| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มชฺฌิมนิกาย (ฎีกา) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
๒. เวรญฺชกสุตฺตวณฺณนา
2. Verañjakasuttavaṇṇanā
๔๔๔. เวรญฺชวาสิโนติ เวรญฺชคามวาสิโนฯ เกจิ ปน ‘‘วิวิธรฎฺฐวาสิโน เวรญฺชกา’’ติ เอตมตฺถํ วทนฺติ, เตสํ มเตน ‘‘เวรชฺชกา’’ติ ปาฬิยา ภวิตพฺพนฺติฯ อนิยมิตกิเจฺจนาติ ‘‘อิมินา นามา’’ติ เอวํ น นิยมิเตน กิเจฺจนฯ อยํ วิเสโสติ อยํ ปุคฺคลาธิฎฺฐานธมฺมาธิฎฺฐานกโต อิเมสุ ทฺวีสุ สุเตฺตสุ เทสนาย วิเสโส, อโตฺถ ปน เทสนานโย จ มเชฺฌ ภินฺนสุวณฺณํ วิย อวิสิโฎฺฐติ ทเสฺสติฯ กสฺมา ปน ภควา กตฺถจิ ปุคฺคลาธิฎฺฐานเทสนํ เทเสติ, กตฺถจิ ธมฺมาธิฎฺฐานนฺติ? เทสนาวิลาสโต เวเนยฺยชฺฌาสยโต จฯ เทสนาวิลาสปฺปตฺตา หิ พุทฺธา ภควโนฺต, เต ยถารุจิ กตฺถจิ ปุคฺคลาธิฎฺฐานํ กตฺวา, กตฺถจิ ธมฺมาธิฎฺฐานํ กตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺติฯ เย ปน เวเนยฺยา สาสนกฺกมํ อโนติณฺณา, เตสํ ปุคฺคลาธิฎฺฐานเทสนํ เทเสนฺติฯ เย โอติณฺณา, เตสํ ธมฺมาธิฎฺฐานํฯ สมฺมุติสจฺจวิสยา ปุคฺคลาธิฎฺฐานา, อิตรา ปรมตฺถสจฺจวิสยาฯ ปุริมา กรุณานุกูลา, อิตรา ปญฺญานุกูลาฯ สทฺธานุสาริโคตฺตานํ วา ปุริมาฯ เต หิ ปุคฺคลปฺปมาณา, ปจฺฉิมา ธมฺมานุสารีนํฯ สทฺธาจริตตาย วา โลกาธิปตีนํ วเสน ปุคฺคลาธิฎฺฐานา, ปญฺญาจริตตาย ธมฺมาธิปตีนํ วเสน ธมฺมาธิฎฺฐานาฯ ปุริมา จ เนยฺยตฺถา, ปจฺฉิมา นีตตฺถาฯ อิติ ภควา ตํ ตํ วิเสสํ อเวกฺขิตฺวา ตตฺถ ตตฺถ ทุวิธํ เทสนํ เทเสตีติ เวทิตพฺพํฯ
444.Verañjavāsinoti verañjagāmavāsino. Keci pana ‘‘vividharaṭṭhavāsino verañjakā’’ti etamatthaṃ vadanti, tesaṃ matena ‘‘verajjakā’’ti pāḷiyā bhavitabbanti. Aniyamitakiccenāti ‘‘iminā nāmā’’ti evaṃ na niyamitena kiccena. Ayaṃ visesoti ayaṃ puggalādhiṭṭhānadhammādhiṭṭhānakato imesu dvīsu suttesu desanāya viseso, attho pana desanānayo ca majjhe bhinnasuvaṇṇaṃ viya avisiṭṭhoti dasseti. Kasmā pana bhagavā katthaci puggalādhiṭṭhānadesanaṃ deseti, katthaci dhammādhiṭṭhānanti? Desanāvilāsato veneyyajjhāsayato ca. Desanāvilāsappattā hi buddhā bhagavanto, te yathāruci katthaci puggalādhiṭṭhānaṃ katvā, katthaci dhammādhiṭṭhānaṃ katvā dhammaṃ desenti. Ye pana veneyyā sāsanakkamaṃ anotiṇṇā, tesaṃ puggalādhiṭṭhānadesanaṃ desenti. Ye otiṇṇā, tesaṃ dhammādhiṭṭhānaṃ. Sammutisaccavisayā puggalādhiṭṭhānā, itarā paramatthasaccavisayā. Purimā karuṇānukūlā, itarā paññānukūlā. Saddhānusārigottānaṃ vā purimā. Te hi puggalappamāṇā, pacchimā dhammānusārīnaṃ. Saddhācaritatāya vā lokādhipatīnaṃ vasena puggalādhiṭṭhānā, paññācaritatāya dhammādhipatīnaṃ vasena dhammādhiṭṭhānā. Purimā ca neyyatthā, pacchimā nītatthā. Iti bhagavā taṃ taṃ visesaṃ avekkhitvā tattha tattha duvidhaṃ desanaṃ desetīti veditabbaṃ.
เวรญฺชกสุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ
Verañjakasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / มชฺฌิมนิกาย • Majjhimanikāya / ๒. เวรญฺชกสุตฺตํ • 2. Verañjakasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / มชฺฌิมนิกาย (อฎฺฐกถา) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ๒. เวรญฺชกสุตฺตวณฺณนา • 2. Verañjakasuttavaṇṇanā
