| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[១០៣] ៣. វេរិជាតកវណ្ណនា
[103] 3. Verijātakavaṇṇanā
យត្ថ វេរី និវិសតីតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ អនាថបិណ្ឌិកំ អារព្ភ កថេសិ។ អនាថបិណ្ឌិកោ កិរ ភោគគាមំ គន្ត្វា អាគច្ឆន្តោ អន្តរាមគ្គេ ចោរេ ទិស្វា ‘‘អន្តរាមគ្គេ វសិតុំ ន យុត្តំ, សាវត្ថិមេវ គមិស្សាមី’’តិ វេគេន គោណេ បាជេត្វា សាវត្ថិមេវ អាគន្ត្វា បុនទិវសេ វិហារំ គតោ សត្ថុ ឯតមត្ថំ អារោចេសិ។ សត្ថា ‘‘បុព្ពេបិ គហបតិ បណ្ឌិតា អន្តរាមគ្គេ ចោរេ ទិស្វា អន្តរា អវិលម្ពមានា អត្តនោ វសនដ្ឋានមេវ គមិំសូ’’តិ វត្វា តេន យាចិតោ អតីតំ អាហរិ។
Yattha verī nivisatīti idaṃ satthā jetavane viharanto anāthapiṇḍikaṃ ārabbha kathesi. Anāthapiṇḍiko kira bhogagāmaṃ gantvā āgacchanto antarāmagge core disvā ‘‘antarāmagge vasituṃ na yuttaṃ, sāvatthimeva gamissāmī’’ti vegena goṇe pājetvā sāvatthimeva āgantvā punadivase vihāraṃ gato satthu etamatthaṃ ārocesi. Satthā ‘‘pubbepi gahapati paṇḍitā antarāmagge core disvā antarā avilambamānā attano vasanaṭṭhānameva gamiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ មហាវិភវោ សេដ្ឋិ ហុត្វា ឯកំ គាមកំ និមន្តនំ ភុញ្ជនត្ថាយ គន្ត្វា បច្ចាគច្ឆន្តោ អន្តរាមគ្គេ ចោរេ ទិស្វា អន្តរាមគ្គេ អវសិត្វាវ វេគេន គោណេ បាជេន្តោ អត្តនោ គេហមេវ អាគន្ត្វា នានគ្គរសេហិ ភុញ្ជិត្វា មហាសយនេ និសិន្នោ ‘‘ចោរានំ ហត្ថតោ មុច្ចិត្វា និព្ភយដ្ឋានំ អត្តនោ គេហំ អាគតោម្ហី’’តិ ឧទានវសេន ឥមំ គាថមាហ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto mahāvibhavo seṭṭhi hutvā ekaṃ gāmakaṃ nimantanaṃ bhuñjanatthāya gantvā paccāgacchanto antarāmagge core disvā antarāmagge avasitvāva vegena goṇe pājento attano gehameva āgantvā nānaggarasehi bhuñjitvā mahāsayane nisinno ‘‘corānaṃ hatthato muccitvā nibbhayaṭṭhānaṃ attano gehaṃ āgatomhī’’ti udānavasena imaṃ gāthamāha –
១០៣.
103.
‘‘យត្ថ វេរី និវិសតិ, ន វសេ តត្ថ បណ្ឌិតោ;
‘‘Yattha verī nivisati, na vase tattha paṇḍito;
ឯករត្តំ ទិរត្តំ វា, ទុក្ខំ វសតិ វេរិសូ’’តិ។
Ekarattaṃ dirattaṃ vā, dukkhaṃ vasati verisū’’ti.
តត្ថ វេរីតិ វេរចេតនាសមង្គិបុគ្គលោ។ និវិសតីតិ បតិដ្ឋាតិ។ ន វសេ តត្ថ បណ្ឌិតោតិ សោ វេរីបុគ្គលោ យស្មិំ ឋានេ បតិដ្ឋិតោ ហុត្វា វសតិ, តត្ថ បណ្ឌិតោ បណ្ឌិច្ចេន សមន្នាគតោ ន វសេយ្យ។ កិំការណា? ឯករត្តំ ទិរត្តំ វា, ទុក្ខំ វសតិ វេរិសូតិ, វេរីនញ្ហិ អន្តរេ វសន្តោ ឯកាហម្បិ ទ្វីហម្បិ ទុក្ខមេវ វសតីតិ អត្ថោ។
Tattha verīti veracetanāsamaṅgipuggalo. Nivisatīti patiṭṭhāti. Na vase tattha paṇḍitoti so verīpuggalo yasmiṃ ṭhāne patiṭṭhito hutvā vasati, tattha paṇḍito paṇḍiccena samannāgato na vaseyya. Kiṃkāraṇā? Ekarattaṃ dirattaṃ vā, dukkhaṃ vasati verisūti, verīnañhi antare vasanto ekāhampi dvīhampi dukkhameva vasatīti attho.
ឯវំ មហាសត្តោ ឧទានំ ឧទានេត្វា ទានាទីនិ បុញ្ញានិ កត្វា យថាកម្មំ គតោ។
Evaṃ mahāsatto udānaṃ udānetvā dānādīni puññāni katvā yathākammaṃ gato.
សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘តទា អហមេវ ពារាណសិសេដ្ឋិ អហោសិ’’ន្តិ។
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā ahameva bārāṇasiseṭṭhi ahosi’’nti.
វេរិជាតកវណ្ណនា តតិយា។
Verijātakavaṇṇanā tatiyā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ១០៣. វេរិជាតកំ • 103. Verijātakaṃ
