Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / నేత్తిప్పకరణ-టీకా • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా
10. Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā
౩౭. అఞ్ఞమఞ్ఞేహీతి అఞ్ఞేహి అఞ్ఞేహి. ఆయతిన్తి పచ్చవేక్ఖణకాలే. కథఞ్చీతి యేన కేనచి పకారేన, పఠమం వుత్తేన పరియాయేన అప్పటివిజ్ఝన్తో అపరేన పరియాయేన పటివిజ్ఝేయ్యాతి అధిప్పాయో. పరియాయవచనం నిద్దిసతీతి సమ్బన్ధో. ఏవం సబ్బత్థ. తస్మిం ఖణేతి పరియాయవచనస్స వుత్తక్ఖణే. విక్ఖిత్తచిత్తానన్తి ఆరమ్మణన్తరేహి వివిధఖిత్తచిత్తానం . అఞ్ఞవిహితానన్తి అఞ్ఞం చిన్తేన్తానం. కస్మా పన అఞ్ఞేన పరియాయేన తదత్థావబోధనం, నను తేన వుత్తే దళ్హీకరణం హోతీతి చోదనం సన్ధాయాహ ‘‘తేనేవా’’తిఆది. తత్థ తదఞ్ఞేసన్తి తేహి విక్ఖిత్తచిత్తాదీహి అఞ్ఞేసం, యేహి పఠమం వచనం సమ్మదేవ గహితం. తత్థాతి వుత్తవచనేనేవ పునప్పునం వచనే. అధిగతఅన్వత్థతాయ పునరుత్తి పరివజ్జనత్థం విసేసనభావేన తాహి తాహి సఞ్ఞాహిపి అయమ్పి సద్దో ఇమస్సత్థస్స వాచకో, అయమ్పి సద్దో ఇమస్సత్థస్స వాచకోతి పఞ్ఞాపనేహి. దేసేతబ్బస్స తస్స తస్స అత్థస్స అత్తనో చిత్తే ఉపనిబన్ధనం ఠపనం. తత్థాతి ధమ్మనిరుత్తిపటిసమ్భిదాయం. బీజావాపనం హేతుసమ్పాదనం.
37.Aññamaññehīti aññehi aññehi. Āyatinti paccavekkhaṇakāle. Kathañcīti yena kenaci pakārena, paṭhamaṃ vuttena pariyāyena appaṭivijjhanto aparena pariyāyena paṭivijjheyyāti adhippāyo. Pariyāyavacanaṃ niddisatīti sambandho. Evaṃ sabbattha. Tasmiṃ khaṇeti pariyāyavacanassa vuttakkhaṇe. Vikkhittacittānanti ārammaṇantarehi vividhakhittacittānaṃ . Aññavihitānanti aññaṃ cintentānaṃ. Kasmā pana aññena pariyāyena tadatthāvabodhanaṃ, nanu tena vutte daḷhīkaraṇaṃ hotīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘tenevā’’tiādi. Tattha tadaññesanti tehi vikkhittacittādīhi aññesaṃ, yehi paṭhamaṃ vacanaṃ sammadeva gahitaṃ. Tatthāti vuttavacaneneva punappunaṃ vacane. Adhigataanvatthatāya punarutti parivajjanatthaṃ visesanabhāvena tāhi tāhi saññāhipi ayampi saddo imassatthassa vācako, ayampi saddo imassatthassa vācakoti paññāpanehi. Desetabbassa tassa tassa atthassa attano citte upanibandhanaṃ ṭhapanaṃ. Tatthāti dhammaniruttipaṭisambhidāyaṃ. Bījāvāpanaṃ hetusampādanaṃ.
ఏవం భగవతో పరియాయదేసనాయం అనేకాని పయోజనాని వత్వా ఇదాని అత్తనో సమ్మాసమ్బుద్ధతాయ ఏవం తథాగతా బుద్ధలీలాయ అనేకేహి పరియాయేహి ధమ్మం దేసేన్తీతి దస్సేన్తో ‘‘కిం బహునా’’తిఆదిమాహ.
Evaṃ bhagavato pariyāyadesanāyaṃ anekāni payojanāni vatvā idāni attano sammāsambuddhatāya evaṃ tathāgatā buddhalīlāya anekehi pariyāyehi dhammaṃ desentīti dassento ‘‘kiṃ bahunā’’tiādimāha.
పాళియం ‘‘పిహా నామ యా వత్తమానస్స అత్థస్స పత్థనా’’తి పచ్చుప్పన్నవిసయతం దస్సేత్వా పున అనాగతవిసయతం దస్సేతుం ‘‘సేయ్యతరం వా’’తిఆది వుత్తన్తి ‘‘అనాగతపచ్చుప్పన్నత్థవిసయా తణ్హా పిహా’’తి ఆహ.
Pāḷiyaṃ ‘‘pihā nāma yā vattamānassa atthassa patthanā’’ti paccuppannavisayataṃ dassetvā puna anāgatavisayataṃ dassetuṃ ‘‘seyyataraṃ vā’’tiādi vuttanti ‘‘anāgatapaccuppannatthavisayā taṇhā pihā’’ti āha.
అత్థనిప్ఫత్తిపటిపాలనాతి ఇమస్మిం వా పదే పిహాయ ఏవత్థవసేన అనాగతపచ్చుప్పన్నత్థవిసయభావదీపనతో.
Atthanipphattipaṭipālanāti imasmiṃ vā pade pihāya evatthavasena anāgatapaccuppannatthavisayabhāvadīpanato.
ధమ్మారమ్మణేనేవ సఙ్గహితా ‘‘ధమ్మారమ్మణ’’న్త్వేవ గహణం గతా. చతువీసతి పదానీతి ఏత్థ గేహసితదోమనస్సూపవిచారాదీనం చతున్నం ఛక్కానం వసేన చతువీస కోట్ఠాసా.
Dhammārammaṇeneva saṅgahitā ‘‘dhammārammaṇa’’ntveva gahaṇaṃ gatā. Catuvīsati padānīti ettha gehasitadomanassūpavicārādīnaṃ catunnaṃ chakkānaṃ vasena catuvīsa koṭṭhāsā.
౩౮. సాయేవ పత్థనాకారేన ధమ్మనన్దీతిఆదిమాహాతి ఏత్థ అయమత్థో – సా ఏవ పత్థనాకారేన పవత్తియా ఆసాదిపరియాయేన వుత్తా తణ్హా రూపాదిధమ్మేసు నన్దనట్ఠేన ధమ్మనన్దీ. తేసం ఏవ పియాయనట్ఠేన ధమ్మపేమం. గిలిత్వా పరినిట్ఠపేత్వా ఠానతో ధమ్మజ్ఝోసానన్తి.
38.Sāyeva patthanākārena dhammanandītiādimāhāti ettha ayamattho – sā eva patthanākārena pavattiyā āsādipariyāyena vuttā taṇhā rūpādidhammesu nandanaṭṭhena dhammanandī. Tesaṃ eva piyāyanaṭṭhena dhammapemaṃ. Gilitvā pariniṭṭhapetvā ṭhānato dhammajjhosānanti.
ఇమినాపీతి న కేవలం ‘‘పఞ్ఞా పజాననా’’తిఆదిఆవేణికపరియాయేనేవ వేవచనం వత్తబ్బం, అథ ఖో ఇమినా ఆధిపతేయ్యాదిసాధారణపరియాయేనపి వేవచనం వత్తబ్బన్తి అత్థో. ఇమినావ నయేనాతి ఏతేన పరియాయవచనేన . న హి దేసనత్థసాధనం ‘‘ఇతిపి సో భగవా’’తిఆదిపాళినయదస్సనన్తి దస్సేతి. బలనిప్ఫత్తిగతోతిఆదీసు దససు తథాగతబలేసు నిప్ఫత్తిం పారిపూరిం గతో. సమ్బోధిపహానన్తరాయదేసనా విసేసచోదనాసు విసారదభావసఙ్ఖాతాని చత్తారి ఞాణాని పత్తో అధిగతోతి వేసారజ్జప్పత్తో.
Imināpīti na kevalaṃ ‘‘paññā pajānanā’’tiādiāveṇikapariyāyeneva vevacanaṃ vattabbaṃ, atha kho iminā ādhipateyyādisādhāraṇapariyāyenapi vevacanaṃ vattabbanti attho. Imināva nayenāti etena pariyāyavacanena . Na hi desanatthasādhanaṃ ‘‘itipi so bhagavā’’tiādipāḷinayadassananti dasseti. Balanipphattigatotiādīsu dasasu tathāgatabalesu nipphattiṃ pāripūriṃ gato. Sambodhipahānantarāyadesanā visesacodanāsu visāradabhāvasaṅkhātāni cattāri ñāṇāni patto adhigatoti vesārajjappatto.
లోభజ్ఝాసయాదిఅజ్ఝాసయం విసేసేన అతివత్తోతి అజ్ఝాసయవీతివత్తో. అతీతహేతుసఙ్ఖేపాదిసఙ్ఖేపవిరహితతాయ అసఙ్ఖేపసఙ్ఖాతం నిబ్బానం, అకుప్పధమ్మతాయ గుణేహి వా అసఙ్ఖేపం అసఙ్ఖ్యేయ్యం గతో ఉపగతోతి అసఙ్ఖేపగతో. సేసం సువిఞ్ఞేయ్యమేవ. ఉద్ధేయ్యన్తి ఉద్ధరితబ్బం.
Lobhajjhāsayādiajjhāsayaṃ visesena ativattoti ajjhāsayavītivatto. Atītahetusaṅkhepādisaṅkhepavirahitatāya asaṅkhepasaṅkhātaṃ nibbānaṃ, akuppadhammatāya guṇehi vā asaṅkhepaṃ asaṅkhyeyyaṃ gato upagatoti asaṅkhepagato. Sesaṃ suviññeyyameva. Uddheyyanti uddharitabbaṃ.
ధమ్మానుస్సతియం ఏవం అత్థో దట్ఠబ్బోతి సమ్బన్ధో. సంసారదుక్ఖతో పాతి, సన్తేన సుఖేన రమేతి చాతి వా పారం.
Dhammānussatiyaṃ evaṃ attho daṭṭhabboti sambandho. Saṃsāradukkhato pāti, santena sukhena rameti cāti vā pāraṃ.
అభూతపుబ్బత్తాతి అనుప్పన్నపుబ్బత్తా, తేనస్స నిచ్చతంవ విభావేతి కేనచి దేవతోపసగ్గాదినా అనుపసజ్జనీయత్తా అనుపసట్ఠత్తా.
Abhūtapubbattāti anuppannapubbattā, tenassa niccataṃva vibhāveti kenaci devatopasaggādinā anupasajjanīyattā anupasaṭṭhattā.
‘‘దుప్పస్స’’న్తిపి పాళి, దురధిగమన్తి అత్థో. గుణసోభాసురభిభావేనాతి గుణేహి సోభాయ, సుగన్ధిభావేన చ.
‘‘Duppassa’’ntipi pāḷi, duradhigamanti attho. Guṇasobhāsurabhibhāvenāti guṇehi sobhāya, sugandhibhāvena ca.
యథా అక్ఖణవేధీ పుగ్గలో సిప్పనిప్ఫత్తియా రత్తన్ధకారతిమిసాయ అచిరక్ఖణాలోకేన అతిసుఖుమమ్పి దూరగతం లక్ఖం విజ్ఝతి, ఏవం అరియసావకో సీలసమ్పత్తియా అతిసుఖుమం నిబ్బానం చతుసచ్చధమ్మం ఏకపటివేధేనేవ పటివిజ్ఝతీతి ఆహ ‘‘సిప్పఞ్చ సీలం అక్ఖణవేధితాయా’’తి. లోకికన్తి నిదస్సనమత్తం దట్ఠబ్బం లోకుత్తరధమ్మఓలోకనస్సాపి అధిట్ఠానభావతో.
Yathā akkhaṇavedhī puggalo sippanipphattiyā rattandhakāratimisāya acirakkhaṇālokena atisukhumampi dūragataṃ lakkhaṃ vijjhati, evaṃ ariyasāvako sīlasampattiyā atisukhumaṃ nibbānaṃ catusaccadhammaṃ ekapaṭivedheneva paṭivijjhatīti āha ‘‘sippañca sīlaṃ akkhaṇavedhitāyā’’ti. Lokikanti nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ lokuttaradhammaolokanassāpi adhiṭṭhānabhāvato.
వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / నేత్తిప్పకరణపాళి • Nettippakaraṇapāḷi / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గో • 10. Vevacanahāravibhaṅgo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / నేత్తిప్పకరణ-అట్ఠకథా • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తివిభావినీ • Nettivibhāvinī / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవిభావనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavibhāvanā