Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၃. ဝေနာဂပုရသုတ္တံ
3. Venāgapurasuttaṃ
၆၄. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ ယေန ဝေနာဂပုရံ နာမ ကောသလာနံ ဗ္ရာဟ္မဏဂာမော တဒဝသရိ။ အသ္သောသုံ ခော ဝေနာဂပုရိကာ ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကာ – ‘‘သမဏော ခလု , ဘော, ဂောတမော သက္ယပုတ္တော သက္ယကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ဝေနာဂပုရံ အနုပ္ပတ္တော။ တံ ခော ပန ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဧဝံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ’တိ 1။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗ္ရဟ္မကံ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုသ္သံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ သာဓု ခော ပန တထာရူပာနံ အရဟတံ ဒသ္သနံ ဟောတီ’’တိ။
64. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena venāgapuraṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Assosuṃ kho venāgapurikā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu , bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito venāgapuraṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti 2. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
အထ ခော ဝေနာဂပုရိကာ ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ယေန ဘဂဝာ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ နာမဂောတ္တံ သာဝေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ တုဏ္ဟီဘူတာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဝေနာဂပုရိကော ဝစ္ဆဂောတ္တော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
Atha kho venāgapurikā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho venāgapuriko vacchagotto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘အစ္ဆရိယံ , ဘော ဂောတမ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ဂောတမ! ယာဝဉ္စိဒံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဝိပ္ပသန္နာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ, ပရိသုဒ္ဓော ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒာတော။ သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, သာရဒံ ဗဒရပဏ္ဍုံ 3 ပရိသုဒ္ဓံ ဟောတိ ပရိယောဒာတံ; ဧဝမေဝံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဝိပ္ပသန္နာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိသုဒ္ဓော ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒာတော။ သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, တာလပက္ကံ သမ္ပတိ ဗန္ဓနာ ပမုတ္တံ 4 ပရိသုဒ္ဓံ ဟောတိ ပရိယောဒာတံ; ဧဝမေဝံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဝိပ္ပသန္နာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိသုဒ္ဓော ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒာတော။ သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, နေက္ခံ 5 ဇမ္ဗောနဒံ ဒက္ခကမ္မာရပုတ္တသုပရိကမ္မကတံ ဥက္ကာမုခေ သုကုသလသမ္ပဟဋ္ဌံ ပဏ္ဍုကမ္ဗလေ နိက္ခိတ္တံ ဘာသတေ စ တပတေ စ ဝိရောစတိ စ; ဧဝမေဝံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဝိပ္ပသန္နာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိသုဒ္ဓော ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒာတော။ ယာနိ တာနိ, ဘော ဂောတမ, ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ, သေယ္ယထိဒံ – အာသန္ဒိ ပလ္လင္ကော ဂောနကော စိတ္တကော ပဋိကာ ပဋလိကာ တူလိကာ ဝိကတိကာ ဥဒ္ဒလောမီ ဧကန္တလောမီ ကဋ္ဋိသ္သံ ကောသေယ္ယံ ကုတ္တကံ ဟတ္ထတ္ထရံ အသ္သတ္ထရံ ရထတ္ထရံ အဇိနပ္ပဝေဏီ ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏံ 6 သဥတ္တရစ္ဆဒံ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနံ, ဧဝရူပာနံ နူန ဘဝံ ဂောတမော ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနံ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ။
‘‘Acchariyaṃ , bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāvañcidaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Seyyathāpi, bho gotama, sāradaṃ badarapaṇḍuṃ 7 parisuddhaṃ hoti pariyodātaṃ; evamevaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Seyyathāpi, bho gotama, tālapakkaṃ sampati bandhanā pamuttaṃ 8 parisuddhaṃ hoti pariyodātaṃ; evamevaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Seyyathāpi, bho gotama, nekkhaṃ 9 jambonadaṃ dakkhakammāraputtasuparikammakataṃ ukkāmukhe sukusalasampahaṭṭhaṃ paṇḍukambale nikkhittaṃ bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Yāni tāni, bho gotama, uccāsayanamahāsayanāni, seyyathidaṃ – āsandi pallaṅko gonako cittako paṭikā paṭalikā tūlikā vikatikā uddalomī ekantalomī kaṭṭissaṃ koseyyaṃ kuttakaṃ hatthattharaṃ assattharaṃ rathattharaṃ ajinappaveṇī kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ 10 sauttaracchadaṃ ubhatolohitakūpadhānaṃ, evarūpānaṃ nūna bhavaṃ gotamo uccāsayanamahāsayanānaṃ nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.
‘‘ယာနိ ခော ပန တာနိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ, သေယ္ယထိဒံ – အာသန္ဒိ ပလ္လင္ကော ဂောနကော စိတ္တကော ပဋိကာ ပဋလိကာ တူလိကာ ဝိကတိကာ ဥဒ္ဒလောမီ ဧကန္တလောမီ ကဋ္ဋိသ္သံ ကောသေယ္ယံ ကုတ္တကံ ဟတ္ထတ္ထရံ အသ္သတ္ထရံ ရထတ္ထရံ အဇိနပ္ပဝေဏီ ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏံ သဥတ္တရစ္ဆဒံ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနံ။ ဒုလ္လဘာနိ တာနိ ပဗ္ဗဇိတာနံ လဒ္ဓာ စ ပန 11 န ကပ္ပန္တိ။
‘‘Yāni kho pana tāni, brāhmaṇa, uccāsayanamahāsayanāni, seyyathidaṃ – āsandi pallaṅko gonako cittako paṭikā paṭalikā tūlikā vikatikā uddalomī ekantalomī kaṭṭissaṃ koseyyaṃ kuttakaṃ hatthattharaṃ assattharaṃ rathattharaṃ ajinappaveṇī kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ sauttaracchadaṃ ubhatolohitakūpadhānaṃ. Dullabhāni tāni pabbajitānaṃ laddhā ca pana 12 na kappanti.
‘‘တီဏိ ခော, ဣမာနိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ, ယေသာဟံ ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ။ ကတမာနိ တီဏိ? ဒိဗ္ဗံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ဗ္ရဟ္မံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, အရိယံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ။ ဣမာနိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, တီဏိ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ, ယေသာဟံ ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ။
‘‘Tīṇi kho, imāni, brāhmaṇa, uccāsayanamahāsayanāni, yesāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī. Katamāni tīṇi? Dibbaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, brahmaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, ariyaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ. Imāni kho, brāhmaṇa, tīṇi uccāsayanamahāsayanāni, yesāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.
‘‘ကတမံ ပန တံ, ဘော ဂောတမ, ဒိဗ္ဗံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ယသ္သ ဘဝံ ဂောတမော ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ယံ ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရာမိ, သော ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ တမေဝ ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသာမိ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော ဝနန္တညေဝ ပဝိသာမိ 13။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောန္တိ တိဏာနိ ဝာ ပဏ္ဏာနိ ဝာ တာနိ ဧကဇ္ဈံ သင္ဃရိတ္ဝာ နိသီဒာမိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ; ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ; ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရာမိ သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေမိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ; သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော စင္ကမာမိ, ဒိဗ္ဗော မေ ဧသော တသ္မိံ သမယေ စင္ကမော ဟောတိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော တိဋ္ဌာမိ, ဒိဗ္ဗံ မေ ဧတံ တသ္မိံ သမယေ ဌာနံ ဟောတိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော နိသီဒာမိ, ဒိဗ္ဗံ မေ ဧတံ တသ္မိံ သမယေ အာသနံ ဟောတိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော သေယ္ယံ ကပ္ပေမိ, ဒိဗ္ဗံ မေ ဧတံ တသ္မိံ သမယေ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ ဟောတိ။ ဣဒံ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒိဗ္ဗံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ယသ္သာဟံ ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ။
‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, dibbaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassa bhavaṃ gotamo etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, brāhmaṇa, yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharāmi, so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisāmi. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vanantaññeva pavisāmi 14. So yadeva tattha honti tiṇāni vā paṇṇāni vā tāni ekajjhaṃ saṅgharitvā nisīdāmi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharāmi sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedemi, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto caṅkamāmi, dibbo me eso tasmiṃ samaye caṅkamo hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto tiṭṭhāmi, dibbaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye ṭhānaṃ hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto nisīdāmi, dibbaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye āsanaṃ hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto seyyaṃ kappemi, dibbaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye uccāsayanamahāsayanaṃ hoti. Idaṃ kho, brāhmaṇa, dibbaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.
‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘော ဂောတမ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ဂောတမ! ကော စညော ဧဝရူပသ္သ ဒိဗ္ဗသ္သ ဥစ္စာသယနမဟာသယနသ္သ နိကာမလာဘီ ဘဝိသ္သတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အညတ္ရ ဘောတာ ဂောတမေန!
‘‘Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Ko cañño evarūpassa dibbassa uccāsayanamahāsayanassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī, aññatra bhotā gotamena!
‘‘ကတမံ ပန တံ, ဘော ဂောတမ, ဗ္ရဟ္မံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ယသ္သ ဘဝံ ဂောတမော ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ယံ ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရာမိ, သော ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ တမေဝ ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသာမိ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော ဝနန္တညေဝ ပဝိသာမိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောန္တိ တိဏာနိ ဝာ ပဏ္ဏာနိ ဝာ တာနိ ဧကဇ္ဈံ သင္ဃရိတ္ဝာ နိသီဒာမိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရာမိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ, တထာ စတုတ္ထံ, ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗ္ယာပဇ္ဈေန 15 ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရာမိ။ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရာမိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ , တထာ စတုတ္ထံ 16, ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗ္ယာပဇ္ဈေန ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရာမိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော စင္ကမာမိ, ဗ္ရဟ္မာ မေ ဧသော တသ္မိံ သမယေ စင္ကမော ဟောတိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော တိဋ္ဌာမိ။ပေ.။ နိသီဒာမိ။ပေ.။ သေယ္ယံ ကပ္ပေမိ, ဗ္ရဟ္မံ မေ ဧတံ တသ္မိံ သမယေ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ ဟောတိ။ ဣဒံ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဗ္ရဟ္မံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ယသ္သာဟံ ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ။
‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, brahmaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassa bhavaṃ gotamo etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, brāhmaṇa, yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharāmi, so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisāmi. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vanantaññeva pavisāmi. So yadeva tattha honti tiṇāni vā paṇṇāni vā tāni ekajjhaṃ saṅgharitvā nisīdāmi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharāmi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena 17 pharitvā viharāmi. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharāmi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ , tathā catutthaṃ 18, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharāmi. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto caṅkamāmi, brahmā me eso tasmiṃ samaye caṅkamo hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto tiṭṭhāmi…pe… nisīdāmi…pe… seyyaṃ kappemi, brahmaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye uccāsayanamahāsayanaṃ hoti. Idaṃ kho, brāhmaṇa, brahmaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.
‘‘အစ္ဆရိယံ , ဘော ဂောတမ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ဂောတမ! ကော စညော ဧဝရူပသ္သ ဗ္ရဟ္မသ္သ ဥစ္စာသယနမဟာသယနသ္သ နိကာမလာဘီ ဘဝိသ္သတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အညတ္ရ ဘောတာ ဂောတမေန!
‘‘Acchariyaṃ , bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Ko cañño evarūpassa brahmassa uccāsayanamahāsayanassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī, aññatra bhotā gotamena!
‘‘ကတမံ ပန တံ, ဘော ဂောတမ, အရိယံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ယသ္သ ဘဝံ ဂောတမော ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ယံ ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရာမိ, သော ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ တမေဝ ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသာမိ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော ဝနန္တညေဝ ပဝိသာမိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောန္တိ တိဏာနိ ဝာ ပဏ္ဏာနိ ဝာ တာနိ ဧကဇ္ဈံ သင္ဃရိတ္ဝာ နိသီဒာမိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော ဧဝံ ဇာနာမိ – ‘ရာဂော မေ ပဟီနော ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မော; ဒောသော မေ ပဟီနော ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝင္ကတော အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မော; မောဟော မေ ပဟီနော ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝင္ကတော အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မော’။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော စင္ကမာမိ, အရိယော မေ ဧသော တသ္မိံ သမယေ စင္ကမော ဟောတိ။ သော စေ အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧဝံဘူတော တိဋ္ဌာမိ။ပေ.။ နိသီဒာမိ။ပေ.။ သေယ္ယံ ကပ္ပေမိ, အရိယံ မေ ဧတံ တသ္မိံ သမယေ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ ဟောတိ။ ဣဒံ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, အရိယံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ, ယသ္သာဟံ ဧတရဟိ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’’တိ။
‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, ariyaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassa bhavaṃ gotamo etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, brāhmaṇa, yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharāmi, so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisāmi. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vanantaññeva pavisāmi. So yadeva tattha honti tiṇāni vā paṇṇāni vā tāni ekajjhaṃ saṅgharitvā nisīdāmi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So evaṃ jānāmi – ‘rāgo me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato āyatiṃ anuppādadhammo; doso me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammo; moho me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammo’. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto caṅkamāmi, ariyo me eso tasmiṃ samaye caṅkamo hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto tiṭṭhāmi…pe… nisīdāmi…pe… seyyaṃ kappemi, ariyaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye uccāsayanamahāsayanaṃ hoti. Idaṃ kho, brāhmaṇa, ariyaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.
‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘော ဂောတမ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ဂောတမ! ကော စညော ဧဝရူပသ္သ အရိယသ္သ ဥစ္စာသယနမဟာသယနသ္သ နိကာမလာမီ ဘဝိသ္သတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အညတ္ရ ဘောတာ ဂောတမေန!
‘‘Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Ko cañño evarūpassa ariyassa uccāsayanamahāsayanassa nikāmalāmī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī, aññatra bhotā gotamena!
‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ! သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝာ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝာ ဝိဝရေယ္ယ, မူဠ္ဟသ္သ ဝာ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ, အန္ဓကာရေ ဝာ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ – ‘စက္ခုမန္တော ရူပာနိ ဒက္ခန္တီ’တိ; ဧဝမေဝံ ခော ဘောတာ ဂောတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧတေ မယံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ ဥပာသကေ နော ဘဝံ ဂောတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတေ သရဏံ ဂတေ’’တိ။ တတိယံ။
‘‘Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ kho bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၃. ဝေနာဂပုရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Venāgapurasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၃. ဝေနာဂပုရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Venāgapurasuttavaṇṇanā