| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
10. වෙලාමසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Velāmasuttavaṇṇanā
20. දසමෙ සකුණ්‌ඩකභත්‌තන්‌ති සකුණ්‌ඩකං උත්‌තණ්‌ඩුලභත්‌තං. පරිත්‌තෙහි සකුණ්‌ඩෙහි තණ්‌ඩුලෙහිපි සද්‌ධිං විපක්‌කභත්‌තං උත්‌තණ්‌ඩුලමෙව හොති. බිළඞ්‌ගං වුච්‌චති ආරනාළං, බිළඞ්‌ගතො නිබ්‌බත්‌තනතො තදෙව කඤ්‌ජියතො ජාතන්‌ති කඤ්‌ජියං, තං දුතියං එතස්‌සාති බිළඞ්‌ගදුතියං, තං කඤ්‌ජියදුතියන්‌ති වුත්‌තං. අසක්‌කරිත්‌වාති දෙය්‍යධම්‌මම්‌පි පුග්‌ගලම්‌පි අසක්‌කරිත්‌වා. දෙය්‍යධම්‌මස්‌ස අසක්‌කරණං අසම්‌පන්‌නකාරො, පුග්‌ගලස්‌ස අසක්‌කරණං අගරුකරණං. දෙය්‍යධම්‌මං අසක්‌කරොන්‌තො හි උත්‌තණ්‌ඩුලාදිදොසසමන්‌නාගතං ආහාරං දෙති, න සම්‌පන්‌නං කරොති. පුග්‌ගලං අසක්‌කරොන්‌තො නිසීදනට්‌ඨානං අසම්‌මජ්‌ජිත්‌වා යත්‌ථ තත්‌ථ වා නිසීදාපෙත්‌වා යං වා තං වා දාරකං පෙසෙත්‌වා දෙති. අචිත්‌තීකත්‌වාති න චිත්‌තිං කත්‌වා, න පූජෙත්‌වාති අත්‌ථො. පූජෙන්‌තො හි පූජෙතබ්‌බවත්‌ථුං චිත්‌තෙ ඨපෙති, න තතො බහි කරොති. චිත්‌තං වා අච්‌ඡරියං කත්‌වා පටිපත්‌ති චිත්‌තීකරණං සම්‌භාවනකිරියා, තප්‌පටික්‌ඛෙපතො අචිත්‌තීකරණං අසම්‌භාවනකිරියා. අපවිද්‌ධන්‌ති උච්‌ඡිට්‌ඨාදිඡඩ්‌ඩනීයධම්‌මං විය අවඛිත්‌තකං. යො හි ඡඩ්‌ඩෙතුකාමො හුත්‌වා රොගිනො සරීරෙ ඔදනාදීනි මජ්‌ජිත්‌වා වම්‌මිකෙ රොගං පක්‌ඛිපන්‌තො විය දෙති, අයං අපවිද්‌ධං දෙති නාම. අනාගමනදිට්‌ඨිකොති ‘‘අද්‌ධා ඉමස්‌ස දානස්‌ස ඵලං මම ආගච්‌ඡතී’’ති එවං යස්‌ස කම්‌මස්‌සකතදිට්‌ඨි අත්‌ථි, සො ආගමනදිට්‌ඨිකො. අයං පන න තාදිසොති අනාගමනදිට්‌ඨිකො, ඵලං පාටිකඞ්‌ඛං හුත්‌වා න දෙතීති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘න කම්‌මඤ්‌ච ඵලඤ්‌ච සද්‌දහිත්‌වා දෙතී’’ති.
20. Dasame sakuṇḍakabhattanti sakuṇḍakaṃ uttaṇḍulabhattaṃ. Parittehi sakuṇḍehi taṇḍulehipi saddhiṃ vipakkabhattaṃ uttaṇḍulameva hoti. Biḷaṅgaṃ vuccati āranāḷaṃ, biḷaṅgato nibbattanato tadeva kañjiyato jātanti kañjiyaṃ, taṃ dutiyaṃ etassāti biḷaṅgadutiyaṃ, taṃ kañjiyadutiyanti vuttaṃ. Asakkaritvāti deyyadhammampi puggalampi asakkaritvā. Deyyadhammassa asakkaraṇaṃ asampannakāro, puggalassa asakkaraṇaṃ agarukaraṇaṃ. Deyyadhammaṃ asakkaronto hi uttaṇḍulādidosasamannāgataṃ āhāraṃ deti, na sampannaṃ karoti. Puggalaṃ asakkaronto nisīdanaṭṭhānaṃ asammajjitvā yattha tattha vā nisīdāpetvā yaṃ vā taṃ vā dārakaṃ pesetvā deti. Acittīkatvāti na cittiṃ katvā, na pūjetvāti attho. Pūjento hi pūjetabbavatthuṃ citte ṭhapeti, na tato bahi karoti. Cittaṃ vā acchariyaṃ katvā paṭipatti cittīkaraṇaṃ sambhāvanakiriyā, tappaṭikkhepato acittīkaraṇaṃ asambhāvanakiriyā. Apaviddhanti ucchiṭṭhādichaḍḍanīyadhammaṃ viya avakhittakaṃ. Yo hi chaḍḍetukāmo hutvā rogino sarīre odanādīni majjitvā vammike rogaṃ pakkhipanto viya deti, ayaṃ apaviddhaṃ deti nāma. Anāgamanadiṭṭhikoti ‘‘addhā imassa dānassa phalaṃ mama āgacchatī’’ti evaṃ yassa kammassakatadiṭṭhi atthi, so āgamanadiṭṭhiko. Ayaṃ pana na tādisoti anāgamanadiṭṭhiko, phalaṃ pāṭikaṅkhaṃ hutvā na detīti attho. Tenāha ‘‘na kammañca phalañca saddahitvā detī’’ti.
වෙලාමොති එත්‌ථ මා-සද්‌දො පටිසෙධවචනො. ජාතිගොත්‌තරූපභොගාදිගුණානං වෙලා මරියාදා නත්‌ථි එතස්‌මින්‌ති වෙලාමො. අථ වා යථාවුත්‌තගුණානං වෙලා මරියාදා අමති ඔසානං ගච්‌ඡති එතස්‌මින්‌ති වෙලාමො, වෙලං වා මරියාදං අමති ගච්‌ඡති අතික්‌කමතීති වෙලාමො. තෙනාහ ‘‘ජාතිගොත්‌ත…පෙ.… එවංලද්‌ධනාමො’’ති. දීයතීති දානං, දානවත්‌ථු. තං අග්‌ගීයති නිස්‌සජ්‌ජීයති එත්‌ථාති දානග්‌ගං. දානං වා ගණ්‌හන්‌ති එත්‌ථාති දානග්‌ගං, එවං භත්‌තග්‌ගං, පරිවෙසනට්‌ඨානං. දුකූලසන්‌දනානීති රජතභාජනාදිනිස්‌සිතෙ දුකූලෙ ඛීරස්‌ස සන්‌දනං එතෙසන්‌ති දුකූලසන්‌දනානි. කංසූපධාරණානීති රජතමයදොහභාජනානි. තෙනාහ ‘‘රජතමයඛීරපටිච්‌ඡකානී’’ති. රජතමයානි ඛීරපටිච්‌ඡකානි ඛීරපටිග්‌ගහභාජනානි එතෙසන්‌ති රජතමයඛීරපටිච්‌ඡකානි. සොධෙය්‍යාති මහප්‌ඵලභාවකරණෙන විසොධෙය්‍ය. මහප්‌ඵලභාවප්‌පත්‌තියා හි දක්‌ඛිණා විසුජ්‌ඣති නාම.
Velāmoti ettha mā-saddo paṭisedhavacano. Jātigottarūpabhogādiguṇānaṃ velā mariyādā natthi etasminti velāmo. Atha vā yathāvuttaguṇānaṃ velā mariyādā amati osānaṃ gacchati etasminti velāmo, velaṃ vā mariyādaṃ amati gacchati atikkamatīti velāmo. Tenāha ‘‘jātigotta…pe… evaṃladdhanāmo’’ti. Dīyatīti dānaṃ, dānavatthu. Taṃ aggīyati nissajjīyati etthāti dānaggaṃ. Dānaṃ vā gaṇhanti etthāti dānaggaṃ, evaṃ bhattaggaṃ, parivesanaṭṭhānaṃ. Dukūlasandanānīti rajatabhājanādinissite dukūle khīrassa sandanaṃ etesanti dukūlasandanāni. Kaṃsūpadhāraṇānīti rajatamayadohabhājanāni. Tenāha ‘‘rajatamayakhīrapaṭicchakānī’’ti. Rajatamayāni khīrapaṭicchakāni khīrapaṭiggahabhājanāni etesanti rajatamayakhīrapaṭicchakāni. Sodheyyāti mahapphalabhāvakaraṇena visodheyya. Mahapphalabhāvappattiyā hi dakkhiṇā visujjhati nāma.
මග්‌ගෙනාගතං අනිවත්‌තනසරණන්‌ති ඉමිනා ලොකුත්‌තරසරණගමනං දීපෙති. අපරෙතිආදිනා ලොකියසරණගමනං වුත්‌තං. සරණං නාම තිණ්‌ණං රතනානං ජීවිතපරිච්‌චාගමයං පුඤ්‌ඤං සබ්‌බසම්‌පත්‌තිං දෙති, තස්‌මා මහප්‌ඵලතරන්‌ති අධිප්‌පායො. ඉදඤ්‌ච – ‘‘සචෙ ත්‌වං යථා ගහිතං සරණං න භින්‌දිස්‌සසි, එවාහං තං මාරෙමී’’ති යදිපි කොචි තිණ්‌හෙන සත්‌ථෙන ජීවිතා වොරොපෙය්‍ය, තථාපි ‘‘නෙවාහං බුද්‌ධං න බුද්‌ධොති, ධම්‌මං න ධම්‌මොති, සඞ්‌ඝං න සඞ්‌ඝොති වදාමී’’ති දළ්‌හතරං කත්‌වා ගහිතස්‌ස වසෙන වුත්‌තං. මග්‌ගෙනාගතන්‌ති ලොකුත්‌තරසීලං සන්‌ධාය වදති. අපරෙතිආදිනා පන ලොකියසීලං වුත්‌තං. සබ්‌බෙසං සත්‌තානං ජීවිතදානාදිනිහිතදණ්‌ඩතාය සකලලොකියලොකුත්‌තරගුණාධිට්‌ඨානතො චස්‌ස මහප්‌ඵලමහානිසංසතා වෙදිතබ්‌බා.
Maggenāgataṃ anivattanasaraṇanti iminā lokuttarasaraṇagamanaṃ dīpeti. Aparetiādinā lokiyasaraṇagamanaṃ vuttaṃ. Saraṇaṃ nāma tiṇṇaṃ ratanānaṃ jīvitapariccāgamayaṃ puññaṃ sabbasampattiṃ deti, tasmā mahapphalataranti adhippāyo. Idañca – ‘‘sace tvaṃ yathā gahitaṃ saraṇaṃ na bhindissasi, evāhaṃ taṃ māremī’’ti yadipi koci tiṇhena satthena jīvitā voropeyya, tathāpi ‘‘nevāhaṃ buddhaṃ na buddhoti, dhammaṃ na dhammoti, saṅghaṃ na saṅghoti vadāmī’’ti daḷhataraṃ katvā gahitassa vasena vuttaṃ. Maggenāgatanti lokuttarasīlaṃ sandhāya vadati. Aparetiādinā pana lokiyasīlaṃ vuttaṃ. Sabbesaṃ sattānaṃ jīvitadānādinihitadaṇḍatāya sakalalokiyalokuttaraguṇādhiṭṭhānato cassa mahapphalamahānisaṃsatā veditabbā.
උපසිඞ්‌ඝනමත්‌තන්‌ති ඝායනමත්‌තං. ගද්‌දොහනමත්‌තන්‌ති පාඨන්‌තරෙ ගොදොහනමත්‌තං කාලන්‌ති අත්‌ථො. සො ච න සකලො ගොදොහනක්‌ඛණො අධිප්‌පෙතොති දස්‌සෙතුං ‘‘ගාවියා එකවාරං ථනඅඤ්‌ඡනමත්‌ත’’න්‌ති අත්‌ථො වුත්‌තො. අඤ්‌ඡනමත්‌තන්‌ති ආකඩ්‌ඪනමත්‌තං. ගාවියා ථනං ගහෙත්‌වා එකඛීරබින්‌දුදුහනකාලමත්‌තම්‌පි ගද්‌දුහනමත්‌තන්‌ති වදන්‌ති. එත්‌තකම්‌පි හි කාලං යො වසනගබ්‌භපරිවෙණවිහාරූපචාරපරිච්‌ඡෙදෙන වා අපරිමාණාසු ලොකධාතූසු සබ්‌බසත්‌තෙ හිතඵරණං මෙත්‌තචිත්‌තං භාවෙතුං සක්‌කොති. ඉදං තතො යථාවුත්‌තදානාදිතො මහප්‌ඵලතරං.
Upasiṅghanamattanti ghāyanamattaṃ. Gaddohanamattanti pāṭhantare godohanamattaṃ kālanti attho. So ca na sakalo godohanakkhaṇo adhippetoti dassetuṃ ‘‘gāviyā ekavāraṃ thanaañchanamatta’’nti attho vutto. Añchanamattanti ākaḍḍhanamattaṃ. Gāviyā thanaṃ gahetvā ekakhīrabinduduhanakālamattampi gadduhanamattanti vadanti. Ettakampi hi kālaṃ yo vasanagabbhapariveṇavihārūpacāraparicchedena vā aparimāṇāsu lokadhātūsu sabbasatte hitapharaṇaṃ mettacittaṃ bhāvetuṃ sakkoti. Idaṃ tato yathāvuttadānādito mahapphalataraṃ.
වෙලාමසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Velāmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
සීහනාදවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sīhanādavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 10. වෙලාමසුත්‌තං • 10. Velāmasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. වෙලාමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Velāmasuttavaṇṇanā
