| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೯. ವೇಸಾಲೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Vesālīsuttavaṇṇanā
೯೮೫. ಪಾಕಾರಪರಿಕ್ಖೇಪವಡ್ಢನೇನಾತಿ ಪಾಕಾರಪರಿಕ್ಖೇಪೇನ ಭೂಮಿಯಾ ವಡ್ಢನೇನ। ರಾಜಗಹಸಾವತ್ಥಿಯೋ ವಿಯ ಇದಮ್ಪಿ ಚ ನಗರಂ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಾಕಾರವೇಪುಲ್ಲತಂ ಪತ್ತಂ। ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಪರಿಯಾಯಸದ್ದೋ ಕಾರಣವಚನೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅನೇಕೇಹಿ ಕಾರಣೇಹೀ’’ತಿ, ಅಯಂ ಕಾಯೋ ಅವಿಞ್ಞಾಣಕೋಪಿ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕೋಪಿ ಏವಮ್ಪಿ ಅಸುಭೋ ಏವಮ್ಪಿ ಅಸುಭೋತಿ ನಾನಾವಿಧೇಹಿ ಕಾರಣೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಸುಭಾಕಾರಸನ್ದಸ್ಸನಪ್ಪವತ್ತನ್ತಿ ಕೇಸಾದಿವಸೇನ ತತ್ಥಾಪಿ ವಣ್ಣಾದಿತೋ ಅಸುಭಾಕಾರಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸೋ ದಸ್ಸನವಸೇನ ಪವತ್ತಂ। ಕಾಯವಿಚ್ಛನ್ದನೀಯಕಥನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಸ್ಸ ಚ ಕರಜಕಾಯೇ ವಿಚ್ಛನ್ದನುಪ್ಪಾದನಕಥಂ। ಮುತ್ತಂ ವಾತಿಆದಿನಾ ಬ್ಯತಿರೇಕಮುಖೇನ ಕಾಯಸ್ಸ ಅಮನುಞ್ಞತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ಥ ಆದಿತೋ ತೀಹಿ ಪದೇಹಿ ಅದಸ್ಸನೀಯತಾಯ ಅಸಾರಕತಾಯ ಚ, ಮಜ್ಝೇ ಚತೂಹಿ ದುಗ್ಗನ್ಧತಾಯ, ಅನ್ತೇ ಏಕೇನ ಲೇಸಮತ್ತೇನಪಿ ಮನುಞ್ಞತಾಭಾವಮಸ್ಸ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಥ ಖೋತಿಆದಿನಾ ಅನ್ವಯತೋ ಸರೂಪೇನೇವ ಅಮನುಞ್ಞತಾಯ ದಸ್ಸನಂ। ‘‘ಕೇಸಲೋಮಾದೀ’’ತಿ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ವಿಭಾಗೇನ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯೇಪೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
985.Pākāraparikkhepavaḍḍhanenāti pākāraparikkhepena bhūmiyā vaḍḍhanena. Rājagahasāvatthiyo viya idampi ca nagaraṃ…pe… sabbākāravepullataṃ pattaṃ. Anekapariyāyenāti ettha pariyāyasaddo kāraṇavacanoti āha ‘‘anekehi kāraṇehī’’ti, ayaṃ kāyo aviññāṇakopi saviññāṇakopi evampi asubho evampi asubhoti nānāvidhehi kāraṇehīti attho. Asubhākārasandassanappavattanti kesādivasena tatthāpi vaṇṇādito asubhākārassa sabbaso dassanavasena pavattaṃ. Kāyavicchandanīyakathanti attano parassa ca karajakāye vicchandanuppādanakathaṃ. Muttaṃ vātiādinā byatirekamukhena kāyassa amanuññataṃ dasseti. Tattha ādito tīhi padehi adassanīyatāya asārakatāya ca, majjhe catūhi duggandhatāya, ante ekena lesamattenapi manuññatābhāvamassa dasseti. Atha khotiādinā anvayato sarūpeneva amanuññatāya dassanaṃ. ‘‘Kesalomādī’’ti saṅkhepato vuttamatthaṃ vibhāgena dassetuṃ ‘‘yepī’’tiādi vuttaṃ.
ವಣ್ಣೇನ್ತೋತಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ। ಅಸುಭಾಯಾತಿ ಅಸುಭಮಾತಿಕಾಯ। ಫಾತಿಕಮ್ಮನ್ತಿ ಬಹುಲೀಕಾರೋ। ಕಿಲೇಸಚೋರೇಹಿ ಅನಭಿಭವನೀಯತ್ತಾ ಝಾನಂ ‘‘ಚಿತ್ತಮಞ್ಜೂಸ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾ।
Vaṇṇentoti vitthārento. Asubhāyāti asubhamātikāya. Phātikammanti bahulīkāro. Kilesacorehi anabhibhavanīyattā jhānaṃ ‘‘cittamañjūsa’’nti vuttaṃ. Nissāyāti pādakaṃ katvā.
ಅಪರೇ ಪನ ‘‘ತಸ್ಮಿಂ ಕಿರ ಅದ್ಧಮಾಸೇ ನ ಕೋಚಿ ಬುದ್ಧವೇನೇಯ್ಯೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ’ತಿಆದೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಪರೇ ಕಿರಾತಿ ಕಿರ-ಸದ್ದೋ ಅರುಚಿಸಂಸೂಚನತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಇದಂ ಪನ ಇಚ್ಛಾಮತ್ತ’’ನ್ತಿ।
Apare pana ‘‘tasmiṃ kira addhamāse na koci buddhaveneyyo ahosi, tasmā bhagavā evamāha – ‘icchāmahaṃ, bhikkhave’tiādī’’ti vadanti. Pare kirāti kira-saddo arucisaṃsūcanattho. Tenāha ‘‘idaṃ pana icchāmatta’’nti.
ಅನೇಕಕಾರಣಸಮ್ಮಿಸ್ಸೋತಿ ಏತ್ಥ ಕಾರಣಂ ನಾಮ ಕಾಯಸ್ಸ ಅಸುಚಿದುಗ್ಗನ್ಧಜೇಗುಚ್ಛಪಟಿಕೂಲತಾವ। ಸಬ್ಬಮಕಂಸೂತಿ ಪುಥುಜ್ಜನಾ ನಾಮ ಸಾವಜ್ಜೇಪಿ ತತ್ಥ ಅನವಜ್ಜಸಞ್ಞಿನೋ ಹುತ್ವಾ ಕರಣಕಾರಾಪನಸಮನುಞ್ಞತಾಭೇದಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಾಪಂ ಅಕಂಸು । ಕಾಮಂ ದಸಾನುಸ್ಸತಿಗ್ಗಹಣೇನೇವ ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ ಗಹಿತಾ, ಸಾ ಪನ ತತ್ಥ ಸನ್ನಿಪತಿತಭಿಕ್ಖೂಸು ಬಹೂನಂ ಸಪ್ಪಾಯಾ ಸಾತ್ಥಿಕಾ ಚ, ತಸ್ಮಾ ಪುನ ಗಹಿತಾ। ತಥಾ ಹಿ ಭಗವಾ ತಮೇವ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ಕಥೇಸಿ। ಆಹಾರೇ ಪಟಿಕೂಲಸಞ್ಞಾ ಅಸುಭಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಸದಿಸಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಪನ ಆರುಪ್ಪಾ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾನಂ ಅಯೋಗ್ಯಾತಿ ತೇಸಂ ಇಧ ಅಗ್ಗಹಣಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
Anekakāraṇasammissoti ettha kāraṇaṃ nāma kāyassa asuciduggandhajegucchapaṭikūlatāva. Sabbamakaṃsūti puthujjanā nāma sāvajjepi tattha anavajjasaññino hutvā karaṇakārāpanasamanuññatābhedaṃ sabbaṃ pāpaṃ akaṃsu . Kāmaṃ dasānussatiggahaṇeneva ānāpānassati gahitā, sā pana tattha sannipatitabhikkhūsu bahūnaṃ sappāyā sātthikā ca, tasmā puna gahitā. Tathā hi bhagavā tameva kammaṭṭhānaṃ imasmiṃ sutte kathesi. Āhāre paṭikūlasaññā asubhakammaṭṭhānasadisā, cattāro pana āruppā ādikammikānaṃ ayogyāti tesaṃ idha aggahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
ವೇಸಾಲಿಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ವೇಸಾಲೀನಗರಂ ಗೋಚರಗಾಮಂ ಕತ್ವಾ। ಮುಹುತ್ತೇನೇವಾತಿ ಸತ್ಥರಿ ಸದ್ಧಮ್ಮೇ ಚ ಗಾರವೇನ ಉಪಗತಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಚನಸಮನನ್ತರಮೇವ ಉಟ್ಠಹಿಂಸೂತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ಬುದ್ಧಕಾಲೇ ಕಿರ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಸನ್ದೇಸಂ ಸಿರಸಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ಓಹಿತಸೋತಾ ವಿಹರನ್ತಿ।
Vesāliṃ upanissāyāti vesālīnagaraṃ gocaragāmaṃ katvā. Muhuttenevāti satthari saddhamme ca gāravena upagatabhikkhūnaṃ vacanasamanantarameva uṭṭhahiṃsūti katvā vuttaṃ. Buddhakāle kira bhikkhū bhagavato sandesaṃ sirasā sampaṭicchituṃ ohitasotā viharanti.
ಆನಾಪಾನಪರಿಗ್ಗಾಹಿಕಾಯಾತಿ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸೇ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನವಸೇನ ಪವತ್ತಾಯ ಸತಿಯಾ। ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಸಮಾಧೀತಿ ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಅಞ್ಞಮಞ್ಞಪಚ್ಚಯಭೂತಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಸಮಾಧಿ। ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿಯಂ ವಾ ಸಮಾಧೀತಿ ಇಮಿನಾ ಉಪನಿಸ್ಸಯಪಚ್ಚಯಸಭಾವಮ್ಪಿ ದಸ್ಸೇತಿ, ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಸಹಜಾತಾದೀನಂ ಸತ್ತನ್ನಮ್ಪಿ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ವಸೇನ ಪಚ್ಚಯಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಯಥಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಮೇ ಸಾವಕಾ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇ ಭಾವೇನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು ಉಪ್ಪಾದನವಡ್ಢನಟ್ಠೇನ ಭಾವನಾತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ತದುಭಯವಸೇನ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಭಾವಿತೋತಿ ಉಪ್ಪಾದಿತೋ ವಡ್ಢಿತೋ ವಾ’’ತಿ ಆಹ। ತತ್ಥ ಭಾವಂ ವಿಜ್ಜಮಾನತಂ ಇತೋ ಗತೋತಿ ಭಾವಿತೋ, ಉಪ್ಪಾದಿತೋ ಪಟಿಲದ್ಧಮತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಪನ ಲದ್ಧಾಸೇವನೋ ಭಾವಿತೋ, ಪಗುಣಭಾವಂ ಆಪಾದಿತೋ ವಡ್ಢಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಬಹುಲೀಕತೋತಿ ಬಹುಲಂ ಪವತ್ತಿತೋ। ತೇನ ಆವಜ್ಜನಾದಿವಸೀಭಾವಪ್ಪತ್ತಿಮಾಹ। ಯೋ ಹಿ ವಸೀಭಾವಮಾಪಾದಿತೋ, ಸೋ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪವತ್ತಿಸ್ಸತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕತೋ’’ತಿ। ಯಥಾ ‘‘ಇಧೇವ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣೋ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೩೯; ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೨೪೧), ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹೀ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೨೨೬; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೭೧; ಸಂ॰ ನಿ॰ ೨.೧೫೨; ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೨೩) ಚ ಏವಮಾದೀಸು ಪಠಮಪದೇ ವುತ್ತೋ ಏವ-ಸದ್ದೋ ದುತಿಯಾದೀಸುಪಿ ವುತ್ತೋಯೇವ ಹೋತಿ, ಏವಮಿಧಾಪೀತಿ ಆಹ ‘‘ಉಭಯತ್ಥ ಏವಸದ್ದೇನ ನಿಯಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಉಭಯತ್ಥ ನಿಯಮೇನ ಲದ್ಧಗುಣಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಯಂ ಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Ānāpānapariggāhikāyāti assāsapassāse pariggaṇhanavasena pavattāya satiyā. Sampayutto samādhīti tāya sampayuttaaññamaññapaccayabhūtāya uppanno samādhi. Ānāpānassatiyaṃ vā samādhīti iminā upanissayapaccayasabhāvampi dasseti, ubhayatthāpi sahajātādīnaṃ sattannampi paccayānaṃ vasena paccayabhāvaṃ dasseti. ‘‘Yathāpaṭipannā me sāvakā cattāro satipaṭṭhāne bhāventī’’tiādīsu uppādanavaḍḍhanaṭṭhena bhāvanāti vuccatīti tadubhayavasena atthaṃ dassento ‘‘bhāvitoti uppādito vaḍḍhito vā’’ti āha. Tattha bhāvaṃ vijjamānataṃ ito gatoti bhāvito, uppādito paṭiladdhamattoti attho. Uppanno pana laddhāsevano bhāvito, paguṇabhāvaṃ āpādito vaḍḍhitoti attho. Bahulīkatoti bahulaṃ pavattito. Tena āvajjanādivasībhāvappattimāha. Yo hi vasībhāvamāpādito, so icchiticchitakkhaṇe samāpajjitabbato punappunaṃ pavattissati. Tena vuttaṃ ‘‘punappunaṃ kato’’ti. Yathā ‘‘idheva, bhikkhave, samaṇo (ma. ni. 1.139; a. ni. 4.241), vivicceva kāmehī’’ti (dī. ni. 1.226; ma. ni. 1.271; saṃ. ni. 2.152; a. ni. 4.123) ca evamādīsu paṭhamapade vutto eva-saddo dutiyādīsupi vuttoyeva hoti, evamidhāpīti āha ‘‘ubhayattha evasaddena niyamo veditabbo’’ti. Ubhayattha niyamena laddhaguṇaṃ dassetuṃ ‘‘ayaṃ hī’’tiādi vuttaṃ.
ಅಸುಭಕಮ್ಮಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅಸುಭಾರಮ್ಮಣಂ ಝಾನಮಾಹ। ತಞ್ಹಿ ಅಸುಭೇಸು ಯೋಗಕಮ್ಮಭಾವತೋ ಯೋಗಿನೋ ಸುಖವಿಸೇಸಾನಂ ಕಾರಣಭಾವತೋ ಚ ‘‘ಅಸುಭಕಮ್ಮಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಕೇವಲನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಆರಮ್ಮಣಂ ನಿವತ್ತೇತಿ। ಪಟಿವೇಧವಸೇನಾತಿ ಝಾನಪಟಿವೇಧವಸೇನ। ಝಾನಞ್ಹಿ ಭಾವನಾವಿಸೇಸೇನ ಇಜ್ಝನ್ತಂ ಅತ್ತನೋ ವಿಸಯಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝನ್ತಮೇವ ಪವತ್ತತಿ ಯಥಾಸಭಾವತೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿಯತಿ ಚಾತಿ ಪಟಿವೇಧೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಓಳಾರಿಕಾರಮ್ಮಣತ್ತಾತಿ ಬೀಭಚ್ಛಾರಮ್ಮಣತ್ತಾ। ಪಟಿಕೂಲಾರಮ್ಮಣತ್ತಾತಿ ಜಿಗುಚ್ಛಿತಬ್ಬಾರಮ್ಮಣತ್ತಾ। ಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ಕಾರಣೇನ, ಲೇಸನ್ತರೇನ ವಾ। ಆರಮ್ಮಣಸನ್ತತಾಯಾತಿ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ವಿಚಿತಬ್ಬತಂ ಪತ್ತಾರಮ್ಮಣಸ್ಸ ಪರಮಸುಖುಮತಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ಸನ್ತೇಹಿ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಪವತ್ತಮಾನೋ ಧಮ್ಮೋ ಸಯಮ್ಪಿ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸನ್ತೋ ವೂಪಸನ್ತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ’’ತಿ, ನಿಬ್ಬುತಸಬ್ಬಪರಿಳಾಹೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆರಮ್ಮಣಸನ್ತತಾಯ ತದಾರಮ್ಮಣಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸನ್ತತಾ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾಹಿ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಹಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Asubhakammaṭṭhānanti asubhārammaṇaṃ jhānamāha. Tañhi asubhesu yogakammabhāvato yogino sukhavisesānaṃ kāraṇabhāvato ca ‘‘asubhakammaṭṭhāna’’nti vuccati. Kevalanti iminā ārammaṇaṃ nivatteti. Paṭivedhavasenāti jhānapaṭivedhavasena. Jhānañhi bhāvanāvisesena ijjhantaṃ attano visayaṃ paṭivijjhantameva pavattati yathāsabhāvato paṭivijjhiyati cāti paṭivedhoti vuccati. Oḷārikārammaṇattāti bībhacchārammaṇattā. Paṭikūlārammaṇattāti jigucchitabbārammaṇattā. Pariyāyenāti kāraṇena, lesantarena vā. Ārammaṇasantatāyāti anukkamena vicitabbataṃ pattārammaṇassa paramasukhumataṃ sandhāyāha. Santehi sannisinne ārammaṇe pavattamāno dhammo sayampi sannisinnova hoti. Tenāha ‘‘santo vūpasanto nibbuto’’ti, nibbutasabbapariḷāhoti attho. Ārammaṇasantatāya tadārammaṇānaṃ dhammānaṃ santatā lokuttaradhammārammaṇāhi paccavekkhaṇāhi veditabbā.
ನಾಸ್ಸ ಸನ್ತಪಣೀತಭಾವಾವಹಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸೇಚನನ್ತಿ ಅಸೇಚನಕೋ। ಅಸೇಚನಕತ್ತಾ ಅನಾಸಿತ್ತಕೋ, ಅನಾಸಿತ್ತಕತ್ತಾ ಏವ ಅಬ್ಬೋಕಿಣ್ಣೋ, ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸೋ ಪರಿಕಮ್ಮಾದಿನಾ। ತತೋ ಏವ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ವಿಸುಂಯೇವೇಕೋ। ಆವೇಣಿಕೋ ಅಸಾಧಾರಣೋ। ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಸರಸತೋ ಏವ ಸನ್ತಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ, ಪರಿಕಮ್ಮಂ ವಾ ಸನ್ತಭಾವನಿಮಿತ್ತಂ। ಪರಿಕಮ್ಮನ್ತಿ ಚ ಕಸಿಣಕರಣಾದಿನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದಪರಿಯೋಸಾನಂ, ತಾದಿಸಂ ಏತ್ಥ ನತ್ಥೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತದಾ ಹಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ನಿರಸ್ಸಾದತ್ತಾ ಅಸನ್ತಂ ಅಪ್ಪಣೀತಂ ಸಿಯಾ। ಉಪಚಾರೇ ವಾ ನತ್ಥಿ ಏತ್ಥ ಸನ್ತತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಥಾ ಉಪಚಾರಕ್ಖಣೇ ನೀವರಣಾದಿವಿಗಮೇನ ಅಙ್ಗಪಾತುಭಾವೇನ ಚ ಪರೇಸಂ ಸನ್ತತಾ ಹೋತಿ, ನ ಏವಮಿಮಸ್ಸ। ಅಯಂ ಪನ ಆದಿಸಮನ್ನಾ…ಪೇ॰… ಪಣೀತೋ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಕೇಚೀತಿ ಉತ್ತರವಿಹಾರವಾಸಿನೋ। ಅನಾಸಿತ್ತಕೋತಿ ಉಪಸೇಚನೇನ ಅನಾಸಿತ್ತಕೋ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಓಜವನ್ತೋ’’ತಿ ಓಜವನ್ತಸದಿಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಧುರೋತಿ ಇಟ್ಠೋ। ಚೇತಸಿಕಸುಖಪಟಿಲಾಭಸಂವತ್ತನಂ ತಿಕಚತುಕ್ಕಜ್ಝಾನವಸೇನ, ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ವಾ ಸನ್ತಭಾವೇನ ಸುಖಗತಿಕತ್ತಾ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಝಾನಾನಂ ವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಝಾನಸಮುಟ್ಠಾನಪಣೀತರೂಪಫುಟ್ಠಸರೀರತಾವಸೇನ ಪನ ಕಾಯಿಕಸುಖಪಟಿಲಾಭಸಂವತ್ತನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಝಾನತೋ ವುಟ್ಠಿತಕಾಲೇ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ‘‘ಅಪ್ಪಿತಪ್ಪಿತಕ್ಖಣೇ’’ತಿ ಇದಂ ಹೇತುಮ್ಹಿ ಭುಮ್ಮವಚನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
Nāssa santapaṇītabhāvāvahaṃ kiñci secananti asecanako. Asecanakattā anāsittako, anāsittakattā eva abbokiṇṇo, asammisso parikammādinā. Tato eva pāṭiyekko visuṃyeveko. Āveṇiko asādhāraṇo. Sabbametaṃ sarasato eva santabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ, parikammaṃ vā santabhāvanimittaṃ. Parikammanti ca kasiṇakaraṇādinimittuppādapariyosānaṃ, tādisaṃ ettha natthīti adhippāyo. Tadā hi kammaṭṭhānaṃ nirassādattā asantaṃ appaṇītaṃ siyā. Upacāre vā natthi ettha santatāti yojanā. Yathā upacārakkhaṇe nīvaraṇādivigamena aṅgapātubhāvena ca paresaṃ santatā hoti, na evamimassa. Ayaṃ pana ādisamannā…pe… paṇīto cāti yojanā. Kecīti uttaravihāravāsino. Anāsittakoti upasecanena anāsittako. Tenāha – ‘‘ojavanto’’ti ojavantasadisoti attho. Madhuroti iṭṭho. Cetasikasukhapaṭilābhasaṃvattanaṃ tikacatukkajjhānavasena, upekkhāya vā santabhāvena sukhagatikattā sabbesampi jhānānaṃ vasena veditabbaṃ. Jhānasamuṭṭhānapaṇītarūpaphuṭṭhasarīratāvasena pana kāyikasukhapaṭilābhasaṃvattanaṃ daṭṭhabbaṃ, tañca kho jhānato vuṭṭhitakāle. Imasmiṃ pakkhe ‘‘appitappitakkhaṇe’’ti idaṃ hetumhi bhummavacanaṃ daṭṭhabbaṃ.
ಅವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತೇತಿ ಝಾನೇನ ಸಕಸನ್ತಾನತೋ ಅನೀಹತೇ ಅಪ್ಪಹೀನೇ। ಅಕೋಸಲ್ಲಸಮ್ಭೂತೇತಿ ಅಕೋಸಲ್ಲಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅವಿಜ್ಜಾ, ತತೋ ಸಮ್ಭೂತೇ। ಅವಿಜ್ಜಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾ ಹಿ ಸಬ್ಬೇ ಪಾಪಧಮ್ಮಾ। ಖಣೇನೇವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪವತ್ತಿಕ್ಖಣೇನೇವ। ಅನ್ತರಧಾಪೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ಅನ್ತರಧಾಪನಂ ವಿನಾಸನಂ, ತಂ ಪನ ಝಾನಕತ್ತುಕಂ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತನ್ತಿ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಪ್ಪಹಾನಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ವಿಕ್ಖಮ್ಭೇತೀ’’ತಿ। ವೂಪಸಮೇತೀತಿ ವಿಸೇಸೇನ ಉಪಸಮೇತಿ। ವಿಸೇಸೇನ ಉಪಸಮನಂ ಪನ ಸಮ್ಮದೇವ ಉಪಸಮನಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸುಟ್ಠು ಉಪಸಮೇತೀ’’ತಿ। ಸಾಸನಿಕಸ್ಸ ಝಾನಭಾವನಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಾ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯತ್ತಾ’’ತಿ। ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಪಾದಕಭೂತೋ ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ವಡ್ಢಿತ್ವಾ ಅರಿಯಮಗ್ಗಭಾವಂ ಉಪಗತೋ ವಿಯ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಅರಿಯಮಗ್ಗವುಡ್ಢಿಪ್ಪತ್ತೋ’’ತಿ। ಅಯಂ ಪನತ್ಥೋ ವಿರಾಗನಿರೋಧಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪಸ್ಸನಾನಂ ವಸೇನ ಸಮ್ಮದೇವ ಯುಜ್ಜತಿ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Avikkhambhiteti jhānena sakasantānato anīhate appahīne. Akosallasambhūteti akosallaṃ vuccati avijjā, tato sambhūte. Avijjāpubbaṅgamā hi sabbe pāpadhammā. Khaṇenevāti attano pavattikkhaṇeneva. Antaradhāpetīti ettha antaradhāpanaṃ vināsanaṃ, taṃ pana jhānakattukaṃ idhādhippetanti pariyuṭṭhānappahānaṃ hotīti āha – ‘‘vikkhambhetī’’ti. Vūpasametīti visesena upasameti. Visesena upasamanaṃ pana sammadeva upasamanaṃ hotīti āha ‘‘suṭṭhu upasametī’’ti. Sāsanikassa jhānabhāvanā yebhuyyena nibbedhabhāgiyā hotīti āha ‘‘nibbedhabhāgiyattā’’ti. Ariyamaggassa pādakabhūto ayaṃ samādhi anukkamena vaḍḍhitvā ariyamaggabhāvaṃ upagato viya hotīti āha ‘‘anupubbena ariyamaggavuḍḍhippatto’’ti. Ayaṃ panattho virāganirodhapaṭinissaggānupassanānaṃ vasena sammadeva yujjati. Sesaṃ suviññeyyameva.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೯. ವೇಸಾಲೀಸುತ್ತಂ • 9. Vesālīsuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ವೇಸಾಲೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Vesālīsuttavaṇṇanā
