| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ವೇಪಚಿತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Vepacittisuttavaṇṇanā
೨೫೦. ಚತುತ್ಥೇ ವೇಪಚಿತ್ತೀತಿ ಸೋ ಕಿರ ಅಸುರಾನಂ ಸಬ್ಬಜೇಟ್ಠಕೋ। ಯೇನಾತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ ನನ್ತಿ ಚ। ಕಣ್ಠಪಞ್ಚಮೇಹೀತಿ ದ್ವೀಸು ಹತ್ಥೇಸು ಪಾದೇಸು ಕಣ್ಠೇ ಚಾತಿ ಏವಂ ಪಞ್ಚಹಿ ಬನ್ಧನೇಹಿ। ತಾನಿ ಪನ ನಳಿನಸುತ್ತಂ ವಿಯ ಮಕ್ಕಟಕಸುತ್ತಂ ವಿಯ ಚ ಚಕ್ಖುಸ್ಸಾಪಾಥಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಇರಿಯಾಪಥಂ ರುಜ್ಝನ್ತಿ। ತೇಹಿ ಪನ ಚಿತ್ತೇನೇವ ಬಜ್ಝತಿ, ಚಿತ್ತೇನೇವ ಮುಚ್ಚತಿ। ಅಕ್ಕೋಸತೀತಿ ಚೋರೋಸಿ ಬಾಲೋಸಿ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಥೇನೋಸಿ ಓಟ್ಠೋಸಿ ಗೋಣೋಸಿ ಗದ್ರಭೋಸಿ ನೇರಯಿಕೋಸಿ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಸಿ, ನತ್ಥಿ ತುಯ್ಹಂ ಸುಗತಿ, ದುಗ್ಗತಿಯೇವ ತುಯ್ಹಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾತಿ ಇಮೇಹಿ ದಸಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಅಕ್ಕೋಸತಿ। ಪರಿಭಾಸತೀತಿ, ಜರಸಕ್ಕ, ನ ತ್ವಂ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಜಿನಿಸ್ಸಸಿ, ಯದಾ ಅಸುರಾನಂ ಜಯೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಮ್ಪಿ ಏವಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಅಸುರಭವನಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಪೋಥಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಆದೀನಿ ವತ್ವಾ ತಜ್ಜೇತಿ। ಸಕ್ಕೋ ವಿಜಿತವಿಜಯೋ ನ ತಂ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ, ಮಹಾಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ಪನಸ್ಸ ಮತ್ಥಕೇ ವಿಧುನನ್ತೋ ಸುಧಮ್ಮದೇವಸಭಂ ಪವಿಸತಿ ಚೇವ ನಿಕ್ಖಮತಿ ಚ। ಅಜ್ಝಭಾಸೀತಿ ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಏಸ ಸಕ್ಕೋ ಇಮಾನಿ ಫರುಸವಚನಾನಿ ಭಯೇನ ತಿತಿಕ್ಖತಿ, ಉದಾಹು ಅಧಿವಾಸನಖನ್ತಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ’’ತಿ? ವೀಮಂಸನ್ತೋ ಅಭಾಸಿ।
250. Catutthe vepacittīti so kira asurānaṃ sabbajeṭṭhako. Yenāti nipātamattaṃ nanti ca. Kaṇṭhapañcamehīti dvīsu hatthesu pādesu kaṇṭhe cāti evaṃ pañcahi bandhanehi. Tāni pana naḷinasuttaṃ viya makkaṭakasuttaṃ viya ca cakkhussāpāthaṃ āgacchanti, iriyāpathaṃ rujjhanti. Tehi pana citteneva bajjhati, citteneva muccati. Akkosatīti corosi bālosi mūḷhosi thenosi oṭṭhosi goṇosi gadrabhosi nerayikosi tiracchānagatosi, natthi tuyhaṃ sugati, duggatiyeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhāti imehi dasahi akkosavatthūhi akkosati. Paribhāsatīti, jarasakka, na tvaṃ sabbakālaṃ jinissasi, yadā asurānaṃ jayo bhavissati, tadā tampi evaṃ bandhitvā asurabhavanassa dvāre nipajjāpetvā pothāpessāmīti ādīni vatvā tajjeti. Sakko vijitavijayo na taṃ manasi karoti, mahāpaṭiggahaṇaṃ panassa matthake vidhunanto sudhammadevasabhaṃ pavisati ceva nikkhamati ca. Ajjhabhāsīti ‘‘kiṃ nu kho esa sakko imāni pharusavacanāni bhayena titikkhati, udāhu adhivāsanakhantiyā samannāgatattā’’ti? Vīmaṃsanto abhāsi.
ದುಬ್ಬಲ್ಯಾ ನೋತಿ ದುಬ್ಬಲಭಾವೇನ ನು। ಪಟಿಸಂಯುಜೇತಿ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯ ಪಟಿಪ್ಫರೇಯ್ಯ। ಪಭಿಜ್ಜೇಯ್ಯುನ್ತಿ ವಿರಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ। ಪಕುಜ್ಝೇಯ್ಯುನ್ತಿಪಿ ಪಾಠೋ। ಪರನ್ತಿ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಂ। ಯೋ ಸತೋ ಉಪಸಮ್ಮತೀತಿ ಯೋ ಸತಿಮಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಮತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪಸಮಂಯೇವಾಹಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಪಟಿಸೇಧನಂ ಮಞ್ಞೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯದಾ ನಂ ಮಞ್ಞತೀತಿ ಯಸ್ಮಾ ತಂ ಮಞ್ಞತಿ। ಅಜ್ಝಾರುಹತೀತಿ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರತಿ। ಗೋವ ಭಿಯ್ಯೋ ಪಲಾಯಿನನ್ತಿ ಯಥಾ ಗೋಯುದ್ಧೇ ತಾವದೇವ ದ್ವೇ ಗಾವೋ ಯುಜ್ಝನ್ತೇ ಗೋಗಣೋ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ತಿಟ್ಠತಿ, ಯದಾ ಪನ ಏಕೋ ಪಲಾಯತಿ, ಅಥ ನಂ ಪಲಾಯನ್ತಂ ಸಬ್ಬೋ ಗೋಗಣೋ ಭಿಯ್ಯೋ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರತಿ। ಏವಂ ದುಮ್ಮೇಧೋ ಖಮನ್ತಂ ಭಿಯ್ಯೋ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Dubbalyā noti dubbalabhāvena nu. Paṭisaṃyujeti paṭisaṃyujeyya paṭipphareyya. Pabhijjeyyunti virajjeyyuṃ. Pakujjheyyuntipi pāṭho. Paranti paccatthikaṃ. Yo sato upasammatīti yo satimā hutvā upasammati, tassa upasamaṃyevāhaṃ bālassa paṭisedhanaṃ maññeti attho. Yadā naṃ maññatīti yasmā taṃ maññati. Ajjhāruhatīti ajjhottharati. Gova bhiyyo palāyinanti yathā goyuddhe tāvadeva dve gāvo yujjhante gogaṇo olokento tiṭṭhati, yadā pana eko palāyati, atha naṃ palāyantaṃ sabbo gogaṇo bhiyyo ajjhottharati. Evaṃ dummedho khamantaṃ bhiyyo ajjhottharatīti attho.
ಸದತ್ಥಪರಮಾತಿ ಸಕತ್ಥಪರಮಾ। ಖನ್ತ್ಯಾ ಭಿಯ್ಯೋ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ತೇಸು ಸಕಅತ್ಥಪರಮೇಸು ಅತ್ಥೇಸು ಖನ್ತಿತೋ ಉತ್ತರಿತರೋ ಅಞ್ಞೋ ಅತ್ಥೋ ನ ವಿಜ್ಜತಿ। ತಮಾಹು ಪರಮಂ ಖನ್ತಿನ್ತಿ ಯೋ ಬಲವಾ ತಿತಿಕ್ಖತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಖನ್ತಿಂ ಪರಮಂ ಆಹು। ಬಾಲಬಲಂ ನಾಮ ಅಞ್ಞಾಣಬಲಂ। ತಂ ಯಸ್ಸ ಬಲಂ, ಅಬಲಮೇವ ತಂ ಬಲನ್ತಿ ಆಹು ಕಥೇನ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ಧಮ್ಮಗುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಧಮ್ಮೇನ ರಕ್ಖಿತಸ್ಸ, ಧಮ್ಮಂ ವಾ ರಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ। ಪಟಿವತ್ತಾತಿ ಪಟಿಪ್ಫರಿತ್ವಾ ವತ್ತಾ, ಪಟಿಪ್ಫರಿತ್ವಾ ವಾ ಬಾಲಬಲನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯಾಪಿ, ಧಮ್ಮಟ್ಠಂ ಪನ ಚಾಲೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ತಸ್ಸೇವ ತೇನ ಪಾಪಿಯೋತಿ ತೇನ ಕೋಧೇನ ತಸ್ಸೇವ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಪಂ। ಕತರಸ್ಸ? ಯೋ ಕುದ್ಧಂ ಪಟಿಕುಜ್ಝತಿ। ತಿಕಿಚ್ಛನ್ತಾನನ್ತಿ ಏಕವಚನೇ ಬಹುವಚನಂ, ತಿಕಿಚ್ಛನ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಜನಾ ಮಞ್ಞನ್ತೀತಿ ಏವರೂಪಂ ಅತ್ತನೋ ಚ ಪರಸ್ಸ ಚಾತಿ ಉಭಿನ್ನಂ ಅತ್ಥಂ ತಿಕಿಚ್ಛನ್ತಂ ನಿಪ್ಫಾದೇನ್ತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ‘‘ಅನ್ಧಬಾಲೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಅನ್ಧಬಾಲಪುಥುಜ್ಜನಾವ ಏವಂ ಮಞ್ಞನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದಾತಿ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮೇ ಅಛೇಕಾ। ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ। ಖೋತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಚತುತ್ಥಂ।
Sadatthaparamāti sakatthaparamā. Khantyā bhiyyo na vijjatīti tesu sakaatthaparamesu atthesu khantito uttaritaro añño attho na vijjati. Tamāhu paramaṃ khantinti yo balavā titikkhati, tassa taṃ khantiṃ paramaṃ āhu. Bālabalaṃ nāma aññāṇabalaṃ. Taṃ yassa balaṃ, abalameva taṃ balanti āhu kathentīti dīpeti. Dhammaguttassāti dhammena rakkhitassa, dhammaṃ vā rakkhantassa. Paṭivattāti paṭippharitvā vattā, paṭippharitvā vā bālabalanti vadeyyāpi, dhammaṭṭhaṃ pana cāletuṃ samattho nāma natthi. Tasseva tena pāpiyoti tena kodhena tasseva puggalassa pāpaṃ. Katarassa? Yo kuddhaṃ paṭikujjhati. Tikicchantānanti ekavacane bahuvacanaṃ, tikicchantanti attho. Janā maññantīti evarūpaṃ attano ca parassa cāti ubhinnaṃ atthaṃ tikicchantaṃ nipphādentaṃ puggalaṃ ‘‘andhabālo aya’’nti andhabālaputhujjanāva evaṃ maññanti. Dhammassa akovidāti catusaccadhamme achekā. Idhāti imasmiṃ sāsane. Khoti nipātamattaṃ. Catutthaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೪. ವೇಪಚಿತ್ತಿಸುತ್ತಂ • 4. Vepacittisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೪. ವೇಪಚಿತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Vepacittisuttavaṇṇanā
