| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตํ
10. Vepullapabbatasuttaṃ
๑๔๓. เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฎ ปพฺพเตฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทเนฺต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –
143. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘อนมตโคฺคยํ, ภิกฺขเว, สํสาโรฯ ปุพฺพา โกฎิ น ปญฺญายติ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ สนฺธาวตํ สํสรตํฯ ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, อิมสฺส เวปุลฺลสฺส ปพฺพตสฺส ‘ปาจีนวํโส’เตฺวว สมญฺญา อุทปาทิฯ เตน โข ปน, ภิกฺขเว , สมเยน มนุสฺสานํ ‘ติวรา’เตฺวว สมญฺญา อุทปาทิฯ ติวรานํ, ภิกฺขเว, มนุสฺสานํ จตฺตารีส วสฺสสหสฺสานิ อายุปฺปมาณํ อโหสิฯ ติวรา, ภิกฺขเว, มนุสฺสา ปาจีนวํสํ ปพฺพตํ จตูเหน อาโรหนฺติ, จตูเหน โอโรหนฺติฯ เตน โข ปน, ภิกฺขเว , สมเยน กกุสโนฺธ ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ โลเก อุปฺปโนฺน โหติฯ กกุสนฺธสฺส, ภิกฺขเว, ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส วิธุรสญฺชีวํ นาม สาวกยุคํ อโหสิ อคฺคํ ภทฺทยุคํฯ ปสฺสถ, ภิกฺขเว, สา เจวิมสฺส ปพฺพตสฺส สมญฺญา อนฺตรหิตา, เต จ มนุสฺสา กาลงฺกตา, โส จ ภควา ปรินิพฺพุโตฯ เอวํ อนิจฺจา, ภิกฺขเว, สงฺขารา; เอวํ อทฺธุวา, ภิกฺขเว, สงฺขารา; เอวํ อนสฺสาสิกา, ภิกฺขเว, สงฺขาราฯ ยาวญฺจิทํ, ภิกฺขเว, อลเมว สพฺพสงฺขาเรสุ นิพฺพินฺทิตุํ, อลํ วิรชฺชิตุํ, อลํ วิมุจฺจิตุํฯ
‘‘Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘pācīnavaṃso’tveva samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave , samayena manussānaṃ ‘tivarā’tveva samaññā udapādi. Tivarānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ cattārīsa vassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Tivarā, bhikkhave, manussā pācīnavaṃsaṃ pabbataṃ catūhena ārohanti, catūhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave , samayena kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhurasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ภูตปุพฺพํ , ภิกฺขเว, อิมสฺส เวปุลฺลสฺส ปพฺพตสฺส ‘วงฺกโก’เตฺวว สมญฺญา อุทปาทิฯ เตน โข ปน, ภิกฺขเว, สมเยน มนุสฺสานํ ‘โรหิตสฺสา’เตฺวว สมญฺญา อุทปาทิฯ โรหิตสฺสานํ, ภิกฺขเว, มนุสฺสานํ ติํสวสฺสสหสฺสานิ อายุปฺปมาณํ อโหสิฯ โรหิตสฺสา, ภิกฺขเว, มนุสฺสา วงฺกกํ ปพฺพตํ ตีเหน อาโรหนฺติ, ตีเหน โอโรหนฺติฯ เตน โข ปน, ภิกฺขเว, สมเยน โกณาคมโน ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ โลเก อุปฺปโนฺน โหติฯ โกณาคมนสฺส, ภิกฺขเว, ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ภิโยฺยสุตฺตรํ นาม สาวกยุคํ อโหสิ อคฺคํ ภทฺทยุคํฯ ปสฺสถ, ภิกฺขเว, สา เจวิมสฺส ปพฺพตสฺส สมญฺญา อนฺตรหิตา, เต จ มนุสฺสา กาลงฺกตา, โส จ ภควา ปรินิพฺพุโตฯ เอวํ อนิจฺจา, ภิกฺขเว, สงฺขารา…เป.… อลํ วิมุจฺจิตุํฯ
‘‘Bhūtapubbaṃ , bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vaṅkako’tveva samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ ‘rohitassā’tveva samaññā udapādi. Rohitassānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ tiṃsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Rohitassā, bhikkhave, manussā vaṅkakaṃ pabbataṃ tīhena ārohanti, tīhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena koṇāgamano bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bhiyyosuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, อิมสฺส เวปุลฺลสฺส ปพฺพตสฺส ‘สุปโสฺส’เตฺวว 1 สมญฺญา อุทปาทิฯ เตน โข ปน, ภิกฺขเว, สมเยน มนุสฺสานํ ‘สุปฺปิยา’เตฺวว 2 สมญฺญา อุทปาทิฯ สุปฺปิยานํ, ภิกฺขเว, มนุสฺสานํ วีสติวสฺสสหสฺสานิ อายุปฺปมาณํ อโหสิฯ สุปฺปิยา, ภิกฺขเว, มนุสฺสา สุปสฺสํ ปพฺพตํ ทฺวีเหน อาโรหนฺติ, ทฺวีเหน โอโรหนฺติฯ เตน โข ปน, ภิกฺขเว, สมเยน กสฺสโป ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ โลเก อุปฺปโนฺน โหติฯ กสฺสปสฺส, ภิกฺขเว, ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ติสฺสภารทฺวาชํ นาม สาวกยุคํ อโหสิ อคฺคํ ภทฺทยุคํฯ ปสฺสถ, ภิกฺขเว, สา เจวิมสฺส ปพฺพตสฺส สมญฺญา อนฺตรหิตา, เต จ มนุสฺสา กาลงฺกตา, โส จ ภควา ปรินิพฺพุโตฯ เอวํ อนิจฺจา , ภิกฺขเว, สงฺขารา; เอวํ อทฺธุวา, ภิกฺขเว, สงฺขารา…เป.… อลํ วิมุจฺจิตุํฯ
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘supasso’tveva 3 samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ ‘suppiyā’tveva 4 samaññā udapādi. Suppiyānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ vīsativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Suppiyā, bhikkhave, manussā supassaṃ pabbataṃ dvīhena ārohanti, dvīhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena kassapo bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tissabhāradvājaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā , bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘เอตรหิ โข ปน, ภิกฺขเว, อิมสฺส เวปุลฺลสฺส ปพฺพตสฺส ‘เวปุโลฺล’เตฺวว สมญฺญา อุทปาทิฯ เอตรหิ โข ปน, ภิกฺขเว, อิเมสํ มนุสฺสานํ ‘มาคธกา’เตฺวว สมญฺญา อุทปาทิฯ มาคธกานํ, ภิกฺขเว, มนุสฺสานํ อปฺปกํ อายุปฺปมาณํ ปริตฺตํ ลหุกํ 5; โย จิรํ ชีวติ โส วสฺสสตํ อปฺปํ วา ภิโยฺยฯ มาคธกา, ภิกฺขเว, มนุสฺสา เวปุลฺลํ ปพฺพตํ มุหุเตฺตน อาโรหนฺติ มุหุเตฺตน โอโรหนฺติฯ เอตรหิ โข ปนาหํ, ภิกฺขเว, อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ โลเก อุปฺปโนฺนฯ มยฺหํ โข ปน, ภิกฺขเว, สาริปุตฺตโมคฺคลฺลานํ นาม สาวกยุคํ อคฺคํ ภทฺทยุคํฯ ภวิสฺสติ, ภิกฺขเว, โส สมโย ยา อยเญฺจวิมสฺส ปพฺพตสฺส สมญฺญา อนฺตรธายิสฺสติ, อิเม จ มนุสฺสา กาลํ กริสฺสนฺติ, อหญฺจ ปรินิพฺพายิสฺสามิฯ เอวํ อนิจฺจา, ภิกฺขเว, สงฺขารา; เอวํ อทฺธุวา, ภิกฺขเว, สงฺขารา; เอวํ อนสฺสาสิกา, ภิกฺขเว, สงฺขาราฯ ยาวญฺจิทํ, ภิกฺขเว, อลเมว สพฺพสงฺขาเรสุ นิพฺพินฺทิตุํ, อลํ วิรชฺชิตุํ, อลํ วิมุจฺจิตุ’’นฺติฯ
‘‘Etarahi kho pana, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vepullo’tveva samaññā udapādi. Etarahi kho pana, bhikkhave, imesaṃ manussānaṃ ‘māgadhakā’tveva samaññā udapādi. Māgadhakānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ 6; yo ciraṃ jīvati so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. Māgadhakā, bhikkhave, manussā vepullaṃ pabbataṃ muhuttena ārohanti muhuttena orohanti. Etarahi kho panāhaṃ, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno. Mayhaṃ kho pana, bhikkhave, sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ aggaṃ bhaddayugaṃ. Bhavissati, bhikkhave, so samayo yā ayañcevimassa pabbatassa samaññā antaradhāyissati, ime ca manussā kālaṃ karissanti, ahañca parinibbāyissāmi. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccitu’’nti.
อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ปาจีนวํโส ติวรานํ, โรหิตสฺสาน วงฺกโก;
‘‘Pācīnavaṃso tivarānaṃ, rohitassāna vaṅkako;
สุปฺปิยานํ สุปโสฺสติ, มาคธานญฺจ เวปุโลฺลฯ
Suppiyānaṃ supassoti, māgadhānañca vepullo.
‘‘อนิจฺจา วต สงฺขารา, อุปฺปาทวยธมฺมิโน;
‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;
อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ, เตสํ วูปสโม สุโข’’ติฯ ทสมํ;
Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti. dasamaṃ;
ทุติโย วโคฺคฯ
Dutiyo vaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ทุคฺคตํ สุขิตเญฺจว, ติํส มาตาปิเตน จ;
Duggataṃ sukhitañceva, tiṃsa mātāpitena ca;
ภาตา ภคินี ปุโตฺต จ, ธีตา เวปุลฺลปพฺพตํฯ
Bhātā bhaginī putto ca, dhītā vepullapabbataṃ.
อนมตคฺคสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ
Anamataggasaṃyuttaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตวณฺณนา • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตวณฺณนา • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
