| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๖. พีชนิวโคฺค
6. Bījanivaggo
๑. วิธูปนทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา
1. Vidhūpanadāyakattheraapadānavaṇṇanā
ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺสาติอาทิกํ อายสฺมโต วิธูปนทายกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมชินวเรสุ ปูริตปุญฺญสมฺภาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต วิภวสมฺปโนฺน สทฺธาชาโต ภควติ ปสโนฺน คิมฺหกาเล สุวณฺณรชตมุตฺตามณิมยํ พีชนิํ กาเรตฺวา ภควโต อทาสิฯ โส เตน ปุญฺญกเมฺมน เทเวสุ จ มนุเสฺสสุ จ สํสรโนฺต เทฺว สมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺส อมฺหากํ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส อุปฺปนฺนกาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต ฆรพนฺธเนน พนฺธิตฺวา ฆราวาเส อาทีนวํ ทิสฺวา ปพฺพชฺชาย จ อานิสํสํ ทิสฺวา สทฺธาสมฺปโนฺน สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วเฑฺฒตฺวา นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Padumuttarabuddhassātiādikaṃ āyasmato vidhūpanadāyakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimajinavaresu pūritapuññasambhāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto viññutaṃ patto vibhavasampanno saddhājāto bhagavati pasanno gimhakāle suvaṇṇarajatamuttāmaṇimayaṃ bījaniṃ kāretvā bhagavato adāsi. So tena puññakammena devesu ca manussesu ca saṃsaranto dve sampattiyo anubhavitvā imassa amhākaṃ sammāsambuddhassa uppannakāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto gharabandhanena bandhitvā gharāvāse ādīnavaṃ disvā pabbajjāya ca ānisaṃsaṃ disvā saddhāsampanno sāsane pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahā ahosi.
๑. โส ‘‘เกน มยา ปุญฺญกเมฺมน อยํ โลกุตฺตรสมฺปตฺติ ลทฺธา’’ติ อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ อนุสฺสรโนฺต ตํ ปจฺจกฺขโต ญตฺวา ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺสาติอาทิมาหฯ ตํ เหฎฺฐา วุตฺตตฺถเมวฯ พีชนิกา มยา ทินฺนาติ วิเสเสน สนฺตาปยนฺตานํ สตฺตานํ สนฺตาปํ นิพฺพาเปนฺติ สีตลํ วาตํ ชเนตีติ พีชนี, พีชนีเยว พีชนิกา, สา สตฺตรตนมยา วิโชฺชตมานา พีชนิกา มยา การาเปตฺวา ทินฺนาติ อโตฺถฯ
1. So ‘‘kena mayā puññakammena ayaṃ lokuttarasampatti laddhā’’ti attano pubbakammaṃ anussaranto taṃ paccakkhato ñatvā pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttarabuddhassātiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva. Bījanikā mayā dinnāti visesena santāpayantānaṃ sattānaṃ santāpaṃ nibbāpenti sītalaṃ vātaṃ janetīti bījanī, bījanīyeva bījanikā, sā sattaratanamayā vijjotamānā bījanikā mayā kārāpetvā dinnāti attho.
วิธูปนทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Vidhūpanadāyakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๑. วิธูปนทายกเตฺถรอปทานํ • 1. Vidhūpanadāyakattheraapadānaṃ
