| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੮. વੇਸਾਰਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Vesārajjasuttavaṇṇanā
੮. ਅਟ੍ਠਮੇ વੇਸਾਰਜ੍ਜਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਰਜ੍ਜਪਟਿਪਕ੍ਖੋ વੇਸਾਰਜ੍ਜਂ, ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਾਰਜ੍ਜਾਭਾવਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸੋਮਨਸ੍ਸਮਯਞਾਣਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ। ਆਸਭਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠਾਨਂ। ਆਸਭਾ વਾ ਪੁਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਪਿਚ ਗવਸਤਜੇਟ੍ਠਕੋ ਉਸਭੋ, ਗવਸਹਸ੍ਸਜੇਟ੍ਠਕੋ વਸਭੋ। વਜਸਤਜੇਟ੍ਠਕੋ વਾ ਉਸਭੋ, વਜਸਹਸ੍ਸਜੇਟ੍ਠਕੋ વਸਭੋ , ਸਬ੍ਬਗવਸੇਟ੍ਠੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਸ੍ਸਯਸਹੋ ਸੇਤੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਮਹਾਭਾਰવਹੋ ਅਸਨਿਸਤਸਦ੍ਦੇਹਿਪਿ ਅਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿਯੋ ਨਿਸਭੋ, ਸੋ ਇਧ ਉਸਭੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯવਚਨਂ। ਉਸਭਸ੍ਸ ਇਦਨ੍ਤਿ ਆਸਭਂ। ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਚਤੂਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਥવਿਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ વવਤ੍ਥਾਨਂ। ਇਦਂ ਪਨ ਆਸਭਂ વਿਯਾਤਿ ਆਸਭਂ। ਯਥੇવ ਹਿ ਨਿਸਭਸਙ੍ਖਾਤੋ ਉਸਭੋ ਚਤੂਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਥવਿਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਅਚਲਟ੍ਠਾਨੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤੋਪਿ ਚਤੂਹਿ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪਾਦੇਹਿ ਅਟ੍ਠਪਰਿਸਪਥવਿਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਕੇਨਚਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤੇਨ ਅਕਮ੍ਪਿਯੋ ਅਚਲਟ੍ਠਾਨੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਏવਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨੋવ ਤਂ ਆਸਭਂ ਠਾਨਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਆਰੋਪੇਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਸਭਂ ਠਾਨਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ।
8. Aṭṭhame vesārajjānīti ettha sārajjapaṭipakkho vesārajjaṃ, catūsu ṭhānesu sārajjābhāvaṃ paccavekkhantassa uppannasomanassamayañāṇassetaṃ nāmaṃ. Āsabhaṃ ṭhānanti seṭṭhaṭṭhānaṃ uttamaṭṭhānaṃ. Āsabhā vā pubbabuddhā, tesaṃ ṭhānanti attho. Apica gavasatajeṭṭhako usabho, gavasahassajeṭṭhako vasabho. Vajasatajeṭṭhako vā usabho, vajasahassajeṭṭhako vasabho , sabbagavaseṭṭho sabbaparissayasaho seto pāsādiko mahābhāravaho asanisatasaddehipi asampakampiyo nisabho, so idha usabhoti adhippeto. Idampi hi tassa pariyāyavacanaṃ. Usabhassa idanti āsabhaṃ. Ṭhānanti catūhi pādehi pathaviṃ uppīḷetvā vavatthānaṃ. Idaṃ pana āsabhaṃ viyāti āsabhaṃ. Yatheva hi nisabhasaṅkhāto usabho catūhi pādehi pathaviṃ uppīḷetvā acalaṭṭhānena tiṭṭhati, evaṃ tathāgatopi catūhi vesārajjapādehi aṭṭhaparisapathaviṃ uppīḷetvā sadevake loke kenaci paccatthikena paccāmittena akampiyo acalaṭṭhānena tiṭṭhati. Evaṃ tiṭṭhamānova taṃ āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti upagacchati na paccakkhāti, attani āropeti. Tena vuttaṃ ‘‘āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānātī’’ti.
ਪਰਿਸਾਸੂਤਿ ਅਟ੍ਠਸੁ ਪਰਿਸਾਸੁ। ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤੀਤਿ ਸੇਟ੍ਠਨਾਦਂ ਅਭੀਤਨਾਦਂ ਨਦਤਿ, ਸੀਹਨਾਦਸਦਿਸਂ વਾ ਨਾਦਂ ਨਦਤਿ। ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬੋ। ਯਥਾ વਾ ਸੀਹੋ ਸਹਨਤੋ ਚ ਹਨਨਤੋ ਚ ਸੀਹੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਹਨਤੋ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਾਨਞ੍ਚ ਹਨਨਤੋ ਸੀਹੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਹਸ੍ਸ ਨਾਦਂ ਸੀਹਨਾਦਂ। ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸੀਹੋ ਸੀਹਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਿਸਾਰਦੋ વਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤਸੀਹੋਪਿ ਤਥਾਗਤਬਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਟ੍ਠਸੁ ਪਰਿਸਾਸੁ વਿਸਾਰਦੋ વਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋ ‘‘ਇਤਿ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਾਨਾવਿਧਦੇਸਨਾવਿਲਾਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਿਸਾਸੁ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤੀ’’ਤਿ।
Parisāsūti aṭṭhasu parisāsu. Sīhanādaṃ nadatīti seṭṭhanādaṃ abhītanādaṃ nadati, sīhanādasadisaṃ vā nādaṃ nadati. Ayamattho sīhanādasuttena dassetabbo. Yathā vā sīho sahanato ca hananato ca sīhoti vuccati, evaṃ tathāgato lokadhammānaṃ sahanato parappavādānañca hananato sīhoti vuccati. Evaṃ vuttassa sīhassa nādaṃ sīhanādaṃ. Tattha yathā sīho sīhabalena samannāgato sabbattha visārado vigatalomahaṃso sīhanādaṃ nadati, evaṃ tathāgatasīhopi tathāgatabalehi samannāgato aṭṭhasu parisāsu visārado vigatalomahaṃso ‘‘iti rūpa’’ntiādinā nayena nānāvidhadesanāvilāsasampannaṃ sīhanādaṃ nadati. Tena vuttaṃ ‘‘parisāsu sīhanādaṃ nadatī’’ti.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਂ ਉਤ੍ਤਮਂ વਿਸੁਦ੍ਧਂ। ਚਕ੍ਕਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਯਂ –
Brahmacakkaṃpavattetīti ettha brahmanti seṭṭhaṃ uttamaṃ visuddhaṃ. Cakkasaddo panāyaṃ –
‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਲਕ੍ਖਣੇ ਚ, ਰਥਙ੍ਗੇ ਇਰਿਯਾਪਥੇ।
‘‘Sampattiyaṃ lakkhaṇe ca, rathaṅge iriyāpathe;
ਦਾਨੇ ਰਤਨਧਮ੍ਮੂਰ-ਚਕ੍ਕਾਦੀਸੁ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ।
Dāne ratanadhammūra-cakkādīsu ca dissati;
ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਇਧ ਮਤੋ, ਤਞ੍ਚ ਦ੍વੇਧਾ વਿਭਾવਯੇ’’॥
Dhammacakke idha mato, tañca dvedhā vibhāvaye’’.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਕਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੩੧) ਹਿ ਅਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਪਾਦਤਲੇਸੁ ਚਕ੍ਕਾਨਿ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੫) ਏਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣੇ। ‘‘ਚਕ੍ਕਂવ વਹਤੋ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ॰ ਪ॰ ੧) ਏਤ੍ਥ ਰਥਙ੍ਗੇ। ‘‘ਚਤੁਚਕ੍ਕਂ ਨવਦ੍વਾਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੯) ਏਤ੍ਥ ਇਰਿਯਾਪਥੇ। ‘‘ਦਦਂ ਭੁਞ੍ਜ ਮਾ ਚ ਪਮਾਦੋ, ਚਕ੍ਕਂ વਤ੍ਤਯ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ॰ ੧.੭.੧੪੯) ਏਤ੍ਥ ਦਾਨੇ। ‘‘ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੪੩; ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੨੫੬) ਏਤ੍ਥ ਰਤਨਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਮਯਾ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ ਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੫੬੨) ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਇਚ੍ਛਾਹਤਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਂ ਭਮਤਿ ਮਤ੍ਥਕੇ’’ਤਿ (ਜਾ॰ ੧.੧.੧੦੪; ੧.੫.੧੦੩) ਏਤ੍ਥ ਉਰਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਖੁਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਚੇਪਿ ਚਕ੍ਕੇਨਾ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੬੬) ਏਤ੍ਥ ਪਹਰਣਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਅਸਨਿવਿਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੬੧; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੬੨) ਏਤ੍ਥ ਅਸਨਿਮਣ੍ਡਲੇ। ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਮਤੋ।
‘‘Cattārimāni, bhikkhave, cakkāni, yehi samannāgatānaṃ devamanussāna’’ntiādīsu (a. ni. 4.31) hi ayaṃ sampattiyaṃ dissati. ‘‘Pādatalesu cakkāni jātānī’’ti (dī. ni. 2.35) ettha lakkhaṇe. ‘‘Cakkaṃva vahato pada’’nti (dha. pa. 1) ettha rathaṅge. ‘‘Catucakkaṃ navadvāra’’nti (saṃ. ni. 1.29) ettha iriyāpathe. ‘‘Dadaṃ bhuñja mā ca pamādo, cakkaṃ vattaya sabbapāṇina’’nti (jā. 1.7.149) ettha dāne. ‘‘Dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosī’’ti (dī. ni. 2.243; ma. ni. 3.256) ettha ratanacakke. ‘‘Mayā pavattitaṃ cakka’’nti (su. ni. 562) ettha dhammacakke. ‘‘Icchāhatassa posassa, cakkaṃ bhamati matthake’’ti (jā. 1.1.104; 1.5.103) ettha uracakke. ‘‘Khurapariyantena cepi cakkenā’’ti (dī. ni. 1.166) ettha paharaṇacakke. ‘‘Asanivicakka’’nti (dī. ni. 3.61; saṃ. ni. 2.162) ettha asanimaṇḍale. Idha panāyaṃ dhammacakke mato.
ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਦੁવਿਧਂ ਹੋਤਿ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਞ੍ਚ ਦੇਸਨਾਞਾਣਞ੍ਚ। ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਪਭਾવਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਫਲਾવਹਂ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ, ਕਰੁਣਾਪਭਾવਿਤਂ ਸਾવਕਾਨਂ ਅਰਿਯਫਲਾવਹਂ ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦੁવਿਧਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਤੋ ਯਾવ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ। ਤੁਸਿਤਭવਨਤੋ વਾ ਯਾવ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ। ਦੀਪਙ੍ਕਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ વਾ ਯਾવ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ। ਦੇਸਨਾਞਾਣਮ੍ਪਿ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦੁવਿਧਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਯਾવ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਾ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪવਤ੍ਤਂ ਨਾਮ। ਤੇਸੁ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ, ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ ਲੋਕਿਯਂ। ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਪਨੇਤਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇવ ਓਰਸਞਾਣਂ।
Taṃ panetaṃ dhammacakkaṃ duvidhaṃ hoti paṭivedhañāṇañca desanāñāṇañca. Tattha paññāpabhāvitaṃ attano ariyaphalāvahaṃ paṭivedhañāṇaṃ, karuṇāpabhāvitaṃ sāvakānaṃ ariyaphalāvahaṃ desanāñāṇaṃ. Tattha paṭivedhañāṇaṃ uppajjamānaṃ uppannanti duvidhaṃ. Tañhi abhinikkhamanato yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Tusitabhavanato vā yāva mahābodhipallaṅke arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Dīpaṅkarato paṭṭhāya vā yāva bodhipallaṅke arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Desanāñāṇampi pavattamānaṃ pavattanti duvidhaṃ. Tañhi yāva aññāsikoṇḍaññassa sotāpattimaggā pavattamānaṃ, phalakkhaṇe pavattaṃ nāma. Tesu paṭivedhañāṇaṃ lokuttaraṃ, desanāñāṇaṃ lokiyaṃ. Ubhayampi panetaṃ aññehi asādhāraṇaṃ, buddhānaṃyeva orasañāṇaṃ.
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤੇ ਪਟਿਜਾਨਤੋਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਮਯਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਟਿਜਾਨਤੋ ਤવ। ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਇਮੇ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਾ ਤਯਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ। ਤਤ੍ਰ વਤਾਤਿ ਤੇਸੁ ‘‘ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਦਸ੍ਸਿਤਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਸਹਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਸਹੇਤੁਨਾ ਸਕਾਰਣੇਨ વਚਨੇਨ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲੋਪਿ ਧਮ੍ਮੋਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ । ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯੋ ਮਂ ਪਟਿਚੋਦੇਸ੍ਸਤਿ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮੋ ਤਯਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਮਂ ਪਟਿਚੋਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ। ਖੇਮਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਖੇਮਂ ਪਤ੍ਤੋ। ਸੇਸਪਦਦ੍વਯਂ ਇਮਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੇਤਂ વੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਹਿ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮੋ ਤਯਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਚੋਦਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ વਾ ਚੋਦਨਾਕਾਰਣਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਂ વਾ ਅਪਸ੍ਸਤੋ ‘‘ਸਭਾવਬੁਦ੍ਧੋਯੇવ વਤ ਸਮਾਨੋ ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮੀਤਿ વਦਾਮੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬਲવਤਰਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਞਾਣਂ વੇਸਾਰਜ੍ਜਂ ਨਾਮ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਖੇਮਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Sammāsambuddhassa te paṭijānatoti ‘‘ahaṃ sammāsambuddho, sabbe dhammā mayā abhisambuddhā’’ti evaṃ paṭijānato tava. Anabhisambuddhāti ime nāma dhammā tayā anabhisambuddhā. Tatra vatāti tesu ‘‘anabhisambuddhā’’ti evaṃ dassitadhammesu. Sahadhammenāti sahetunā sakāraṇena vacanena. Nimittametanti ettha puggalopi dhammopi nimittanti adhippeto . Taṃ puggalaṃ na passāmi, yo maṃ paṭicodessati. Taṃ dhammaṃ na passāmi, yaṃ dassetvā ‘‘ayaṃ nāma dhammo tayā anabhisambuddho’’ti maṃ paṭicodessatīti ayamettha attho. Khemappattoti khemaṃ patto. Sesapadadvayaṃ imasseva vevacanaṃ. Sabbampetaṃ vesārajjañāṇameva sandhāya vuttaṃ. Dasabalassa hi ‘‘ayaṃ nāma dhammo tayā anabhisambuddho’’ti codakaṃ puggalaṃ vā codanākāraṇaṃ anabhisambuddhadhammaṃ vā apassato ‘‘sabhāvabuddhoyeva vata samāno ahaṃ buddhosmīti vadāmī’’ti paccavekkhantassa balavataraṃ somanassaṃ uppajjati, tena sampayuttaṃ ñāṇaṃ vesārajjaṃ nāma. Taṃ sandhāya ‘‘khemappatto’’tiādimāha. Evaṃ sabbattha attho veditabbo.
ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ। ਤੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ વੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ। ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ વੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਹਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦੁਕ੍ਕਟਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤਿ। ਇਧ ਪਨ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਮੇਥੁਨਂ ਸੇવਤੋ ਹਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਮੇવ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਹੋਤਿ।
Antarāyikā dhammāti ettha pana antarāyaṃ karontīti antarāyikā. Te atthato sañcicca vītikkantā satta āpattikkhandhā. Sañcicca vītikkantaṃ hi antamaso dukkaṭadubbhāsitampi maggaphalānaṃ antarāyaṃ karoti. Idha pana methunadhammo adhippeto. Methunaṃ sevato hi yassa kassaci nissaṃsayameva maggaphalānaṃ antarāyo hoti.
ਯਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਰਾਗਕ੍ਖਯਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ। ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋਤਿ ਅਸੁਭਭਾવਨਾਦਿਧਮ੍ਮੋ ਕਥਿਤੋ। ਤਤ੍ਰ વਤ ਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਧਮ੍ਮੇ ਮਂ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Yassa kho pana te atthāyāti rāgakkhayādīsu yassa atthāya. Dhammo desitoti asubhabhāvanādidhammo kathito. Tatra vata manti tasmiṃ aniyyānikadhamme maṃ. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ.
વਾਦਪਥਾਤਿ વਾਦਾਯੇવ। ਪੁਥੂਤਿ ਬਹੂ। ਸਿਤਾਤਿ ਉਪਨਿਬਦ੍ਧਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾ। ਅਥ વਾ ਪੁਥੁਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਭਾવਂ ਸਿਤਾ ਉਪਗਤਾ, ਪੁਥੂਹਿ વਾ ਸਿਤਾਤਿਪਿ ਪੁਥੁਸ੍ਸਿਤਾ। ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਏਤਰਹਿਪਿ ਯਂ વਾਦਪਥਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ। ਨ ਤੇ ਭવਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ વਾਦਪਥਾ ਨ ਭવਨ੍ਤਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ વਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਏਤਂ ਨਾਮਂ। ਤੇਸੁ ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ ਲੋਕਿਯਂ, ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ। ਕੇવਲੀਤਿ ਸਕਲਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਤਾਦਿਸਨ੍ਤਿ ਤਥਾવਿਧਂ।
Vādapathāti vādāyeva. Puthūti bahū. Sitāti upanibaddhā abhisaṅkhatā. Atha vā puthussitāti puthubhāvaṃ sitā upagatā, puthūhi vā sitātipi puthussitā. Yaṃ nissitāti etarahipi yaṃ vādapathaṃ nissitā. Na te bhavantīti te vādapathā na bhavanti bhijjanti vinassanti. Dhammacakkanti desanāñāṇassapi paṭivedhañāṇassapi etaṃ nāmaṃ. Tesu desanāñāṇaṃ lokiyaṃ, paṭivedhañāṇaṃ lokuttaraṃ. Kevalīti sakalaguṇasamannāgato. Tādisanti tathāvidhaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੮. વੇਸਾਰਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Vesārajjasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੮. વੇਸਾਰਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Vesārajjasuttavaṇṇanā
