Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൧൦. വേരഹച്ചാനിസുത്തം
10. Verahaccānisuttaṃ
൧൩൩. ഏകം സമയം ആയസ്മാ ഉദായീ കാമണ്ഡായം വിഹരതി തോദേയ്യസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അമ്ബവനേ. അഥ ഖോ വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ അന്തേവാസീ മാണവകോ യേനായസ്മാ ഉദായീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ ഉദായിനാ സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ തം മാണവകം ആയസ്മാ ഉദായീ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി. അഥ ഖോ സോ മാണവകോ ആയസ്മതാ ഉദായിനാ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സിതോ സമാദപിതോ സമുത്തേജിതോ സമ്പഹംസിതോ ഉട്ഠായാസനാ യേന വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ വേരഹച്ചാനിഗോത്തം ബ്രാഹ്മണിം ഏതദവോച – ‘‘യഗ്ഘേ, ഭോതി, ജാനേയ്യാസി 1! സമണോ ഉദായീ ധമ്മം ദേസേതി ആദികല്യാണം മജ്ഝേകല്യാണം പരിയോസാനകല്യാണം , സാത്ഥം സബ്യഞ്ജനം കേവലപരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം പകാസേതീ’’തി.
133. Ekaṃ samayaṃ āyasmā udāyī kāmaṇḍāyaṃ viharati todeyyassa brāhmaṇassa ambavane. Atha kho verahaccānigottāya brāhmaṇiyā antevāsī māṇavako yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā udāyinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ māṇavakaṃ āyasmā udāyī dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho so māṇavako āyasmatā udāyinā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā yena verahaccānigottā brāhmaṇī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā verahaccānigottaṃ brāhmaṇiṃ etadavoca – ‘‘yagghe, bhoti, jāneyyāsi 2! Samaṇo udāyī dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ , sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetī’’ti.
‘‘തേന ഹി ത്വം, മാണവക, മമ വചനേന സമണം ഉദായിം നിമന്തേഹി സ്വാതനായ ഭത്തേനാ’’തി . ‘‘ഏവം ഭോതീ’’തി ഖോ സോ മാണവകോ വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ പടിസ്സുത്വാ യേനായസ്മാ ഉദായീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേതു കിര, ഭവം, ഉദായി, അമ്ഹാകം ആചരിയഭരിയായ വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ സ്വാതനായ ഭത്ത’’ന്തി. അധിവാസേസി ഖോ ആയസ്മാ ഉദായീ തുണ്ഹീഭാവേന. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഉദായീ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ ആയസ്മന്തം ഉദായിം പണീതേന ഖാദനീയേന ഭോജനീയേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേസി സമ്പവാരേസി. അഥ ഖോ വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഭുത്താവിം ഓനീതപത്തപാണിം പാദുകാ ആരോഹിത്വാ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിത്വാ സീസം ഓഗുണ്ഠിത്വാ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘ഭണ, സമണ, ധമ്മ’’ന്തി. ‘‘ഭവിസ്സതി, ഭഗിനി, സമയോ’’തി വത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കമി 3.
‘‘Tena hi tvaṃ, māṇavaka, mama vacanena samaṇaṃ udāyiṃ nimantehi svātanāya bhattenā’’ti . ‘‘Evaṃ bhotī’’ti kho so māṇavako verahaccānigottāya brāhmaṇiyā paṭissutvā yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu kira, bhavaṃ, udāyi, amhākaṃ ācariyabhariyāya verahaccānigottāya brāhmaṇiyā svātanāya bhatta’’nti. Adhivāsesi kho āyasmā udāyī tuṇhībhāvena. Atha kho āyasmā udāyī tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena verahaccānigottāya brāhmaṇiyā nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho verahaccānigottā brāhmaṇī āyasmantaṃ udāyiṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho verahaccānigottā brāhmaṇī āyasmantaṃ udāyiṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ pādukā ārohitvā ucce āsane nisīditvā sīsaṃ oguṇṭhitvā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘bhaṇa, samaṇa, dhamma’’nti. ‘‘Bhavissati, bhagini, samayo’’ti vatvā uṭṭhāyāsanā pakkami 4.
ദുതിയമ്പി ഖോ സോ മാണവകോ യേനായസ്മാ ഉദായീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ ഉദായിനാ സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ തം മാണവകം ആയസ്മാ ഉദായീ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി. ദുതിയമ്പി ഖോ സോ മാണവകോ ആയസ്മതാ ഉദായിനാ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സിതോ സമാദപിതോ സമുത്തേജിതോ സമ്പഹംസിതോ ഉട്ഠായാസനാ യേന വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ വേരഹച്ചാനിഗോത്തം ബ്രാഹ്മണിം ഏതദവോച – ‘‘യഗ്ഘേ, ഭോതി, ജാനേയ്യാസി! സമണോ ഉദായീ ധമ്മം ദേസേതി ആദികല്യാണം മജ്ഝേകല്യാണം പരിയോസാനകല്യാണം , സാത്ഥം സബ്യഞ്ജനം കേവലപരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം പകാസേതീ’’തി.
Dutiyampi kho so māṇavako yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā udāyinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ māṇavakaṃ āyasmā udāyī dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Dutiyampi kho so māṇavako āyasmatā udāyinā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā yena verahaccānigottā brāhmaṇī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā verahaccānigottaṃ brāhmaṇiṃ etadavoca – ‘‘yagghe, bhoti, jāneyyāsi! Samaṇo udāyī dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ , sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetī’’ti.
‘‘ഏവമേവം പന ത്വം, മാണവക, സമണസ്സ ഉദായിസ്സ വണ്ണം ഭാസസി. സമണോ പനുദായീ ‘ഭണ, സമണ, ധമ്മ’ന്തി വുത്തോ സമാനോ ‘ഭവിസ്സതി, ഭഗിനി, സമയോ’തി വത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കന്തോ’’തി. ‘‘തഥാ ഹി പന ത്വം, ഭോതി, പാദുകാ ആരോഹിത്വാ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിത്വാ സീസം ഓഗുണ്ഠിത്വാ ഏതദവോച – ‘ഭണ, സമണ, ധമ്മ’ന്തി. ധമ്മഗരുനോ ഹി തേ ഭവന്തോ ധമ്മഗാരവാ’’തി. ‘‘തേന ഹി ത്വം, മാണവക, മമ വചനേന സമണം ഉദായിം നിമന്തേഹി സ്വാതനായ ഭത്തേനാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭോതീ’’തി ഖോ സോ മാണവകോ വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ പടിസ്സുത്വാ യേനായസ്മാ ഉദായീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേതു കിര ഭവം ഉദായീ അമ്ഹാകം ആചരിയഭരിയായ വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ സ്വാതനായ ഭത്ത’’ന്തി. അധിവാസേസി ഖോ ആയസ്മാ ഉദായീ തുണ്ഹീഭാവേന.
‘‘Evamevaṃ pana tvaṃ, māṇavaka, samaṇassa udāyissa vaṇṇaṃ bhāsasi. Samaṇo panudāyī ‘bhaṇa, samaṇa, dhamma’nti vutto samāno ‘bhavissati, bhagini, samayo’ti vatvā uṭṭhāyāsanā pakkanto’’ti. ‘‘Tathā hi pana tvaṃ, bhoti, pādukā ārohitvā ucce āsane nisīditvā sīsaṃ oguṇṭhitvā etadavoca – ‘bhaṇa, samaṇa, dhamma’nti. Dhammagaruno hi te bhavanto dhammagāravā’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, māṇavaka, mama vacanena samaṇaṃ udāyiṃ nimantehi svātanāya bhattenā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhotī’’ti kho so māṇavako verahaccānigottāya brāhmaṇiyā paṭissutvā yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu kira bhavaṃ udāyī amhākaṃ ācariyabhariyāya verahaccānigottāya brāhmaṇiyā svātanāya bhatta’’nti. Adhivāsesi kho āyasmā udāyī tuṇhībhāvena.
അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഉദായീ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന വേരഹച്ചാനിഗോത്തായ ബ്രാഹ്മണിയാ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ ആയസ്മന്തം ഉദായിം പണീതേന ഖാദനീയേന ഭോജനീയേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേസി സമ്പവാരേസി. അഥ ഖോ വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഭുത്താവിം ഓനീതപത്തപാണിം പാദുകാ ഓരോഹിത്വാ നീചേ ആസനേ നിസീദിത്വാ സീസം വിവരിത്വാ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘കിസ്മിം നു ഖോ, ഭന്തേ, സതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം പഞ്ഞപേന്തി, കിസ്മിം അസതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം ന പഞ്ഞപേന്തീ’’തി?
Atha kho āyasmā udāyī tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena verahaccānigottāya brāhmaṇiyā nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho verahaccānigottā brāhmaṇī āyasmantaṃ udāyiṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho verahaccānigottā brāhmaṇī āyasmantaṃ udāyiṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ pādukā orohitvā nīce āsane nisīditvā sīsaṃ vivaritvā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘kismiṃ nu kho, bhante, sati arahanto sukhadukkhaṃ paññapenti, kismiṃ asati arahanto sukhadukkhaṃ na paññapentī’’ti?
‘‘ചക്ഖുസ്മിം ഖോ, ഭഗിനി, സതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം പഞ്ഞപേന്തി, ചക്ഖുസ്മിം അസതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം ന പഞ്ഞപേന്തി…പേ॰… ജിവ്ഹായ സതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം പഞ്ഞപേന്തി, ജിവ്ഹായ അസതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം ന പഞ്ഞപേന്തി…പേ॰…. മനസ്മിം സതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം പഞ്ഞപേന്തി, മനസ്മിം അസതി അരഹന്തോ സുഖദുക്ഖം ന പഞ്ഞപേന്തീ’’തി.
‘‘Cakkhusmiṃ kho, bhagini, sati arahanto sukhadukkhaṃ paññapenti, cakkhusmiṃ asati arahanto sukhadukkhaṃ na paññapenti…pe… jivhāya sati arahanto sukhadukkhaṃ paññapenti, jivhāya asati arahanto sukhadukkhaṃ na paññapenti…pe…. Manasmiṃ sati arahanto sukhadukkhaṃ paññapenti, manasmiṃ asati arahanto sukhadukkhaṃ na paññapentī’’ti.
ഏവം വുത്തേ, വേരഹച്ചാനിഗോത്താ ബ്രാഹ്മണീ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ; അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ! സേയ്യഥാപി, ഭന്തേ, നിക്കുജ്ജിതം വാ ഉക്കുജ്ജേയ്യ , പടിച്ഛന്നം വാ വിവരേയ്യ, മൂള്ഹസ്സ വാ മഗ്ഗം ആചിക്ഖേയ്യ, അന്ധകാരേ വാ തേലപജ്ജോതം ധാരേയ്യ, ചക്ഖുമന്തോ രൂപാനി ദക്ഖന്തീതി; ഏവമേവം അയ്യേന ഉദായിനാ അനേകപരിയായേന ധമ്മോ പകാസിതോ. ഏസാഹം, അയ്യ ഉദായി, തം ഭഗവന്തം സരണം ഗച്ഛാമി, ധമ്മഞ്ച, ഭിക്ഖുസങ്ഘഞ്ച. ഉപാസികം മം അയ്യോ ഉദായീ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി. ദസമം.
Evaṃ vutte, verahaccānigottā brāhmaṇī āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante; abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya , paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ ayyena udāyinā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, ayya udāyi, taṃ bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsikaṃ maṃ ayyo udāyī dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Dasamaṃ.
ഗഹപതിവഗ്ഗോ തേരസമോ.
Gahapativaggo terasamo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
വേസാലീ വജ്ജി നാളന്ദാ, ഭാരദ്വാജ സോണോ ച ഘോസിതോ;
Vesālī vajji nāḷandā, bhāradvāja soṇo ca ghosito;
ഹാലിദ്ദികോ നകുലപിതാ, ലോഹിച്ചോ വേരഹച്ചാനീതി.
Hāliddiko nakulapitā, lohicco verahaccānīti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. വേരഹച്ചാനിസുത്തവണ്ണനാ • 10. Verahaccānisuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧൦. വേരഹച്ചാനിസുത്തവണ്ണനാ • 10. Verahaccānisuttavaṇṇanā