| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī |
೧೦. ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತವಿಭಾವನಾ
10. Vevacanahārasampātavibhāvanā
೭೨. ಯೇನ ಯೇನ ಪರಿವತ್ತನಹಾರಸಮ್ಪಾತೇನ ಸುತ್ತಪ್ಪದೇಸತ್ಥಾ ಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬಾ, ಸೋ ಪರಿವತ್ತನೋ ಹಾರಸಮ್ಪಾತೋತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣೋ, ‘‘ಕತಮೋ ವೇವಚನೋ ಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬತ್ತಾ ‘‘ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇವಚನೋ ಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
72. Yena yena parivattanahārasampātena suttappadesatthā parivattetabbā, so parivattano hārasampātoti paripuṇṇo, ‘‘katamo vevacano hārasampāto’’ti pucchitabbattā ‘‘tattha katamo vevacano hārasampāto’’tiādi vuttaṃ.
‘‘ಕತಮೇಸಂ ಸುತ್ತಪ್ಪದೇಸತ್ಥಾನಂ, ಸುತ್ತಪದಾನಂ ವಾ ಕತಮಾನಿ ವೇವಚನಾನೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬತ್ತಾ ‘‘ತಸ್ಮಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಯಾ ‘‘ತಸ್ಮಾ…ಪೇ॰… ಗೋಚರೋ’’ತಿ ಗಾಥಾ ವುತ್ತಾ, ತಾಯ ಗಾಥಾಯ ‘‘ರಕ್ಖಿತಚಿತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದೇನ ವುತ್ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ, ‘‘ರಕ್ಖಿತಚಿತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪದಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಚಿತ್ತಂ…ಪೇ॰… ವಿಜಾನಿತತ್ತ’’ನ್ತಿ ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ವೇವಚನಂ, ‘‘ಮಾನಸಂ ಹದಯ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನಮ್ಪಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೧೭, ೬೩) ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಗೋಚರೋ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಸ್ಸ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಬ್ಯಾಪಾದಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅವಿಹಿಂಸಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ವೇವಚನಂ, ‘‘ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ’’ತಿಆದಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೭) ವಚನಮ್ಪಿ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಪುರೇಕ್ಖಾರೋ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಪದಸ್ಸ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ನಾಮ ಪಞ್ಞಾಸತ್ಥಂ ಪಞ್ಞಾಖಗ್ಗೋ ಪಞ್ಞಾರತನಂ ಪಞ್ಞಾಪತೋದೋ ಪಞ್ಞಾಪಾಸಾದೋ’’ತಿ ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ವೇವಚನಂ, ‘‘ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ ವಿಚಯೋ’’ತಿಆದಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೧೬) ವಚನಮ್ಪಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಪದಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ‘‘ಥಿನಂ ಥಿಯನಾ ಥಿಯಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಕಲ್ಲತಾ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾ ಓನಾಹೋ ಪರಿಯೋನಾಹೋ ಅನ್ತೋಸಙ್ಕೋಚೋ’’ತಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೧೧೬೨-೧೧೬೩) ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ಥಿನಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ‘‘ಕಾಯಸ್ಸ ಅಕಲ್ಲತಾ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾ ಕಾಯಾಲಸಿಯಂ ಸೋಪ್ಪಂ ಸುಪನಾ ಸುಪ್ಪಿತತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೧೧೬೩) ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ಮಿದ್ಧಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ‘‘ಭಿಕ್ಖಕೋ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಪಾರಾ॰ ೪೫; ವಿಭ॰ ೫೧೦) ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ಭಿಕ್ಖುಪದಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ‘‘ದುಗ್ಗತಿ ಅಪಾಯೋ ವಿನಿಪಾತೋ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಂ ಸಂಸಾರೋ’’ತಿಆದಿಕಂ ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ಇದಂ ವಚನಂ ದುಗ್ಗತಿಪದಸ್ಸ ವೇವಚನಂ। ಇತಿ ವೇವಚನಾನಿ ನೀಹರಿತಾನಿ।
‘‘Katamesaṃ suttappadesatthānaṃ, suttapadānaṃ vā katamāni vevacanānī’’ti pucchitabbattā ‘‘tasmā’’tiādi vuttaṃ. Yā ‘‘tasmā…pe… gocaro’’ti gāthā vuttā, tāya gāthāya ‘‘rakkhitacittassā’’ti padena vuttassa cittassa, ‘‘rakkhitacittassā’’ti ettha cittassa padassa vā ‘‘cittaṃ…pe… vijānitatta’’nti yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ vevacanaṃ, ‘‘mānasaṃ hadaya’’ntiādivacanampi (dha. sa. 17, 63) cittassa vevacanaṃ. ‘‘Sammāsaṅkappagocaro’’ti ettha sammāsaṅkappassa ‘‘nekkhammasaṅkappo abyāpādasaṅkappo avihiṃsāsaṅkappo’’ti yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ vevacanaṃ, ‘‘takko vitakko’’tiādi (dha. sa. 7) vacanampi sammāsaṅkappassa vevacanaṃ. ‘‘Sammādiṭṭhipurekkhāro’’ti ettha sammādiṭṭhipadassa ‘‘sammādiṭṭhi nāma paññāsatthaṃ paññākhaggo paññāratanaṃ paññāpatodo paññāpāsādo’’ti yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ vevacanaṃ, ‘‘paññā pajānanā vicayo’’tiādi (dha. sa. 16) vacanampi sammādiṭṭhipadassa vevacanaṃ. ‘‘Thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ cittassa, cittassa akallatā akammaññatā onāho pariyonāho antosaṅkoco’’ti (dha. sa. 1162-1163) yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ thinassa vevacanaṃ. ‘‘Kāyassa akallatā akammaññatā kāyālasiyaṃ soppaṃ supanā suppitatta’’nti (dha. sa. 1163) yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ middhassa vevacanaṃ. ‘‘Bhikkhako bhikkhū’’tiādikaṃ (pārā. 45; vibha. 510) yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ bhikkhupadassa vevacanaṃ. ‘‘Duggati apāyo vinipāto vaṭṭadukkhaṃ saṃsāro’’tiādikaṃ yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ duggatipadassa vevacanaṃ. Iti vevacanāni nīharitāni.
‘‘ಏತ್ತಕೋವ ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ ಪರಿಪುಣ್ಣೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ‘‘ನಿಯುತ್ತೋ ವೇವಚನೋ ಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಯೇನ ಯೇನ ಸಂವಣ್ಣನಾವಿಸೇಸಭೂತೇನ ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತೇನ ವೇವಚನಾನಿ ನೀಹರಿತಾನಿ, ಸೋ ಸೋ ಸಂವಣ್ಣನಾವಿಸೇಸಭೂತೋ ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ ನಿಯುತ್ತೋ ಯಥಾಸಮ್ಭವಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಯುಜ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ ಗಹಿತೋತಿ।
‘‘Ettakova vevacanahārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto vevacano hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena vevacanahārasampātena vevacanāni nīharitāni, so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto vevacanahārasampāto niyutto yathāsambhavaṃ nīharitvā yujjitabboti attho gahitoti.
ಇತಿ ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತೇ ಸತ್ತಿಬಲಾನುರೂಪಾ ರಚಿತಾ
Iti vevacanahārasampāte sattibalānurūpā racitā
ವಿಭಾವನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vibhāvanā niṭṭhitā.
ಪಣ್ಡಿತೇಹಿ ಪನ…ಪೇ॰… ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ।
Paṇḍitehi pana…pe… gahetabboti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi / ೧೦. ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ • 10. Vevacanahārasampāto
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧೦. ವೇವಚನಹಾರಸಮ್ಪಾತವಣ್ಣನಾ • 10. Vevacanahārasampātavaṇṇanā
