| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੯. વੇਸਾਲੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Vesālīsuttavaṇṇanā
੯੮੫. ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪવਡ੍ਢਨੇਨਾਤਿ ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਭੂਮਿਯਾ વਡ੍ਢਨੇਨ। ਰਾਜਗਹਸਾવਤ੍ਥਿਯੋ વਿਯ ਇਦਮ੍ਪਿ ਚ ਨਗਰਂ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬਾਕਾਰવੇਪੁਲ੍ਲਤਂ ਪਤ੍ਤਂ। ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦੋ ਕਾਰਣવਚਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੇਕੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀ’’ਤਿ, ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਅવਿਞ੍ਞਾਣਕੋਪਿ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕੋਪਿ ਏવਮ੍ਪਿ ਅਸੁਭੋ ਏવਮ੍ਪਿ ਅਸੁਭੋਤਿ ਨਾਨਾવਿਧੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਸੁਭਾਕਾਰਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾਦਿવਸੇਨ ਤਤ੍ਥਾਪਿ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ ਅਸੁਭਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ। ਕਾਯવਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਯਕਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਕਰਜਕਾਯੇ વਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨੁਪ੍ਪਾਦਨਕਥਂ। ਮੁਤ੍ਤਂ વਾਤਿਆਦਿਨਾ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਮਨੁਞ੍ਞਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਦਸ੍ਸਨੀਯਤਾਯ ਅਸਾਰਕਤਾਯ ਚ, ਮਜ੍ਝੇ ਚਤੂਹਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਤਾਯ, ਅਨ੍ਤੇ ਏਕੇਨ ਲੇਸਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਨੁਞ੍ਞਤਾਭਾવਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਥ ਖੋਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨ੍વਯਤੋ ਸਰੂਪੇਨੇવ ਅਮਨੁਞ੍ਞਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਂ। ‘‘ਕੇਸਲੋਮਾਦੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ વਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
985.Pākāraparikkhepavaḍḍhanenāti pākāraparikkhepena bhūmiyā vaḍḍhanena. Rājagahasāvatthiyo viya idampi ca nagaraṃ…pe… sabbākāravepullataṃ pattaṃ. Anekapariyāyenāti ettha pariyāyasaddo kāraṇavacanoti āha ‘‘anekehi kāraṇehī’’ti, ayaṃ kāyo aviññāṇakopi saviññāṇakopi evampi asubho evampi asubhoti nānāvidhehi kāraṇehīti attho. Asubhākārasandassanappavattanti kesādivasena tatthāpi vaṇṇādito asubhākārassa sabbaso dassanavasena pavattaṃ. Kāyavicchandanīyakathanti attano parassa ca karajakāye vicchandanuppādanakathaṃ. Muttaṃ vātiādinā byatirekamukhena kāyassa amanuññataṃ dasseti. Tattha ādito tīhi padehi adassanīyatāya asārakatāya ca, majjhe catūhi duggandhatāya, ante ekena lesamattenapi manuññatābhāvamassa dasseti. Atha khotiādinā anvayato sarūpeneva amanuññatāya dassanaṃ. ‘‘Kesalomādī’’ti saṅkhepato vuttamatthaṃ vibhāgena dassetuṃ ‘‘yepī’’tiādi vuttaṃ.
વਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ। ਅਸੁਭਾਯਾਤਿ ਅਸੁਭਮਾਤਿਕਾਯ। ਫਾਤਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਬਹੁਲੀਕਾਰੋ। ਕਿਲੇਸਚੋਰੇਹਿ ਅਨਭਿਭવਨੀਯਤ੍ਤਾ ਝਾਨਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਜੂਸ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ।
Vaṇṇentoti vitthārento. Asubhāyāti asubhamātikāya. Phātikammanti bahulīkāro. Kilesacorehi anabhibhavanīyattā jhānaṃ ‘‘cittamañjūsa’’nti vuttaṃ. Nissāyāti pādakaṃ katvā.
ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਅਦ੍ਧਮਾਸੇ ਨ ਕੋਚਿ ਬੁਦ੍ਧવੇਨੇਯ੍ਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ’ਤਿਆਦੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਪਰੇ ਕਿਰਾਤਿ ਕਿਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਰੁਚਿਸਂਸੂਚਨਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਪਨ ਇਚ੍ਛਾਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ।
Apare pana ‘‘tasmiṃ kira addhamāse na koci buddhaveneyyo ahosi, tasmā bhagavā evamāha – ‘icchāmahaṃ, bhikkhave’tiādī’’ti vadanti. Pare kirāti kira-saddo arucisaṃsūcanattho. Tenāha ‘‘idaṃ pana icchāmatta’’nti.
ਅਨੇਕਕਾਰਣਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਨਾਮ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕੂਲਤਾવ। ਸਬ੍ਬਮਕਂਸੂਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਨਾਮ ਸਾવਜ੍ਜੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਅਨવਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍વਾ ਕਰਣਕਾਰਾਪਨਸਮਨੁਞ੍ਞਤਾਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਪਂ ਅਕਂਸੁ । ਕਾਮਂ ਦਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਗਹਿਤਾ, ਸਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਬਹੂਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਾ ਸਾਤ੍ਥਿਕਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਗਹਿਤਾ। ਤਥਾ ਹਿ ਭਗવਾ ਤਮੇવ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਥੇਸਿ। ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਾ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਦਿਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਨ ਆਰੁਪ੍ਪਾ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਅਯੋਗ੍ਯਾਤਿ ਤੇਸਂ ਇਧ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Anekakāraṇasammissoti ettha kāraṇaṃ nāma kāyassa asuciduggandhajegucchapaṭikūlatāva. Sabbamakaṃsūti puthujjanā nāma sāvajjepi tattha anavajjasaññino hutvā karaṇakārāpanasamanuññatābhedaṃ sabbaṃ pāpaṃ akaṃsu . Kāmaṃ dasānussatiggahaṇeneva ānāpānassati gahitā, sā pana tattha sannipatitabhikkhūsu bahūnaṃ sappāyā sātthikā ca, tasmā puna gahitā. Tathā hi bhagavā tameva kammaṭṭhānaṃ imasmiṃ sutte kathesi. Āhāre paṭikūlasaññā asubhakammaṭṭhānasadisā, cattāro pana āruppā ādikammikānaṃ ayogyāti tesaṃ idha aggahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
વੇਸਾਲਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ વੇਸਾਲੀਨਗਰਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਕਤ੍વਾ। ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇવਾਤਿ ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਗਾਰવੇਨ ਉਪਗਤਭਿਕ੍ਖੂਨਂ વਚਨਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇવ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਦੇਸਂ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਓਹਿਤਸੋਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ।
Vesāliṃ upanissāyāti vesālīnagaraṃ gocaragāmaṃ katvā. Muhuttenevāti satthari saddhamme ca gāravena upagatabhikkhūnaṃ vacanasamanantarameva uṭṭhahiṃsūti katvā vuttaṃ. Buddhakāle kira bhikkhū bhagavato sandesaṃ sirasā sampaṭicchituṃ ohitasotā viharanti.
ਆਨਾਪਾਨਪਰਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਯਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ। ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧੀਤਿ ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿ। ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਯਂ વਾ ਸਮਾਧੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਸਭਾવਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਸਹਜਾਤਾਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ વਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਯਥਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਮੇ ਸਾવਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਾਦਨવਡ੍ਢਨਟ੍ਠੇਨ ਭਾવਨਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਦੁਭਯવਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਾવਿਤੋਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ વਡ੍ਢਿਤੋ વਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਤਤ੍ਥ ਭਾવਂ વਿਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਇਤੋ ਗਤੋਤਿ ਭਾવਿਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਲਦ੍ਧਾਸੇવਨੋ ਭਾવਿਤੋ, ਪਗੁਣਭਾવਂ ਆਪਾਦਿਤੋ વਡ੍ਢਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬਹੁਲੀਕਤੋਤਿ ਬਹੁਲਂ ਪવਤ੍ਤਿਤੋ। ਤੇਨ ਆવਜ੍ਜਨਾਦਿવਸੀਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ। ਯੋ ਹਿ વਸੀਭਾવਮਾਪਾਦਿਤੋ, ਸੋ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪવਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤੋ’’ਤਿ। ਯਥਾ ‘‘ਇਧੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਣੋ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੩੯; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੪੧), વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੨੬; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੭੧; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੫੨; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੨੩) ਚ ਏવਮਾਦੀਸੁ ਪਠਮਪਦੇ વੁਤ੍ਤੋ ਏવ-ਸਦ੍ਦੋ ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁਪਿ વੁਤ੍ਤੋਯੇવ ਹੋਤਿ, ਏવਮਿਧਾਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭਯਤ੍ਥ ਏવਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਯਮੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। ਉਭਯਤ੍ਥ ਨਿਯਮੇਨ ਲਦ੍ਧਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Ānāpānapariggāhikāyāti assāsapassāse pariggaṇhanavasena pavattāya satiyā. Sampayutto samādhīti tāya sampayuttaaññamaññapaccayabhūtāya uppanno samādhi. Ānāpānassatiyaṃ vā samādhīti iminā upanissayapaccayasabhāvampi dasseti, ubhayatthāpi sahajātādīnaṃ sattannampi paccayānaṃ vasena paccayabhāvaṃ dasseti. ‘‘Yathāpaṭipannā me sāvakā cattāro satipaṭṭhāne bhāventī’’tiādīsu uppādanavaḍḍhanaṭṭhena bhāvanāti vuccatīti tadubhayavasena atthaṃ dassento ‘‘bhāvitoti uppādito vaḍḍhito vā’’ti āha. Tattha bhāvaṃ vijjamānataṃ ito gatoti bhāvito, uppādito paṭiladdhamattoti attho. Uppanno pana laddhāsevano bhāvito, paguṇabhāvaṃ āpādito vaḍḍhitoti attho. Bahulīkatoti bahulaṃ pavattito. Tena āvajjanādivasībhāvappattimāha. Yo hi vasībhāvamāpādito, so icchiticchitakkhaṇe samāpajjitabbato punappunaṃ pavattissati. Tena vuttaṃ ‘‘punappunaṃ kato’’ti. Yathā ‘‘idheva, bhikkhave, samaṇo (ma. ni. 1.139; a. ni. 4.241), vivicceva kāmehī’’ti (dī. ni. 1.226; ma. ni. 1.271; saṃ. ni. 2.152; a. ni. 4.123) ca evamādīsu paṭhamapade vutto eva-saddo dutiyādīsupi vuttoyeva hoti, evamidhāpīti āha ‘‘ubhayattha evasaddena niyamo veditabbo’’ti. Ubhayattha niyamena laddhaguṇaṃ dassetuṃ ‘‘ayaṃ hī’’tiādi vuttaṃ.
ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣਂ ਝਾਨਮਾਹ। ਤਞ੍ਹਿ ਅਸੁਭੇਸੁ ਯੋਗਕਮ੍ਮਭਾવਤੋ ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖવਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾવਤੋ ਚ ‘‘ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕੇવਲਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿવਤ੍ਤੇਤਿ। ਪਟਿવੇਧવਸੇਨਾਤਿ ਝਾਨਪਟਿવੇਧવਸੇਨ। ਝਾਨਞ੍ਹਿ ਭਾવਨਾવਿਸੇਸੇਨ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਸਯਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਮੇવ ਪવਤ੍ਤਤਿ ਯਥਾਸਭਾવਤੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਯਤਿ ਚਾਤਿ ਪਟਿવੇਧੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਬੀਭਚ੍ਛਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ। ਪਟਿਕੂਲਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ। ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣੇਨ, ਲੇਸਨ੍ਤਰੇਨ વਾ। ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ વਿਚਿਤਬ੍ਬਤਂ ਪਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਮਸੁਖੁਮਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਸਨ੍ਤੇਹਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪવਤ੍ਤਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੋવ ਹੋਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ વੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾਹਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾਹਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
Asubhakammaṭṭhānanti asubhārammaṇaṃ jhānamāha. Tañhi asubhesu yogakammabhāvato yogino sukhavisesānaṃ kāraṇabhāvato ca ‘‘asubhakammaṭṭhāna’’nti vuccati. Kevalanti iminā ārammaṇaṃ nivatteti. Paṭivedhavasenāti jhānapaṭivedhavasena. Jhānañhi bhāvanāvisesena ijjhantaṃ attano visayaṃ paṭivijjhantameva pavattati yathāsabhāvato paṭivijjhiyati cāti paṭivedhoti vuccati. Oḷārikārammaṇattāti bībhacchārammaṇattā. Paṭikūlārammaṇattāti jigucchitabbārammaṇattā. Pariyāyenāti kāraṇena, lesantarena vā. Ārammaṇasantatāyāti anukkamena vicitabbataṃ pattārammaṇassa paramasukhumataṃ sandhāyāha. Santehi sannisinne ārammaṇe pavattamāno dhammo sayampi sannisinnova hoti. Tenāha ‘‘santo vūpasanto nibbuto’’ti, nibbutasabbapariḷāhoti attho. Ārammaṇasantatāya tadārammaṇānaṃ dhammānaṃ santatā lokuttaradhammārammaṇāhi paccavekkhaṇāhi veditabbā.
ਨਾਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਭਾવਾવਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੇਚਨਨ੍ਤਿ ਅਸੇਚਨਕੋ। ਅਸੇਚਨਕਤ੍ਤਾ ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋ, ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਏવ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣੋ, ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ। ਤਤੋ ਏવ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ વਿਸੁਂਯੇવੇਕੋ। ਆવੇਣਿਕੋ ਅਸਾਧਾਰਣੋ। ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਰਸਤੋ ਏવ ਸਨ੍ਤਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ વਾ ਸਨ੍ਤਭਾવਨਿਮਿਤ੍ਤਂ। ਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਚ ਕਸਿਣਕਰਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਏਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤਦਾ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤ੍ਤਾ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਣੀਤਂ ਸਿਯਾ। ਉਪਚਾਰੇ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਨੀવਰਣਾਦਿવਿਗਮੇਨ ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾવੇਨ ਚ ਪਰੇਸਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਏવਮਿਮਸ੍ਸ। ਅਯਂ ਪਨ ਆਦਿਸਮਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰… ਪਣੀਤੋ ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕੇਚੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰવਿਹਾਰવਾਸਿਨੋ। ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋਤਿ ਉਪਸੇਚਨੇਨ ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਓਜવਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਓਜવਨ੍ਤਸਦਿਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਧੁਰੋਤਿ ਇਟ੍ਠੋ। ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਪਟਿਲਾਭਸਂવਤ੍ਤਨਂ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ વਾ ਸਨ੍ਤਭਾવੇਨ ਸੁਖਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਝਾਨਾਨਂ વਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਝਾਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪਫੁਟ੍ਠਸਰੀਰਤਾવਸੇਨ ਪਨ ਕਾਯਿਕਸੁਖਪਟਿਲਾਭਸਂવਤ੍ਤਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਝਾਨਤੋ વੁਟ੍ਠਿਤਕਾਲੇ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਤਪ੍ਪਿਤਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਭੁਮ੍ਮવਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Nāssa santapaṇītabhāvāvahaṃ kiñci secananti asecanako. Asecanakattā anāsittako, anāsittakattā eva abbokiṇṇo, asammisso parikammādinā. Tato eva pāṭiyekko visuṃyeveko. Āveṇiko asādhāraṇo. Sabbametaṃ sarasato eva santabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ, parikammaṃ vā santabhāvanimittaṃ. Parikammanti ca kasiṇakaraṇādinimittuppādapariyosānaṃ, tādisaṃ ettha natthīti adhippāyo. Tadā hi kammaṭṭhānaṃ nirassādattā asantaṃ appaṇītaṃ siyā. Upacāre vā natthi ettha santatāti yojanā. Yathā upacārakkhaṇe nīvaraṇādivigamena aṅgapātubhāvena ca paresaṃ santatā hoti, na evamimassa. Ayaṃ pana ādisamannā…pe… paṇīto cāti yojanā. Kecīti uttaravihāravāsino. Anāsittakoti upasecanena anāsittako. Tenāha – ‘‘ojavanto’’ti ojavantasadisoti attho. Madhuroti iṭṭho. Cetasikasukhapaṭilābhasaṃvattanaṃ tikacatukkajjhānavasena, upekkhāya vā santabhāvena sukhagatikattā sabbesampi jhānānaṃ vasena veditabbaṃ. Jhānasamuṭṭhānapaṇītarūpaphuṭṭhasarīratāvasena pana kāyikasukhapaṭilābhasaṃvattanaṃ daṭṭhabbaṃ, tañca kho jhānato vuṭṭhitakāle. Imasmiṃ pakkhe ‘‘appitappitakkhaṇe’’ti idaṃ hetumhi bhummavacanaṃ daṭṭhabbaṃ.
ਅવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇਤਿ ਝਾਨੇਨ ਸਕਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਅਨੀਹਤੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ। ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤੇਤਿ ਅਕੋਸਲ੍ਲਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੇ। ਅવਿਜ੍ਜਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ। ਖਣੇਨੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪવਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਨੇવ। ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪਨਂ વਿਨਾਸਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਝਾਨਕਤ੍ਤੁਕਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀ’’ਤਿ। વੂਪਸਮੇਤੀਤਿ વਿਸੇਸੇਨ ਉਪਸਮੇਤਿ। વਿਸੇਸੇਨ ਉਪਸਮਨਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਉਪਸਮਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਸਮੇਤੀ’’ਤਿ। ਸਾਸਨਿਕਸ੍ਸ ਝਾਨਭਾવਨਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਦਕਭੂਤੋ ਅਯਂ ਸਮਾਧਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ વਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾવਂ ਉਪਗਤੋ વਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗવੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ વਿਰਾਗਨਿਰੋਧਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ વਸੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
Avikkhambhiteti jhānena sakasantānato anīhate appahīne. Akosallasambhūteti akosallaṃ vuccati avijjā, tato sambhūte. Avijjāpubbaṅgamā hi sabbe pāpadhammā. Khaṇenevāti attano pavattikkhaṇeneva. Antaradhāpetīti ettha antaradhāpanaṃ vināsanaṃ, taṃ pana jhānakattukaṃ idhādhippetanti pariyuṭṭhānappahānaṃ hotīti āha – ‘‘vikkhambhetī’’ti. Vūpasametīti visesena upasameti. Visesena upasamanaṃ pana sammadeva upasamanaṃ hotīti āha ‘‘suṭṭhu upasametī’’ti. Sāsanikassa jhānabhāvanā yebhuyyena nibbedhabhāgiyā hotīti āha ‘‘nibbedhabhāgiyattā’’ti. Ariyamaggassa pādakabhūto ayaṃ samādhi anukkamena vaḍḍhitvā ariyamaggabhāvaṃ upagato viya hotīti āha ‘‘anupubbena ariyamaggavuḍḍhippatto’’ti. Ayaṃ panattho virāganirodhapaṭinissaggānupassanānaṃ vasena sammadeva yujjati. Sesaṃ suviññeyyameva.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੯. વੇਸਾਲੀਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Vesālīsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੯. વੇਸਾਲੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Vesālīsuttavaṇṇanā
