Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / നേത്തിപ്പകരണപാളി • Nettippakaraṇapāḷi |
൮. വിഭത്തിഹാരവിഭങ്ഗോ
8. Vibhattihāravibhaṅgo
൩൩. തത്ഥ കതമോ വിഭത്തിഹാരോ? ‘‘ധമ്മഞ്ച പദട്ഠാനം ഭൂമിഞ്ചാ’’തി.
33. Tattha katamo vibhattihāro? ‘‘Dhammañca padaṭṭhānaṃ bhūmiñcā’’ti.
ദ്വേ സുത്താനി വാസനാഭാഗിയഞ്ച നിബ്ബേധഭാഗിയഞ്ച. ദ്വേ പടിപദാ പുഞ്ഞഭാഗിയാ ച ഫലഭാഗിയാ ച. ദ്വേ സീലാനി സംവരസീലഞ്ച പഹാനസീലഞ്ച, തത്ഥ ഭഗവാ വാസനാഭാഗിയം സുത്തം പുഞ്ഞഭാഗിയായ പടിപദായ ദേസയതി, സോ സംവരസീലേ ഠിതോ തേന ബ്രഹ്മചരിയേന ബ്രഹ്മചാരീ ഭവതി, തത്ഥ ഭഗവാ നിബ്ബേധഭാഗിയം സുത്തം ഫലഭാഗിയായ പടിപദായ ദേസയതി, സോ പഹാനസീലേ ഠിതോ തേന ബ്രഹ്മചരിയേന ബ്രഹ്മചാരീ ഭവതി.
Dve suttāni vāsanābhāgiyañca nibbedhabhāgiyañca. Dve paṭipadā puññabhāgiyā ca phalabhāgiyā ca. Dve sīlāni saṃvarasīlañca pahānasīlañca, tattha bhagavā vāsanābhāgiyaṃ suttaṃ puññabhāgiyāya paṭipadāya desayati, so saṃvarasīle ṭhito tena brahmacariyena brahmacārī bhavati, tattha bhagavā nibbedhabhāgiyaṃ suttaṃ phalabhāgiyāya paṭipadāya desayati, so pahānasīle ṭhito tena brahmacariyena brahmacārī bhavati.
തത്ഥ കതമം വാസനാഭാഗിയം സുത്തം? വാസനാഭാഗിയം നാമ സുത്തം ദാനകഥാ സീലകഥാ സഗ്ഗകഥാ കാമാനം ആദീനവോ നേക്ഖമ്മേ ആനിസംസോതി.
Tattha katamaṃ vāsanābhāgiyaṃ suttaṃ? Vāsanābhāgiyaṃ nāma suttaṃ dānakathā sīlakathā saggakathā kāmānaṃ ādīnavo nekkhamme ānisaṃsoti.
തത്ഥ കതമം നിബ്ബേധഭാഗിയം സുത്തം? നിബ്ബേധഭാഗിയം നാമ സുത്തം യാ ചതുസച്ചപ്പകാസനാ, വാസനാഭാഗിയേ സുത്തേ നത്ഥി പജാനനാ, നത്ഥി മഗ്ഗോ, നത്ഥി ഫലം. നിബ്ബേധഭാഗിയേ സുത്തേ അത്ഥി പജാനനാ, അത്ഥി മഗ്ഗോ, അത്ഥി ഫലം. ഇമാനി ചത്താരി സുത്താനി. ഇമേസം ചതുന്നം സുത്താനം ദേസനായ ഫലേന സീലേന ബ്രഹ്മചരിയേന സബ്ബതോ വിചയേന ഹാരേന വിചിനിത്വാ യുത്തിഹാരേന യോജയിതബ്ബാ യാവതികാ ഞാണസ്സ ഭൂമി.
Tattha katamaṃ nibbedhabhāgiyaṃ suttaṃ? Nibbedhabhāgiyaṃ nāma suttaṃ yā catusaccappakāsanā, vāsanābhāgiye sutte natthi pajānanā, natthi maggo, natthi phalaṃ. Nibbedhabhāgiye sutte atthi pajānanā, atthi maggo, atthi phalaṃ. Imāni cattāri suttāni. Imesaṃ catunnaṃ suttānaṃ desanāya phalena sīlena brahmacariyena sabbato vicayena hārena vicinitvā yuttihārena yojayitabbā yāvatikā ñāṇassa bhūmi.
൩൪. തത്ഥ കതമേ ധമ്മാ സാധാരണാ? ദ്വേ ധമ്മാ സാധാരണാ നാമസാധാരണാ വത്ഥുസാധാരണാ ച. യം വാ പന കിഞ്ചി അഞ്ഞമ്പി ഏവം ജാതിയം, മിച്ഛത്തനിയതാനം സത്താനം അനിയതാനഞ്ച സത്താനം ദസ്സനപ്പഹാതബ്ബാ കിലേസാ സാധാരണാ, പുഥുജ്ജനസ്സ സോതാപന്നസ്സ ച കാമരാഗബ്യാപാദാ സാധാരണാ, പുഥുജ്ജനസ്സ അനാഗാമിസ്സ ച ഉദ്ധംഭാഗിയാ സംയോജനാ സാധാരണാ, യം കിഞ്ചി അരിയസാവകോ ലോകിയം സമാപത്തിം സമാപജ്ജതി, സബ്ബാ സാ അവീതരാഗേഹി 1 സാധാരണാ, സാധാരണാ ഹി ധമ്മാ ഏവം അഞ്ഞമഞ്ഞം പരം പരം സകം സകം വിസയം നാതിവത്തന്തി. യോപി ഇമേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ന സോ തം ധമ്മം ഉപാതിവത്തതി. ഇമേ ധമ്മാ സാധാരണാ.
34. Tattha katame dhammā sādhāraṇā? Dve dhammā sādhāraṇā nāmasādhāraṇā vatthusādhāraṇā ca. Yaṃ vā pana kiñci aññampi evaṃ jātiyaṃ, micchattaniyatānaṃ sattānaṃ aniyatānañca sattānaṃ dassanappahātabbā kilesā sādhāraṇā, puthujjanassa sotāpannassa ca kāmarāgabyāpādā sādhāraṇā, puthujjanassa anāgāmissa ca uddhaṃbhāgiyā saṃyojanā sādhāraṇā, yaṃ kiñci ariyasāvako lokiyaṃ samāpattiṃ samāpajjati, sabbā sā avītarāgehi 2 sādhāraṇā, sādhāraṇā hi dhammā evaṃ aññamaññaṃ paraṃ paraṃ sakaṃ sakaṃ visayaṃ nātivattanti. Yopi imehi dhammehi samannāgato na so taṃ dhammaṃ upātivattati. Ime dhammā sādhāraṇā.
തത്ഥ കതമേ ധമ്മാ അസാധാരണാ? യാവ ദേസനം ഉപാദായ ഗവേസിതബ്ബാ സേക്ഖാസേക്ഖാ ഭബ്ബാഭബ്ബാതി, അട്ഠമകസ്സ സോതാപന്നസ്സ ച കാമരാഗബ്യാപാദാ സാധാരണാ ധമ്മതാ അസാധാരണാ, അട്ഠമകസ്സ അനാഗാമിസ്സ ച ഉദ്ധമ്ഭാഗിയാ സംയോജനാ സാധാരണാ ധമ്മതാ അസാധാരണാ. സബ്ബേസം സേക്ഖാനം നാമം സാധാരണം ധമ്മതാ അസാധാരണാ. സബ്ബേസം പടിപന്നകാനം നാമം സാധാരണം ധമ്മതാ അസാധാരണാ. സബ്ബേസം സേക്ഖാനം സേക്ഖസീലം സാധാരണം ധമ്മതാ അസാധാരണാ. ഏവം വിസേസാനുപസ്സിനാ ഹീനുക്കട്ഠമജ്ഝിമം ഉപാദായ ഗവേസിതബ്ബം.
Tattha katame dhammā asādhāraṇā? Yāva desanaṃ upādāya gavesitabbā sekkhāsekkhā bhabbābhabbāti, aṭṭhamakassa sotāpannassa ca kāmarāgabyāpādā sādhāraṇā dhammatā asādhāraṇā, aṭṭhamakassa anāgāmissa ca uddhambhāgiyā saṃyojanā sādhāraṇā dhammatā asādhāraṇā. Sabbesaṃ sekkhānaṃ nāmaṃ sādhāraṇaṃ dhammatā asādhāraṇā. Sabbesaṃ paṭipannakānaṃ nāmaṃ sādhāraṇaṃ dhammatā asādhāraṇā. Sabbesaṃ sekkhānaṃ sekkhasīlaṃ sādhāraṇaṃ dhammatā asādhāraṇā. Evaṃ visesānupassinā hīnukkaṭṭhamajjhimaṃ upādāya gavesitabbaṃ.
ദസ്സനഭൂമി നിയാമാവക്കന്തിയാ പദട്ഠാനം, ഭാവനാഭൂമി ഉത്തരികാനം ഫലാനം പത്തിയാ പദട്ഠാനം, ദുക്ഖാ പടിപദാ ദന്ധാഭിഞ്ഞാ സമഥസ്സ പദട്ഠാനം, സുഖാ പടിപദാ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞാ വിപസ്സനായ പദട്ഠാനം, ദാനമയം പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥു പരതോ ഘോസസ്സ സാധാരണം പദട്ഠാനം, സീലമയം പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥു ചിന്താമയിയാ പഞ്ഞായ സാധാരണം പദട്ഠാനം, ഭാവനാമയം പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥു ഭാവനാമയിയാ പഞ്ഞായ സാധാരണം പദട്ഠാനം. ദാനമയം പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥു പരതോ ച ഘോസസ്സ സുതമയിയാ ച പഞ്ഞായ സാധാരണം പദട്ഠാനം സീലമയം പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥു ചിന്താമയിയാ ച പഞ്ഞായ യോനിസോ ച മനസികാരസ്സ സാധാരണം പദട്ഠാനം, ഭാവനാമയം പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥു ഭാവനാമയിയാ ച പഞ്ഞായ സമ്മാദിട്ഠിയാ ച സാധാരണം പദട്ഠാനം. പതിരൂപദേസവാസോ വിവേകസ്സ ച സമാധിസ്സ ച സാധാരണം പദട്ഠാനം, സപ്പുരിസൂപനിസ്സയോ തിണ്ണഞ്ച അവേച്ചപ്പസാദാനം സമഥസ്സ ച സാധാരണം പദട്ഠാനം, അത്തസമ്മാപണിധാനം ഹിരിയാ ച വിപസ്സനായ ച സാധാരണം പദട്ഠാനം, അകുസലപരിച്ചാഗോ കുസലവീമംസായ ച സമാധിന്ദ്രിയസ്സ ച സാധാരണം പദട്ഠാനം, ധമ്മസ്വാക്ഖാതതാ കുസലമൂലരോപനായ ച ഫലസമാപത്തിയാ ച സാധാരണം പദട്ഠാനം, സങ്ഘസുപ്പടിപന്നതാ സങ്ഘസുട്ഠുതായ സാധാരണം പദട്ഠാനം, സത്ഥുസമ്പദാ അപ്പസന്നാനഞ്ച പസാദായ പസന്നാനഞ്ച ഭിയ്യോഭാവായ സാധാരണം പദട്ഠാനം, അപ്പടിഹതപാതിമോക്ഖതാ ദുമ്മങ്കൂനഞ്ച പുഗ്ഗലാനം നിഗ്ഗഹായ പേസലാനഞ്ച പുഗ്ഗലാനം ഫാസുവിഹാരായ സാധാരണം പദട്ഠാനം. തേനാഹ ആയസ്മാ മഹാകച്ചായനോ ‘‘ധമ്മഞ്ച പദട്ഠാന’’ന്തി.
Dassanabhūmi niyāmāvakkantiyā padaṭṭhānaṃ, bhāvanābhūmi uttarikānaṃ phalānaṃ pattiyā padaṭṭhānaṃ, dukkhā paṭipadā dandhābhiññā samathassa padaṭṭhānaṃ, sukhā paṭipadā khippābhiññā vipassanāya padaṭṭhānaṃ, dānamayaṃ puññakiriyavatthu parato ghosassa sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, sīlamayaṃ puññakiriyavatthu cintāmayiyā paññāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, bhāvanāmayaṃ puññakiriyavatthu bhāvanāmayiyā paññāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ. Dānamayaṃ puññakiriyavatthu parato ca ghosassa sutamayiyā ca paññāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ sīlamayaṃ puññakiriyavatthu cintāmayiyā ca paññāya yoniso ca manasikārassa sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, bhāvanāmayaṃ puññakiriyavatthu bhāvanāmayiyā ca paññāya sammādiṭṭhiyā ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ. Patirūpadesavāso vivekassa ca samādhissa ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, sappurisūpanissayo tiṇṇañca aveccappasādānaṃ samathassa ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, attasammāpaṇidhānaṃ hiriyā ca vipassanāya ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, akusalapariccāgo kusalavīmaṃsāya ca samādhindriyassa ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, dhammasvākkhātatā kusalamūlaropanāya ca phalasamāpattiyā ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, saṅghasuppaṭipannatā saṅghasuṭṭhutāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, satthusampadā appasannānañca pasādāya pasannānañca bhiyyobhāvāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, appaṭihatapātimokkhatā dummaṅkūnañca puggalānaṃ niggahāya pesalānañca puggalānaṃ phāsuvihārāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘dhammañca padaṭṭhāna’’nti.
നിയുത്തോ വിഭത്തി ഹാരോ.
Niyutto vibhatti hāro.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / നേത്തിപ്പകരണ-അട്ഠകഥാ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ൮. വിഭത്തിഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ • 8. Vibhattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ഖുദ്ദകനികായ (ടീകാ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / നേത്തിപ്പകരണ-ടീകാ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ൮. വിഭത്തിഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ • 8. Vibhattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ഖുദ്ദകനികായ (ടീകാ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / നേത്തിവിഭാവിനീ • Nettivibhāvinī / ൮. വിഭത്തിഹാരവിഭങ്ഗവിഭാവനാ • 8. Vibhattihāravibhaṅgavibhāvanā