗೇಹೇ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿ, ವೇಲಾಮಕುಮಾರೋತಿಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ಸೋ ಸೋಳಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಬಾರಾಣಸಿರಾಜಕುಮಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಿಪ್ಪುಗ್ಗಹಣತ್ಥಂ ತಕ್ಕಸಿಲಂ ಅಗಮಾಸಿ। ತೇ ಉಭೋಪಿ ದಿಸಾಪಾಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಸಿಪ್ಪಂ ಪಟ್ಠಪಯಿಂಸು। ಯಥಾ ಚ ತೇ, ಏವಂ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ಚತುರಾಸೀತಿಸಹಸ್ಸರಾಜಕುಮಾರಾ। ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಅತ್ತನಾ ಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ಪಿಟ್ಠಿಆಚರಿಯೋ ಹುತ್ವಾ ಚತುರಾಸೀತಿ ರಾಜಕುಮಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪೇತಿ, ಸಯಮ್ಪಿ ಸೋಳಸವಸ್ಸೇಹಿ ಗಹೇತಬ್ಬಸಿಪ್ಪಂ ತೀಹಿ ವಸ್ಸೇಹಿ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿ। ಆಚರಿಯೋ ‘‘ವೇಲಾಮಕುಮಾರಸ್ಸ ಸಿಪ್ಪಂ ಪಗುಣ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ, ‘‘ತಾತಾ, ವೇಲಾಮೋ ಮಯಾ ಞಾತಂ ಸಬ್ಬಂ ಜಾನಾತಿ, ತುಮ್ಹೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಸಮಗ್ಗಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಏತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಸಿಪ್ಪಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಕುಮಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ನಿಯ್ಯಾದೇಸಿ।
Velāmoti jātigottarūpabhogasaddhāpaññādīhi mariyādavelaṃ atikkantehi uḷārehi guṇehi samannāgatattā evaṃladdhanāmo. So evarūpaṃ dānaṃ adāsi mahādānanti ettha ayaṃ anupubbīkathā – so kira atīte bārāṇasiyaṃ purohitagehe paṭisandhiṃ gaṇhi, velāmakumārotissa nāmaṃ akaṃsu. So soḷasavassakāle bārāṇasirājakumārena saddhiṃ sippuggahaṇatthaṃ takkasilaṃ agamāsi. Te ubhopi disāpāmokkhassa ācariyassa santike sippaṃ paṭṭhapayiṃsu. Yathā ca te, evaṃ aññepi jambudīpe caturāsītisahassarājakumārā. Bodhisatto attanā gahitaṭṭhāne piṭṭhiācariyo hutvā caturāsīti rājakumārasahassāni sikkhāpeti, sayampi soḷasavassehi gahetabbasippaṃ tīhi vassehi uggaṇhi. Ācariyo ‘‘velāmakumārassa sippaṃ paguṇa’’nti ñatvā, ‘‘tātā, velāmo mayā ñātaṃ sabbaṃ jānāti, tumhe sabbepi samaggā gantvā etassa santike sippaṃ uggaṇhathā’’ti caturāsīti kumārasahassāni bodhisattassa niyyādesi.
ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಆಚರಿಯಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಚತುರಾಸೀತಿ ಕುಮಾರಸಹಸ್ಸಪರಿವಾರೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಆಸನ್ನನಗರಂ ಪತ್ವಾ ನಗರಸಾಮಿಕಂ ರಾಜಕುಮಾರಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸಿಪ್ಪೇ ಪಗುಣೇ ಜಾತೇ ತಂ ತತ್ಥೇವ ನಿವತ್ತೇಸಿ। ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಚತುರಾಸೀತಿಯಾ ರಾಜಕುಮಾರಾನಂ ಸಿಪ್ಪಂ ಪಗುಣಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ನಗರೇ ತಂ ತಂ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಬಾರಾಣಸಿರಾಜಕುಮಾರಂ ಆದಾಯ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪಚ್ಚಾಗಞ್ಛಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಕುಮಾರಂ ಪರಿಯೋಸಿತಸಿಪ್ಪಂ ರಜ್ಜೇ ಅಭಿಸಿಞ್ಚಿಂಸು, ವೇಲಾಮಸ್ಸ ಪುರೋಹಿತಟ್ಠಾನಂ ಅದಂಸು। ತೇಪಿ ಚತುರಾಸೀತಿಸಹಸ್ಸರಾಜಕುಮಾರಾ ಸಕೇಸು ಸಕೇಸು ರಜ್ಜೇಸು ಅಭಿಸೇಕಂ ಪತ್ವಾ ಅನುಸಂವಚ್ಛರಂ ಬಾರಾಣಸಿರಞ್ಞೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತೇ ರಾಜಾನಂ ದಿಸ್ವಾ ವೇಲಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ‘‘ಆಚರಿಯ, ಅಮ್ಹೇ ರಜ್ಜೇಸು ಪತಿಟ್ಠಿತಾ, ವದೇಯ್ಯಾಥ ಯೇನತ್ಥೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಗಮನಾಗಮನಕಾಲೇ ಸಕಟಸನ್ದಮಾನಿಕಗಾವಿಗೋಣಕುಕ್ಕುಟಸೂಕರಾದಯೋ ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ ಜನಪದೋ ಅತಿವಿಯ ಉಉಪದ್ದುತೋ ಹೋತಿ, ಮಹಾಜನೋ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ಕನ್ದತಿ।
Bodhisatto ācariyaṃ vanditvā caturāsīti kumārasahassaparivāro nikkhamitvā ekaṃ āsannanagaraṃ patvā nagarasāmikaṃ rājakumāraṃ uggaṇhāpetvā tassa sippe paguṇe jāte taṃ tattheva nivattesi. Etenupāyena caturāsīti nagarasahassāni gantvā caturāsītiyā rājakumārānaṃ sippaṃ paguṇaṃ kāretvā tasmiṃ tasmiṃ nagare taṃ taṃ nivattetvā bārāṇasirājakumāraṃ ādāya bārāṇasiṃ paccāgañchi. Manussā kumāraṃ pariyositasippaṃ rajje abhisiñciṃsu, velāmassa purohitaṭṭhānaṃ adaṃsu. Tepi caturāsītisahassarājakumārā sakesu sakesu rajjesu abhisekaṃ patvā anusaṃvaccharaṃ bārāṇasirañño upaṭṭhānaṃ āgacchanti. Te rājānaṃ disvā velāmassa santikaṃ gantvā, ‘‘ācariya, amhe rajjesu patiṭṭhitā, vadeyyātha yenattho’’ti vatvā gacchanti. Tesaṃ gamanāgamanakāle sakaṭasandamānikagāvigoṇakukkuṭasūkarādayo gaṇhantānaṃ janapado ativiya uupadduto hoti, mahājano sannipatitvā rājaṅgaṇe kandati.
ರಾಜಾ ವೇಲಾಮಂ ಪಕ್ಕೋಸಿತ್ವಾ, ‘‘ಆಚರಿಯ, ಉಪದ್ದುತೋ ಜನಪದೋ, ರಾಜಾನೋ ಗಮನಾಗಮನಕಾಲೇ ಮಹಾವಿಲೋಪಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ಸನ್ಧಾರೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಜನಪದಪೀಳಾಯ ಉಪಸಮಂ ಏಕಂ ಉಪಾಯಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ । ಸಾಧು ಮಹಾರಾಜ, ಉಪಾಯಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಯತ್ತಕೇನ ಜನಪದೇನ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹಥಾತಿ। ರಾಜಾ ತಥಾ ಅಕಾಸಿ। ವೇಲಾಮೋ ಚತುರಾಸೀತಿಯಾ ರಾಜಸಹಸ್ಸಾನಂ ಜನಪದೇ ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ಚಕ್ಕನಾಭಿಯಂ ಅರೇ ವಿಯ ರಞ್ಞೋ ಜನಪದಸ್ಮಿಂ ಓರೋಪೇಸಿ। ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತೇ ರಾಜಾನೋ ಆಗಚ್ಛನ್ತಾಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಾಪಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಜನಪದೇನೇವ ಸಞ್ಚರನ್ತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಜನಪದೋತಿ ವಿಲೋಪಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ। ರಾಜಗಾರವೇನ ರಞ್ಞೋ ಜನಪದಮ್ಪಿ ನ ಪೀಳೇನ್ತಿ। ಜನಪದಾ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ನಿಸ್ಸದ್ದಾ ನಿರವಾ ಅಹೇಸುಂ। ಸಬ್ಬೇ ರಾಜಾನೋ ಹಟ್ಠತುಟ್ಠಾ ‘‘ಯೇನ ವೋ, ಆಚರಿಯ, ಅತ್ಥೋ, ತಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವದೇಥಾ’’ತಿ ಪವಾರಯಿಂಸು।
Rājā velāmaṃ pakkositvā, ‘‘ācariya, upadduto janapado, rājāno gamanāgamanakāle mahāvilopaṃ karonti, manussā sandhāretuṃ na sakkonti, janapadapīḷāya upasamaṃ ekaṃ upāyaṃ karothā’’ti . Sādhu mahārāja, upāyaṃ karissāmi, tumhākaṃ yattakena janapadena attho, taṃ paricchinditvā gaṇhathāti. Rājā tathā akāsi. Velāmo caturāsītiyā rājasahassānaṃ janapade vicāretvā cakkanābhiyaṃ are viya rañño janapadasmiṃ oropesi. Tato paṭṭhāya te rājāno āgacchantāpi gacchantāpi attano attano janapadeneva sañcaranti, amhākaṃ janapadoti vilopaṃ na karonti. Rājagāravena rañño janapadampi na pīḷenti. Janapadā sannisinnā nissaddā niravā ahesuṃ. Sabbe rājāno haṭṭhatuṭṭhā ‘‘yena vo, ācariya, attho, taṃ amhākaṃ vadethā’’ti pavārayiṃsu.
ವೇಲಾಮೋ ಸೀಸಂನ್ಹಾತೋ ಅತ್ತನೋ ಅನ್ತೋನಿವೇಸನೇ ಸತ್ತರತನಪರಿಪೂರಾನಂ ಗಬ್ಭಾನಂ ದ್ವಾರಾನಿ ವಿವರಾಪೇತ್ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಕುಲಪರಿವಟ್ಟಾ ಠಪಿತಂ ಧನಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಆಯವಯಂ ಉಪಧಾರೇತ್ವಾ ‘‘ಮಯಾ ಸಕಲಜಮ್ಬುದೀಪಂ ಖೋಭೇನ್ತೇನ ದಾನಂ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಗಙ್ಗಾತೀರೇ ದ್ವಾದಸಯೋಜನಿಕಾ ಉದ್ಧನಪನ್ತಿಯೋ ಕಾರೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಸಪ್ಪಿಮಧುಫಾಣಿತತೇಲತಿಲತಣ್ಡುಲಾದೀನಂ ಠಪನತ್ಥಾಯ ಮಹಾಕೋಟ್ಠಾಗಾರಾನಿ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಏತ್ತಕಾ ಏತ್ತಕಾ ಜನಾ ಸಂವಿದಹಥ, ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಲದ್ಧಬ್ಬಂ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ, ತತೋ ಏಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಅಸತಿ ಮಯ್ಹಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಮನುಸ್ಸೇ ಸಂವಿಧಾಯ ‘‘ಅಸುಕದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವೇಲಾಮಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ದಾನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತೂ’’ತಿ ನಗರೇ ಭೇರಿಂ ಚರಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ದಾನಗ್ಗಂ ಪರಿನಿಟ್ಠಿತ’’ನ್ತಿ ದಾನಯುತ್ತೇಹಿ ಆರೋಚಿತೇ ಸಹಸ್ಸಗ್ಘನಕಂ ವತ್ಥಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚಸತಗ್ಘನಕಂ ಏಕಂಸಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತೋ ದಾನವೀಮಂಸನತ್ಥಾಯ ಫಲಿಕವಣ್ಣಸ್ಸ ಉದಕಸ್ಸ ಸುವಣ್ಣಭಿಙ್ಗಾರಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಸಚೇ ಇಮಂ ದಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ಯುತ್ತರೂಪಾ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಪುಗ್ಗಲಾ ಅತ್ಥಿ, ಇದಂ ಉದಕಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಥವಿಂ ಗಣ್ಹಾತು। ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ಏವಮೇವ ತಿಟ್ಠತೂ’’ತಿ ಸಚ್ಚಕಿರಿಯಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಙ್ಗಾರಂ ಅಧೋಮುಖಂ ಅಕಾಸಿ। ಉದಕಂ ಧಮಕರಣೇನ ಗಹಿತಂ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ‘‘ಸುಞ್ಞೋ ವತ, ಭೋ, ಜಮ್ಬುದೀಪೋ, ಏಕಪುಗ್ಗಲೋಪಿ ದಕ್ಖಿಣಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ಯುತ್ತರೂಪೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರಂ ಅಕತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ದಾಯಕಸ್ಸ ವಸೇನಾಯಂ ದಕ್ಖಿಣಾ ವಿಸುಜ್ಝಿಸ್ಸತಿ, ಉದಕಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಥವಿಂ ಗಣ್ಹಾತೂ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇಸಿ। ಫಲಿಕವಣ್ಣಸದಿಸಂ ಉದಕಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಥವಿಂ ಗಣ್ಹಿ । ‘‘ಇದಾನಿ ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ದಾನಗ್ಗಂ ಪತ್ವಾ ದಾನಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಯಾಗುವೇಲಾಯ ಯಾಗುಂ, ಖಜ್ಜಕವೇಲಾಯ ಖಜ್ಜಕಂ, ಭೋಜನವೇಲಾಯ ಭೋಜನಂ ದಾಪೇಸಿ। ಏತೇನೇವ ನೀಹಾರೇನ ದಿವಸೇ ದಿವಸೇ ದಾನಂ ದೀಯತಿ।
Velāmo sīsaṃnhāto attano antonivesane sattaratanaparipūrānaṃ gabbhānaṃ dvārāni vivarāpetvā yāva sattamā kulaparivaṭṭā ṭhapitaṃ dhanaṃ oloketvā āyavayaṃ upadhāretvā ‘‘mayā sakalajambudīpaṃ khobhentena dānaṃ dātuṃ vaṭṭatī’’ti rañño ārocetvā gaṅgātīre dvādasayojanikā uddhanapantiyo kāretvā tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne sappimadhuphāṇitatelatilataṇḍulādīnaṃ ṭhapanatthāya mahākoṭṭhāgārāni patiṭṭhāpetvā ‘‘ekekasmiṃ ṭhāne ettakā ettakā janā saṃvidahatha, yaṃkiñci manussānaṃ laddhabbaṃ nāma atthi, tato ekasmimpi asati mayhaṃ āroceyyāthā’’ti manusse saṃvidhāya ‘‘asukadivasato paṭṭhāya velāmabrāhmaṇassa dānaṃ bhuñjantū’’ti nagare bheriṃ carāpetvā ‘‘dānaggaṃ pariniṭṭhita’’nti dānayuttehi ārocite sahassagghanakaṃ vatthaṃ nivāsetvā pañcasatagghanakaṃ ekaṃsaṃ katvā sabbālaṅkārabhūsito dānavīmaṃsanatthāya phalikavaṇṇassa udakassa suvaṇṇabhiṅgāraṃ pūretvā ‘‘imasmiṃ loke sace imaṃ dānaṃ paṭiggahetuṃ yuttarūpā dakkhiṇeyyapuggalā atthi, idaṃ udakaṃ nikkhamitvā pathaviṃ gaṇhātu. Sace natthi, evameva tiṭṭhatū’’ti saccakiriyaṃ katvā bhiṅgāraṃ adhomukhaṃ akāsi. Udakaṃ dhamakaraṇena gahitaṃ viya ahosi. Bodhisatto ‘‘suñño vata, bho, jambudīpo, ekapuggalopi dakkhiṇaṃ paṭiggahetuṃ yuttarūpo natthī’’ti vippaṭisāraṃ akatvā ‘‘sace dāyakassa vasenāyaṃ dakkhiṇā visujjhissati, udakaṃ nikkhamitvā pathaviṃ gaṇhātū’’ti cintesi. Phalikavaṇṇasadisaṃ udakaṃ nikkhamitvā pathaviṃ gaṇhi . ‘‘Idāni dānaṃ dassāmī’’ti dānaggaṃ patvā dānaṃ oloketvā yāguvelāya yāguṃ, khajjakavelāya khajjakaṃ, bhojanavelāya bhojanaṃ dāpesi. Eteneva nīhārena divase divase dānaṃ dīyati.
ತಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನ ದಾನಗ್ಗೇ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ, ಇದಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ। ಇದಾನಿ ತಂ ದಾನಂ ಏತ್ತಕಮತ್ತೇನೇವ ನ ನಿಟ್ಠಂ ಗಮಿಸ್ಸತೀತಿ ರತ್ತಸುವಣ್ಣಂ ನೀಹರಾಪೇತ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಪಾತಿಯೋ ಕಾರೇತ್ವಾ ಚತುರಾಸೀತಿಸುವಣ್ಣಪಾತಿಸಹಸ್ಸಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಚತುರಾಸೀತಿರಾಜಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸಾಸನಂ ಪಹಿಣಿ। ರಾಜಾನೋ ‘‘ಚಿರಸ್ಸಂ ವತ ಮಯಂ ಆಚರಿಯೇನ ಅನುಗ್ಗಹಿತಾ’’ತಿ ಸಬ್ಬಂ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಪೇಸೇಸುಂ। ದಾನೇ ದಿಯ್ಯಮಾನೇಯೇವ ಸತ್ತ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತ್ತ ಮಾಸಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ। ಅಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ‘‘ಹಿರಞ್ಞಂ ಭಾಜೇತ್ವಾ ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಮಹನ್ತೇ ಓಕಾಸೇ ದಾನಂ ಸಜ್ಜಾಪೇಸಿ। ಸಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಚತುರಾಸೀತಿ ಸುವಣ್ಣಪಾತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಕೋಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅದಾಸಿ।
Tasmiṃ kho pana dānagge ‘‘idaṃ nāma atthi, idaṃ nāma natthī’’ti vattabbaṃ natthi. Idāni taṃ dānaṃ ettakamatteneva na niṭṭhaṃ gamissatīti rattasuvaṇṇaṃ nīharāpetvā suvaṇṇapātiyo kāretvā caturāsītisuvaṇṇapātisahassādīnaṃ atthāya caturāsītirājasahassānaṃ sāsanaṃ pahiṇi. Rājāno ‘‘cirassaṃ vata mayaṃ ācariyena anuggahitā’’ti sabbaṃ sampādetvā pesesuṃ. Dāne diyyamāneyeva satta vassāni satta māsā atikkantā. Atha brāhmaṇo ‘‘hiraññaṃ bhājetvā dānaṃ dassāmī’’ti mahante okāse dānaṃ sajjāpesi. Sajjāpetvā caturāsīti suvaṇṇapātisahassāni ādiṃ katvā koṭito paṭṭhāya adāsi.
ತತ್ಥ ರೂಪಿಯಪೂರಾನೀತಿ ರಜತತಟ್ಟಿರಜತಫಾಲರಜತಮಾಸಕೇಹಿ ಪೂರಾನಿ। ಪಾತಿಯೋ ಪನ ಖುದ್ದಿಕಾತಿ ನ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬಾ, ಏಕಕರೀಸಪ್ಪಮಾಣೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಚತಸ್ಸೋವ ಪಾತಿಯೋ ಠಪಯಿಂಸು। ಪಾತಿಮಕುಳಂ ನವರತನಂ ಹೋತಿ, ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಟ್ಠರತನಂ, ಪಾತಿಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಛಯುತ್ತೋ ಆಜಞ್ಞರಥೋ ಅನುಪರಿಯಾಯತಿ, ದದಮಾನೋ ಪಾತಿಯಾ ಬಾಹಿರನ್ತೇನ ವಗ್ಗವಗ್ಗೇ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಠಮಂ ಪಾತಿಯಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಸನ್ಧಿಸನ್ಧಿತೋ ವಿಯೋಜೇತ್ವಾ ಪಾತಿನ್ತಿ ಏವಂ ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅದಾಸಿ। ರೂಪಿಯಪಾತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏತ್ಥಪಿ ಚ ಸುವಣ್ಣಪೂರಾನೀತಿ ಸುವಣ್ಣತಟ್ಟಿಸುವಣ್ಣಫಾಲಸುವಣ್ಣಮಾಸಕೇಹಿ ಪೂರಾನಿ। ಹಿರಞ್ಞಪೂರಾನೀತಿ ಸತ್ತವಿಧರತನಪೂರಾನಿ। ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನೀತಿ ಸುವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ। ಕಂಸೂಪಧಾರಣಾನೀತಿ ರಜತಮಯಖೀರಪಟಿಚ್ಛಕಾನಿ। ತಾಸಂ ಪನ ಧೇನೂನಂ ಸಿಙ್ಗಾನಿ ಸುವಣ್ಣಕೋಸಕಪರಿಯೋನದ್ಧಾನಿ ಅಹೇಸುಂ, ಗೀವಾಯ ಸುಮನದಾಮಂ ಪಿಳನ್ಧಿಂಸು, ಚತೂಸು ಪಾದೇಸು ನುಪೂರಾನಿ, ಪಿಟ್ಠಿಯಂ ವರದುಕೂಲಂ ಪಾರುತಂ, ಕಣ್ಠೇ ಸುವಣ್ಣಘಣ್ಟಂ ಬನ್ಧಿಂಸು। ವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನೀತಿ ಲೋಕವೋಹಾರತೋ ವೀಸತಿವತ್ಥಯುಗಾನಿ ಏಕಾ ಕೋಟಿ , ಇಧ ಪನ ದಸ ಸಾಟಕಾತಿ ವುತ್ತಂ। ಖೋಮಸುಖುಮಾನನ್ತಿಆದಿಮ್ಹಿ ಖೋಮಾದೀಸು ಯಂ ಯಂ ಸುಖುಮಂ, ತಂ ತದೇವ ಅದಾಸಿ। ಯಾನಿ ಪನೇತಾನಿ ಇತ್ಥಿದಾನಂ ಉಸಭದಾನಂ ಮಜ್ಜದಾನಂ ಸಮಜ್ಜಾದಾನನ್ತಿ ಅದಾನಸಮ್ಮತಾನಿ, ತಾನಿಪಿ ಏಸ ‘‘ವೇಲಾಮಸ್ಸ ದಾನಮುಖೇ ಇದಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವಚನಪಥಂ ಪಚ್ಛಿನ್ದಿತುಂ ಪರಿವಾರತ್ಥಾಯ ಅದಾಸಿ। ನಜ್ಜೋ ಮಞ್ಞೇ ವಿಸ್ಸನ್ದನ್ತೀತಿ ನದಿಯೋ ವಿಯ ವಿಸ್ಸನ್ದನ್ತಿ।
Tattha rūpiyapūrānīti rajatataṭṭirajataphālarajatamāsakehi pūrāni. Pātiyo pana khuddikāti na sallakkhetabbā, ekakarīsappamāṇe bhūmibhāge catassova pātiyo ṭhapayiṃsu. Pātimakuḷaṃ navaratanaṃ hoti, mukhavaṭṭito paṭṭhāya aṭṭharatanaṃ, pātimukhavaṭṭiyā chayutto ājaññaratho anupariyāyati, dadamāno pātiyā bāhirantena vaggavagge paṭiggāhake ṭhapetvā paṭhamaṃ pātiyā pakkhittaṃ datvā pacchā sandhisandhito viyojetvā pātinti evaṃ caturāsīti pātisahassāni adāsi. Rūpiyapātiādīsupi eseva nayo. Etthapi ca suvaṇṇapūrānīti suvaṇṇataṭṭisuvaṇṇaphālasuvaṇṇamāsakehi pūrāni. Hiraññapūrānīti sattavidharatanapūrāni. Sovaṇṇālaṅkārānīti suvaṇṇālaṅkārāni. Kaṃsūpadhāraṇānīti rajatamayakhīrapaṭicchakāni. Tāsaṃ pana dhenūnaṃ siṅgāni suvaṇṇakosakapariyonaddhāni ahesuṃ, gīvāya sumanadāmaṃ piḷandhiṃsu, catūsu pādesu nupūrāni, piṭṭhiyaṃ varadukūlaṃ pārutaṃ, kaṇṭhe suvaṇṇaghaṇṭaṃ bandhiṃsu. Vatthakoṭisahassānīti lokavohārato vīsativatthayugāni ekā koṭi , idha pana dasa sāṭakāti vuttaṃ. Khomasukhumānantiādimhi khomādīsu yaṃ yaṃ sukhumaṃ, taṃ tadeva adāsi. Yāni panetāni itthidānaṃ usabhadānaṃ majjadānaṃ samajjādānanti adānasammatāni, tānipi esa ‘‘velāmassa dānamukhe idaṃ nāma natthī’’ti vacanapathaṃ pacchindituṃ parivāratthāya adāsi. Najjo maññe vissandantīti nadiyo viya vissandanti.
ಇಮಿನಾ ಸತ್ಥಾ ವೇಲಾಮಸ್ಸ ದಾನಂ ಕಥೇತ್ವಾ, ‘‘ಗಹಪತಿ, ಏತಂ ಮಹಾದಾನಂ ನಾಞ್ಞೋ ಅದಾಸಿ, ಅಹಂ ಅದಾಸಿಂ। ಏವರೂಪಂ ಪನ ದಾನಂ ದದನ್ತೋಪಿ ಅಹಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ಯುತ್ತರೂಪಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ನಾಲತ್ಥಂ, ತ್ವಂ ಮಾದಿಸೇ ಬುದ್ಧೇ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ದಿಟ್ಠಮಾನೇ ದಾನಂ ದದಮಾನೋ ಕಸ್ಮಾ ಚಿನ್ತೇಸೀ’’ತಿ ಸೇಟ್ಠಿಸ್ಸ ದೇಸನಂ ವಡ್ಢೇನ್ತೋ ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ ತೇತಿಆದಿಮಾಹ। ನನು ಚ ಯಾನಿ ತದಾ ಅಹೇಸುಂ ರೂಪವೇದನಾಸಞ್ಞಾಸಙ್ಖಾರವಿಞ್ಞಾಣಾನಿ, ತಾನಿ ನಿರುದ್ಧಾನಿ? ಕಸ್ಮಾ ‘‘ಅಹಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ವೇಲಾಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ’’ತಿ ಆಹಾತಿ? ಪವೇಣಿಯಾ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾ। ತಾನಿ ಹಿ ರೂಪಾದೀನಿ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾನಿ ಇಮೇಸಂ ಪಚ್ಚಯೇ ದತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಾನಿ ಅಪರಾಪರಂ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ಪವೇಣಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಮಾಹ। ನ ತಂ ಕೋಚಿ ದಕ್ಖಿಣಂ ಸೋಧೇತೀತಿ ಕೋಚಿ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ದೇವೋ ವಾ ಮಾರೋ ವಾ ಉಟ್ಠಾಯ ತಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ಸೋಧೇತೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ ನಾಹೋಸಿ। ತಞ್ಹಿ ದಕ್ಖಿಣಂ ಸೋಧೇನ್ತೋ ಉತ್ತಮಕೋಟಿಯಾ ಬುದ್ಧೋ, ಹೇಟ್ಠಿಮಕೋಟಿಯಾ ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರಸದಿಸೋ ಸಾವಕೋ ಸೋಧೇಯ್ಯ।
Iminā satthā velāmassa dānaṃ kathetvā, ‘‘gahapati, etaṃ mahādānaṃ nāñño adāsi, ahaṃ adāsiṃ. Evarūpaṃ pana dānaṃ dadantopi ahaṃ paṭiggahetuṃ yuttarūpaṃ puggalaṃ nālatthaṃ, tvaṃ mādise buddhe lokasmiṃ diṭṭhamāne dānaṃ dadamāno kasmā cintesī’’ti seṭṭhissa desanaṃ vaḍḍhento siyā kho pana tetiādimāha. Nanu ca yāni tadā ahesuṃ rūpavedanāsaññāsaṅkhāraviññāṇāni, tāni niruddhāni? Kasmā ‘‘ahaṃ tena samayena velāmo brāhmaṇo’’ti āhāti? Paveṇiyā avicchinnattā. Tāni hi rūpādīni nirujjhamānāni imesaṃ paccaye datvā niruddhāni aparāparaṃ avicchinnaṃ paveṇiṃ gahetvā evamāha. Na taṃ koci dakkhiṇaṃ sodhetīti koci samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā uṭṭhāya taṃ dakkhiṇaṃ sodhetīti vattabbo nāhosi. Tañhi dakkhiṇaṃ sodhento uttamakoṭiyā buddho, heṭṭhimakoṭiyā dhammasenāpatisāriputtattherasadiso sāvako sodheyya.
ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನನ್ತಿ ದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸೋತಾಪನ್ನಂ। ಇದಂ ತತೋ ಮಹಪ್ಫಲತರನ್ತಿ ಇದಂ ಸೋತಾಪನ್ನಸ್ಸ ದಿನ್ನದಾನಂ ಲೋಕಿಯಮಹಾಜನಸ್ಸ ಸತ್ತಮಾಸಾಧಿಕಾನಿ ಸತ್ತ ಸಂವಚ್ಛರಾನಿ ಏತ್ತಕಂ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ ಪರಿಚ್ಚಜನ್ತೇನ ದಿನ್ನದಾನತೋ ಮಹಪ್ಫಲಂ।
Diṭṭhisampannanti dassanasampannaṃ sotāpannaṃ. Idaṃ tato mahapphalataranti idaṃ sotāpannassa dinnadānaṃ lokiyamahājanassa sattamāsādhikāni satta saṃvaccharāni ettakaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ pariccajantena dinnadānato mahapphalaṃ.
ಯೋ ಚ ಸತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮಿಸ್ಸ ವಸೇನ ಏಕುತ್ತರಸತಂ ಸೋತಾಪನ್ನೇ ಕತ್ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಹೇಟ್ಠಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಆಗತೇ ಅನನ್ತರೇನ ಸತಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ಪುಗ್ಗಲಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Yo ca sataṃ diṭṭhisampannānanti ettha ekassa sakadāgāmissa vasena ekuttarasataṃ sotāpanne katvā sotāpannagaṇanā veditabbā. Iminā upāyena sabbavāresu heṭṭhā heṭṭhā āgate anantarena sataguṇaṃ katvā puggalagaṇanā veditabbā.
ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಂ ಕತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಙ್ಘೋ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖೋ ಸಙ್ಘೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಚಾತುದ್ದಿಸಂ ಸಙ್ಘಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಚಾತುದ್ದಿಸಂ ಸಙ್ಘಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಕತವಿಹಾರೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಚೇತಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ ಕರೀಯತಿ, ಚತೂಹಿ ದಿಸಾಹಿ ಅನುದಿಸಾಹಿ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಪುಚ್ಛಿತ್ವಾಯೇವ ಪಾದೇ ಧೋವಿತ್ವಾ ಕುಞ್ಚಿಕಾಯ ದ್ವಾರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಸೇನಾಸನಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಿತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಯಥಾಫಾಸುಕಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಸೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಚತುರತನಿಯಾ ಪಣ್ಣಸಾಲಾಪಿ ಹೋತು, ಚಾತುದ್ದಿಸಂ ಸಙ್ಘಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಕತವಿಹಾರೋತ್ವೇವ ವುಚ್ಚತಿ।
Buddhappamukhanti ettha sammāsambuddhaṃ saṅghattheraṃ katvā nisinno saṅgho buddhappamukho saṅghoti veditabbo. Cātuddisaṃ saṅghaṃ uddissāti ettha cātuddisaṃ saṅghaṃ uddissa katavihāro nāma yattha cetiyaṃ patiṭṭhitaṃ hoti, dhammassavanaṃ karīyati, catūhi disāhi anudisāhi ca bhikkhū āgantvā appaṭipucchitvāyeva pāde dhovitvā kuñcikāya dvāraṃ vivaritvā senāsanaṃ paṭijaggitvā vasitvā yathāphāsukaṃ gacchanti. So antamaso caturataniyā paṇṇasālāpi hotu, cātuddisaṃ saṅghaṃ uddissa katavihārotveva vuccati.
ಸರಣಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಮಗ್ಗೇನಾಗತಂ ಅನಿವತ್ತನಸರಣಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ। ಅಪರೇ ಪನಾಹು – ಅತ್ತಾನಂ ನಿಯ್ಯಾದೇತ್ವಾ ದಿನ್ನತ್ತಾ ಸರಣಾಗಮನಂ ತತೋ ಮಹಪ್ಫಲತರನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಪಞ್ಚ ಸೀಲಾನಿ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ। ಸೀಲಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗೇನ ಆಗತಂ ಅನಿವತ್ತನಸೀಲಮೇವ ಕಥಿತಂ। ಅಪರೇ ಪನಾಹು – ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ ಅಭಯದಾನಸ್ಸ ದಿನ್ನತ್ತಾ ಸೀಲಂ ತತೋ ಮಹಪ್ಫಲತರನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಗನ್ಧೋಹನಮತ್ತನ್ತಿ ಗನ್ಧಊಹನಮತ್ತಂ, ದ್ವೀಹಙ್ಗುಲೀಹಿ ಗಣ್ಡಪಿಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಸಿಙ್ಘನಮತ್ತಂ। ಅಪರೇ ಪನ ‘‘ಗದ್ದೋಹನಮತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಾಳಿಂ ವತ್ವಾ ಗಾವಿಯಾ ಏಕವಾರಂ ಥನಅಞ್ಛನಮತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥಂ ವದನ್ತಿ। ಮೇತ್ತಚಿತ್ತನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ ಹಿತಾನುಫರಣಚಿತ್ತಂ। ತಂ ಪನ ಅಪ್ಪನಾವಸೇನೇವ ಗಹಿತಂ। ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞನ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯಭಾವೇನ ಸಿಖಾಪತ್ತಬಲವವಿಪಸ್ಸನಂ।
Saraṇaṃ gaccheyyāti ettha maggenāgataṃ anivattanasaraṇaṃ adhippetaṃ. Apare panāhu – attānaṃ niyyādetvā dinnattā saraṇāgamanaṃ tato mahapphalataranti vuttaṃ. Sikkhāpadāni samādiyeyyāti pañca sīlāni gaṇheyya. Sīlampi maggena āgataṃ anivattanasīlameva kathitaṃ. Apare panāhu – sabbasattānaṃ abhayadānassa dinnattā sīlaṃ tato mahapphalataranti vuttaṃ. Gandhohanamattanti gandhaūhanamattaṃ, dvīhaṅgulīhi gaṇḍapiṇḍaṃ gahetvā upasiṅghanamattaṃ. Apare pana ‘‘gaddohanamatta’’nti pāḷiṃ vatvā gāviyā ekavāraṃ thanaañchanamattanti atthaṃ vadanti. Mettacittanti sabbasattānaṃ hitānupharaṇacittaṃ. Taṃ pana appanāvaseneva gahitaṃ. Aniccasaññanti maggassa anantarapaccayabhāvena sikhāpattabalavavipassanaṃ.
ಉಪಮಾತೋ ಪನ ಇಮಾನಿ ದಾನಾದೀನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ – ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಜಮ್ಬುದೀಪಂ ಭೇರಿತಲಸದಿಸಂ ಸಮತಲಂ ಕತ್ವಾ ಕೋಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲೇ ನಿಸೀದಾಪೇಯ್ಯ, ತತ್ಥ ಸೋತಾಪನ್ನಾನಂ ದಸ ಪನ್ತಿಯೋ ಅಸ್ಸು, ಸಕದಾಗಾಮೀನಂ ಪಞ್ಚ, ಅನಾಗಾಮೀನಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾ, ಖಿಣಾಸವಾನಂ ದಿಯಡ್ಢಾ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಏಕಾ ಪನ್ತಿ ಭವೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಏಕಕೋವ। ಏತ್ತಕಸ್ಸ ಜನಸ್ಸ ದಿನ್ನದಾನತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ದಿನ್ನಮೇವ ಮಹಪ್ಫಲಂ। ಇತರಂ ಪನ –
Upamāto pana imāni dānādīni puññāni evaṃ veditabbāni – sacepi hi jambudīpaṃ bheritalasadisaṃ samatalaṃ katvā koṭito paṭṭhāya pallaṅke attharitvā ariyapuggale nisīdāpeyya, tattha sotāpannānaṃ dasa pantiyo assu, sakadāgāmīnaṃ pañca, anāgāmīnaṃ aḍḍhateyyā, khiṇāsavānaṃ diyaḍḍhā, paccekabuddhānaṃ ekā panti bhaveyya, sammāsambuddho ekakova. Ettakassa janassa dinnadānato sammāsambuddhassa dinnameva mahapphalaṃ. Itaraṃ pana –
‘‘ವಿಹಾರದಾನಂ ಪಣಿಪಾತೋ, ಸಿಕ್ಖಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಭಾವನಾ।
‘‘Vihāradānaṃ paṇipāto, sikkhā mettāya bhāvanā;
ಖಯತೋ ಸಮ್ಮಸನ್ತಸ್ಸ, ಕಲಂ ನಾಗ್ಘತಿ ಸೋಳಸಿಂ’’॥
Khayato sammasantassa, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ’’.
ತೇನೇವ ಭಗವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಸಮಯೇ ‘‘ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿ ಅನುತ್ತರಾ ಪೂಜಾ’’ತಿ ಆಹ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Teneva bhagavā parinibbānasamaye ‘‘dhammānudhammappaṭipatti anuttarā pūjā’’ti āha. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ಸೀಹನಾದವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।
Sīhanādavaggo dutiyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧೦. ವೇಲಾಮಸುತ್ತಂ • 10. Velāmasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧೦. ವೇಲಾಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Velāmasuttavaṇṇanā
