| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๐. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตวณฺณนา
10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
๑๔๓. ทสเม ภูตปุพฺพนฺติ อตีตกาเล เอกํ อปทานํ อาหริตฺวา ทเสฺสติฯ สมญฺญา อุทปาทีติ ปญฺญตฺติ อโหสิฯ จตูเหน อาโรหนฺตีติ อิทํ ถามมชฺฌิเม สนฺธาย วุตฺตํฯ อคฺคนฺติ อุตฺตมํฯ ภทฺทยุคนฺติ สุนฺทรยุคลํฯ ตีเหน อาโรหนฺตีติ เอตฺตาวตา กิร ทฺวินฺนํ พุทฺธานํ อนฺตเร โยชนํ ปถวี อุสฺสนฺนา, โส ปพฺพโต ติโยชนุเพฺพโธ ชาโตฯ
143. Dasame bhūtapubbanti atītakāle ekaṃ apadānaṃ āharitvā dasseti. Samaññā udapādīti paññatti ahosi. Catūhena ārohantīti idaṃ thāmamajjhime sandhāya vuttaṃ. Agganti uttamaṃ. Bhaddayuganti sundarayugalaṃ. Tīhena ārohantīti ettāvatā kira dvinnaṃ buddhānaṃ antare yojanaṃ pathavī ussannā, so pabbato tiyojanubbedho jāto.
อปฺปํ วา ภิโยฺยติ วสฺสสตโต อุตฺตริํ อปฺปํ ทส วา วีสํ วา วสฺสานิฯ ปุน วสฺสสตเมว ชีวนโก นาม นตฺถิ, อุตฺตมโกฎิยา ปน สฎฺฐิ วา อสีติ วา วสฺสานิ ชีวนฺติฯ วสฺสสตํ ปน อปฺปตฺวา ปญฺจวสฺสทสวสฺสาทิกาเล มียมานาว พหุกาฯ เอตฺถ จ กกุสโนฺธ ภควา จตฺตาลีสวสฺสสหสฺสายุกกาเล, โกณาคมโน ติํสวสฺสสหสฺสายุกกาเล นิพฺพโตฺตติ อิทํ อนุปุเพฺพน ปริหีนสทิสํ กตํ, น ปน เอวํ ปริหีนํ, วฑฺฒิตฺวา วฑฺฒิตฺวา ปริหีนนฺติ เวทิตพฺพํฯ กถํ? กกุสโนฺธ ตาว ภควา อิมสฺมิํเยว กเปฺป จตฺตาลีสวสฺสสหสฺสายุกกาเล นิพฺพโตฺต อายุปฺปมาณํ ปญฺจ โกฎฺฐาเส กตฺวา จตฺตาโร ฐตฺวา ปญฺจเม วิชฺชมาเนเยว ปรินิพฺพุโตฯ ตํ อายุ ปริหายมานํ ทสวสฺสกาลํ ปตฺวา ปุน วฑฺฒมานํ อสเงฺขยฺยํ หุตฺวา ตโต ปริหายมานํ ติํสวสฺสสหสฺสายุกกาเล ฐิตํ, ตทา โกณาคมโน นิพฺพโตฺตฯ ตสฺมิมฺปิ ตเถว ปรินิพฺพุเต ตํ อายุ ทสวสฺสกาลํ ปตฺวา ปุน วฑฺฒมานํ อสเงฺขยฺยํ หุตฺวา ปริหายิตฺวา วีสวสฺสสหสฺสกาเล ฐิตํ, ตทา กสฺสโป ภควา นิพฺพโตฺตฯ ตสฺมิมฺปิ ตเถว ปรินิพฺพุเต ตํ อายุ ทสวสฺสกาลํ ปตฺวา ปุน วฑฺฒมานํ อสเงฺขยฺยํ หุตฺวา ปริหายิตฺวา วสฺสสตกาลํ ปตฺตํ, อถ อมฺหากํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ นิพฺพโตฺตฯ เอวํ อนุปุเพฺพน ปริหายิตฺวา วฑฺฒิตฺวา วฑฺฒิตฺวา ปริหีนนฺติ เวทิตพฺพํฯ ตตฺถ จ ยํ อายุปริมาเณสุ มเนฺทสุ พุทฺธา นิพฺพตฺตนฺติ, เตสมฺปิ ตเทว อายุปริมาณํ โหตีติฯ ทสมํฯ
Appaṃ vā bhiyyoti vassasatato uttariṃ appaṃ dasa vā vīsaṃ vā vassāni. Puna vassasatameva jīvanako nāma natthi, uttamakoṭiyā pana saṭṭhi vā asīti vā vassāni jīvanti. Vassasataṃ pana appatvā pañcavassadasavassādikāle mīyamānāva bahukā. Ettha ca kakusandho bhagavā cattālīsavassasahassāyukakāle, koṇāgamano tiṃsavassasahassāyukakāle nibbattoti idaṃ anupubbena parihīnasadisaṃ kataṃ, na pana evaṃ parihīnaṃ, vaḍḍhitvā vaḍḍhitvā parihīnanti veditabbaṃ. Kathaṃ? Kakusandho tāva bhagavā imasmiṃyeva kappe cattālīsavassasahassāyukakāle nibbatto āyuppamāṇaṃ pañca koṭṭhāse katvā cattāro ṭhatvā pañcame vijjamāneyeva parinibbuto. Taṃ āyu parihāyamānaṃ dasavassakālaṃ patvā puna vaḍḍhamānaṃ asaṅkheyyaṃ hutvā tato parihāyamānaṃ tiṃsavassasahassāyukakāle ṭhitaṃ, tadā koṇāgamano nibbatto. Tasmimpi tatheva parinibbute taṃ āyu dasavassakālaṃ patvā puna vaḍḍhamānaṃ asaṅkheyyaṃ hutvā parihāyitvā vīsavassasahassakāle ṭhitaṃ, tadā kassapo bhagavā nibbatto. Tasmimpi tatheva parinibbute taṃ āyu dasavassakālaṃ patvā puna vaḍḍhamānaṃ asaṅkheyyaṃ hutvā parihāyitvā vassasatakālaṃ pattaṃ, atha amhākaṃ sammāsambuddho nibbatto. Evaṃ anupubbena parihāyitvā vaḍḍhitvā vaḍḍhitvā parihīnanti veditabbaṃ. Tattha ca yaṃ āyuparimāṇesu mandesu buddhā nibbattanti, tesampi tadeva āyuparimāṇaṃ hotīti. Dasamaṃ.
ทุติโย วโคฺคฯ
Dutiyo vaggo.
อนมตคฺคสํยุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Anamataggasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๐. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตํ • 10. Vepullapabbatasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตวณฺณนา • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
