Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / నేత్తిప్పకరణ-అట్ఠకథా • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā

    ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా

    10. Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā

    ౩౭. తత్థ కతమో వేవచనో హారోతి వేవచనహారవిభఙ్గో. తత్థ యథా వేవచననిద్దేసో హోతి, తం దస్సేతుం ‘‘ఏకం భగవా ధమ్మం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి వేవచనేహి నిద్దిసతీ’’తి వుత్తం. వేవచనేహీతి పరియాయసద్దేహీతి అత్థో. పదత్థో పుబ్బే వుత్తో ఏవ. కస్మా పన భగవా ఏకం ధమ్మం అనేకపరియాయేహి నిద్దిసతీతి? వుచ్చతే – దేసనాకాలే ఆయతిఞ్చ కస్సచి కథఞ్చి తదత్థపటిబోధో సియాతి పరియాయవచనం, తస్మిం ఖణే విక్ఖిత్తచిత్తానం అఞ్ఞవిహితానం అఞ్ఞేన పరియాయేన తదత్థావబోధనత్థం పరియాయవచనం. తేనేవ పదేన పున వచనే తదఞ్ఞేసం తత్థ అధిగతతా సియాతి మన్దబుద్ధీనం పునప్పునం తదత్థసల్లక్ఖణే అసమ్మోసనత్థం పరియాయవచనం. అనేకేపి అత్థా సమానబ్యఞ్జనా హోన్తీతి యా అత్థన్తరపరికప్పనా సియా, తస్సా పరివజ్జనత్థమ్పి పరియాయవచనం అనఞ్ఞస్స వచనే అనేకాహి తాహి తాహి సఞ్ఞాహి తేసం తేసం అత్థానం ఞాపనత్థమ్పి పరియాయవచనం సేయ్యథాపి నిఘణ్టుసత్థే. ధమ్మకథికానం తన్తిఅత్థుపనిబన్ధనపరావబోధనానం సుఖసిద్ధియాపి పరియాయవచనం. అత్తనో ధమ్మనిరుత్తిపటిసమ్భిదాప్పత్తియా విభావనత్థం, వేనేయ్యానం తత్థ బీజావాపనత్థం వా పరియాయవచనం భగవా నిద్దిసతి.

    37.Tatthakatamo vevacano hāroti vevacanahāravibhaṅgo. Tattha yathā vevacananiddeso hoti, taṃ dassetuṃ ‘‘ekaṃ bhagavā dhammaṃ aññamaññehi vevacanehi niddisatī’’ti vuttaṃ. Vevacanehīti pariyāyasaddehīti attho. Padattho pubbe vutto eva. Kasmā pana bhagavā ekaṃ dhammaṃ anekapariyāyehi niddisatīti? Vuccate – desanākāle āyatiñca kassaci kathañci tadatthapaṭibodho siyāti pariyāyavacanaṃ, tasmiṃ khaṇe vikkhittacittānaṃ aññavihitānaṃ aññena pariyāyena tadatthāvabodhanatthaṃ pariyāyavacanaṃ. Teneva padena puna vacane tadaññesaṃ tattha adhigatatā siyāti mandabuddhīnaṃ punappunaṃ tadatthasallakkhaṇe asammosanatthaṃ pariyāyavacanaṃ. Anekepi atthā samānabyañjanā hontīti yā atthantaraparikappanā siyā, tassā parivajjanatthampi pariyāyavacanaṃ anaññassa vacane anekāhi tāhi tāhi saññāhi tesaṃ tesaṃ atthānaṃ ñāpanatthampi pariyāyavacanaṃ seyyathāpi nighaṇṭusatthe. Dhammakathikānaṃ tantiatthupanibandhanaparāvabodhanānaṃ sukhasiddhiyāpi pariyāyavacanaṃ. Attano dhammaniruttipaṭisambhidāppattiyā vibhāvanatthaṃ, veneyyānaṃ tattha bījāvāpanatthaṃ vā pariyāyavacanaṃ bhagavā niddisati.

    కిం బహునా యస్సా ధమ్మధాతుయా సుప్పటివిద్ధత్తా సమ్మాసమ్బుద్ధా యథా సబ్బస్మిం అత్థే అప్పటిహతఞాణాచారా, తథా సబ్బస్మిం సద్దవోహారేతి ఏకమ్పి అత్థం అనేకేహి పరియాయేహి బోధేతి, న తత్థ దన్ధాయితత్తం విత్థాయితత్తం అత్థస్స. నాపి ధమ్మదేసనాహాని, ఆవేణికోవాయం బుద్ధధమ్మోతి పరియాయదేసనం దస్సేన్తో ‘‘ఆసా’’తిఆదిమాహ. తత్థ అత్థం దస్సేన్తో ‘‘ఆసా నామ వుచ్చతి యా భవిస్సస్స అత్థస్సా’’తిఆదిమాహ. తత్థ భవిస్సస్స అత్థస్సాతి అనాగతస్స ఇచ్ఛితబ్బస్స అత్థస్స. ‘‘అవస్సం ఆగమిస్సతీ’’తిఆదినా తస్సా పవత్తియాకారం దస్సేతి. అనాగతత్థవిసయా తణ్హా ఆసా. అనాగతపచ్చుప్పన్నత్థవిసయా తణ్హా పిహాతి అయమేతాసం విసేసో.

    Kiṃ bahunā yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā sammāsambuddhā yathā sabbasmiṃ atthe appaṭihatañāṇācārā, tathā sabbasmiṃ saddavohāreti ekampi atthaṃ anekehi pariyāyehi bodheti, na tattha dandhāyitattaṃ vitthāyitattaṃ atthassa. Nāpi dhammadesanāhāni, āveṇikovāyaṃ buddhadhammoti pariyāyadesanaṃ dassento ‘‘āsā’’tiādimāha. Tattha atthaṃ dassento ‘‘āsā nāma vuccati yā bhavissassa atthassā’’tiādimāha. Tattha bhavissassa atthassāti anāgatassa icchitabbassa atthassa. ‘‘Avassaṃ āgamissatī’’tiādinā tassā pavattiyākāraṃ dasseti. Anāgatatthavisayā taṇhā āsā. Anāgatapaccuppannatthavisayā taṇhā pihāti ayametāsaṃ viseso.

    అత్థనిప్ఫత్తిపటిపాలనాతి యాయ ఇచ్ఛితస్స అత్థస్స నిప్ఫత్తిం పటిపాలేతి ఆగమేతి, యాయ వా నిప్ఫన్నం అత్థం పటిపాలేతి రక్ఖతి. అయం అభినన్దనా నామ, యథాలద్ధస్స అత్థస్స కేలాయనా నామాతి అత్థో. తం అత్థనిప్ఫత్తిం సత్తసఙ్ఖారవసేన విభజిత్వా దస్సేన్తో ‘‘పియం వా ఞాతి’’న్తిఆదిమాహ . తత్థ ధమ్మన్తి రూపాదిఆరమ్మణధమ్మం, అతిఇట్ఠారమ్మణం అభినన్దతి, అనిట్ఠారమ్మణేహిపి తం దస్సేతుం ‘‘అప్పటిక్కూలతో వా అభినన్దతీ’’తి వుత్తం. పటిక్కూలేపి హి విపల్లాసవసేన సత్తం, సఙ్ఖారం వా అప్పటిక్కూలతో అభినన్దతి.

    Atthanipphattipaṭipālanāti yāya icchitassa atthassa nipphattiṃ paṭipāleti āgameti, yāya vā nipphannaṃ atthaṃ paṭipāleti rakkhati. Ayaṃ abhinandanā nāma, yathāladdhassa atthassa kelāyanā nāmāti attho. Taṃ atthanipphattiṃ sattasaṅkhāravasena vibhajitvā dassento ‘‘piyaṃ vā ñāti’’ntiādimāha . Tattha dhammanti rūpādiārammaṇadhammaṃ, atiiṭṭhārammaṇaṃ abhinandati, aniṭṭhārammaṇehipi taṃ dassetuṃ ‘‘appaṭikkūlato vā abhinandatī’’ti vuttaṃ. Paṭikkūlepi hi vipallāsavasena sattaṃ, saṅkhāraṃ vā appaṭikkūlato abhinandati.

    యాసు అనేకధాతూసు పవత్తియా తణ్హా ‘‘అనేకధాతూసు సరా’’తి వుత్తా, తా ధాతుయో విభాగేన దస్సేతుం ‘‘చక్ఖుధాతూ’’తిఆది వుత్తం. కిఞ్చాపి ధాతువిభఙ్గాదీసు (విభ॰ ౧౭౨ ఆదయో) కామధాతుఆదయో అఞ్ఞాపి అనేకధాతుయో ఆగతా, తాసమ్పి ఏత్థేవ సమవరోధోతి దస్సనత్థం అట్ఠారసేవేత్థ దస్సితా. కేచి రూపాధిముత్తాతిఆది తాసు ధాతూసు తణ్హాయ పవత్తిదస్సనం. తత్థ యస్మా పఞ్చ అజ్ఝత్తికా ధాతుయో సత్త చ విఞ్ఞాణధాతుయో ధమ్మధాతు చ ధమ్మారమ్మణేనేవ సఙ్గహితా, తస్మా అట్ఠారస ధాతుయో ఉద్దిసిత్వా ఛళేవ తణ్హాయ పవత్తిట్ఠానాని విభత్తానీతి దట్ఠబ్బం. తణ్హాపక్ఖా నేక్ఖమ్మస్సితాపి దోమనస్సుపవిచారా తస్స అనుత్తరేసు విమోక్ఖేసు పిహం ఉపట్ఠాపయతో ఉప్పజ్జతి ‘‘పిహపచ్చయా దోమనస్స’’న్తి వచనతో, కో పన వాదో గేహస్సితేసు దోమనస్సుపవిచారేసూతి ఇమాని చతువీసతి పదాని ‘‘తణ్హాపక్ఖో’’తి వుత్తం. గేహస్సితా పన ఉపేక్ఖా అఞ్ఞాణుపేక్ఖతాయ యథాభినివేసస్స పచ్చయో హోతీతి ‘‘యా ఛ ఉపేక్ఖా గేహస్సితా, అయం దిట్ఠిపక్ఖో’’తి వుత్తం.

    Yāsu anekadhātūsu pavattiyā taṇhā ‘‘anekadhātūsu sarā’’ti vuttā, tā dhātuyo vibhāgena dassetuṃ ‘‘cakkhudhātū’’tiādi vuttaṃ. Kiñcāpi dhātuvibhaṅgādīsu (vibha. 172 ādayo) kāmadhātuādayo aññāpi anekadhātuyo āgatā, tāsampi ettheva samavarodhoti dassanatthaṃ aṭṭhārasevettha dassitā. Keci rūpādhimuttātiādi tāsu dhātūsu taṇhāya pavattidassanaṃ. Tattha yasmā pañca ajjhattikā dhātuyo satta ca viññāṇadhātuyo dhammadhātu ca dhammārammaṇeneva saṅgahitā, tasmā aṭṭhārasa dhātuyo uddisitvā chaḷeva taṇhāya pavattiṭṭhānāni vibhattānīti daṭṭhabbaṃ. Taṇhāpakkhā nekkhammassitāpi domanassupavicārā tassa anuttaresu vimokkhesu pihaṃ upaṭṭhāpayato uppajjati ‘‘pihapaccayā domanassa’’nti vacanato, ko pana vādo gehassitesu domanassupavicāresūti imāni catuvīsati padāni ‘‘taṇhāpakkho’’ti vuttaṃ. Gehassitā pana upekkhā aññāṇupekkhatāya yathābhinivesassa paccayo hotīti ‘‘yā cha upekkhā gehassitā, ayaṃ diṭṭhipakkho’’ti vuttaṃ.

    ౩౮. ఇదాని తేసం ఉపవిచారానం తణ్హాపరియాయం దస్సేన్తో ‘‘సాయేవ పత్థనాకారేన ధమ్మనన్దీ’’తిఆదిమాహ. పున చిత్తం పఞ్ఞా భగవా ధమ్మో సఙ్ఘో సీలం చాగోతి ఇమేసం పరియాయవచననిద్ధారణేన వేవచనహారం విభజిత్వా దస్సేతుం ‘‘చిత్తం మనో విఞ్ఞాణ’’న్తిఆది ఆరద్ధం. తత్థ ‘‘అఞ్ఞమ్పి ఏవం జాతియ’’న్తి ఇమినా పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహోతి (మహాని॰ ౧౪౯) ఏవమాదీనమ్పి పఞ్ఞాయ పరియాయసద్దానం సఙ్గహో దట్ఠబ్బో.

    38. Idāni tesaṃ upavicārānaṃ taṇhāpariyāyaṃ dassento ‘‘sāyeva patthanākārena dhammanandī’’tiādimāha. Puna cittaṃ paññā bhagavā dhammo saṅgho sīlaṃ cāgoti imesaṃ pariyāyavacananiddhāraṇena vevacanahāraṃ vibhajitvā dassetuṃ ‘‘cittaṃ mano viññāṇa’’ntiādi āraddhaṃ. Tattha ‘‘aññampi evaṃ jātiya’’nti iminā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amohoti (mahāni. 149) evamādīnampi paññāya pariyāyasaddānaṃ saṅgaho daṭṭhabbo.

    పఞ్చిన్ద్రియాని లోకుత్తరానీతి ఖయే ఞాణన్తిఆదీని పఞ్చిన్ద్రియాని లోకుత్తరాని, లోకుత్తరపఞ్ఞాయ వేవచనానీతి అత్థో. సబ్బా పఞ్ఞాతి ఇతరేహి వేవచనేహి వుత్తా సబ్బా పఞ్ఞా లోకియలోకుత్తరమిస్సికాతి అత్థో. ‘‘అపి చా’’తిఆదినా ఇమినాపి పరియాయేన వేవచనం వత్తబ్బన్తి దస్సేతి. ఆధిపతేయ్యట్ఠేనాతి అధిమోక్ఖలక్ఖణే ఆధిపతేయ్యట్ఠేన. యథా చ బుద్ధానుస్సతియం వుత్తన్తి యథా బుద్ధానుస్సతినిద్దేసే (విసుద్ధి॰ ౧.౧౨౩) ‘‘ఇతిపి సో భగవా’’తిఆదినా పాళియా సో భగవా ఇతిపి అరహం…పే॰… ఇతిపి భగవాతి అనేకేహి వేవచనేహి భగవా అనుస్సరితబ్బోతి వుత్తం. ఇమినావ నయేన బలనిప్ఫత్తిగతో వేసారజ్జప్పత్తో యావ ధమ్మోభాసపజ్జోతకరోతి, ఏతేహి పరియాయేహి బుద్ధస్స భగవతో వేవచనం బుద్ధానుస్సతియం వత్తబ్బన్తి పదం ఆహరిత్వా సమ్బన్ధో వేదితబ్బో. ఏతానిపి కతిపయాని ఏవ భగవతో వేవచనాని. అసఙ్ఖ్యేయ్యా హి బుద్ధగుణా గుణనేమిత్తకాని చ భగవతో నామాని. వుత్తఞ్హేతం ధమ్మసేనాపతినా –

    Pañcindriyānilokuttarānīti khaye ñāṇantiādīni pañcindriyāni lokuttarāni, lokuttarapaññāya vevacanānīti attho. Sabbā paññāti itarehi vevacanehi vuttā sabbā paññā lokiyalokuttaramissikāti attho. ‘‘Api cā’’tiādinā imināpi pariyāyena vevacanaṃ vattabbanti dasseti. Ādhipateyyaṭṭhenāti adhimokkhalakkhaṇe ādhipateyyaṭṭhena. Yathā ca buddhānussatiyaṃvuttanti yathā buddhānussatiniddese (visuddhi. 1.123) ‘‘itipi so bhagavā’’tiādinā pāḷiyā so bhagavā itipi arahaṃ…pe… itipi bhagavāti anekehi vevacanehi bhagavā anussaritabboti vuttaṃ. Imināva nayena balanipphattigato vesārajjappatto yāva dhammobhāsapajjotakaroti, etehi pariyāyehi buddhassa bhagavato vevacanaṃ buddhānussatiyaṃ vattabbanti padaṃ āharitvā sambandho veditabbo. Etānipi katipayāni eva bhagavato vevacanāni. Asaṅkhyeyyā hi buddhaguṇā guṇanemittakāni ca bhagavato nāmāni. Vuttañhetaṃ dhammasenāpatinā –

    ‘‘అసఙ్ఖ్యేయ్యాని నామాని, సగుణేన మహేసినో;

    ‘‘Asaṅkhyeyyāni nāmāni, saguṇena mahesino;

    గుణేన నామముద్ధేయ్యం, అపి నామ సహస్సతో’’తి. (ఉదా॰ అట్ఠ॰ ౫౩);

    Guṇena nāmamuddheyyaṃ, api nāma sahassato’’ti. (udā. aṭṭha. 53);

    ధమ్మానుస్సతియం ‘‘అసఙ్ఖత’’న్తిఆదీసు న కేనచి పచ్చయేన సఙ్ఖతన్తి అసఙ్ఖతం. నత్థి ఏతస్స అన్తో వినాసోతి అనన్తం. ఆసవానం అనారమ్మణతో అనాసవం. అవిపరీతసభావత్తా సచ్చం. సంసారస్స పరతీరభావతో పారం. నిపుణఞాణవిసయత్తా సుఖుమసభావత్తా చ నిపుణ. అనుపచితఞాణసమ్భారేహి దట్ఠుం న సక్కాతి సుదుద్దసం. ఉప్పాదజరాహి అనబ్భాహతత్తా అజజ్జరం. థిరభావేన ధువం. జరామరణేహి అపలుజ్జనతో అపలోకితం. మంసచక్ఖునా దిబ్బచక్ఖునా చ అపస్సితబ్బత్తా అనిదస్సనం. రాగాదిపపఞ్చాభావేన నిప్పపఞ్చం. కిలేసాభిసఙ్ఖారానం వూపసమహేతుతాయ సన్తం.

    Dhammānussatiyaṃ ‘‘asaṅkhata’’ntiādīsu na kenaci paccayena saṅkhatanti asaṅkhataṃ. Natthi etassa anto vināsoti anantaṃ. Āsavānaṃ anārammaṇato anāsavaṃ. Aviparītasabhāvattā saccaṃ. Saṃsārassa paratīrabhāvato pāraṃ. Nipuṇañāṇavisayattā sukhumasabhāvattā ca nipuṇa. Anupacitañāṇasambhārehi daṭṭhuṃ na sakkāti sududdasaṃ. Uppādajarāhi anabbhāhatattā ajajjaraṃ. Thirabhāvena dhuvaṃ. Jarāmaraṇehi apalujjanato apalokitaṃ. Maṃsacakkhunā dibbacakkhunā ca apassitabbattā anidassanaṃ. Rāgādipapañcābhāvena nippapañcaṃ. Kilesābhisaṅkhārānaṃ vūpasamahetutāya santaṃ.

    అమతహేతుతాయ భఙ్గాభావతో చ అమతం. ఉత్తమట్ఠేన అతప్పకట్ఠేన చ పణీతం. అసివానం కమ్మకిలేసవిపాకవట్టానం అభావేన సివం. చతూహి యోగేహి అనుపద్దవభావేన ఖేమం. తణ్హా ఖీయతి ఏత్థాతి తణ్హక్ఖయో. కతపుఞ్ఞేహిపి కదాచిదేవ పస్సితబ్బత్తా అచ్ఛరియం. అభూతపుబ్బత్తా అబ్భుతం . అనన్తరాయత్తా అనీతికం. అనన్తరాయభావహేతుతో అనీతికధమ్మం (సం॰ ని॰ అట్ఠ॰ ౩.౫.౩౭౭-౪౦౯).

    Amatahetutāya bhaṅgābhāvato ca amataṃ. Uttamaṭṭhena atappakaṭṭhena ca paṇītaṃ. Asivānaṃ kammakilesavipākavaṭṭānaṃ abhāvena sivaṃ. Catūhi yogehi anupaddavabhāvena khemaṃ. Taṇhā khīyati etthāti taṇhakkhayo. Katapuññehipi kadācideva passitabbattā acchariyaṃ. Abhūtapubbattā abbhutaṃ. Anantarāyattā anītikaṃ. Anantarāyabhāvahetuto anītikadhammaṃ (saṃ. ni. aṭṭha. 3.5.377-409).

    అనిబ్బత్తిసభావత్తా అజాతం. తతో ఏవ అభూతం. ఉభయేనాపి ఉప్పాదరహితన్తి వుత్తం హోతి. కేనచి అనుపద్దుతత్తా అనుపద్దవం. న కేనచి పచ్చయేన కతన్తి అకతం. నత్థి ఏత్థ సోకోతి అసోకం. సోకహేతువిగమేన విసోకం. కేనచి అనుపసజ్జితబ్బత్తా అనుపసగ్గం. అనుపసగ్గభావహేతుతో అనుపసగ్గధమ్మం.

    Anibbattisabhāvattā ajātaṃ. Tato eva abhūtaṃ. Ubhayenāpi uppādarahitanti vuttaṃ hoti. Kenaci anupaddutattā anupaddavaṃ. Na kenaci paccayena katanti akataṃ. Natthi ettha sokoti asokaṃ. Sokahetuvigamena visokaṃ. Kenaci anupasajjitabbattā anupasaggaṃ. Anupasaggabhāvahetuto anupasaggadhammaṃ.

    గమ్భీరఞాణగోచరతో గమ్భీరం. సమ్మాపటిపత్తిం వినా పస్సితుం పత్తుం అసక్కుణేయ్యత్తా దుప్పస్సం. సబ్బలోకం ఉత్తరిత్వా ఠితన్తి ఉత్తరం. నత్థి ఏతస్స ఉత్తరన్తి అనుత్తరం. సమస్స సదిసస్స అభావేన అసమం. పటిభాగాభావేన అప్పటిసమం. ఉత్తమట్ఠేన జేట్ఠం, పాసంసతమత్తా వా జేట్ఠం. సంసారదుక్ఖట్టితేహి లేతబ్బతో లేణం. తతో రక్ఖణతో తాణం. రణాభావేన అరణం. అఙ్గణాభావేన అనఙ్గణం. నిద్దోసతాయ అకాచం. రాగాదిమలాపగమేన విమలం. చతూహి ఓఘేహి అనజ్ఝోత్థరణీయతో దీపో. సంసారవూపసమసుఖతాయ సుఖం. పమాణకరధమ్మాభావతో అప్పమాణం, గణేతుం ఏతస్స న సక్కాతి చ అప్పమాణం. సంసారసముద్దే అనోసీదనట్ఠానతాయ పతిట్ఠా. రాగాదికిఞ్చనాభావేన పరిగ్గహాభావేన చ అకిఞ్చనన్తి ఏవమత్థో దట్ఠబ్బో.

    Gambhīrañāṇagocarato gambhīraṃ. Sammāpaṭipattiṃ vinā passituṃ pattuṃ asakkuṇeyyattā duppassaṃ. Sabbalokaṃ uttaritvā ṭhitanti uttaraṃ. Natthi etassa uttaranti anuttaraṃ. Samassa sadisassa abhāvena asamaṃ. Paṭibhāgābhāvena appaṭisamaṃ. Uttamaṭṭhena jeṭṭhaṃ, pāsaṃsatamattā vā jeṭṭhaṃ. Saṃsāradukkhaṭṭitehi letabbato leṇaṃ. Tato rakkhaṇato tāṇaṃ. Raṇābhāvena araṇaṃ. Aṅgaṇābhāvena anaṅgaṇaṃ. Niddosatāya akācaṃ. Rāgādimalāpagamena vimalaṃ. Catūhi oghehi anajjhottharaṇīyato dīpo. Saṃsāravūpasamasukhatāya sukhaṃ. Pamāṇakaradhammābhāvato appamāṇaṃ, gaṇetuṃ etassa na sakkāti ca appamāṇaṃ. Saṃsārasamudde anosīdanaṭṭhānatāya patiṭṭhā. Rāgādikiñcanābhāvena pariggahābhāvena ca akiñcananti evamattho daṭṭhabbo.

    సఙ్ఘానుస్సతియం సత్తానం సారోతి సీలసారాదిసారగుణయోగతో సత్తేసు సారభూతో. సత్తానం మణ్డోతి గోరసేసు సప్పిమణ్డో వియ సత్తేసు మణ్డభూతో. సారగుణవసేనేవ సత్తేసు ఉద్ధరితబ్బతో సత్తానం ఉద్ధారో. నిచ్చలగుణతాయ సత్తానం ఏసికా. గుణసోభాసురభిభావేన సత్తానం పసూనం సురభి కుసుమన్తి అత్థో.

    Saṅghānussatiyaṃ sattānaṃ sāroti sīlasārādisāraguṇayogato sattesu sārabhūto. Sattānaṃ maṇḍoti gorasesu sappimaṇḍo viya sattesu maṇḍabhūto. Sāraguṇavaseneva sattesu uddharitabbato sattānaṃ uddhāro. Niccalaguṇatāya sattānaṃ esikā. Guṇasobhāsurabhibhāvena sattānaṃ pasūnaṃ surabhi kusumanti attho.

    గుణేసు ఉత్తమఙ్గం పఞ్ఞా తస్సా ఉపసోభాహేతుతాయ సీలం ఉత్తమఙ్గోపసోభనం వుత్తం. సీలేసు పరిపూరకారినో అనిజ్ఝన్తా నామ గుణా నత్థీతి ‘‘నిధానఞ్చ సీలం సబ్బదోభగ్గసమతిక్కమనట్ఠేనా’’తి వుత్తం. అయఞ్చ అత్థో ఆకఙ్ఖేయ్యసుత్తేన (మ॰ ని॰ ౧.౬౪ ఆదయో) దీపేతబ్బో. అపరమ్పి వుత్తం – ‘‘ఇజ్ఝతి, భిక్ఖవే, సీలవతో చేతోపణిధి విసుద్ధత్తా’’తి (దీ॰ ని॰ ౩.౩౩౭; సం॰ ని॰ ౪.౩౫౨; అ॰ ని॰ ౮.౩౫). సిప్పన్తి ధనుసిప్పం. ధఞ్ఞన్తి ధనాయితబ్బం. ధమ్మవోలోకనతాయాతి సమథవిపస్సనాదిధమ్మస్స వోలోకనభావేన . వోలోకనట్ఠేనాతి సత్తభూమకాదిపాసాదే వియ సీలే ఠత్వా అభిఞ్ఞాచక్ఖునా లోకస్స వోలోకేతుం సక్కాతి వుత్తం. సబ్బభూమానుపరివత్తి చ సీలం చతుభూమకకుసలస్సాపి తదనువత్తనతో. సేసం ఉత్తానమేవాతి.

    Guṇesu uttamaṅgaṃ paññā tassā upasobhāhetutāya sīlaṃ uttamaṅgopasobhanaṃ vuttaṃ. Sīlesu paripūrakārino anijjhantā nāma guṇā natthīti ‘‘nidhānañca sīlaṃ sabbadobhaggasamatikkamanaṭṭhenā’’ti vuttaṃ. Ayañca attho ākaṅkheyyasuttena (ma. ni. 1.64 ādayo) dīpetabbo. Aparampi vuttaṃ – ‘‘ijjhati, bhikkhave, sīlavato cetopaṇidhi visuddhattā’’ti (dī. ni. 3.337; saṃ. ni. 4.352; a. ni. 8.35). Sippanti dhanusippaṃ. Dhaññanti dhanāyitabbaṃ. Dhammavolokanatāyāti samathavipassanādidhammassa volokanabhāvena . Volokanaṭṭhenāti sattabhūmakādipāsāde viya sīle ṭhatvā abhiññācakkhunā lokassa voloketuṃ sakkāti vuttaṃ. Sabbabhūmānuparivatti ca sīlaṃ catubhūmakakusalassāpi tadanuvattanato. Sesaṃ uttānamevāti.

    వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / నేత్తిప్పకరణపాళి • Nettippakaraṇapāḷi / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గో • 10. Vevacanahāravibhaṅgo

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తిప్పకరణ-టీకా • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తివిభావినీ • Nettivibhāvinī / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవిభావనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact