Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၁၀. ဝေပုလ္လပဗ္ဗတသုတ္တံ
10. Vepullapabbatasuttaṃ
၁၄၃. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
143. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘အနမတဂ္ဂောယံ, ဘိက္ခဝေ, သံသာရော။ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာယတိ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနံ သတ္တာနံ တဏ္ဟာသံယောဇနာနံ သန္ဓာဝတံ သံသရတံ။ ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဝေပုလ္လသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ ‘ပာစီနဝံသော’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ တေန ခော ပန, ဘိက္ခဝေ , သမယေန မနုသ္သာနံ ‘တိဝရာ’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ တိဝရာနံ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာနံ စတ္တာရီသ ဝသ္သသဟသ္သာနိ အာယုပ္ပမာဏံ အဟောသိ။ တိဝရာ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာ ပာစီနဝံသံ ပဗ္ဗတံ စတူဟေန အာရောဟန္တိ, စတူဟေန ဩရောဟန္တိ။ တေန ခော ပန, ဘိက္ခဝေ , သမယေန ကကုသန္ဓော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လောကေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ကကုသန္ဓသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဝိဓုရသဉ္ဇီဝံ နာမ သာဝကယုဂံ အဟောသိ အဂ္ဂံ ဘဒ္ဒယုဂံ။ ပသ္သထ, ဘိက္ခဝေ, သာ စေဝိမသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ သမညာ အန္တရဟိတာ, တေ စ မနုသ္သာ ကာလင္ကတာ, သော စ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတော။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အဒ္ဓုဝာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အနသ္သာသိကာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ ယာဝဉ္စိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အလမေဝ သဗ္ဗသင္ခာရေသု နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ, အလံ ဝိရဇ္ဇိတုံ, အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘pācīnavaṃso’tveva samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave , samayena manussānaṃ ‘tivarā’tveva samaññā udapādi. Tivarānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ cattārīsa vassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Tivarā, bhikkhave, manussā pācīnavaṃsaṃ pabbataṃ catūhena ārohanti, catūhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave , samayena kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhurasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ , ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဝေပုလ္လသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ ‘ဝင္ကကော’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ တေန ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သမယေန မနုသ္သာနံ ‘ရောဟိတသ္သာ’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ ရောဟိတသ္သာနံ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာနံ တိံသဝသ္သသဟသ္သာနိ အာယုပ္ပမာဏံ အဟောသိ။ ရောဟိတသ္သာ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာ ဝင္ကကံ ပဗ္ဗတံ တီဟေန အာရောဟန္တိ, တီဟေန ဩရောဟန္တိ။ တေန ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သမယေန ကောဏာဂမနော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လောကေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ကောဏာဂမနသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဘိယ္ယောသုတ္တရံ နာမ သာဝကယုဂံ အဟောသိ အဂ္ဂံ ဘဒ္ဒယုဂံ။ ပသ္သထ, ဘိက္ခဝေ, သာ စေဝိမသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ သမညာ အန္တရဟိတာ, တေ စ မနုသ္သာ ကာလင္ကတာ, သော စ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတော။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Bhūtapubbaṃ , bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vaṅkako’tveva samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ ‘rohitassā’tveva samaññā udapādi. Rohitassānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ tiṃsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Rohitassā, bhikkhave, manussā vaṅkakaṃ pabbataṃ tīhena ārohanti, tīhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena koṇāgamano bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bhiyyosuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဝေပုလ္လသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ ‘သုပသ္သော’တ္ဝေဝ 1 သမညာ ဥဒပာဒိ။ တေန ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သမယေန မနုသ္သာနံ ‘သုပ္ပိယာ’တ္ဝေဝ 2 သမညာ ဥဒပာဒိ။ သုပ္ပိယာနံ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာနံ ဝီသတိဝသ္သသဟသ္သာနိ အာယုပ္ပမာဏံ အဟောသိ။ သုပ္ပိယာ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာ သုပသ္သံ ပဗ္ဗတံ ဒ္ဝီဟေန အာရောဟန္တိ, ဒ္ဝီဟေန ဩရောဟန္တိ။ တေန ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သမယေန ကသ္သပော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လောကေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ကသ္သပသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ တိသ္သဘာရဒ္ဝာဇံ နာမ သာဝကယုဂံ အဟောသိ အဂ္ဂံ ဘဒ္ဒယုဂံ။ ပသ္သထ, ဘိက္ခဝေ, သာ စေဝိမသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ သမညာ အန္တရဟိတာ, တေ စ မနုသ္သာ ကာလင္ကတာ, သော စ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတော။ ဧဝံ အနိစ္စာ , ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အဒ္ဓုဝာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘supasso’tveva 3 samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ ‘suppiyā’tveva 4 samaññā udapādi. Suppiyānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ vīsativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Suppiyā, bhikkhave, manussā supassaṃ pabbataṃ dvīhena ārohanti, dvīhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena kassapo bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tissabhāradvājaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā , bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဧတရဟိ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဝေပုလ္လသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ ‘ဝေပုလ္လော’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ ဧတရဟိ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသံ မနုသ္သာနံ ‘မာဂဓကာ’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ မာဂဓကာနံ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာနံ အပ္ပကံ အာယုပ္ပမာဏံ ပရိတ္တံ လဟုကံ 5; ယော စိရံ ဇီဝတိ သော ဝသ္သသတံ အပ္ပံ ဝာ ဘိယ္ယော။ မာဂဓကာ, ဘိက္ခဝေ, မနုသ္သာ ဝေပုလ္လံ ပဗ္ဗတံ မုဟုတ္တေန အာရောဟန္တိ မုဟုတ္တေန ဩရောဟန္တိ။ ဧတရဟိ ခော ပနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လောကေ ဥပ္ပန္နော။ မယ္ဟံ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနံ နာမ သာဝကယုဂံ အဂ္ဂံ ဘဒ္ဒယုဂံ။ ဘဝိသ္သတိ, ဘိက္ခဝေ, သော သမယော ယာ အယဉ္စေဝိမသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ သမညာ အန္တရဓာယိသ္သတိ, ဣမေ စ မနုသ္သာ ကာလံ ကရိသ္သန္တိ, အဟဉ္စ ပရိနိဗ္ဗာယိသ္သာမိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အဒ္ဓုဝာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အနသ္သာသိကာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ ယာဝဉ္စိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အလမေဝ သဗ္ဗသင္ခာရေသု နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ, အလံ ဝိရဇ္ဇိတုံ, အလံ ဝိမုစ္စိတု’’န္တိ။
‘‘Etarahi kho pana, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vepullo’tveva samaññā udapādi. Etarahi kho pana, bhikkhave, imesaṃ manussānaṃ ‘māgadhakā’tveva samaññā udapādi. Māgadhakānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ 6; yo ciraṃ jīvati so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. Māgadhakā, bhikkhave, manussā vepullaṃ pabbataṃ muhuttena ārohanti muhuttena orohanti. Etarahi kho panāhaṃ, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno. Mayhaṃ kho pana, bhikkhave, sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ aggaṃ bhaddayugaṃ. Bhavissati, bhikkhave, so samayo yā ayañcevimassa pabbatassa samaññā antaradhāyissati, ime ca manussā kālaṃ karissanti, ahañca parinibbāyissāmi. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccitu’’nti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ ဣဒံ ဝတ္ဝာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝောစ သတ္ထာ –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ပာစီနဝံသော တိဝရာနံ၊ ရောဟိတသ္သာန ဝင္ကကော။
‘‘Pācīnavaṃso tivarānaṃ, rohitassāna vaṅkako;
သုပ္ပိယာနံ သုပသ္သောတိ၊ မာဂဓာနဉ္စ ဝေပုလ္လော။
Suppiyānaṃ supassoti, māgadhānañca vepullo.
‘‘အနိစ္စာ ဝတ သင္ခာရာ၊ ဥပ္ပာဒဝယဓမ္မိနော။
‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;
ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ဝာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ တေသံ ဝူပသမော သုခော’’တိ။ ဒသမံ။
Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti. dasamaṃ;
ဒုတိယော ဝဂ္ဂော။
Dutiyo vaggo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဒုဂ္ဂတံ သုခိတဉ္စေဝ၊ တိံသ မာတာပိတေန စ။
Duggataṃ sukhitañceva, tiṃsa mātāpitena ca;
ဘာတာ ဘဂိနီ ပုတ္တော စ၊ ဓီတာ ဝေပုလ္လပဗ္ဗတံ။
Bhātā bhaginī putto ca, dhītā vepullapabbataṃ.
အနမတဂ္ဂသံယုတ္တံ သမတ္တံ။
Anamataggasaṃyuttaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ဝေပုလ္လပဗ္ဗတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁၀. ဝေပုလ္လပဗ္ဗတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā