| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi |
೨. ವಿಚಯಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ
2. Vicayahārasampāto
೫೩. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಚಯೋ ಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ? ತತ್ಥ ತಣ್ಹಾ ದುವಿಧಾ ಕುಸಲಾಪಿ ಅಕುಸಲಾಪಿ। ಅಕುಸಲಾ ಸಂಸಾರಗಾಮಿನೀ, ಕುಸಲಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಹಾನತಣ್ಹಾ। ಮಾನೋಪಿ ದುವಿಧೋ ಕುಸಲೋಪಿ ಅಕುಸಲೋಪಿ। ಯಂ ಮಾನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಪಜಹತಿ, ಅಯಂ ಮಾನೋ ಕುಸಲೋ। ಯೋ ಪನ ಮಾನೋ ದುಕ್ಖಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಯತಿ, ಅಯಂ ಮಾನೋ ಅಕುಸಲೋ। ತತ್ಥ ಯಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಿತಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಕುದಾಸ್ಸುನಾಮಾಹಂ ತಂ ಆಯತನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸಂ ಯಂ ಅರಿಯಾ ಸನ್ತಂ ಆಯತನಂ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರನ್ತೀತಿ ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಿಹಾ, ಪಿಹಾಪಚ್ಚಯಾ ದೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಯಂ ತಣ್ಹಾ ಕುಸಲಾ ರಾಗವಿರಾಗಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ, ತದಾರಮ್ಮಣಾ ಕುಸಲಾ ಅವಿಜ್ಜಾವಿರಾಗಾ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿ।
53. Tattha katamo vicayo hārasampāto? Tattha taṇhā duvidhā kusalāpi akusalāpi. Akusalā saṃsāragāminī, kusalā apacayagāminī pahānataṇhā. Mānopi duvidho kusalopi akusalopi. Yaṃ mānaṃ nissāya mānaṃ pajahati, ayaṃ māno kusalo. Yo pana māno dukkhaṃ nibbattayati, ayaṃ māno akusalo. Tattha yaṃ nekkhammasitaṃ domanassaṃ kudāssunāmāhaṃ taṃ āyatanaṃ sacchikatvā upasampajja viharissaṃ yaṃ ariyā santaṃ āyatanaṃ sacchikatvā upasampajja viharantīti tassa uppajjati pihā, pihāpaccayā domanassaṃ, ayaṃ taṇhā kusalā rāgavirāgā cetovimutti, tadārammaṇā kusalā avijjāvirāgā paññāvimutti.
ತಸ್ಸಾ ಕೋ ಪವಿಚಯೋ? ಅಟ್ಠ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾನಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ। ಸೋ ಕತ್ಥ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ? ಚತುತ್ಥೇ ಝಾನೇ ಪಾರಮಿತಾಯ। ಚತುತ್ಥೇ ಹಿ ಝಾನೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವಯತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಅನಙ್ಗಣಂ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸಂ ಮುದು ಕಮ್ಮನಿಯಂ ಠಿತಂ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತಂ। ಸೋ ತತ್ಥ ಅಟ್ಠವಿಧಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ಛ ಅಭಿಞ್ಞಾ ದ್ವೇ ಚ ವಿಸೇಸೇ, ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಯತೋ ಪರಿಸುದ್ಧಂ, ತತೋ ಪರಿಯೋದಾತಂ, ಯತೋ ಪರಿಯೋದಾತಂ , ತತೋ ಅನಙ್ಗಣಂ, ಯತೋ ಅನಙ್ಗಣಂ, ತತೋ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸಂ, ಯತೋ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸಂ, ತತೋ ಮುದು, ಯತೋ ಮುದು, ತತೋ ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಯತೋ ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ತತೋ ಠಿತಂ, ಯತೋ ಠಿತಂ, ತತೋ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಙ್ಗಣಾ ಚ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ ಚ ತದುಭಯಂ ತಣ್ಹಾಪಕ್ಖೋ। ಯಾ ಚ ಇಞ್ಜನಾ ಯಾ ಚ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಟ್ಠಿತಿ, ಅಯಂ ದಿಟ್ಠಿಪಕ್ಖೋ।
Tassā ko pavicayo? Aṭṭha maggaṅgāni sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi. So kattha daṭṭhabbo? Catutthe jhāne pāramitāya. Catutthe hi jhāne aṭṭhaṅgasamannāgataṃ cittaṃ bhāvayati parisuddhaṃ pariyodātaṃ anaṅgaṇaṃ vigatūpakkilesaṃ mudu kammaniyaṃ ṭhitaṃ āneñjappattaṃ. So tattha aṭṭhavidhaṃ adhigacchati cha abhiññā dve ca visese, taṃ cittaṃ yato parisuddhaṃ, tato pariyodātaṃ, yato pariyodātaṃ , tato anaṅgaṇaṃ, yato anaṅgaṇaṃ, tato vigatūpakkilesaṃ, yato vigatūpakkilesaṃ, tato mudu, yato mudu, tato kammaniyaṃ, yato kammaniyaṃ, tato ṭhitaṃ, yato ṭhitaṃ, tato āneñjappattaṃ. Tattha aṅgaṇā ca upakkilesā ca tadubhayaṃ taṇhāpakkho. Yā ca iñjanā yā ca cittassa aṭṭhiti, ayaṃ diṭṭhipakkho.
ಚತ್ತಾರಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಞ್ಚ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನೇ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಭವತಿ। ಸೋ ಉಪರಿಮಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸನ್ತತೋ ಮನಸಿಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪರಿಮಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸನ್ತತೋ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನೇ ಓಳಾರಿಕಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಣ್ಠಹತಿ ಉಕ್ಕಣ್ಠಾ ಚ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘‘ಅನನ್ತಂ ಆಕಾಸ’’ನ್ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಭಿಞ್ಞಾಭಿನೀಹಾರೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾ ವೋಕಾರೋ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ ಸಮತಿಕ್ಕಮತಿ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾ ಚಸ್ಸ ಅಬ್ಭತ್ಥಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಏವಂ ಸಮಾಧಿ ತಸ್ಸ ಸಮಾಹಿತಸ್ಸ ಓಭಾಸೋ ಅನ್ತರಧಾಯತಿ ದಸ್ಸನಞ್ಚ ರೂಪಾನಂ, ಸೋ ಸಮಾಧಿ ಛಳಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ । ಅನಭಿಜ್ಝಾಸಹಗತಂ ಮೇ ಮಾನಸಂ ಸಬ್ಬಲೋಕೇ, ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಂ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ಸಬ್ಬಸತ್ತೇಸು, ಆರದ್ಧಂ ಮೇ ವೀರಿಯಂ ಪಗ್ಗಹಿತಂ, ಪಸ್ಸದ್ಧೋ ಮೇ ಕಾಯೋ ಅಸಾರದ್ಧೋ, ಸಮಾಹಿತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ಅವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಉಪಟ್ಠಿತಾ ಮೇ ಸತಿ ಅಸಮ್ಮುಟ್ಠಾ 1, ತತ್ಥ ಯಞ್ಚ ಅನಭಿಜ್ಝಾಸಹಗತಂ ಮಾನಸಂ ಸಬ್ಬಲೋಕೇ ಯಞ್ಚ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಂ ಚಿತ್ತಂ ಸಬ್ಬಸತ್ತೇಸು ಯಞ್ಚ ಆರದ್ಧಂ ವೀರಿಯಂ ಪಗ್ಗಹಿತಂ ಯಞ್ಚ ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಅವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಅಯಂ ಸಮಥೋ। ಯೋ ಪಸ್ಸದ್ಧೋ ಕಾಯೋ ಅಸಾರದ್ಧೋ, ಅಯಂ ಸಮಾಧಿಪರಿಕ್ಖಾರೋ। ಯಾ ಉಪಟ್ಠಿತಾ ಸತಿ ಅಸಮ್ಮುಟ್ಠಾ ಅಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾ।
Cattāri indriyāni dukkhindriyaṃ domanassindriyaṃ sukhindriyaṃ somanassindriyañca catutthajjhāne nirujjhanti, tassa upekkhindriyaṃ avasiṭṭhaṃ bhavati. So uparimaṃ samāpattiṃ santato manasikaroti, tassa uparimaṃ samāpattiṃ santato manasikaroto catutthajjhāne oḷārikā saññā saṇṭhahati ukkaṇṭhā ca paṭighasaññā, so sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘‘anantaṃ ākāsa’’nti ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ sacchikatvā upasampajja viharati. Abhiññābhinīhāro rūpasaññā vokāro nānattasaññā samatikkamati paṭighasaññā cassa abbhatthaṃ gacchati, evaṃ samādhi tassa samāhitassa obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ, so samādhi chaḷaṅgasamannāgato paccavekkhitabbo . Anabhijjhāsahagataṃ me mānasaṃ sabbaloke, abyāpannaṃ me cittaṃ sabbasattesu, āraddhaṃ me vīriyaṃ paggahitaṃ, passaddho me kāyo asāraddho, samāhitaṃ me cittaṃ avikkhittaṃ, upaṭṭhitā me sati asammuṭṭhā 2, tattha yañca anabhijjhāsahagataṃ mānasaṃ sabbaloke yañca abyāpannaṃ cittaṃ sabbasattesu yañca āraddhaṃ vīriyaṃ paggahitaṃ yañca samāhitaṃ cittaṃ avikkhittaṃ, ayaṃ samatho. Yo passaddho kāyo asāraddho, ayaṃ samādhiparikkhāro. Yā upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā ayaṃ vipassanā.
೫೪. ಸೋ ಸಮಾಧಿ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖೋ’’ತಿ ಇತಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಭವತಿ, ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ‘‘ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕೋ’’ತಿ ಇತಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಭವತಿ, ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ‘‘ಅರಿಯೋ ನಿರಾಮಿಸೋ’’ತಿ ಇತಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಭವತಿ, ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ‘‘ಅಕಾಪುರಿಸಸೇವಿತೋ’’ತಿ ಇತಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಭವತಿ, ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ‘‘ಸನ್ತೋ ಚೇವ ಪಣೀತೋ ಚ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಲದ್ಧೋ ಚ ಏಕೋದಿಭಾವಾಧಿಗತೋ ಚ ನ ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿತಗತೋ 3 ಚಾ’’ತಿ ಇತಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಭವತಿ। ತಂ ಖೋ ಪನಿಮಂ ಸಮಾಧಿಂ ‘‘ಸತೋ ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ ಸತೋ ವುಟ್ಠಹಾಮೀ’’ತಿ ಇತಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಭವತಿ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖೋ ಯೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕೋ ಅಯಂ ಸಮಥೋ। ಯೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಅರಿಯೋ ನಿರಾಮಿಸೋ, ಯೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಅಕಾಪುರಿಸಸೇವಿತೋ, ಯೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಸನ್ತೋ ಚೇವ ಪಣೀತೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಲದ್ಧೋ ಚ ಏಕೋದಿಭಾವಾಧಿಗತೋ ಚ ನ ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿತಗತೋ ಚ ಯಞ್ಚಾಹಂ ತಂ ಖೋ ಪನಿಮಂ ಸಮಾಧಿಂ ಸತೋ ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ ಸತೋ ವುಟ್ಠಹಾಮೀತಿ, ಅಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾ।
54. So samādhi pañcavidhena veditabbo. Ayaṃ samādhi ‘‘paccuppannasukho’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘āyatiṃ sukhavipāko’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘ariyo nirāmiso’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘akāpurisasevito’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘santo ceva paṇīto ca paṭippassaddhiladdho ca ekodibhāvādhigato ca na sasaṅkhāraniggayhavāritagato 4 cā’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati. Taṃ kho panimaṃ samādhiṃ ‘‘sato samāpajjāmi sato vuṭṭhahāmī’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati. Tattha yo ca samādhi paccuppannasukho yo ca samādhi āyatiṃ sukhavipāko ayaṃ samatho. Yo ca samādhi ariyo nirāmiso, yo ca samādhi akāpurisasevito, yo ca samādhi santo ceva paṇīto paṭippassaddhiladdho ca ekodibhāvādhigato ca na sasaṅkhāraniggayhavāritagato ca yañcāhaṃ taṃ kho panimaṃ samādhiṃ sato samāpajjāmi sato vuṭṭhahāmīti, ayaṃ vipassanā.
ಸೋ ಸಮಾಧಿ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ಪೀತಿಫರಣತಾ ಸುಖಫರಣತಾ ಚೇತೋಫರಣತಾ ಆಲೋಕಫರಣತಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿಮಿತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಪೀತಿಫರಣೋ ಯೋ ಚ ಸುಖಫರಣೋ ಯೋ ಚ ಚೇತೋಫರಣೋ, ಅಯಂ ಸಮಥೋ। ಯೋ ಚ ಆಲೋಕಫರಣೋ ಯಞ್ಚ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿಮಿತ್ತಂ। ಅಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾ।
So samādhi pañcavidhena veditabbo pītipharaṇatā sukhapharaṇatā cetopharaṇatā ālokapharaṇatā paccavekkhaṇānimittaṃ. Tattha yo ca pītipharaṇo yo ca sukhapharaṇo yo ca cetopharaṇo, ayaṃ samatho. Yo ca ālokapharaṇo yañca paccavekkhaṇānimittaṃ. Ayaṃ vipassanā.
೫೫. ದಸ ಕಸಿಣಾಯತನಾನಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ ಆಪೋಕಸಿಣಂ ತೇಜೋಕಸಿಣಂ ವಾಯೋಕಸಿಣಂ ನೀಲಕಸಿಣಂ ಪೀತಕಸಿಣಂ ಲೋಹಿತಕಸಿಣಂ ಓದಾತಕಸಿಣಂ ಆಕಾಸಕಸಿಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕಸಿಣಂ। ತತ್ಥ ಯಞ್ಚ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ ಯಞ್ಚ ಆಪೋಕಸಿಣಂ ಏವಂ ಸಬ್ಬಂ, ಯಞ್ಚ ಓದಾತಕಸಿಣಂ। ಇಮಾನಿ ಅಟ್ಠ ಕಸಿಣಾನಿ ಸಮಥೋ। ಯಞ್ಚ ಆಕಾಸಕಸಿಣಂ ಯಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಕಸಿಣಂ, ಅಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾ। ಏವಂ ಸಬ್ಬೋ ಅರಿಯೋ ಮಗ್ಗೋ ಯೇನ ಯೇನ ಆಕಾರೇನ ವುತ್ತೋ, ತೇನ ತೇನ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನೇನ ಯೋಜಯಿತಬ್ಬೋ। ತೇ ತೀಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾ ಅನಿಚ್ಚತಾಯ ದುಕ್ಖತಾಯ ಅನತ್ತತಾಯ। ಸೋ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವಯಮಾನೋ ತೀಣಿ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಾನಿ ಭಾವಯತಿ। ತೀಣಿ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಾನಿ ಭಾವಯನ್ತೋ ತಯೋ ಖನ್ಧೇ ಭಾವಯತಿ। ತಯೋ ಖನ್ಧೇ ಭಾವಯನ್ತೋ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವಯತಿ।
55. Dasa kasiṇāyatanāni pathavīkasiṇaṃ āpokasiṇaṃ tejokasiṇaṃ vāyokasiṇaṃ nīlakasiṇaṃ pītakasiṇaṃ lohitakasiṇaṃ odātakasiṇaṃ ākāsakasiṇaṃ viññāṇakasiṇaṃ. Tattha yañca pathavīkasiṇaṃ yañca āpokasiṇaṃ evaṃ sabbaṃ, yañca odātakasiṇaṃ. Imāni aṭṭha kasiṇāni samatho. Yañca ākāsakasiṇaṃ yañca viññāṇakasiṇaṃ, ayaṃ vipassanā. Evaṃ sabbo ariyo maggo yena yena ākārena vutto, tena tena samathavipassanena yojayitabbo. Te tīhi dhammehi saṅgahitā aniccatāya dukkhatāya anattatāya. So samathavipassanaṃ bhāvayamāno tīṇi vimokkhamukhāni bhāvayati. Tīṇi vimokkhamukhāni bhāvayanto tayo khandhe bhāvayati. Tayo khandhe bhāvayanto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayati.
ರಾಗಚರಿತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ನಿಯ್ಯಾತಿ 5 ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖನ್ತೋ ಲೋಭಂ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಸುಖವೇದನೀಯಂ ಫಸ್ಸಂ ಅನುಪಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ಪರಿಜಾನನ್ತೋ ರಾಗಮಲಂ ಪವಾಹೇನ್ತೋ ರಾಗರಜಂ ನಿದ್ಧುನನ್ತೋ ರಾಗವಿಸಂ ವಮೇನ್ತೋ ರಾಗಗ್ಗಿಂ ನಿಬ್ಬಾಪೇನ್ತೋ ರಾಗಸಲ್ಲಂ ಉಪ್ಪಾಟೇನ್ತೋ ರಾಗಜಟಂ ವಿಜಟೇನ್ತೋ। ದೋಸಚರಿತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖನ್ತೋ ದೋಸಂ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ ಪಜಹನ್ತೋ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ ಫಸ್ಸಂ ಅನುಪಗಚ್ಛನ್ತೋ ದುಕ್ಖವೇದನಂ ಪರಿಜಾನನ್ತೋ ದೋಸಮಲಂ ಪವಾಹೇನ್ತೋ ದೋಸರಜಂ ನಿದ್ಧುನನ್ತೋ ದೋಸವಿಸಂ ವಮೇನ್ತೋ ದೋಸಗ್ಗಿಂ ನಿಬ್ಬಾಪೇನ್ತೋ ದೋಸಸಲ್ಲಂ ಉಪ್ಪಾಟೇನ್ತೋ ದೋಸಜಟಂ ವಿಜಟೇನ್ತೋ। ಮೋಹಚರಿತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಞ್ಞತವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖನ್ತೋ ಮೋಹಂ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖವೇದನೀಯಂ ಫಸ್ಸಂ ಅನುಪಗಚ್ಛನ್ತೋ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ಪರಿಜಾನನ್ತೋ ಮೋಹಮಲಂ ಪವಾಹೇನ್ತೋ ಮೋಹರಜಂ ನಿದ್ಧುನನ್ತೋ ಮೋಹವಿಸಂ ವಮೇನ್ತೋ ಮೋಹಗ್ಗಿಂ ನಿಬ್ಬಾಪೇನ್ತೋ ಮೋಹಸಲ್ಲಂ ಉಪ್ಪಾಟೇನ್ತೋ ಮೋಹಜಟಂ ವಿಜಟೇನ್ತೋ।
Rāgacarito puggalo animittena vimokkhamukhena niyyāti 6 adhicittasikkhāya sikkhanto lobhaṃ akusalamūlaṃ pajahanto sukhavedanīyaṃ phassaṃ anupagacchanto sukhaṃ vedanaṃ parijānanto rāgamalaṃ pavāhento rāgarajaṃ niddhunanto rāgavisaṃ vamento rāgaggiṃ nibbāpento rāgasallaṃ uppāṭento rāgajaṭaṃ vijaṭento. Dosacarito puggalo appaṇihitena vimokkhamukhena niyyāti adhisīlasikkhāya sikkhanto dosaṃ akusalamūlaṃ pajahanto dukkhavedanīyaṃ phassaṃ anupagacchanto dukkhavedanaṃ parijānanto dosamalaṃ pavāhento dosarajaṃ niddhunanto dosavisaṃ vamento dosaggiṃ nibbāpento dosasallaṃ uppāṭento dosajaṭaṃ vijaṭento. Mohacarito puggalo suññatavimokkhamukhena niyyāti adhipaññāsikkhāya sikkhanto mohaṃ akusalamūlaṃ pajahanto adukkhamasukhavedanīyaṃ phassaṃ anupagacchanto adukkhamasukhaṃ vedanaṃ parijānanto mohamalaṃ pavāhento moharajaṃ niddhunanto mohavisaṃ vamento mohaggiṃ nibbāpento mohasallaṃ uppāṭento mohajaṭaṃ vijaṭento.
ತತ್ಥ ಸುಞ್ಞತವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಅನಿಮಿತ್ತವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ। ಸೋ ತೀಣಿ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಾನಿ ಭಾವಯನ್ತೋ ತಯೋ ಖನ್ಧೇ ಭಾವಯತಿ, ತಯೋ ಖನ್ಧೇ ಭಾವಯನ್ತೋ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವಯತಿ। ತತ್ಥ ಯಾ ಚ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಅಯಂ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ, ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ಯಾ ಚ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ, ಅಯಂ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ, ಯಾ ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅಯಂ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ।
Tattha suññatavimokkhamukhaṃ paññākkhandho, animittavimokkhamukhaṃ samādhikkhandho, appaṇihitavimokkhamukhaṃ sīlakkhandho. So tīṇi vimokkhamukhāni bhāvayanto tayo khandhe bhāvayati, tayo khandhe bhāvayanto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayati. Tattha yā ca sammāvācā yo ca sammākammanto yo ca sammāājīvo, ayaṃ sīlakkhandho, yo ca sammāvāyāmo yā ca sammāsati yo ca sammāsamādhi, ayaṃ samādhikkhandho, yā ca sammādiṭṭhi yo ca sammāsaṅkappo, ayaṃ paññākkhandho.
ತತ್ಥ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ ಚ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ ಚ ಸಮಥೋ, ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಪಸ್ಸನಾ। ಯೋ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಭವಙ್ಗಾನಿ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಕಾಯೋ ಚಿತ್ತಞ್ಚ, ಭವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ದ್ವೇ ಪದಾನಿ ಸೀಲಂ ಸಮಾಧಿ ಚ। ಸೋ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಾವಿತಕಾಯೋ ಭಾವಿತಸೀಲೋ ಭಾವಿತಚಿತ್ತೋ ಭಾವಿತಪಞ್ಞೋ। ಕಾಯೇ ಭಾವಿಯಮಾನೇ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ಚ, ಸೀಲೇ ಭಾವಿಯಮಾನೇ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ ಚ, ಚಿತ್ತೇ ಭಾವಿಯಮಾನೇ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಚ, ಪಞ್ಞಾಯ ಭಾವಿಯಮಾನಾಯ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಚ।
Tattha sīlakkhandho ca samādhikkhandho ca samatho, paññākkhandho vipassanā. Yo samathavipassanaṃ bhāveti, tassa dve bhavaṅgāni bhāvanaṃ gacchanti kāyo cittañca, bhavanirodhagāminī paṭipadā dve padāni sīlaṃ samādhi ca. So hoti bhikkhu bhāvitakāyo bhāvitasīlo bhāvitacitto bhāvitapañño. Kāye bhāviyamāne dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammākammanto sammāvāyāmo ca, sīle bhāviyamāne dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammāvācā sammāājīvo ca, citte bhāviyamāne dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammāsati sammāsamādhi ca, paññāya bhāviyamānāya dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo ca.
ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ಸಿಯಾ ಕಾಯಿಕೋ ಸಿಯಾ ಚೇತಸಿಕೋ, ತತ್ಥ ಯೋ ಕಾಯಸಙ್ಗಹೋ, ಸೋ ಕಾಯೇ ಭಾವಿತೇ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಯೋ ಚಿತ್ತಸಙ್ಗಹೋ, ಸೋ ಚಿತ್ತೇ ಭಾವಿತೇ ಭಾವನಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಸೋ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವಯನ್ತೋ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಅಧಿಗಮಂ ಗಚ್ಛತಿ 7 ಖಿಪ್ಪಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ವಿಮುತ್ತಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ಮಹಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ವಿಪುಲಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ಅನವಸೇಸಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಸಮಥೇನ ಖಿಪ್ಪಾಧಿಗಮೋ ಚ ಮಹಾಧಿಗಮೋ ಚ ವಿಪುಲಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ವಿಮುತ್ತಾಧಿಗಮೋ ಚ ಅನವಸೇಸಾಧಿಗಮೋ ಚ ಹೋತಿ।
Tattha yo ca sammākammanto yo ca sammāvāyāmo siyā kāyiko siyā cetasiko, tattha yo kāyasaṅgaho, so kāye bhāvite bhāvanaṃ gacchati, yo cittasaṅgaho, so citte bhāvite bhāvanaṃ gacchati. So samathavipassanaṃ bhāvayanto pañcavidhaṃ adhigamaṃ gacchati 8 khippādhigamo ca hoti, vimuttādhigamo ca hoti, mahādhigamo ca hoti, vipulādhigamo ca hoti, anavasesādhigamo ca hoti. Tattha samathena khippādhigamo ca mahādhigamo ca vipulādhigamo ca hoti, vipassanāya vimuttādhigamo ca anavasesādhigamo ca hoti.
೫೬. ತತ್ಥ ಯೋ ದೇಸಯತಿ, ಸೋ ದಸಬಲಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸತ್ಥಾ ಓವಾದೇನ ಸಾವಕೇ ನ ವಿಸಂವಾದಯತಿ। ಸೋ ತಿವಿಧಂ ಇದಂ ಕರೋಥ ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಕರೋಥ ಇದಂ ವೋ ಕುರುಮಾನಾನಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ತಥಾ ಓವದಿತೋ ತಥಾನುಸಿಟ್ಠೋ ತಥಾಕರೋನ್ತೋ ತಥಾಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೋ ತಂ ಭೂಮಿಂ ನ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸೋ ತಥಾ ಓವದಿತೋ ತಥಾನುಸಿಟ್ಠೋ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಂ ಅಪರಿಪೂರಯನ್ತೋ ತಂ ಭೂಮಿಂ ಅನುಪಾಪುಣಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸೋ ತಥಾ ಓವದಿತೋ ತಥಾನುಸಿಟ್ಠೋ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಂ ಪರಿಪೂರಯನ್ತೋ ತಂ ಭೂಮಿಂ ಅನುಪಾಪುಣಿಸ್ಸತೀತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
56. Tattha yo desayati, so dasabalasamannāgato satthā ovādena sāvake na visaṃvādayati. So tividhaṃ idaṃ karotha iminā upāyena karotha idaṃ vo kurumānānaṃ hitāya sukhāya bhavissati, so tathā ovadito tathānusiṭṭho tathākaronto tathāpaṭipajjanto taṃ bhūmiṃ na pāpuṇissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. So tathā ovadito tathānusiṭṭho sīlakkhandhaṃ aparipūrayanto taṃ bhūmiṃ anupāpuṇissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. So tathā ovadito tathānusiṭṭho sīlakkhandhaṃ paripūrayanto taṃ bhūmiṃ anupāpuṇissatīti ṭhānametaṃ vijjati.
ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತೇ ಸತೋ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸಬ್ಬಾಸವಪರಿಕ್ಖೀಣಸ್ಸ ತೇ ಸತೋ ಇಮೇ ಆಸವಾ ಅಪರಿಕ್ಖೀಣಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯಸ್ಸ ತೇ ಅತ್ಥಾಯ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸಿತೋ, ಸೋ ನ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸಾವಕೋ ಖೋ ಪನ ತೇ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಾಮೀಚಿಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಅನುಧಮ್ಮಚಾರೀ ಸೋ ಪುಬ್ಬೇನ ಅಪರಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮಂ ನ ಸಚ್ಛಿಕರಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
Sammāsambuddhassa te sato ime dhammā anabhisambuddhāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Sabbāsavaparikkhīṇassa te sato ime āsavā aparikkhīṇāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yassa te atthāya dhammo desito, so na niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Sāvako kho pana te dhammānudhammappaṭipanno sāmīcippaṭipanno anudhammacārī so pubbena aparaṃ uḷāraṃ visesādhigamaṃ na sacchikarissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ಯೇ ಖೋ ಪನ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಖೋ ಪನ ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ತೇ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಖೋ ಪನ ಧಮ್ಮಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ತೇ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸಾವಕೋ ಖೋ ಪನ ತೇ ಸಉಪಾದಿಸೇಸೋ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಂ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಂ ಅನುಪಾಪುಣಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
Ye kho pana dhammā antarāyikā, te paṭisevato nālaṃ antarāyāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye kho pana dhammā aniyyānikā, te niyyanti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye kho pana dhammā niyyānikā, te niyyanti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti ṭhānametaṃ vijjati. Sāvako kho pana te saupādiseso anupādisesaṃ nibbānadhātuṃ anupāpuṇissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಮಾತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ ಹತ್ಥೇಹಿ ವಾ ಪಾದೇಹಿ ವಾ ಸುಹತಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಮಾತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ ಹತ್ಥೇಹಿ ವಾ ಪಾದೇಹಿ ವಾ ಸುಹತಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಪಿತರಂ, ಅರಹನ್ತಂ, ಭಿಕ್ಖುಂ। ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ ಸಙ್ಘೇ ವಾ ಸಙ್ಘರಾಜಿಂ ಜನೇಯ್ಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ ಸಙ್ಘೇ ವಾ ಸಙ್ಘರಾಜಿಂ ಜನೇಯ್ಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ತಥಾಗತಸ್ಸ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಪರಿನಿಬ್ಬುತಸ್ಸ ವಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಥೂಪಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಪುಥುಜ್ಜನೋ ತಥಾಗತಸ್ಸ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಪರಿನಿಬ್ಬುತಸ್ಸ ವಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಥೂಪಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಞ್ಞಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಅಪದಿಸೇಯ್ಯ ಅಪಿ ಜೀವಿತಹೇತೂತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅಞ್ಞಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಅಪದಿಸೇಯ್ಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅಞ್ಞಂ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಂ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅಞ್ಞಂ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಂ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಕುತೂಹಲಮಙ್ಗಲೇನ ಸುದ್ಧಿಂ ಪಚ್ಚೇಯ್ಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕುತೂಹಲಮಙ್ಗಲೇನ ಸುದ್ಧಿಂ ಪಚ್ಚೇಯ್ಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
Diṭṭhisampanno mātaraṃ jīvitā voropeyya hatthehi vā pādehi vā suhataṃ kareyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano mātaraṃ jīvitā voropeyya hatthehi vā pādehi vā suhataṃ kareyyāti ṭhānametaṃ vijjati. Evaṃ pitaraṃ, arahantaṃ, bhikkhuṃ. Diṭṭhisampanno puggalo saṅghaṃ bhindeyya saṅghe vā saṅgharājiṃ janeyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano saṅghaṃ bhindeyya saṅghe vā saṅgharājiṃ janeyyāti ṭhānametaṃ vijjati, diṭṭhisampanno tathāgatassa duṭṭhacitto lohitaṃ uppādeyya, parinibbutassa vā tathāgatassa duṭṭhacitto thūpaṃ bhindeyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Puthujjano tathāgatassa duṭṭhacitto lohitaṃ uppādeyya, parinibbutassa vā tathāgatassa duṭṭhacitto thūpaṃ bhindeyyāti ṭhānametaṃ vijjati. Diṭṭhisampanno aññaṃ satthāraṃ apadiseyya api jīvitahetūti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano aññaṃ satthāraṃ apadiseyyāti ṭhānametaṃ vijjati. Diṭṭhisampanno ito bahiddhā aññaṃ dakkhiṇeyyaṃ pariyeseyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano ito bahiddhā aññaṃ dakkhiṇeyyaṃ pariyeseyyāti ṭhānametaṃ vijjati, diṭṭhisampanno kutūhalamaṅgalena suddhiṃ pacceyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Puthujjano kutūhalamaṅgalena suddhiṃ pacceyyāti ṭhānametaṃ vijjati.
೫೭. ಇತ್ಥೀ ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಸಿಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುರಿಸೋ ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಸಿಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ; ಇತ್ಥೀ ಸಕ್ಕೋ ದೇವಾನಮಿನ್ದೋ ಸಿಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುರಿಸೋ ಸಕ್ಕೋ ದೇವಾನಮಿನ್ದೋ ಸಿಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ; ಇತ್ಥೀ ಮಾರೋ ಪಾಪಿಮಾ ಸಿಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುರಿಸೋ ಮಾರೋ ಪಾಪಿಮಾ ಸಿಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ; ಇತ್ಥೀ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಿಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುರಿಸೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಿಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ; ಇತ್ಥೀ ತಥಾಗತೋ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸಿಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಪುರಿಸೋ ತಥಾಗತೋ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸಿಯಾತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
57. Itthī rājā cakkavattī siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso rājā cakkavattī siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī sakko devānamindo siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso sakko devānamindo siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī māro pāpimā siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso māro pāpimā siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī mahābrahmā siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso mahābrahmā siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī tathāgato arahaṃ sammāsambuddho siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso tathāgato arahaṃ sammāsambuddho siyāti ṭhānametaṃ vijjati.
ದ್ವೇ ತಥಾಗತಾ ಅರಹನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ವಾ ದೇಸೇಯ್ಯುನ್ತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಏಕೋವ ತಥಾಗತೋ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ವಾ ದೇಸೇಸ್ಸತೀತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
Dve tathāgatā arahanto sammāsambuddhā apubbaṃ acarimaṃ ekissā lokadhātuyā uppajjeyyuṃ vā dhammaṃ vā deseyyunti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, ekova tathāgato arahaṃ sammāsambuddho ekissā lokadhātuyā uppajjissati vā dhammaṃ vā desessatīti ṭhānametaṃ vijjati.
ತಿಣ್ಣಂ ದುಚ್ಚರಿತಾನಂ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಪಿಯೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ತಿಣ್ಣಂ ದುಚ್ಚರಿತಾನಂ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಪ್ಪಿಯೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ । ತಿಣ್ಣಂ ಸುಚರಿತಾನಂ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಪ್ಪಿಯೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ತಿಣ್ಣಂ ಸುಚರಿತಾನಂ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಪಿಯೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
Tiṇṇaṃ duccaritānaṃ iṭṭho kanto piyo manāpo vipāko bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, tiṇṇaṃ duccaritānaṃ aniṭṭho akanto appiyo amanāpo vipāko bhavissatīti ṭhānametaṃ vijjati . Tiṇṇaṃ sucaritānaṃ aniṭṭho akanto appiyo amanāpo vipāko bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, tiṇṇaṃ sucaritānaṃ iṭṭho kanto piyo manāpo vipāko bhavissatīti ṭhānametaṃ vijjati.
ಅಞ್ಞತರೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಕುಹಕೋ ಲಪಕೋ ನೇಮಿತ್ತಕೋ ಕುಹನಲಪನನೇಮಿತ್ತಕತ್ತಂ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಅಪ್ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ಚತೂಸು ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇಸು ಅನುಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿ 9 ವಿಹರನ್ತೋ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಅಭಾವಯಿತ್ವಾ ಅನುತ್ತರಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬೋಧಿಂ ಅಭಿಸಮ್ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞತರೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಸಬ್ಬದೋಸಾಪಗತೋ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ಚತೂಸು ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇಸು ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿ ವಿಹರನ್ತೋ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಭಾವಯಿತ್ವಾ ಅನುತ್ತರಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬೋಧಿಂ ಅಭಿಸಮ್ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸತೀತಿ ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಞಾಣಂ ಪಠಮಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Aññataro samaṇo vā brāhmaṇo vā kuhako lapako nemittako kuhanalapananemittakattaṃ pubbaṅgamaṃ katvā pañca nīvaraṇe appahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu anupaṭṭhitassati 10 viharanto satta bojjhaṅge abhāvayitvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, aññataro samaṇo vā brāhmaṇo vā sabbadosāpagato pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu upaṭṭhitassati viharanto satta bojjhaṅge bhāvayitvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhissatīti ṭhānametaṃ vijjati. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso idaṃ vuccati ṭhānāṭṭhānañāṇaṃ paṭhamaṃ tathāgatabalaṃ.
ಇತಿ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಗತಾ ಸಬ್ಬೇ ಖಯಧಮ್ಮಾ ವಯಧಮ್ಮಾ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಾ ನಿರೋಧಧಮ್ಮಾ ಕೇಚಿ ಸಗ್ಗೂಪಗಾ ಕೇಚಿ ಅಪಾಯೂಪಗಾ ಕೇಚಿ ನಿಬ್ಬಾನೂಪಗಾ, ಏವಂ ಭಗವಾ ಆಹ –
Iti ṭhānāṭṭhānagatā sabbe khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā keci saggūpagā keci apāyūpagā keci nibbānūpagā, evaṃ bhagavā āha –
೫೮.
58.
ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪುಞ್ಞಪಾಪಫಲೂಪಗಾ।
Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā;
ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ, ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಾ ಚ ಸುಗ್ಗತಿಂ।
Nirayaṃ pāpakammantā, puññakammā ca suggatiṃ;
ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾತಿ ಅರಿಯಾ ಚ ಅನರಿಯಾ ಚ ಸಕ್ಕಾಯಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಚ ಸಕ್ಕಾಯವೀತಿವತ್ತಾ ಚ। ಮರಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ದ್ವೀಹಿ ಮರಣೇಹಿ ದನ್ಧಮರಣೇನ ಚ ಅದನ್ಧಮರಣೇನ ಚ, ಸಕ್ಕಾಯಪರಿಯಾಪನ್ನಾನಂ ಅದನ್ಧಮರಣಂ ಸಕ್ಕಾಯವೀತಿವತ್ತಾನಂ ದನ್ಧಮರಣಂ। ಮರಣನ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತನ್ತಿ ಖಯಾ ಆಯುಸ್ಸ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಉಪರೋಧಾ ಜೀವಿತಪರಿಯನ್ತೋ ಮರಣಪರಿಯನ್ತೋ। ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಾ। ಪುಞ್ಞಪಾಪಫಲೂಪಗಾತಿ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲದಸ್ಸಾವಿತಾ ಚ ಅವಿಪ್ಪವಾಸೋ ಚ।
Sabbesattāti ariyā ca anariyā ca sakkāyapariyāpannā ca sakkāyavītivattā ca. Marissantīti dvīhi maraṇehi dandhamaraṇena ca adandhamaraṇena ca, sakkāyapariyāpannānaṃ adandhamaraṇaṃ sakkāyavītivattānaṃ dandhamaraṇaṃ. Maraṇantaṃ hi jīvitanti khayā āyussa indriyānaṃ uparodhā jīvitapariyanto maraṇapariyanto. Yathākammaṃ gamissantīti kammassakatā. Puññapāpaphalūpagāti kammānaṃ phaladassāvitā ca avippavāso ca.
ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾತಿ ಅಪುಞ್ಞಸಙ್ಖಾರಾ। ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಾ ಚ ಸುಗ್ಗತಿನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಗತಿಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾತಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮನಂ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ – ‘‘ಸಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ನಾಸವಾ’’ತಿ।
Nirayaṃ pāpakammantāti apuññasaṅkhārā. Puññakammā ca suggatinti puññasaṅkhārā sugatiṃ gamissanti. Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavāti sabbasaṅkhārānaṃ samatikkamanaṃ. Tenāha bhagavā – ‘‘sabbe…pe… nāsavā’’ti.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಮರಣನ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ। ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪುಞ್ಞಪಾಪಫಲೂಪಗಾ। ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಆಗಾಳ್ಹಾ ಚ ನಿಜ್ಝಾಮಾ ಚ ಪಟಿಪದಾ। ‘‘ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾ’’ತಿ ಮಜ್ಝಿಮಾ ಪಟಿಪದಾ। ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಮರಣನ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ, ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪುಞ್ಞಪಾಪಫಲೂಪಗಾ, ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ। ಏವಂ ಸಂಸಾರಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಯತಿ। ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ…ಪೇ॰… ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಇಮೇ ತಯೋ ವಟ್ಟಾ ದುಕ್ಖವಟ್ಟೋ ಕಮ್ಮವಟ್ಟೋ ಕಿಲೇಸವಟ್ಟೋ। ‘‘ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾ’’ತಿ ತಿಣ್ಣಂ ವಟ್ಟಾನಂ ವಿವಟ್ಟನಾ। ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ…ಪೇ॰… ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಆದೀನವೋ, ‘‘ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಾ ಚ ಸುಗ್ಗತಿ’’ನ್ತಿ ಅಸ್ಸಾದೋ, ‘‘ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾ’’ತಿ ನಿಸ್ಸರಣಂ। ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ…ಪೇ॰… ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಹೇತು ಚ ಫಲಞ್ಚ, ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ಫಲಂ, ತಣ್ಹಾ ಹೇತು, ‘‘ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾ’’ತಿ ಮಗ್ಗೋ ಚ ಫಲಞ್ಚ। ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಮರಣನ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ। ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪುಞ್ಞಪಾಪಫಲೂಪಗಾ, ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ, ಸೋ ಸಂಕಿಲೇಸೋ ತಿವಿಧೋ ತಣ್ಹಾಸಂಕಿಲೇಸೋ ದಿಟ್ಠಿಸಂಕಿಲೇಸೋ ದುಚ್ಚರಿತಸಂಕಿಲೇಸೋತಿ।
‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ. Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā. Nirayaṃ pāpakammantā’’ti āgāḷhā ca nijjhāmā ca paṭipadā. ‘‘Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti majjhimā paṭipadā. ‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ, yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā, nirayaṃ pāpakammantā’’ti ayaṃ saṃkileso. Evaṃ saṃsāraṃ nibbattayati. ‘‘Sabbe sattā marissanti…pe… nirayaṃ pāpakammantā’’ti ime tayo vaṭṭā dukkhavaṭṭo kammavaṭṭo kilesavaṭṭo. ‘‘Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti tiṇṇaṃ vaṭṭānaṃ vivaṭṭanā. ‘‘Sabbe sattā marissanti…pe… nirayaṃ pāpakammantā’’ti ādīnavo, ‘‘puññakammā ca suggati’’nti assādo, ‘‘apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti nissaraṇaṃ. ‘‘Sabbe sattā marissanti…pe… nirayaṃ pāpakammantā’’ti hetu ca phalañca, pañcakkhandhā phalaṃ, taṇhā hetu, ‘‘apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti maggo ca phalañca. ‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ. Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā, nirayaṃ pāpakammantā’’ti ayaṃ saṃkileso, so saṃkileso tividho taṇhāsaṃkileso diṭṭhisaṃkileso duccaritasaṃkilesoti.
೫೯. ತತ್ಥ ತಣ್ಹಾಸಂಕಿಲೇಸೋ ತೀಹಿ ತಣ್ಹಾಹಿ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ – ಕಾಮತಣ್ಹಾಯ ಭವತಣ್ಹಾಯ ವಿಭವತಣ್ಹಾಯ। ಯೇನ ಯೇನ ವಾ ಪನ ವತ್ಥುನಾ ಅಜ್ಝೋಸಿತೋ, ತೇನ ತೇನೇವ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ತಸ್ಸಾ ವಿತ್ಥಾರೋ ಛತ್ತಿಂಸಾಯ ತಣ್ಹಾಯ ಜಾಲಿನಿಯಾ ವಿಚರಿತಾನಿ। ತತ್ಥ ದಿಟ್ಠಿಸಂಕಿಲೇಸೋ ಉಚ್ಛೇದಸಸ್ಸತೇನ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ಯೇನ ಯೇನ ವಾ ಪನ ವತ್ಥುನಾ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಅಭಿನಿವಿಸತಿ, ‘‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ತೇನ ತೇನೇವ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ತಸ್ಸಾ ವಿತ್ಥಾರೋ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ। ತತ್ಥ ದುಚ್ಚರಿತಸಂಕಿಲೇಸೋ ಚೇತನಾ ಚೇತಸಿಕಕಮ್ಮೇನ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ತೀಹಿ ದುಚ್ಚರಿತೇಹಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ, ತಸ್ಸಾ ವಿತ್ಥಾರೋ ದಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ। ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾತಿ ಇದಂ ವೋದಾನಂ।
59. Tattha taṇhāsaṃkileso tīhi taṇhāhi niddisitabbo – kāmataṇhāya bhavataṇhāya vibhavataṇhāya. Yena yena vā pana vatthunā ajjhosito, tena teneva niddisitabbo, tassā vitthāro chattiṃsāya taṇhāya jāliniyā vicaritāni. Tattha diṭṭhisaṃkileso ucchedasassatena niddisitabbo, yena yena vā pana vatthunā diṭṭhivasena abhinivisati, ‘‘idameva saccaṃ moghamañña’’nti tena teneva niddisitabbo, tassā vitthāro dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni. Tattha duccaritasaṃkileso cetanā cetasikakammena niddisitabbo, tīhi duccaritehi kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena, tassā vitthāro dasa akusalakammapathā. Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavāti idaṃ vodānaṃ.
ತಯಿದಂ ವೋದಾನಂ ತಿವಿಧಂ; ತಣ್ಹಾಸಂಕಿಲೇಸೋ ಸಮಥೇನ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ಸೋ ಸಮಥೋ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ, ದಿಟ್ಠಿಸಂಕಿಲೇಸೋ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ಸಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ದುಚ್ಚರಿತಸಂಕಿಲೇಸೋ ಸುಚರಿತೇನ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ತಂ ಸುಚರಿತಂ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ।
Tayidaṃ vodānaṃ tividhaṃ; taṇhāsaṃkileso samathena visujjhati, so samatho samādhikkhandho, diṭṭhisaṃkileso vipassanāya visujjhati, sā vipassanā paññākkhandho, duccaritasaṃkileso sucaritena visujjhati, taṃ sucaritaṃ sīlakkhandho.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಮರಣನ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ, ಯಥಾಕಮ್ಮಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪುಞ್ಞಪಾಪಫಲೂಪಗಾ, ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ’’ತಿ ಅಪುಞ್ಞಪ್ಪಟಿಪದಾ, ‘‘ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಾ ಚ ಸುಗ್ಗತಿ’’ನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಪ್ಪಟಿಪದಾ, ‘‘ಅಪರೇ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿನಾಸವಾ’’ತಿ ಪುಞ್ಞಪಾಪಸಮತಿಕ್ಕಮಪ್ಪಟಿಪದಾ, ತತ್ಥ ಯಾ ಚ ಪುಞ್ಞಪ್ಪಟಿಪದಾ ಯಾ ಚ ಅಪುಞ್ಞಪ್ಪಟಿಪದಾ, ಅಯಂ ಏಕಾ ಪಟಿಪದಾ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನೀ ಏಕಾ ಅಪಾಯೇಸು, ಏಕಾ ದೇವೇಸು, ಯಾ ಚ ಪುಞ್ಞಪಾಪಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಪದಾ ಅಯಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ।
‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ, yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā, nirayaṃ pāpakammantā’’ti apuññappaṭipadā, ‘‘puññakammā ca suggati’’nti puññappaṭipadā, ‘‘apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti puññapāpasamatikkamappaṭipadā, tattha yā ca puññappaṭipadā yā ca apuññappaṭipadā, ayaṃ ekā paṭipadā sabbatthagāminī ekā apāyesu, ekā devesu, yā ca puññapāpasamatikkamā paṭipadā ayaṃ tattha tattha gāminī paṭipadā.
ತಯೋ ರಾಸೀ – ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ ರಾಸಿ, ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ ರಾಸಿ, ಅನಿಯತೋ ರಾಸಿ, ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ ರಾಸಿ ಯೋ ಚ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ ರಾಸಿ ಏಕಾ ಪಟಿಪದಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗಾಮಿನೀ, ತತ್ಥ ಯೋ ಅನಿಯತೋ ರಾಸಿ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ। ಕೇನ ಕಾರಣೇನ? ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ನಿರಯೇ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನೀಸು ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೇಸು ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ಅಸುರೇಸು ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ದೇವೇಸು ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಚಯಂ ಲಭನ್ತೋ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯ, ತಸ್ಮಾಯಂ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಞಾಣಂ ದುತಿಯಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Tayo rāsī – micchattaniyato rāsi, sammattaniyato rāsi, aniyato rāsi, tattha yo ca micchattaniyato rāsi yo ca sammattaniyato rāsi ekā paṭipadā tattha tattha gāminī, tattha yo aniyato rāsi, ayaṃ sabbatthagāminī paṭipadā. Kena kāraṇena? Paccayaṃ labhanto niraye upapajjeyya, paccayaṃ labhanto tiracchānayonīsu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto pettivisayesu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto asuresu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto devesu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto manussesu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto parinibbāyeyya, tasmāyaṃ sabbatthagāminī paṭipadā, yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ vuccati sabbatthagāminī paṭipadā ñāṇaṃ dutiyaṃ tathāgatabalaṃ.
ಇತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅನೇಕಧಾತುಲೋಕೋ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ನಾನಾಧಾತುಲೋಕೋ। ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅನೇಕಧಾತುಲೋಕೋ? ಚಕ್ಖುಧಾತು ರೂಪಧಾತು ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತಧಾತು ಸದ್ದಧಾತು ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನಧಾತು ಗನ್ಧಧಾತು ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾಧಾತು ರಸಧಾತು ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಕಾಯಧಾತು ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋಧಾತು ಧಮ್ಮಧಾತು ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಪಥವೀಧಾತು, ಆಪೋಧಾತು, ತೇಜೋಧಾತು, ವಾಯೋಧಾತು, ಆಕಾಸಧಾತು, ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಕಾಮಧಾತು, ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು, ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು, ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು, ದುಕ್ಖಧಾತು, ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು , ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು, ಸುಖಧಾತು, ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು, ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು, ರೂಪಧಾತು, ಅರೂಪಧಾತು, ನಿರೋಧಧಾತು, ಸಙ್ಖಾರಧಾತು, ನಿಬ್ಬಾನಧಾತು, ಅಯಂ ಅನೇಕಧಾತುಲೋಕೋ।
Iti sabbatthagāminī paṭipadā anekadhātuloko, tattha tattha gāminī paṭipadā nānādhātuloko. Tattha katamo anekadhātuloko? Cakkhudhātu rūpadhātu cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu saddadhātu sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu gandhadhātu ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu rasadhātu jivhāviññāṇadhātu, kāyadhātu phoṭṭhabbadhātu kāyaviññāṇadhātu, manodhātu dhammadhātu manoviññāṇadhātu, pathavīdhātu, āpodhātu, tejodhātu, vāyodhātu, ākāsadhātu, viññāṇadhātu, kāmadhātu, byāpādadhātu, vihiṃsādhātu, nekkhammadhātu, abyāpādadhātu, avihiṃsādhātu, dukkhadhātu, domanassadhātu , avijjādhātu, sukhadhātu, somanassadhātu, upekkhādhātu, rūpadhātu, arūpadhātu, nirodhadhātu, saṅkhāradhātu, nibbānadhātu, ayaṃ anekadhātuloko.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ನಾನಾಧಾತುಲೋಕೋ? ಅಞ್ಞಾ ಚಕ್ಖುಧಾತು, ಅಞ್ಞಾ ರೂಪಧಾತು, ಅಞ್ಞಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು। ಏವಂ ಸಬ್ಬಾ। ಅಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತು। ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅನೇಕಧಾತು ನಾನಾಧಾತು ಞಾಣಂ ತತಿಯಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Tattha katamo nānādhātuloko? Aññā cakkhudhātu, aññā rūpadhātu, aññā cakkhuviññāṇadhātu. Evaṃ sabbā. Aññā nibbānadhātu. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ vuccati anekadhātu nānādhātu ñāṇaṃ tatiyaṃ tathāgatabalaṃ.
೬೦. ಇತಿ ಅನೇಕಧಾತು ನಾನಾಧಾತುಕಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ ಯಂ ಯದೇವ ಧಾತುಂ ಸತ್ತಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ತಂ ತದೇವ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಿ ಅಭಿನಿವಿಸನ್ತಿ, ಕೇಚಿ ರೂಪಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಸದ್ದಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಗನ್ಧಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ರಸಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಧಮ್ಮಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಇತ್ಥಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಪುರಿಸಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಚಾಗಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಾ , ಕೇಚಿ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ದೇವಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ಮನುಸ್ಸಾಧಿಮುತ್ತಾ, ಕೇಚಿ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಮುತ್ತಾ। ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ, ಅಯಂ ವೇನೇಯ್ಯೋ, ಅಯಂ ನ ವೇನೇಯ್ಯೋ, ಅಯಂ ಸಗ್ಗಗಾಮೀ, ಅಯಂ ದುಗ್ಗತಿಗಾಮೀತಿ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಾ ಞಾಣಂ ಚತುತ್ಥಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
60. Iti anekadhātu nānādhātukassa lokassa yaṃ yadeva dhātuṃ sattā adhimuccanti, taṃ tadeva adhiṭṭhahanti abhinivisanti, keci rūpādhimuttā, keci saddādhimuttā, keci gandhādhimuttā, keci rasādhimuttā, keci phoṭṭhabbādhimuttā, keci dhammādhimuttā, keci itthādhimuttā, keci purisādhimuttā, keci cāgādhimuttā, keci hīnādhimuttā , keci paṇītādhimuttā, keci devādhimuttā, keci manussādhimuttā, keci nibbānādhimuttā. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, ayaṃ veneyyo, ayaṃ na veneyyo, ayaṃ saggagāmī, ayaṃ duggatigāmīti, idaṃ vuccati sattānaṃ nānādhimuttikatā ñāṇaṃ catutthaṃ tathāgatabalaṃ.
ಇತಿ ತೇ ಯಥಾಧಿಮುತ್ತಾ ಚ ಭವನ್ತಿ, ತಂ ತಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಸಮಾದಿಯನ್ತಿ। ತೇ ಛಬ್ಬಿಧಂ ಕಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯನ್ತಿ – ಕೇಚಿ ಲೋಭವಸೇನ, ಕೇಚಿ ದೋಸವಸೇನ, ಕೇಚಿ ಮೋಹವಸೇನ, ಕೇಚಿ ಸದ್ಧಾವಸೇನ, ಕೇಚಿ ವೀರಿಯವಸೇನ, ಕೇಚಿ ಪಞ್ಞಾವಸೇನ। ತಂ ವಿಭಜ್ಜಮಾನಂ ದುವಿಧಂ – ಸಂಸಾರಗಾಮಿ ಚ ನಿಬ್ಬಾನಗಾಮಿ ಚ।
Iti te yathādhimuttā ca bhavanti, taṃ taṃ kammasamādānaṃ samādiyanti. Te chabbidhaṃ kammaṃ samādiyanti – keci lobhavasena, keci dosavasena, keci mohavasena, keci saddhāvasena, keci vīriyavasena, keci paññāvasena. Taṃ vibhajjamānaṃ duvidhaṃ – saṃsāragāmi ca nibbānagāmi ca.
ತತ್ಥ ಯಂ ಲೋಭವಸೇನ ದೋಸವಸೇನ ಮೋಹವಸೇನ ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಣ್ಹಂ ಕಣ್ಹವಿಪಾಕಂ। ತತ್ಥ ಯಂ ಸದ್ಧಾವಸೇನ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಸುಕ್ಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಪಾಕಂ। ತತ್ಥ ಯಂ ಲೋಭವಸೇನ ದೋಸವಸೇನ ಮೋಹವಸೇನ ಸದ್ಧಾವಸೇನ ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕವಿಪಾಕಂ। ತತ್ಥ ಯಂ ವೀರಿಯವಸೇನ ಪಞ್ಞಾವಸೇನ ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಅಕಣ್ಹಂ ಅಸುಕ್ಕಂ ಅಕಣ್ಹಅಸುಕ್ಕವಿಪಾಕಂ ಕಮ್ಮುತ್ತಮಂ ಕಮ್ಮಸೇಟ್ಠಂ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
Tattha yaṃ lobhavasena dosavasena mohavasena ca kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ. Tattha yaṃ saddhāvasena kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ. Tattha yaṃ lobhavasena dosavasena mohavasena saddhāvasena ca kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ. Tattha yaṃ vīriyavasena paññāvasena ca kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammuttamaṃ kammaseṭṭhaṃ kammakkhayāya saṃvattati.
ಚತ್ತಾರಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ। ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಂ ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಂ ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ। ಯಂ ಏವಂ ಜಾತಿಯಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ, ಇಮಿನಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಉಪಚಿತಂ ಅವಿಪಕ್ಕಂ ವಿಪಾಕಾಯ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ನ ಚ ಭಬ್ಬೋ ಅಭಿನಿಬ್ಬಿಧಾ ಗನ್ತುನ್ತಿ ತಂ ಭಗವಾ ನ ಓವದತಿ। ಯಥಾ ದೇವದತ್ತಂ ಕೋಕಾಲಿಕಂ ಸುನಕ್ಖತ್ತಂ ಲಿಚ್ಛವಿಪುತ್ತಂ, ಯೇ ವಾ ಪನಞ್ಞೇಪಿ ಸತ್ತಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ ಇಮೇಸಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಉಪಚಿತಂ ಅಕುಸಲಂ ನ ಚ ತಾವ ಪಾರಿಪೂರಿಂ ಗತಂ, ಪುರಾ ಪಾರಿಪೂರಿಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಪುರಾ ಫಲಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಯತಿ, ಪುರಾ ಮಗ್ಗಮಾವಾರಯತಿ, ಪುರಾ ವೇನೇಯ್ಯತ್ತಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮತೀತಿ ತೇ ಭಗವಾ ಅಸಮತ್ತೇ ಓವದತಿ। ಯಥಾ ಪುಣ್ಣಞ್ಚ ಗೋವತಿಕಂ ಅಚೇಲಞ್ಚ ಕುಕ್ಕುರವತಿಕಂ।
Cattāri kammasamādānāni. Atthi kammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ, atthi kammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ, atthi kammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiṃ ca dukkhavipākaṃ, atthi kammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiṃ ca sukhavipākaṃ. Yaṃ evaṃ jātiyaṃ kammasamādānaṃ, iminā puggalena akusalakammasamādānaṃ upacitaṃ avipakkaṃ vipākāya paccupaṭṭhitaṃ na ca bhabbo abhinibbidhā gantunti taṃ bhagavā na ovadati. Yathā devadattaṃ kokālikaṃ sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ, ye vā panaññepi sattā micchattaniyatā imesañca puggalānaṃ upacitaṃ akusalaṃ na ca tāva pāripūriṃ gataṃ, purā pāripūriṃ gacchati. Purā phalaṃ nibbattayati, purā maggamāvārayati, purā veneyyattaṃ samatikkamatīti te bhagavā asamatte ovadati. Yathā puṇṇañca govatikaṃ acelañca kukkuravatikaṃ.
೬೧. ಇಮಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪರಿಪೂರಮಾನಂ ಮಗ್ಗಂ ಆವಾರಯಿಸ್ಸತಿ ಪುರಾ ಪಾರಿಪೂರಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಪುರಾ ಫಲಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಯತಿ, ಪುರಾ ಮಗ್ಗಮಾವಾರಯತಿ, ಪುರಾ ವೇನೇಯ್ಯತ್ತಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮತೀತಿ ತಂ ಭಗವಾ ಅಸಮತ್ತಂ ಓವದತಿ। ಯಥಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲಂ।
61. Imassa ca puggalassa akusalakammasamādānaṃ paripūramānaṃ maggaṃ āvārayissati purā pāripūriṃ gacchati, purā phalaṃ nibbattayati, purā maggamāvārayati, purā veneyyattaṃ samatikkamatīti taṃ bhagavā asamattaṃ ovadati. Yathā āyasmantaṃ aṅgulimālaṃ.
ಸಬ್ಬೇಸಂ ಮುದುಮಜ್ಝಾಧಿಮತ್ತತಾ। ತತ್ಥ ಮುದು ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರಾ ಮಜ್ಝಂ ಅವಸೇಸಕುಸಲಸಙ್ಖಾರಾ, ಅಧಿಮತ್ತಂ ಅಕುಸಲಸಙ್ಖಾರಾ, ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ, ಇದಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ಉಪಪಜ್ಜವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ಅಪರಾಪರಿಯವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ನಿರಯವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ತಿರಚ್ಛಾನವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ಅಸುರವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ದೇವವೇದನೀಯಂ, ಇದಂ ಮನುಸ್ಸವೇದನೀಯನ್ತಿ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ ವಿಪಾಕವೇಮತ್ತತಾ ಞಾಣಂ ಪಞ್ಚಮಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Sabbesaṃ mudumajjhādhimattatā. Tattha mudu āneñjābhisaṅkhārā majjhaṃ avasesakusalasaṅkhārā, adhimattaṃ akusalasaṅkhārā, yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ, idaṃ upapajjavedanīyaṃ, idaṃ aparāpariyavedanīyaṃ, idaṃ nirayavedanīyaṃ, idaṃ tiracchānavedanīyaṃ, idaṃ pettivisayavedanīyaṃ, idaṃ asuravedanīyaṃ, idaṃ devavedanīyaṃ, idaṃ manussavedanīyanti, idaṃ vuccati atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso vipākavemattatā ñāṇaṃ pañcamaṃ tathāgatabalaṃ.
೬೨. ಇತಿ ತಥಾ ಸಮಾದಿನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾದಿನ್ನಾನಂ ಝಾನಾನಂ ವಿಮೋಕ್ಖಾನಂ ಸಮಾಧೀನಂ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ, ಇದಂ ವೋದಾನಂ, ಇದಂ ವುಟ್ಠಾನಂ, ಏವಂ ಸಂಕಿಲಿಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ವೋದಾಯತಿ, ಏವಂ ವುಟ್ಠಹತೀತಿ ಞಾಣಂ ಅನಾವರಣಂ।
62. Iti tathā samādinnānaṃ kammānaṃ samādinnānaṃ jhānānaṃ vimokkhānaṃ samādhīnaṃ samāpattīnaṃ ayaṃ saṃkileso, idaṃ vodānaṃ, idaṃ vuṭṭhānaṃ, evaṃ saṃkilissati, evaṃ vodāyati, evaṃ vuṭṭhahatīti ñāṇaṃ anāvaraṇaṃ.
ತತ್ಥ ಕತಿ ಝಾನಾನಿ? ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ। ಕತಿ ವಿಮೋಕ್ಖಾ? ಏಕಾದಸ ಚ ಅಟ್ಠ ಚ ಸತ್ತ ಚ ತಯೋ ಚ ದ್ವೇ ಚ। ಕತಿ ಸಮಾಧೀ? ತಯೋ ಸಮಾಧೀ – ಸವಿತಕ್ಕೋ ಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕೋ ವಿಚಾರಮತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ। ಕತಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ? ಪಞ್ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ – ಸಞ್ಞಾಸಮಾಪತ್ತಿ ಅಸಞ್ಞಾಸಮಾಪತ್ತಿ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಸಮಾಪತ್ತಿ ವಿಭೂತಸಞ್ಞಾಸಮಾಪತ್ತಿ 15 ನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿ।
Tattha kati jhānāni? Cattāri jhānāni. Kati vimokkhā? Ekādasa ca aṭṭha ca satta ca tayo ca dve ca. Kati samādhī? Tayo samādhī – savitakko savicāro samādhi, avitakko vicāramatto samādhi, avitakko avicāro samādhi. Kati samāpattiyo? Pañca samāpattiyo – saññāsamāpatti asaññāsamāpatti nevasaññānāsaññāsamāpatti vibhūtasaññāsamāpatti 16 nirodhasamāpatti.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಂಕಿಲೇಸೋ? ಪಠಮಜ್ಝಾನಸ್ಸ ಕಾಮರಾಗಬ್ಯಾಪಾದಾ ಸಂಕಿಲೇಸೋ। ಯೇ ಚ ಕುಕ್ಕುಟಝಾಯೀ ದ್ವೇ ಪಠಮಕಾ ಯೋ ವಾ ಪನ ಕೋಚಿ ಹಾನಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧಿ, ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ। ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೋದಾನಂ, ನೀವರಣಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಯೇ ಚ ಕುಕ್ಕುಟಝಾಯೀ ದ್ವೇ ಪಚ್ಛಿಮಕಾ ಯೋ ವಾ ಪನ ಕೋಚಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧಿ, ಇದಂ ವೋದಾನಂ। ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವುಟ್ಠಾನಂ? ಯಂ ಸಮಾಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಕೋಸಲ್ಲಂ, ಇದಂ ವುಟ್ಠಾನಂ। ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸವೋದಾನವುಟ್ಠಾನಞಾಣಂ ಛಟ್ಠಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Tattha katamo saṃkileso? Paṭhamajjhānassa kāmarāgabyāpādā saṃkileso. Ye ca kukkuṭajhāyī dve paṭhamakā yo vā pana koci hānabhāgiyo samādhi, ayaṃ saṃkileso. Tattha katamaṃ vodānaṃ, nīvaraṇapārisuddhi, paṭhamassa jhānassa ye ca kukkuṭajhāyī dve pacchimakā yo vā pana koci visesabhāgiyo samādhi, idaṃ vodānaṃ. Tattha katamaṃ vuṭṭhānaṃ? Yaṃ samāpattivuṭṭhānakosallaṃ, idaṃ vuṭṭhānaṃ. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ vuccati sabbesaṃ jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesavodānavuṭṭhānañāṇaṃ chaṭṭhaṃ tathāgatabalaṃ.
೬೩. ಇತಿ ತಸ್ಸೇವ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ತಯೋ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿವಾರಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಬಲಾನಿ ವೀರಿಯಮಿತಿ, ತಾನಿಯೇವ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ವೀರಿಯವಸೇನ ಬಲಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಆಧಿಪತೇಯ್ಯಟ್ಠೇನ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಅಕಮ್ಪಿಯಟ್ಠೇನ ಬಲಾನಿ, ಇತಿ ತೇಸಂ ಮುದುಮಜ್ಝಾಧಿಮತ್ತತಾ ಅಯಂ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಅಯಂ ಮಜ್ಝಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಅಯಂ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೋತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಓವಾದೇನ ಓವದತಿ, ಮಜ್ಝಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಭಗವಾ ಸಂಖಿತ್ತವಿತ್ಥಾರೇನ ಓವದತಿ, ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಭಗವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಓವದತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಮುದುಕಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಉಪದಿಸತಿ, ಮಜ್ಝಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ಮುದುತಿಕ್ಖಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಉಪದಿಸತಿ, ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ತಿಕ್ಖಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಉಪದಿಸತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಸಮಥಂ ಉಪದಿಸತಿ, ಮಜ್ಝಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಉಪದಿಸತಿ, ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಉಪದಿಸತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಉಪದಿಸತಿ, ಮಜ್ಝಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಉಪದಿಸತಿ, ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಉಪದಿಸತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾಯ ಪಞ್ಞಾಪಯತಿ, ಮಜ್ಝಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಯ ಪಞ್ಞಾಪಯತಿ, ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಭಗವಾ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾಯ ಪಞ್ಞಾಪಯತಿ।
63. Iti tasseva samādhissa tayo dhammā parivārā indriyāni balāni vīriyamiti, tāniyeva indriyāni vīriyavasena balāni bhavanti, ādhipateyyaṭṭhena indriyāni, akampiyaṭṭhena balāni, iti tesaṃ mudumajjhādhimattatā ayaṃ mudindriyo ayaṃ majjhindriyo ayaṃ tikkhindriyoti. Tattha bhagavā tikkhindriyaṃ saṃkhittena ovādena ovadati, majjhindriyaṃ bhagavā saṃkhittavitthārena ovadati, mudindriyaṃ bhagavā vitthārena ovadati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa mudukaṃ dhammadesanaṃ upadisati, majjhindriyassa bhagavā mudutikkhadhammadesanaṃ upadisati, mudindriyassa bhagavā tikkhaṃ dhammadesanaṃ upadisati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa samathaṃ upadisati, majjhindriyassa bhagavā samathavipassanaṃ upadisati, mudindriyassa bhagavā vipassanaṃ upadisati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa nissaraṇaṃ upadisati, majjhindriyassa bhagavā ādīnavañca nissaraṇañca upadisati, mudindriyassa bhagavā assādañca ādīnavañca nissaraṇañca upadisati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa adhipaññāsikkhāya paññāpayati, majjhindriyassa bhagavā adhicittasikkhāya paññāpayati, mudindriyassa bhagavā adhisīlasikkhāya paññāpayati.
ಯಂ ಏತ್ಥ ಞಾಣಂ ಹೇತುಸೋ ಠಾನಸೋ ಅನೋಧಿಸೋ ಅಯಂ ಇಮಂ ಭೂಮಿಂ ಭಾವನಞ್ಚ ಗತೋ, ಇಮಾಯ ವೇಲಾಯ ಇಮಾಯ ಅನುಸಾಸನಿಯಾ ಏವಂ ಧಾತುಕೋ ಚಾಯಂ ಅಯಂ ಚಸ್ಸ ಆಸಯೋ ಅಯಞ್ಚ ಅನುಸಯೋ ಇತಿ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತವೇಮತ್ತತಾ ಞಾಣಂ ಸತ್ತಮಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso ayaṃ imaṃ bhūmiṃ bhāvanañca gato, imāya velāya imāya anusāsaniyā evaṃ dhātuko cāyaṃ ayaṃ cassa āsayo ayañca anusayo iti, idaṃ vuccati parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattavemattatā ñāṇaṃ sattamaṃ tathāgatabalaṃ.
ಇತಿ ತತ್ಥ ಯಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾರೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕಾನಿಪಿ ಜಾತಿಸತಾನಿ ಅನೇಕಾನಿಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕಾನಿಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ। ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ। ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋತಿ, ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ।
Iti tattha yaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ, ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattārīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekānipi jātisatāni anekānipi jātisahassāni anekānipi jātisatasahassāni anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe. Amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ. Tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapannoti, iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
೬೪. ತತ್ಥ ಸಗ್ಗೂಪಗೇಸು ಚ ಸತ್ತೇಸು ಮನುಸ್ಸೂಪಗೇಸು ಚ ಸತ್ತೇಸು ಅಪಾಯೂಪಗೇಸು ಚ ಸತ್ತೇಸು ಇಮಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಲೋಭಾದಯೋ ಉಸ್ಸನ್ನಾ ಅಲೋಭಾದಯೋ ಮನ್ದಾ, ಇಮಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಲೋಭಾದಯೋ ಉಸ್ಸನ್ನಾ ಲೋಭಾದಯೋ ಮನ್ದಾ, ಯೇ ವಾ ಪನ ಉಸ್ಸನ್ನಾ ಯೇ ವಾ ಪನ ಮನ್ದಾ ಇಮಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಇಮಾನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಉಪಚಿತಾನಿ ಇಮಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಇಮಾನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಅನುಪಚಿತಾನಿ ಅಮುಕಾಯ ವಾ ಕಪ್ಪಕೋಟಿಯಂ ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸೇ ವಾ ಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸೇ ವಾ ಕಪ್ಪಸತೇ ವಾ ಕಪ್ಪೇ ವಾ ಅನ್ತರಕಪ್ಪೇ ವಾ ಉಪಡ್ಢಕಪ್ಪೇ ವಾ ಸಂವಚ್ಛರೇ ವಾ ಉಪಡ್ಢಸಂವಚ್ಛರೇ ವಾ ಮಾಸೇ ವಾ ಪಕ್ಖೇ ವಾ ದಿವಸೇ ವಾ ಮುಹುತ್ತೇ ವಾ ಇಮಿನಾ ಪಮಾದೇನ ವಾ ಪಸಾದೇನ ವಾತಿ। ತಂ ತಂ ಭವಂ ಭಗವಾ ಅನುಸ್ಸರನ್ತೋ ಅಸೇಸಂ ಜಾನಾತಿ, ತತ್ಥ ಯಂ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ ಇಮೇ ವತ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಉಪವಾದಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ, ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಾ।
64. Tattha saggūpagesu ca sattesu manussūpagesu ca sattesu apāyūpagesu ca sattesu imassa puggalassa lobhādayo ussannā alobhādayo mandā, imassa puggalassa alobhādayo ussannā lobhādayo mandā, ye vā pana ussannā ye vā pana mandā imassa puggalassa imāni indriyāni upacitāni imassa puggalassa imāni indriyāni anupacitāni amukāya vā kappakoṭiyaṃ kappasatasahasse vā kappasahasse vā kappasate vā kappe vā antarakappe vā upaḍḍhakappe vā saṃvacchare vā upaḍḍhasaṃvacchare vā māse vā pakkhe vā divase vā muhutte vā iminā pamādena vā pasādena vāti. Taṃ taṃ bhavaṃ bhagavā anussaranto asesaṃ jānāti, tattha yaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
ಇಮೇ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪವಾದಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ, ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಾ, ತತ್ಥ ಸಗ್ಗೂಪಗೇಸು ಚ ಸತ್ತೇಸು ಮನುಸ್ಸೂಪಗೇಸು ಚ ಸತ್ತೇಸು ಅಪಾಯೂಪಗೇಸು ಚ ಸತ್ತೇಸು ಇಮಿನಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಅಮುಕಾಯ ಕಪ್ಪಕೋಟಿಯಂ ಉಪಚಿತಂ ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸೇ ವಾ ಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸೇ ವಾ ಕಪ್ಪಸತೇ ವಾ ಕಪ್ಪೇ ವಾ ಅನ್ತರಕಪ್ಪೇ ವಾ ಉಪಡ್ಢಕಪ್ಪೇ ವಾ ಸಂವಚ್ಛರೇ ವಾ ಉಪಡ್ಢಸಂವಚ್ಛರೇ ವಾ ಮಾಸೇ ವಾ ಪಕ್ಖೇ ವಾ ದಿವಸೇ ವಾ ಮುಹುತ್ತೇ ವಾ ಇಮಿನಾ ಪಮಾದೇನ ವಾ ಪಸಾದೇನ ವಾತಿ। ಇಮಾನಿ ಭಗವತೋ ದ್ವೇ ಞಾಣಾನಿ – ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಞಾಣಞ್ಚ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಚ ಅಟ್ಠಮಂ ನವಮಂ ತಥಾಗತಬಲಂ।
Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā, tattha saggūpagesu ca sattesu manussūpagesu ca sattesu apāyūpagesu ca sattesu iminā puggalena evarūpaṃ kammaṃ amukāya kappakoṭiyaṃ upacitaṃ kappasatasahasse vā kappasahasse vā kappasate vā kappe vā antarakappe vā upaḍḍhakappe vā saṃvacchare vā upaḍḍhasaṃvacchare vā māse vā pakkhe vā divase vā muhutte vā iminā pamādena vā pasādena vāti. Imāni bhagavato dve ñāṇāni – pubbenivāsānussatiñāṇañca dibbacakkhu ca aṭṭhamaṃ navamaṃ tathāgatabalaṃ.
ಇತಿ ತತ್ಥ ಯಂ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಾ ಪತ್ತಾ ವಿದಿತಾ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಾ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞಾಣಂ ನಿಹತೋ ಮಾರೋ ಬೋಧಿಮೂಲೇ, ಇದಂ ಭಗವತೋ ದಸಮಂ ಬಲಂ ಸಬ್ಬಾಸವಪರಿಕ್ಖಯಂ ಞಾಣಂ। ದಸಬಲಸಮನ್ನಾಗತಾ ಹಿ ಬುದ್ಧಾ ಭಗವನ್ತೋತಿ।
Iti tattha yaṃ sabbaññutā pattā viditā sabbadhammā virajaṃ vītamalaṃ uppannaṃ sabbaññutañāṇaṃ nihato māro bodhimūle, idaṃ bhagavato dasamaṃ balaṃ sabbāsavaparikkhayaṃ ñāṇaṃ. Dasabalasamannāgatā hi buddhā bhagavantoti.
ನಿಯುತ್ತೋ ವಿಚಯೋ ಹಾರಸಮ್ಪಾತೋ।
Niyutto vicayo hārasampāto.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೨. ವಿಚಯಹಾರಸಮ್ಪಾತವಣ್ಣನಾ • 2. Vicayahārasampātavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ೨. ವಿಚಯಹಾರಸಮ್ಪಾತವಣ್ಣನಾ • 2. Vicayahārasampātavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ೨. ವಿಚಯಹಾರಸಮ್ಪಾತವಿಭಾವನಾ • 2. Vicayahārasampātavibhāvanā
