| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
१०. वेपुल्लपब्बतसुत्तवण्णना
10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
१४३. दसमे भूतपुब्बन्ति अतीतकाले एकं अपदानं आहरित्वा दस्सेति। समञ्ञा उदपादीति पञ्ञत्ति अहोसि। चतूहेन आरोहन्तीति इदं थाममज्झिमे सन्धाय वुत्तं। अग्गन्ति उत्तमं। भद्दयुगन्ति सुन्दरयुगलं। तीहेन आरोहन्तीति एत्तावता किर द्विन्नं बुद्धानं अन्तरे योजनं पथवी उस्सन्ना, सो पब्बतो तियोजनुब्बेधो जातो।
143. Dasame bhūtapubbanti atītakāle ekaṃ apadānaṃ āharitvā dasseti. Samaññā udapādīti paññatti ahosi. Catūhena ārohantīti idaṃ thāmamajjhime sandhāya vuttaṃ. Agganti uttamaṃ. Bhaddayuganti sundarayugalaṃ. Tīhena ārohantīti ettāvatā kira dvinnaṃ buddhānaṃ antare yojanaṃ pathavī ussannā, so pabbato tiyojanubbedho jāto.
अप्पं वा भिय्योति वस्ससततो उत्तरिं अप्पं दस वा वीसं वा वस्सानि। पुन वस्ससतमेव जीवनको नाम नत्थि, उत्तमकोटिया पन सट्ठि वा असीति वा वस्सानि जीवन्ति। वस्ससतं पन अप्पत्वा पञ्चवस्सदसवस्सादिकाले मीयमानाव बहुका। एत्थ च ककुसन्धो भगवा चत्तालीसवस्ससहस्सायुककाले, कोणागमनो तिंसवस्ससहस्सायुककाले निब्बत्तोति इदं अनुपुब्बेन परिहीनसदिसं कतं, न पन एवं परिहीनं, वड्ढित्वा वड्ढित्वा परिहीनन्ति वेदितब्बं। कथं? ककुसन्धो ताव भगवा इमस्मिंयेव कप्पे चत्तालीसवस्ससहस्सायुककाले निब्बत्तो आयुप्पमाणं पञ्च कोट्ठासे कत्वा चत्तारो ठत्वा पञ्चमे विज्जमानेयेव परिनिब्बुतो। तं आयु परिहायमानं दसवस्सकालं पत्वा पुन वड्ढमानं असङ्खेय्यं हुत्वा ततो परिहायमानं तिंसवस्ससहस्सायुककाले ठितं, तदा कोणागमनो निब्बत्तो। तस्मिम्पि तथेव परिनिब्बुते तं आयु दसवस्सकालं पत्वा पुन वड्ढमानं असङ्खेय्यं हुत्वा परिहायित्वा वीसवस्ससहस्सकाले ठितं, तदा कस्सपो भगवा निब्बत्तो। तस्मिम्पि तथेव परिनिब्बुते तं आयु दसवस्सकालं पत्वा पुन वड्ढमानं असङ्खेय्यं हुत्वा परिहायित्वा वस्ससतकालं पत्तं, अथ अम्हाकं सम्मासम्बुद्धो निब्बत्तो। एवं अनुपुब्बेन परिहायित्वा वड्ढित्वा वड्ढित्वा परिहीनन्ति वेदितब्बं। तत्थ च यं आयुपरिमाणेसु मन्देसु बुद्धा निब्बत्तन्ति, तेसम्पि तदेव आयुपरिमाणं होतीति। दसमं।
Appaṃ vā bhiyyoti vassasatato uttariṃ appaṃ dasa vā vīsaṃ vā vassāni. Puna vassasatameva jīvanako nāma natthi, uttamakoṭiyā pana saṭṭhi vā asīti vā vassāni jīvanti. Vassasataṃ pana appatvā pañcavassadasavassādikāle mīyamānāva bahukā. Ettha ca kakusandho bhagavā cattālīsavassasahassāyukakāle, koṇāgamano tiṃsavassasahassāyukakāle nibbattoti idaṃ anupubbena parihīnasadisaṃ kataṃ, na pana evaṃ parihīnaṃ, vaḍḍhitvā vaḍḍhitvā parihīnanti veditabbaṃ. Kathaṃ? Kakusandho tāva bhagavā imasmiṃyeva kappe cattālīsavassasahassāyukakāle nibbatto āyuppamāṇaṃ pañca koṭṭhāse katvā cattāro ṭhatvā pañcame vijjamāneyeva parinibbuto. Taṃ āyu parihāyamānaṃ dasavassakālaṃ patvā puna vaḍḍhamānaṃ asaṅkheyyaṃ hutvā tato parihāyamānaṃ tiṃsavassasahassāyukakāle ṭhitaṃ, tadā koṇāgamano nibbatto. Tasmimpi tatheva parinibbute taṃ āyu dasavassakālaṃ patvā puna vaḍḍhamānaṃ asaṅkheyyaṃ hutvā parihāyitvā vīsavassasahassakāle ṭhitaṃ, tadā kassapo bhagavā nibbatto. Tasmimpi tatheva parinibbute taṃ āyu dasavassakālaṃ patvā puna vaḍḍhamānaṃ asaṅkheyyaṃ hutvā parihāyitvā vassasatakālaṃ pattaṃ, atha amhākaṃ sammāsambuddho nibbatto. Evaṃ anupubbena parihāyitvā vaḍḍhitvā vaḍḍhitvā parihīnanti veditabbaṃ. Tattha ca yaṃ āyuparimāṇesu mandesu buddhā nibbattanti, tesampi tadeva āyuparimāṇaṃ hotīti. Dasamaṃ.
दुतियो वग्गो।
Dutiyo vaggo.
अनमतग्गसंयुत्तवण्णना निट्ठिता।
Anamataggasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १०. वेपुल्लपब्बतसुत्तं • 10. Vepullapabbatasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. वेपुल्लपब्बतसुत्तवण्णना • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
