Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    3. වෙනාගපුරසුත්‌තං

    3. Venāgapurasuttaṃ

    64. එකං සමයං භගවා කොසලෙසු චාරිකං චරමානො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං යෙන වෙනාගපුරං නාම කොසලානං බ්‍රාහ්‌මණගාමො තදවසරි. අස්‌සොසුං ඛො වෙනාගපුරිකා බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා – ‘‘සමණො ඛලු , භො, ගොතමො සක්‍යපුත්‌තො සක්‍යකුලා පබ්‌බජිතො වෙනාගපුරං අනුප්‌පත්‌තො. තං ඛො පන භවන්‌තං ගොතමං එවං කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගතො – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා’ති 1. සො ඉමං ලොකං සදෙවකං සමාරකං සබ්‍රහ්‌මකං සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණිං පජං සදෙවමනුස්‌සං සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා පවෙදෙති. සො ධම්‌මං දෙසෙති ආදිකල්‍යාණං මජ්‌ඣෙකල්‍යාණං පරියොසානකල්‍යාණං සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං, කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං පකාසෙති. සාධු ඛො පන තථාරූපානං අරහතං දස්‌සනං හොතී’’ති.

    64. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena venāgapuraṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Assosuṃ kho venāgapurikā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu , bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito venāgapuraṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti 2. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.

    අථ ඛො වෙනාගපුරිකා බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා අප්‌පෙකච්‌චෙ භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු, අප්‌පෙකච්‌චෙ භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදිංසු, සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු, අප්‌පෙකච්‌චෙ යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු, අප්‌පෙකච්‌චෙ නාමගොත්‌තං සාවෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු, අප්‌පෙකච්‌චෙ තුණ්‌හීභූතා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො වෙනාගපුරිකො වච්‌ඡගොත්‌තො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච –

    Atha kho venāgapurikā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho venāgapuriko vacchagotto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘අච්‌ඡරියං , භො ගොතම, අබ්‌භුතං, භො ගොතම! යාවඤ්‌චිදං භොතො ගොතමස්‌ස විප්‌පසන්‌නානි ඉන්‌ද්‍රියානි, පරිසුද්‌ධො ඡවිවණ්‌ණො පරියොදාතො. සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, සාරදං බදරපණ්‌ඩුං 3 පරිසුද්‌ධං හොති පරියොදාතං; එවමෙවං භොතො ගොතමස්‌ස විප්‌පසන්‌නානි ඉන්‌ද්‍රියානි පරිසුද්‌ධො ඡවිවණ්‌ණො පරියොදාතො. සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, තාලපක්‌කං සම්‌පති බන්‌ධනා පමුත්‌තං 4 පරිසුද්‌ධං හොති පරියොදාතං; එවමෙවං භොතො ගොතමස්‌ස විප්‌පසන්‌නානි ඉන්‌ද්‍රියානි පරිසුද්‌ධො ඡවිවණ්‌ණො පරියොදාතො. සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නෙක්‌ඛං 5 ජම්‌බොනදං දක්‌ඛකම්‌මාරපුත්‌තසුපරිකම්‌මකතං උක්‌කාමුඛෙ සුකුසලසම්‌පහට්‌ඨං පණ්‌ඩුකම්‌බලෙ නික්‌ඛිත්‌තං භාසතෙ ච තපතෙ ච විරොචති ච; එවමෙවං භොතො ගොතමස්‌ස විප්‌පසන්‌නානි ඉන්‌ද්‍රියානි පරිසුද්‌ධො ඡවිවණ්‌ණො පරියොදාතො. යානි තානි, භො ගොතම, උච්‌චාසයනමහාසයනානි, සෙය්‍යථිදං – ආසන්‌දි පල්‌ලඞ්‌කො ගොනකො චිත්‌තකො පටිකා පටලිකා තූලිකා විකතිකා උද්‌දලොමී එකන්‌තලොමී කට්‌ටිස්‌සං කොසෙය්‍යං කුත්‌තකං හත්‌ථත්‌ථරං අස්‌සත්‌ථරං රථත්‌ථරං අජිනප්‌පවෙණී කදලිමිගපවරපච්‌චත්‌ථරණං 6 සඋත්‌තරච්‌ඡදං උභතොලොහිතකූපධානං, එවරූපානං නූන භවං ගොතමො උච්‌චාසයනමහාසයනානං නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති.

    ‘‘Acchariyaṃ , bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāvañcidaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Seyyathāpi, bho gotama, sāradaṃ badarapaṇḍuṃ 7 parisuddhaṃ hoti pariyodātaṃ; evamevaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Seyyathāpi, bho gotama, tālapakkaṃ sampati bandhanā pamuttaṃ 8 parisuddhaṃ hoti pariyodātaṃ; evamevaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Seyyathāpi, bho gotama, nekkhaṃ 9 jambonadaṃ dakkhakammāraputtasuparikammakataṃ ukkāmukhe sukusalasampahaṭṭhaṃ paṇḍukambale nikkhittaṃ bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ bhoto gotamassa vippasannāni indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Yāni tāni, bho gotama, uccāsayanamahāsayanāni, seyyathidaṃ – āsandi pallaṅko gonako cittako paṭikā paṭalikā tūlikā vikatikā uddalomī ekantalomī kaṭṭissaṃ koseyyaṃ kuttakaṃ hatthattharaṃ assattharaṃ rathattharaṃ ajinappaveṇī kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ 10 sauttaracchadaṃ ubhatolohitakūpadhānaṃ, evarūpānaṃ nūna bhavaṃ gotamo uccāsayanamahāsayanānaṃ nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.

    ‘‘යානි ඛො පන තානි, බ්‍රාහ්‌මණ, උච්‌චාසයනමහාසයනානි, සෙය්‍යථිදං – ආසන්‌දි පල්‌ලඞ්‌කො ගොනකො චිත්‌තකො පටිකා පටලිකා තූලිකා විකතිකා උද්‌දලොමී එකන්‌තලොමී කට්‌ටිස්‌සං කොසෙය්‍යං කුත්‌තකං හත්‌ථත්‌ථරං අස්‌සත්‌ථරං රථත්‌ථරං අජිනප්‌පවෙණී කදලිමිගපවරපච්‌චත්‌ථරණං සඋත්‌තරච්‌ඡදං උභතොලොහිතකූපධානං. දුල්‌ලභානි තානි පබ්‌බජිතානං ලද්‌ධා ච පන 11 න කප්‌පන්‌ති.

    ‘‘Yāni kho pana tāni, brāhmaṇa, uccāsayanamahāsayanāni, seyyathidaṃ – āsandi pallaṅko gonako cittako paṭikā paṭalikā tūlikā vikatikā uddalomī ekantalomī kaṭṭissaṃ koseyyaṃ kuttakaṃ hatthattharaṃ assattharaṃ rathattharaṃ ajinappaveṇī kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ sauttaracchadaṃ ubhatolohitakūpadhānaṃ. Dullabhāni tāni pabbajitānaṃ laddhā ca pana 12 na kappanti.

    ‘‘තීණි ඛො, ඉමානි, බ්‍රාහ්‌මණ, උච්‌චාසයනමහාසයනානි, යෙසාහං එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී. කතමානි තීණි? දිබ්‌බං උච්‌චාසයනමහාසයනං, බ්‍රහ්‌මං උච්‌චාසයනමහාසයනං, අරියං උච්‌චාසයනමහාසයනං. ඉමානි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, තීණි උච්‌චාසයනමහාසයනානි, යෙසාහං එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති.

    ‘‘Tīṇi kho, imāni, brāhmaṇa, uccāsayanamahāsayanāni, yesāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī. Katamāni tīṇi? Dibbaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, brahmaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, ariyaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ. Imāni kho, brāhmaṇa, tīṇi uccāsayanamahāsayanāni, yesāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.

    ‘‘කතමං පන තං, භො ගොතම, දිබ්‌බං උච්‌චාසයනමහාසයනං, යස්‌ස භවං ගොතමො එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති? ‘‘ඉධාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, යං ගාමං වා නිගමං වා උපනිස්‌සාය විහරාමි, සො පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය තමෙව ගාමං වා නිගමං වා පිණ්‌ඩාය පවිසාමි. සො පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො වනන්‌තඤ්‌ඤෙව පවිසාමි 13. සො යදෙව තත්‌ථ හොන්‌ති තිණානි වා පණ්‌ණානි වා තානි එකජ්‌ඣං සඞ්‌ඝරිත්‌වා නිසීදාමි පල්‌ලඞ්‌කං ආභුජිත්‌වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්‌ඨපෙත්‌වා. සො විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරාමි; විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා අජ්‌ඣත්‌තං සම්‌පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්‌කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරාමි; පීතියා ච විරාගා උපෙක්‌ඛකො ච විහරාමි සතො ච සම්‌පජානො සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙමි, යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරාමි; සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරාමි. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො චඞ්‌කමාමි, දිබ්‌බො මෙ එසො තස්‌මිං සමයෙ චඞ්‌කමො හොති. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො තිට්‌ඨාමි, දිබ්‌බං මෙ එතං තස්‌මිං සමයෙ ඨානං හොති. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො නිසීදාමි, දිබ්‌බං මෙ එතං තස්‌මිං සමයෙ ආසනං හොති. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො සෙය්‍යං කප්‌පෙමි, දිබ්‌බං මෙ එතං තස්‌මිං සමයෙ උච්‌චාසයනමහාසයනං හොති. ඉදං ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, දිබ්‌බං උච්‌චාසයනමහාසයනං, යස්‌සාහං එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති.

    ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, dibbaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassa bhavaṃ gotamo etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, brāhmaṇa, yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharāmi, so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisāmi. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vanantaññeva pavisāmi 14. So yadeva tattha honti tiṇāni vā paṇṇāni vā tāni ekajjhaṃ saṅgharitvā nisīdāmi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharāmi sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedemi, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto caṅkamāmi, dibbo me eso tasmiṃ samaye caṅkamo hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto tiṭṭhāmi, dibbaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye ṭhānaṃ hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto nisīdāmi, dibbaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye āsanaṃ hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto seyyaṃ kappemi, dibbaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye uccāsayanamahāsayanaṃ hoti. Idaṃ kho, brāhmaṇa, dibbaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.

    ‘‘අච්‌ඡරියං, භො ගොතම, අබ්‌භුතං, භො ගොතම! කො චඤ්‌ඤො එවරූපස්‌ස දිබ්‌බස්‌ස උච්‌චාසයනමහාසයනස්‌ස නිකාමලාභී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, අඤ්‌ඤත්‍ර භොතා ගොතමෙන!

    ‘‘Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Ko cañño evarūpassa dibbassa uccāsayanamahāsayanassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī, aññatra bhotā gotamena!

    ‘‘කතමං පන තං, භො ගොතම, බ්‍රහ්‌මං උච්‌චාසයනමහාසයනං, යස්‌ස භවං ගොතමො එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති? ‘‘ඉධාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, යං ගාමං වා නිගමං වා උපනිස්‌සාය විහරාමි, සො පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය තමෙව ගාමං වා නිගමං වා පිණ්‌ඩාය පවිසාමි. සො පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො වනන්‌තඤ්‌ඤෙව පවිසාමි. සො යදෙව තත්‌ථ හොන්‌ති තිණානි වා පණ්‌ණානි වා තානි එකජ්‌ඣං සඞ්‌ඝරිත්‌වා නිසීදාමි පල්‌ලඞ්‌කං ආභුජිත්‌වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්‌ඨපෙත්‌වා. සො මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්‌වා විහරාමි, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්‌ථං, ඉති උද්‌ධමධො තිරියං සබ්‌බධි සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තං ලොකං මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්‌ගතෙන අප්‌පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්‌ඣෙන 15 ඵරිත්‌වා විහරාමි. කරුණාසහගතෙන චෙතසා…පෙ.… මුදිතාසහගතෙන චෙතසා…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්‌වා විහරාමි, තථා දුතියං, තථා තතියං , තථා චතුත්‌ථං 16, ඉති උද්‌ධමධො තිරියං සබ්‌බධි සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තං ලොකං උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්‌ගතෙන අප්‌පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්‌ඣෙන ඵරිත්‌වා විහරාමි. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො චඞ්‌කමාමි, බ්‍රහ්‌මා මෙ එසො තස්‌මිං සමයෙ චඞ්‌කමො හොති. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො තිට්‌ඨාමි…පෙ.… නිසීදාමි…පෙ.… සෙය්‍යං කප්‌පෙමි, බ්‍රහ්‌මං මෙ එතං තස්‌මිං සමයෙ උච්‌චාසයනමහාසයනං හොති. ඉදං ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, බ්‍රහ්‌මං උච්‌චාසයනමහාසයනං, යස්‌සාහං එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති.

    ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, brahmaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassa bhavaṃ gotamo etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, brāhmaṇa, yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharāmi, so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisāmi. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vanantaññeva pavisāmi. So yadeva tattha honti tiṇāni vā paṇṇāni vā tāni ekajjhaṃ saṅgharitvā nisīdāmi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharāmi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena 17 pharitvā viharāmi. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharāmi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ , tathā catutthaṃ 18, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharāmi. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto caṅkamāmi, brahmā me eso tasmiṃ samaye caṅkamo hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto tiṭṭhāmi…pe… nisīdāmi…pe… seyyaṃ kappemi, brahmaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye uccāsayanamahāsayanaṃ hoti. Idaṃ kho, brāhmaṇa, brahmaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.

    ‘‘අච්‌ඡරියං , භො ගොතම, අබ්‌භුතං, භො ගොතම! කො චඤ්‌ඤො එවරූපස්‌ස බ්‍රහ්‌මස්‌ස උච්‌චාසයනමහාසයනස්‌ස නිකාමලාභී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, අඤ්‌ඤත්‍ර භොතා ගොතමෙන!

    ‘‘Acchariyaṃ , bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Ko cañño evarūpassa brahmassa uccāsayanamahāsayanassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī, aññatra bhotā gotamena!

    ‘‘කතමං පන තං, භො ගොතම, අරියං උච්‌චාසයනමහාසයනං, යස්‌ස භවං ගොතමො එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති? ‘‘ඉධාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, යං ගාමං වා නිගමං වා උපනිස්‌සාය විහරාමි, සො පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය තමෙව ගාමං වා නිගමං වා පිණ්‌ඩාය පවිසාමි. සො පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො වනන්‌තඤ්‌ඤෙව පවිසාමි. සො යදෙව තත්‌ථ හොන්‌ති තිණානි වා පණ්‌ණානි වා තානි එකජ්‌ඣං සඞ්‌ඝරිත්‌වා නිසීදාමි පල්‌ලඞ්‌කං ආභුජිත්‌වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්‌ඨපෙත්‌වා. සො එවං ජානාමි – ‘රාගො මෙ පහීනො උච්‌ඡින්‌නමූලො තාලාවත්‌ථුකතො අනභාවංකතො ආයතිං අනුප්‌පාදධම්‌මො; දොසො මෙ පහීනො උච්‌ඡින්‌නමූලො තාලාවත්‌ථුකතො අනභාවඞ්‌කතො ආයතිං අනුප්‌පාදධම්‌මො; මොහො මෙ පහීනො උච්‌ඡින්‌නමූලො තාලාවත්‌ථුකතො අනභාවඞ්‌කතො ආයතිං අනුප්‌පාදධම්‌මො’. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො චඞ්‌කමාමි, අරියො මෙ එසො තස්‌මිං සමයෙ චඞ්‌කමො හොති. සො චෙ අහං, බ්‍රාහ්‌මණ, එවංභූතො තිට්‌ඨාමි…පෙ.… නිසීදාමි…පෙ.… සෙය්‍යං කප්‌පෙමි, අරියං මෙ එතං තස්‌මිං සමයෙ උච්‌චාසයනමහාසයනං හොති. ඉදං ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, අරියං උච්‌චාසයනමහාසයනං, යස්‌සාහං එතරහි නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී’’ති.

    ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, ariyaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassa bhavaṃ gotamo etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, brāhmaṇa, yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharāmi, so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisāmi. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vanantaññeva pavisāmi. So yadeva tattha honti tiṇāni vā paṇṇāni vā tāni ekajjhaṃ saṅgharitvā nisīdāmi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So evaṃ jānāmi – ‘rāgo me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato āyatiṃ anuppādadhammo; doso me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammo; moho me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammo’. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto caṅkamāmi, ariyo me eso tasmiṃ samaye caṅkamo hoti. So ce ahaṃ, brāhmaṇa, evaṃbhūto tiṭṭhāmi…pe… nisīdāmi…pe… seyyaṃ kappemi, ariyaṃ me etaṃ tasmiṃ samaye uccāsayanamahāsayanaṃ hoti. Idaṃ kho, brāhmaṇa, ariyaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ, yassāhaṃ etarahi nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī’’ti.

    ‘‘අච්‌ඡරියං, භො ගොතම, අබ්‌භුතං, භො ගොතම! කො චඤ්‌ඤො එවරූපස්‌ස අරියස්‌ස උච්‌චාසයනමහාසයනස්‌ස නිකාමලාමී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, අඤ්‌ඤත්‍ර භොතා ගොතමෙන!

    ‘‘Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Ko cañño evarūpassa ariyassa uccāsayanamahāsayanassa nikāmalāmī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī, aññatra bhotā gotamena!

    ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම, අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – ‘චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තී’ති; එවමෙවං ඛො භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එතෙ මයං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාම ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකෙ නො භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතෙ සරණං ගතෙ’’ති. තතියං.

    ‘‘Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ kho bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti. Tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. භගවා (සී. ස්‍යා කං. පී.) ඉදං සුත්‌තවණ්‌ණනාය අට්‌ඨකථාය සංසන්‌දෙතබ්‌බං පාරා. 1; දී. නි. 1.255 පස්‌සිතබ්‌බං
    2. bhagavā (sī. syā kaṃ. pī.) idaṃ suttavaṇṇanāya aṭṭhakathāya saṃsandetabbaṃ pārā. 1; dī. ni. 1.255 passitabbaṃ
    3. මණ්‌ඩං (ක.)
    4. මුත්‌තං (සී. පී. ක.)
    5. නික්‌ඛං-ඉතිපි (ම. නි. 3.168)
    6. කාදලිමිගපවරපච්‌චත්‌ථරණං (සී.)
    7. maṇḍaṃ (ka.)
    8. muttaṃ (sī. pī. ka.)
    9. nikkhaṃ-itipi (ma. ni. 3.168)
    10. kādalimigapavarapaccattharaṇaṃ (sī.)
    11. ලද්‌ධානි ච (සී. ස්‍යා. කං.), ලද්‌ධා ච (පී.)
    12. laddhāni ca (sī. syā. kaṃ.), laddhā ca (pī.)
    13. පචාරයාමි (සී. ස්‍යා. කං.)
    14. pacārayāmi (sī. syā. kaṃ.)
    15. අබ්‍යාපජ්‌ඣෙන (සබ්‌බත්‌ථ)
    16. චතුත්‌ථිං (සී.)
    17. abyāpajjhena (sabbattha)
    18. catutthiṃ (sī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 3. වෙනාගපුරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Venāgapurasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3. වෙනාගපුරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Venāgapurasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact