Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / నేత్తిప్పకరణపాళి • Nettippakaraṇapāḷi

    ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గో

    10. Vevacanahāravibhaṅgo

    ౩౭. తత్థ కతమో వేవచనో హారో? ‘‘వేవచనాని బహూనీ’’తి. యథా ఏకం భగవా ధమ్మం అఞ్ఞమఞ్ఞేహి వేవచనేహి నిద్దిసతి. యథాహ భగవా –

    37. Tattha katamo vevacano hāro? ‘‘Vevacanāni bahūnī’’ti. Yathā ekaṃ bhagavā dhammaṃ aññamaññehi vevacanehi niddisati. Yathāha bhagavā –

    ‘‘ఆసా చ పిహా అభినన్దనా చ, అనేకధాతూసు సరా పతిట్ఠితా;

    ‘‘Āsā ca pihā abhinandanā ca, anekadhātūsu sarā patiṭṭhitā;

    అఞ్ఞాణమూలప్పభవా పజప్పితా, సబ్బా మయా బ్యన్తికతా సమూలికా’’తి.

    Aññāṇamūlappabhavā pajappitā, sabbā mayā byantikatā samūlikā’’ti.

    ఆసా నామ వుచ్చతి యా భవిస్సస్స అత్థస్స ఆసీసనా 1 అవస్సం ఆగమిస్సతీతి ఆసాస్స ఉప్పజ్జతి. పిహా నామ యా వత్తమానస్స 2 అత్థస్స పత్థనా, సేయ్యతరం వా దిస్వా ‘‘ఏదిసో భవేయ్య’’న్తి పిహాస్స ఉప్పజ్జతి. అత్థనిప్ఫత్తిపటిపాలనా అభినన్దనా నామ, పియం వా ఞాతిం అభినన్దతి, పియం వా ధమ్మం అభినన్దతి, అప్పటికూలతో వా అభినన్దతి.

    Āsā nāma vuccati yā bhavissassa atthassa āsīsanā 3 avassaṃ āgamissatīti āsāssa uppajjati. Pihā nāma yā vattamānassa 4 atthassa patthanā, seyyataraṃ vā disvā ‘‘ediso bhaveyya’’nti pihāssa uppajjati. Atthanipphattipaṭipālanā abhinandanā nāma, piyaṃ vā ñātiṃ abhinandati, piyaṃ vā dhammaṃ abhinandati, appaṭikūlato vā abhinandati.

    అనేకధాతూతి చక్ఖుధాతు రూపధాతు చక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు, సోతధాతు సద్దధాతు సోతవిఞ్ఞాణధాతు, ఘానధాతు గన్ధధాతు ఘానవిఞ్ఞాణధాతు, జివ్హాధాతు రసధాతు జివ్హావిఞ్ఞాణధాతు , కాయధాతు ఫోట్ఠబ్బధాతు కాయవిఞ్ఞాణధాతు, మనోధాతు ధమ్మధాతు మనోవిఞ్ఞాణధాతు.

    Anekadhātūti cakkhudhātu rūpadhātu cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu saddadhātu sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu gandhadhātu ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu rasadhātu jivhāviññāṇadhātu , kāyadhātu phoṭṭhabbadhātu kāyaviññāṇadhātu, manodhātu dhammadhātu manoviññāṇadhātu.

    సరాతి కేచి రూపాధిముత్తా కేచి సద్దాధిముత్తా కేచి గన్ధాధిముత్తా కేచి రసాధిముత్తా కేచి ఫోట్ఠబ్బాధిముత్తా కేచి ధమ్మాధిముత్తా. తత్థ యాని ఛ గేహసితాని దోమనస్సాని యాని చ ఛ గేహసితాని సోమనస్సాని యాని చ ఛ నేక్ఖమ్మసితాని దోమనస్సాని యాని చ ఛ నేక్ఖమ్మసితాని సోమనస్సాని, ఇమాని చతువీసపదాని తణ్హాపక్ఖో, తణ్హాయ ఏతం వేవచనం. యా ఛ ఉపేక్ఖా గేహసితా, అయం దిట్ఠిపక్ఖో.

    Sarāti keci rūpādhimuttā keci saddādhimuttā keci gandhādhimuttā keci rasādhimuttā keci phoṭṭhabbādhimuttā keci dhammādhimuttā. Tattha yāni cha gehasitāni domanassāni yāni ca cha gehasitāni somanassāni yāni ca cha nekkhammasitāni domanassāni yāni ca cha nekkhammasitāni somanassāni, imāni catuvīsapadāni taṇhāpakkho, taṇhāya etaṃ vevacanaṃ. Yā cha upekkhā gehasitā, ayaṃ diṭṭhipakkho.

    ౩౮. సాయేవ పత్థనాకారేన ధమ్మనన్దీ ధమ్మపేమం ధమ్మజ్ఝోసానన్తి తణ్హాయ ఏతం వేవచనం. చిత్తం మనో విఞ్ఞాణన్తి చిత్తస్స ఏతం వేవచనం. మనిన్ద్రియం మనోధాతు మనాయతనం విజాననాతి మనస్సేతం వేవచనం. పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం అధిపఞ్ఞా సిక్ఖా పఞ్ఞా పఞ్ఞాక్ఖన్ధో ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో ఞాణం సమ్మాదిట్ఠి తీరణా విపస్సనా ధమ్మే ఞాణం అత్థే ఞాణం అన్వయే ఞాణం ఖయే ఞాణం అనుప్పాదే ఞాణం అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం అఞ్ఞిన్ద్రియం అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం చక్ఖు విజ్జా బుద్ధి భూరి మేధా ఆలోకో, యం వా పన యం కిఞ్చి అఞ్ఞంపి ఏవం జాతియం, పఞ్ఞాయ ఏతం వేవచనం. పఞ్చిన్ద్రియాని లోకుత్తరాని, సబ్బా పఞ్ఞా. అపి చ ఆధిపతేయ్యట్ఠేన సద్ధా, ఆరమ్భట్ఠేన వీరియం, అపిలాపనట్ఠేన సతి, అవిక్ఖేపట్ఠేన సమాధి, పజాననట్ఠేన పఞ్ఞా.

    38. Sāyeva patthanākārena dhammanandī dhammapemaṃ dhammajjhosānanti taṇhāya etaṃ vevacanaṃ. Cittaṃ mano viññāṇanti cittassa etaṃ vevacanaṃ. Manindriyaṃ manodhātu manāyatanaṃ vijānanāti manassetaṃ vevacanaṃ. Paññindriyaṃ paññābalaṃ adhipaññā sikkhā paññā paññākkhandho dhammavicayasambojjhaṅgo ñāṇaṃ sammādiṭṭhi tīraṇā vipassanā dhamme ñāṇaṃ atthe ñāṇaṃ anvaye ñāṇaṃ khaye ñāṇaṃ anuppāde ñāṇaṃ anaññātaññassāmītindriyaṃ aññindriyaṃ aññātāvindriyaṃ cakkhu vijjā buddhi bhūri medhā āloko, yaṃ vā pana yaṃ kiñci aññaṃpi evaṃ jātiyaṃ, paññāya etaṃ vevacanaṃ. Pañcindriyāni lokuttarāni, sabbā paññā. Api ca ādhipateyyaṭṭhena saddhā, ārambhaṭṭhena vīriyaṃ, apilāpanaṭṭhena sati, avikkhepaṭṭhena samādhi, pajānanaṭṭhena paññā.

    యథా చ బుద్ధానుస్సతియం వుత్తం ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా. బలనిప్ఫత్తిగతో వేసారజ్జప్పత్తో అధిగతప్పటిసమ్భిదో చతుయోగవిప్పహీనో అగతిగమనవీతివత్తో ఉద్ధటసల్లో నిరూళ్హవణో మద్దితకణ్డకో నిబ్బాపితపరియుట్ఠానో 5 బన్ధనాతీతో గన్థవినివేఠనో అజ్ఝాసయవీతివత్తో భిన్నన్ధకారో చక్ఖుమా లోకధమ్మసమతిక్కన్తో అనురోధవిరోధవిప్పయుత్తో ఇట్ఠానిట్ఠేసు ధమ్మేసు అసఙ్ఖేపగతో బన్ధనాతివత్తో ఠపితసఙ్గామో అభిక్కన్తతరో ఉక్కాధరో ఆలోకకరో పజ్జోతకరో తమోనుదో రణఞ్జహో అపరిమాణవణ్ణో అప్పమేయ్యవణ్ణో అసఙ్ఖేయ్యవణ్ణో ఆభంకరో పభంకరో ధమ్మోభాసపజ్జోతకరోతి చ బుద్ధా భగవన్తోతి చ బుద్ధానుస్సతియా ఏతం వేవచనం.

    Yathā ca buddhānussatiyaṃ vuttaṃ itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Balanipphattigato vesārajjappatto adhigatappaṭisambhido catuyogavippahīno agatigamanavītivatto uddhaṭasallo nirūḷhavaṇo madditakaṇḍako nibbāpitapariyuṭṭhāno 6 bandhanātīto ganthaviniveṭhano ajjhāsayavītivatto bhinnandhakāro cakkhumā lokadhammasamatikkanto anurodhavirodhavippayutto iṭṭhāniṭṭhesu dhammesu asaṅkhepagato bandhanātivatto ṭhapitasaṅgāmo abhikkantataro ukkādharo ālokakaro pajjotakaro tamonudo raṇañjaho aparimāṇavaṇṇo appameyyavaṇṇo asaṅkheyyavaṇṇo ābhaṃkaro pabhaṃkaro dhammobhāsapajjotakaroti ca buddhā bhagavantoti ca buddhānussatiyā etaṃ vevacanaṃ.

    యథా చ ధమ్మానుస్సతియం వుత్తం స్వాక్ఖాతో భగవతా ధమ్మో సన్దిట్ఠికో అకాలికో ఏహిపస్సికో ఓపనేయ్యికో 7 పచ్చత్తం వేదితబ్బో విఞ్ఞూహి. యదిదం మదనిమ్మదనో పిపాసవినయో ఆలయసముగ్ఘాటో వట్టూపచ్ఛేదో సుఞ్ఞతో అతిదుల్లభో తణ్హక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బానం.

    Yathā ca dhammānussatiyaṃ vuttaṃ svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko 8 paccattaṃ veditabbo viññūhi. Yadidaṃ madanimmadano pipāsavinayo ālayasamugghāṭo vaṭṭūpacchedo suññato atidullabho taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ.

    ‘‘అసఙ్ఖతం అనతం 9 అనాసవఞ్చ, సచ్చఞ్చ పారం నిపుణం సుదుద్దసం;

    ‘‘Asaṅkhataṃ anataṃ 10 anāsavañca, saccañca pāraṃ nipuṇaṃ sududdasaṃ;

    అజజ్జరం ధువం అపలోకితం 11, అనిదస్సనం నిప్పపఞ్చ సన్తం.

    Ajajjaraṃ dhuvaṃ apalokitaṃ 12, anidassanaṃ nippapañca santaṃ.

    ‘‘అమతం పణీతఞ్చ సివఞ్చ ఖేమం, తణ్హాక్ఖయో అచ్ఛరియఞ్చ అబ్భుతం;

    ‘‘Amataṃ paṇītañca sivañca khemaṃ, taṇhākkhayo acchariyañca abbhutaṃ;

    అనీతికం అనీతికధమ్మం 13, నిబ్బానమేతం సుగతేన దేసితం.

    Anītikaṃ anītikadhammaṃ 14, nibbānametaṃ sugatena desitaṃ.

    ‘‘అజాతం అభూతం అనుపద్దవఞ్చ, అకతం అసోకఞ్చ అథో విసోకం;

    ‘‘Ajātaṃ abhūtaṃ anupaddavañca, akataṃ asokañca atho visokaṃ;

    అనూపసగ్గంనుపసగ్గధమ్మం, నిబ్బానమేతం సుగతేన దేసితం.

    Anūpasaggaṃnupasaggadhammaṃ, nibbānametaṃ sugatena desitaṃ.

    ‘‘గమ్భీరఞ్చేవ దుప్పస్సం, ఉత్తరఞ్చ అనుత్తరం;

    ‘‘Gambhīrañceva duppassaṃ, uttarañca anuttaraṃ;

    అసమం అప్పటిసమం, జేట్ఠం సేట్ఠన్తి వుచ్చతి.

    Asamaṃ appaṭisamaṃ, jeṭṭhaṃ seṭṭhanti vuccati.

    ‘‘లేణఞ్చ తాణం అరణం అనఙ్గణం, అకాచ మేతం విమలన్తి వుచ్చతి;

    ‘‘Leṇañca tāṇaṃ araṇaṃ anaṅgaṇaṃ, akāca metaṃ vimalanti vuccati;

    దీపో సుఖం అప్పమాణం పతిట్ఠా, అకిఞ్చనం అప్పపఞ్చన్తి వుత్త’’న్తి.

    Dīpo sukhaṃ appamāṇaṃ patiṭṭhā, akiñcanaṃ appapañcanti vutta’’nti.

    ధమ్మానుస్సతియా ఏతం వేవచనం.

    Dhammānussatiyā etaṃ vevacanaṃ.

    యథా చ సఙ్ఘానుస్సతియం వుత్తం సుప్పటిపన్నో ఉజుప్పటిపన్నో ఞాయప్పటిపన్నో సామీచిప్పటిపన్నో యదిదం చత్తారి పురిసయుగాని అట్ఠ పురిసపుగ్గలా ఏస భగవతో సావకసఙ్ఘో ఆహునేయ్యో పాహునేయ్యో దక్ఖిణేయ్యో అఞ్జలికరణీయో అనుత్తరం పుఞ్ఞక్ఖేత్తం లోకస్స, సీలసమ్పన్నో సమాధిసమ్పన్నో పఞ్ఞాసమ్పన్నో విముత్తిసమ్పన్నో విముత్తిఞాణదస్సనసమ్పన్నో సత్తానం సారో సత్తానం మణ్డో సత్తానం ఉద్ధారో సత్తానం ఏసికా 15 సత్తానం సురభిపసూనం పుజ్జో దేవానఞ్చ మనుస్సానఞ్చాతి సఙ్ఘానుస్సతియా ఏతం వేవచనం.

    Yathā ca saṅghānussatiyaṃ vuttaṃ suppaṭipanno ujuppaṭipanno ñāyappaṭipanno sāmīcippaṭipanno yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa, sīlasampanno samādhisampanno paññāsampanno vimuttisampanno vimuttiñāṇadassanasampanno sattānaṃ sāro sattānaṃ maṇḍo sattānaṃ uddhāro sattānaṃ esikā 16 sattānaṃ surabhipasūnaṃ pujjo devānañca manussānañcāti saṅghānussatiyā etaṃ vevacanaṃ.

    యథా చ సీలానుస్సతియం వుత్తం యాని తాని సీలాని అఖణ్డాని అచ్ఛిద్దాని అసబలాని అకమ్మాసాని అరియాని అరియకన్తాని భుజిస్సాని విఞ్ఞుప్పసత్థాని అపరామట్ఠాని సమాధిసంవత్తనికాని, అలఙ్కారో చ సీలం ఉత్తమఙ్గోపసోభణతాయ, నిధానఞ్చ సీలం సబ్బదోభగ్గసమతిక్కమనట్ఠేన , సిప్పఞ్చ సీలం అక్ఖణవేధితాయ, వేలా చ సీలం అనతిక్కమనట్ఠేన, ధఞ్ఞఞ్చ సీలం దలిద్దోపచ్ఛేదనట్ఠేన 17, ఆదాసో చ సీలం ధమ్మవోలోకనతాయ, పాసాదో చ సీలం వోలోకనట్ఠేన, సబ్బభూమానుపరివత్తి చ సీలం అమతపరియోసానన్తి సీలానుస్సతియా ఏతం వేవచనం.

    Yathā ca sīlānussatiyaṃ vuttaṃ yāni tāni sīlāni akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni ariyāni ariyakantāni bhujissāni viññuppasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni, alaṅkāro ca sīlaṃ uttamaṅgopasobhaṇatāya, nidhānañca sīlaṃ sabbadobhaggasamatikkamanaṭṭhena , sippañca sīlaṃ akkhaṇavedhitāya, velā ca sīlaṃ anatikkamanaṭṭhena, dhaññañca sīlaṃ daliddopacchedanaṭṭhena 18, ādāso ca sīlaṃ dhammavolokanatāya, pāsādo ca sīlaṃ volokanaṭṭhena, sabbabhūmānuparivatti ca sīlaṃ amatapariyosānanti sīlānussatiyā etaṃ vevacanaṃ.

    యథా చ చాగానుస్సతియం వుత్తం యస్మిం సమయే అరియసావకో అగారం అజ్ఝావసతి ముత్తచాగో పయతపాణి వోస్సగ్గరతో యాచయోగో దానసంవిభాగరతోతి చాగానుస్సతియా ఏతం వేవచనం. తేనాహ ఆయస్మా మహాకచ్చాయనో ‘‘వేవచనాని బహూనీ’’తి.

    Yathā ca cāgānussatiyaṃ vuttaṃ yasmiṃ samaye ariyasāvako agāraṃ ajjhāvasati muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgaratoti cāgānussatiyā etaṃ vevacanaṃ. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘vevacanāni bahūnī’’ti.

    నియుత్తో వేవచనో హారో.

    Niyutto vevacano hāro.







    Footnotes:
    1. ఆసింసనా (సీ॰)
    2. వత్తమానకస్స (సీ॰)
    3. āsiṃsanā (sī.)
    4. vattamānakassa (sī.)
    5. నిబ్బాహిత … (క॰)
    6. nibbāhita … (ka.)
    7. ఓపనయికో (సీ॰)
    8. opanayiko (sī.)
    9. అసఙ్ఖతం నన్త … (సీ॰) పస్స సం॰ ని॰ ౪.౪౦౯
    10. asaṅkhataṃ nanta … (sī.) passa saṃ. ni. 4.409
    11. అపలోకియం (సీ॰ క॰)
    12. apalokiyaṃ (sī. ka.)
    13. నీతికధమ్మమేవ వా (సీ॰ క॰) పస్స సం॰ ని॰ ౪.౪౦౯
    14. nītikadhammameva vā (sī. ka.) passa saṃ. ni. 4.409
    15. ఏసికో (క॰)
    16. esiko (ka.)
    17. దళిద్దో… (సీ॰)
    18. daḷiddo… (sī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / నేత్తిప్పకరణ-అట్ఠకథా • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తిప్పకరణ-టీకా • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవణ్ణనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తివిభావినీ • Nettivibhāvinī / ౧౦. వేవచనహారవిభఙ్గవిభావనా • 10. Vevacanahāravibhaṅgavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact