Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. วิภงฺคสุตฺตํ
10. Vibhaṅgasuttaṃ
๔๐๖. ‘‘สติปฎฺฐานญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ สติปฎฺฐานภาวนญฺจ สติปฎฺฐานภาวนาคามินิญฺจ ปฎิปทํฯ ตํ สุณาถ’’ฯ ‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สติปฎฺฐานํ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ; เวทนาสุ เวทนานุปสฺสี วิหรติ…เป.… จิเตฺต จิตฺตานุปสฺสี วิหรติ…เป.… ธเมฺมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สติปฎฺฐานํ’’ฯ
406. ‘‘Satipaṭṭhānañca vo, bhikkhave, desessāmi satipaṭṭhānabhāvanañca satipaṭṭhānabhāvanāgāminiñca paṭipadaṃ. Taṃ suṇātha’’. ‘‘Katamañca, bhikkhave, satipaṭṭhānaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ; vedanāsu vedanānupassī viharati…pe… citte cittānupassī viharati…pe… dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, satipaṭṭhānaṃ’’.
‘‘กตมา จ, ภิกฺขเว, สติปฎฺฐานภาวนา? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมุทยธมฺมานุปสฺสี กายสฺมิํ วิหรติ, วยธมฺมานุปสฺสี กายสฺมิํ วิหรติ, สมุทยวยธมฺมานุปสฺสี กายสฺมิํ วิหรติ, อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ สมุทยธมฺมานุปสฺสี เวทนาสุ วิหรติ…เป.… สมุทยธมฺมานุปสฺสี จิเตฺต วิหรติ… สมุทยธมฺมานุปสฺสี ธเมฺมสุ วิหรติ, วยธมฺมานุปสฺสี ธเมฺมสุ วิหรติ, สมุทยวยธมฺมานุปสฺสี ธเมฺมสุ วิหรติ, อาตาปี สมฺปชาโน สติมา, วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สติปฎฺฐานภาวนาฯ
‘‘Katamā ca, bhikkhave, satipaṭṭhānabhāvanā? Idha, bhikkhave, bhikkhu samudayadhammānupassī kāyasmiṃ viharati, vayadhammānupassī kāyasmiṃ viharati, samudayavayadhammānupassī kāyasmiṃ viharati, ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Samudayadhammānupassī vedanāsu viharati…pe… samudayadhammānupassī citte viharati… samudayadhammānupassī dhammesu viharati, vayadhammānupassī dhammesu viharati, samudayavayadhammānupassī dhammesu viharati, ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, satipaṭṭhānabhāvanā.
‘‘กตมา จ, ภิกฺขเว, สติปฎฺฐานภาวนาคามินี ปฎิปทา? อยเมว อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฎฺฐิ, สมฺมาสงฺกโปฺป, สมฺมาวาจา, สมฺมากมฺมโนฺต, สมฺมาอาชีโว, สมฺมาวายาโม, สมฺมาสติ, สมฺมาสมาธิฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สติปฎฺฐานภาวนาคามินี ปฎิปทา’’ติฯ ทสมํฯ
‘‘Katamā ca, bhikkhave, satipaṭṭhānabhāvanāgāminī paṭipadā? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, satipaṭṭhānabhāvanāgāminī paṭipadā’’ti. Dasamaṃ.
อนนุสฺสุตวโคฺค จตุโตฺถฯ
Ananussutavaggo catuttho.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
อนนุสฺสุตํ วิราโค, วิรโทฺธ ภาวนา สติ;
Ananussutaṃ virāgo, viraddho bhāvanā sati;
อญฺญา ฉนฺทํ ปริญฺญาย, ภาวนา วิภเงฺคน จาติฯ
Aññā chandaṃ pariññāya, bhāvanā vibhaṅgena cāti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. อนนุสฺสุตวคฺควณฺณนา • 4. Ananussutavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. อนนุสฺสุตวคฺควณฺณนา • 4. Ananussutavaggavaṇṇanā