| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga |
७. विहारकारसिक्खापदं
7. Vihārakārasikkhāpadaṃ
३६५. तेन समयेन बुद्धो भगवा कोसम्बियं विहरति घोसितारामे। तेन खो पन समयेन आयस्मतो छन्नस्स उपट्ठाको गहपति आयस्मन्तं छन्नं एतदवोच – ‘‘विहारवत्थुं, भन्ते, जानाहि अय्यस्स विहारं कारापेस्सामी’’ति। अथ खो आयस्मा छन्नो विहारवत्थुं सोधेन्तो अञ्ञतरं चेतियरुक्खं छेदापेसि गामपूजितं निगमपूजितं नगरपूजितं जनपदपूजितं रट्ठपूजितं। मनुस्सा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम समणा सक्यपुत्तिया चेतियरुक्खं छेदापेस्सन्ति गामपूजितं निगमपूजितं नगरपूजितं जनपदपूजितं रट्ठपूजितं! एकिन्द्रियं समणा सक्यपुत्तिया जीवं विहेठेन्ती’’ 1 ति। अस्सोसुं खो भिक्खू तेसं मनुस्सानं उज्झायन्तानं खिय्यन्तानं विपाचेन्तानं। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम आयस्मा छन्नो चेतियरुक्खं छेदापेस्सति गामपूजितं…पे॰… रट्ठपूजित’’न्ति! अथ खो ते भिक्खू आयस्मन्तं छन्नं अनेकपरियायेन विगरहित्वा भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… ‘‘सच्चं किर त्वं, छन्न, चेतियरुक्खं छेदापेसि गामपूजितं…पे॰… रट्ठपूजित’’न्ति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा…पे॰… ‘‘कथञ्हि नाम त्वं, मोघपुरिस, चेतियरुक्खं छेदापेस्ससि गामपूजितं निगमपूजितं नगरपूजितं जनपदपूजितं रट्ठपूजितं! जीवसञ्ञिनो हि, मोघपुरिस, मनुस्सा रुक्खस्मिं। नेतं, मोघपुरिस , अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… एवञ्च पन, भिक्खवे, इमं सिक्खापदं उद्दिसेय्याथ –
365. Tena samayena buddho bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena āyasmato channassa upaṭṭhāko gahapati āyasmantaṃ channaṃ etadavoca – ‘‘vihāravatthuṃ, bhante, jānāhi ayyassa vihāraṃ kārāpessāmī’’ti. Atha kho āyasmā channo vihāravatthuṃ sodhento aññataraṃ cetiyarukkhaṃ chedāpesi gāmapūjitaṃ nigamapūjitaṃ nagarapūjitaṃ janapadapūjitaṃ raṭṭhapūjitaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā cetiyarukkhaṃ chedāpessanti gāmapūjitaṃ nigamapūjitaṃ nagarapūjitaṃ janapadapūjitaṃ raṭṭhapūjitaṃ! Ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ 2 ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā channo cetiyarukkhaṃ chedāpessati gāmapūjitaṃ…pe… raṭṭhapūjita’’nti! Atha kho te bhikkhū āyasmantaṃ channaṃ anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, channa, cetiyarukkhaṃ chedāpesi gāmapūjitaṃ…pe… raṭṭhapūjita’’nti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, cetiyarukkhaṃ chedāpessasi gāmapūjitaṃ nigamapūjitaṃ nagarapūjitaṃ janapadapūjitaṃ raṭṭhapūjitaṃ! Jīvasaññino hi, moghapurisa, manussā rukkhasmiṃ. Netaṃ, moghapurisa , appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
३६६. ‘‘महल्लकं पन भिक्खुना विहारं कारयमानेन सस्सामिकं अत्तुद्देसं भिक्खू अभिनेतब्बा वत्थुदेसनाय। तेहि भिक्खूहि वत्थु देसेतब्बं अनारम्भं सपरिक्कमनं। सारम्भे चे भिक्खु वत्थुस्मिं अपरिक्कमने महल्लकं विहारं कारेय्य भिक्खू वा अनभिनेय्य वत्थुदेसनाय, सङ्घादिसेसो’’ति।
366.‘‘Mahallakaṃ pana bhikkhunā vihāraṃ kārayamānena sassāmikaṃ attuddesaṃ bhikkhū abhinetabbā vatthudesanāya. Tehi bhikkhūhi vatthu desetabbaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ. Sārambhe ce bhikkhu vatthusmiṃ aparikkamane mahallakaṃ vihāraṃ kāreyya bhikkhū vā anabhineyya vatthudesanāya, saṅghādiseso’’ti.
३६७. महल्लको नाम विहारो सस्सामिको वुच्चति।
367.Mahallako nāma vihāro sassāmiko vuccati.
विहारो नाम उल्लित्तो वा होति अवलित्तो वा उल्लित्तावलित्तो वा।
Vihāro nāma ullitto vā hoti avalitto vā ullittāvalitto vā.
कारयमानेनाति करोन्तो वा कारापेन्तो वा।
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā.
सस्सामिकन्ति अञ्ञो कोचि सामिको होति इत्थी वा पुरिसो वा गहट्ठो वा पब्बजितो वा।
Sassāmikanti añño koci sāmiko hoti itthī vā puriso vā gahaṭṭho vā pabbajito vā.
अत्तुद्देसन्ति अत्तनो अत्थाय।
Attuddesanti attano atthāya.
भिक्खू अभिनेतब्बा वत्थुदेसनायाति तेन विहारकारकेन भिक्खुना विहारवत्थुं सोधेत्वा सङ्घं उपसङ्कमित्वा एकंसं उत्तरासङ्गं करित्वा वुड्ढानं भिक्खूनं पादे वन्दित्वा उक्कुटिकं निसीदित्वा अञ्जलिं पग्गहेत्वा एवमस्स वचनीयो – ‘‘अहं, भन्ते, महल्लकं विहारं कत्तुकामो सस्सामिकं अत्तुद्देसं। सोहं, भन्ते, सङ्घं विहारवत्थुओलोकनं याचामी’’ति। दुतियम्पि याचितब्बा। ततियम्पि याचितब्बा। सचे सब्बो सङ्घो उस्सहति विहारवत्थुं ओलोकेतुं सब्बेन सङ्घेन ओलोकेतब्बं। नो चे सब्बो सङ्घो उस्सहति विहारवत्थुं ओलोकेतुं, ये तत्थ होन्ति भिक्खू ब्यत्ता पटिबला सारम्भं अनारम्भं सपरिक्कमनं अपरिक्कमनं जानितुं ते याचित्वा सम्मन्नितब्बा। एवञ्च पन, भिक्खवे, सम्मन्नितब्बा। ब्यत्तेन भिक्खुना पटिबलेन सङ्घो ञापेतब्बो –
Bhikkhū abhinetabbā vatthudesanāyāti tena vihārakārakena bhikkhunā vihāravatthuṃ sodhetvā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ahaṃ, bhante, mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ. Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ vihāravatthuolokanaṃ yācāmī’’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Sace sabbo saṅgho ussahati vihāravatthuṃ oloketuṃ sabbena saṅghena oloketabbaṃ. No ce sabbo saṅgho ussahati vihāravatthuṃ oloketuṃ, ye tattha honti bhikkhū byattā paṭibalā sārambhaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ aparikkamanaṃ jānituṃ te yācitvā sammannitabbā. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
३६८. ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु महल्लकं विहारं कत्तुकामो सस्सामिकं अत्तुद्देसं। सो सङ्घं विहारवत्थुओलोकनं याचति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्लं, सङ्घो इत्थन्नामञ्च इत्थन्नामञ्च भिक्खु सम्मन्नेय्य इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं ओलोकेतुं। एसा ञत्ति।
368. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ. So saṅghaṃ vihāravatthuolokanaṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmañca itthannāmañca bhikkhu sammanneyya itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ oloketuṃ. Esā ñatti.
‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु महल्लकं विहारं कत्तुकामो सस्सामिकं अत्तुद्देसं। सो सङ्घं विहारवत्थुओलोकनं याचति। सङ्घो इत्थन्नामञ्च इत्थन्नामञ्च भिक्खू सम्मन्नति इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं ओलोकेतुं। यस्सायस्मतो खमति इत्थन्नामस्स च इत्थन्नामस्स च भिक्खूनं सम्मुति इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं ओलोकेतुं, सो तुण्हस्स; यस्स नक्खमति, सो भासेय्य।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ. So saṅghaṃ vihāravatthuolokanaṃ yācati. Saṅgho itthannāmañca itthannāmañca bhikkhū sammannati itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ oloketuṃ. Yassāyasmato khamati itthannāmassa ca itthannāmassa ca bhikkhūnaṃ sammuti itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ oloketuṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘सम्मता सङ्घेन इत्थन्नामो च इत्थन्नामो च भिक्खू इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं ओलोकेतुं। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
‘‘Sammatā saṅghena itthannāmo ca itthannāmo ca bhikkhū itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ oloketuṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
३६९. तेहि सम्मतेहि भिक्खूहि तत्थ गन्त्वा विहारवत्थु ओलोकेतब्बं; सारम्भं अनारम्भं सपरिक्कमनं अपरिक्कमनं जानितब्बं। सचे सारम्भं होति अपरिक्कमनं, ‘मायिध करी’ति वत्तब्बो। सचे अनारम्भं होति सपरिक्कमनं, सङ्घस्स आरोचेतब्बं – ‘अनारम्भं सपरिक्कमन’न्ति । तेन विहारकारकेन भिक्खुना सङ्घं उपसङ्कमित्वा एकंसं उत्तरासङ्गं करित्वा वुड्ढानं भिक्खूनं पादे वन्दित्वा उक्कुटिकं निसीदित्वा अञ्जलिं पग्गहेत्वा एवमस्स वचनीयो – ‘‘अहं, भन्ते, महल्लकं विहारं कत्तुकामो सस्सामिकं अत्तुद्देसं । सोहं, भन्ते, सङ्घं विहारवत्थुदेसनं याचामी’’ति। दुतियम्पि याचितब्बा। ततियम्पि याचितब्बा। ब्यत्तेन भिक्खुना पटिबलेन सङ्घो ञापेतब्बो –
369. Tehi sammatehi bhikkhūhi tattha gantvā vihāravatthu oloketabbaṃ; sārambhaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ aparikkamanaṃ jānitabbaṃ. Sace sārambhaṃ hoti aparikkamanaṃ, ‘māyidha karī’ti vattabbo. Sace anārambhaṃ hoti saparikkamanaṃ, saṅghassa ārocetabbaṃ – ‘anārambhaṃ saparikkamana’nti . Tena vihārakārakena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ahaṃ, bhante, mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ . Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ vihāravatthudesanaṃ yācāmī’’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
३७०. ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु महल्लकं विहारं कत्तुकामो सस्सामिकं अत्तुद्देसं। सो सङ्घं विहारवत्थुदेसनं याचति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्लं, सङ्घो इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं देसेय्य। एसा ञत्ति।
370. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ. So saṅghaṃ vihāravatthudesanaṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ deseyya. Esā ñatti.
‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु महल्लकं विहारं कत्तुकामो सस्सामिकं अत्तुद्देसं। सो सङ्घं विहारवत्थुदेसनं याचति। सङ्घो इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं देसेति। यस्सायस्मतो खमति इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुस्स देसना, सो तुण्हस्स; यस्स नक्खमति, सो भासेय्य।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ. So saṅghaṃ vihāravatthudesanaṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ deseti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthussa desanā, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘देसितं सङ्घेन इत्थन्नामस्स भिक्खुनो विहारवत्थुं। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
‘‘Desitaṃ saṅghena itthannāmassa bhikkhuno vihāravatthuṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
३७१. सारम्भं नाम किपिल्लिकानं वा आसयो होति, उपचिकानं वा आसयो होति, उन्दूरानं वा…पे॰… अहीनं वा विच्छिकानं वा सतपदीनं वा हत्थीनं वा अस्सानं वा सीहानं वा ब्यग्घानं वा दीपीनं वा अच्छानं वा तरच्छानं वा आसयो होति, येसं केसञ्चि तिरच्छानगतानं पाणानं आसयो होति, पुब्बण्णनिस्सितं वा होति, अपरण्णनिस्सितं वा होति, अब्भाघातनिस्सितं वा होति, आघातननिस्सितं वा होति, सुसाननिस्सितं वा होति, उय्याननिस्सितं वा होति, राजवत्थुनिस्सितं वा होति, हत्थिसालानिस्सितं वा होति, अस्ससालानिस्सितं वा होति, बन्धनागारनिस्सितं वा होति, पानागारनिस्सितं वा होति, सूननिस्सितं वा होति, रच्छानिस्सितं वा होति, चच्चरनिस्सितं वा होति, सभानिस्सितं वा होति, संसरणनिस्सितं वा होति। एतं सारम्भं नाम।
371.Sārambhaṃ nāma kipillikānaṃ vā āsayo hoti, upacikānaṃ vā āsayo hoti, undūrānaṃ vā…pe… ahīnaṃ vā vicchikānaṃ vā satapadīnaṃ vā hatthīnaṃ vā assānaṃ vā sīhānaṃ vā byagghānaṃ vā dīpīnaṃ vā acchānaṃ vā taracchānaṃ vā āsayo hoti, yesaṃ kesañci tiracchānagatānaṃ pāṇānaṃ āsayo hoti, pubbaṇṇanissitaṃ vā hoti, aparaṇṇanissitaṃ vā hoti, abbhāghātanissitaṃ vā hoti, āghātananissitaṃ vā hoti, susānanissitaṃ vā hoti, uyyānanissitaṃ vā hoti, rājavatthunissitaṃ vā hoti, hatthisālānissitaṃ vā hoti, assasālānissitaṃ vā hoti, bandhanāgāranissitaṃ vā hoti, pānāgāranissitaṃ vā hoti, sūnanissitaṃ vā hoti, racchānissitaṃ vā hoti, caccaranissitaṃ vā hoti, sabhānissitaṃ vā hoti, saṃsaraṇanissitaṃ vā hoti. Etaṃ sārambhaṃ nāma.
अपरिक्कमनं नाम न सक्का होति यथायुत्तेन सकटेन अनुपरिगन्तुं, समन्ता निस्सेणिया अनुपरिगन्तुं। एतं अपरिक्कमनं नाम।
Aparikkamanaṃ nāma na sakkā hoti yathāyuttena sakaṭena anuparigantuṃ, samantā nisseṇiyā anuparigantuṃ. Etaṃ aparikkamanaṃ nāma.
अनारम्भं नाम न किपिल्लिकानं वा आसयो होति…पे॰… न संसरणनिस्सितं वा होति। एतं अनारम्भं नाम।
Anārambhaṃ nāma na kipillikānaṃ vā āsayo hoti…pe… na saṃsaraṇanissitaṃ vā hoti. Etaṃ anārambhaṃ nāma.
सपरिक्कमनं नाम सक्का होति यथायुत्तेन सकटेन अनुपरिगन्तुं, समन्ता निस्सेणिया अनुपरिगन्तुं। एतं सपरिक्कमनं नाम।
Saparikkamanaṃ nāma sakkā hoti yathāyuttena sakaṭena anuparigantuṃ, samantā nisseṇiyā anuparigantuṃ. Etaṃ saparikkamanaṃ nāma.
महल्लको नाम विहारो सस्सामिको वुच्चति।
Mahallako nāma vihāro sassāmiko vuccati.
विहारो नाम उल्लित्तो वा होति अवलित्तो वा उल्लित्तावलित्तो वा।
Vihāro nāma ullitto vā hoti avalitto vā ullittāvalitto vā.
कारेय्याति करोति वा कारापेति वा।
Kāreyyāti karoti vā kārāpeti vā.
भिक्खू वा अनभिनेय्य वत्थुदेसनायाति ञत्तिदुतियेन कम्मेन विहारवत्थुं न देसापेत्वा करोति वा कारापेति वा, पयोगे दुक्कटं। एकं पिण्डं अनागते, आपत्ति थुल्लच्चयस्स । तस्मिं पिण्डे आगते, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
Bhikkhū vā anabhineyya vatthudesanāyāti ñattidutiyena kammena vihāravatthuṃ na desāpetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Ekaṃ piṇḍaṃ anāgate, āpatti thullaccayassa . Tasmiṃ piṇḍe āgate, āpatti saṅghādisesassa.
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति – ‘सङ्घादिसेसो’ति।
Saṅghādisesoti…pe… tenapi vuccati – ‘saṅghādiseso’ti.
३७२. भिक्खु विहारं करोति अदेसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन द्विन्नं दुक्कटानं। भिक्खु विहारं करोति अदेसितवत्थुकं सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स। भिक्खु विहारं करोति अदेसितवत्थुकं अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स। भिक्खु विहारं करोति अदेसितवत्थुकं अनारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
372. Bhikkhu vihāraṃ karoti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Bhikkhu vihāraṃ karoti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa. Bhikkhu vihāraṃ karoti adesitavatthukaṃ anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa. Bhikkhu vihāraṃ karoti adesitavatthukaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesassa.
भिक्खु विहारं करोति देसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति द्विन्नं दुक्कटानं। भिक्खु विहारं करोति देसितवत्थुकं सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स। भिक्खु विहारं करोति देसितवत्थुकं अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स। भिक्खु विहारं करोति देसितवत्थुकं अनारम्भं सपरिक्कमनं, अनापत्ति।
Bhikkhu vihāraṃ karoti desitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Bhikkhu vihāraṃ karoti desitavatthukaṃ sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa. Bhikkhu vihāraṃ karoti desitavatthukaṃ anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa. Bhikkhu vihāraṃ karoti desitavatthukaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ, anāpatti.
३७३. भिक्खु समादिसति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति अदेसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
373. Bhikkhu samādisati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesassa.
भिक्खु समादिसति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति देसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, अनापत्ति।
Bhikkhu samādisati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti desitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, anāpatti.
३७४. भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। न च समादिसति – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति अदेसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
374. Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Na ca samādisati – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesassa.
भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। न च समादिसति – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति देसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, अनापत्ति।
Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Na ca samādisati – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti desitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, anāpatti.
३७५. भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। समादिसति च – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति अदेसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं। सो सुणाति – ‘‘विहारो किर मे कयिरति अदेसितवत्थुको सारम्भो अपरिक्कमनो’’ति। तेन भिक्खुना सामं वा गन्तब्बं दूतो वा पाहेतब्बो – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति …पे॰… ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो चा’’ति…पे॰… ‘‘देसितवत्थुको च होतु सपरिक्कमनो चा’’ति …पे॰… ‘‘देसितवत्थुको होतू’’ति। नो चे सामं वा गच्छेय्य दूतं वा पहिणेय्य, आपत्ति दुक्कटस्स।
375. Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Samādisati ca – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ. So suṇāti – ‘‘vihāro kira me kayirati adesitavatthuko sārambho aparikkamano’’ti. Tena bhikkhunā sāmaṃ vā gantabbaṃ dūto vā pāhetabbo – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti …pe… ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho cā’’ti…pe… ‘‘desitavatthuko ca hotu saparikkamano cā’’ti …pe… ‘‘desitavatthuko hotū’’ti. No ce sāmaṃ vā gaccheyya dūtaṃ vā pahiṇeyya, āpatti dukkaṭassa.
भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। समादिसति च – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति देसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं। सो सुणाति – ‘‘विहारो किर मे कयिरति देसितवत्थुको सारम्भो अपरिक्कमनो’’ति। तेन भिक्खुना सामं वा गन्तब्बं दूतो वा पाहेतब्बो – ‘‘अनारम्भो च होतु सपरिक्कमनो चा’’ति…पे॰… ‘‘अनारम्भो होतू’’ति ‘‘सपरिक्कमनो होतू’’ति, अनापत्ति।
Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Samādisati ca – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti desitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ. So suṇāti – ‘‘vihāro kira me kayirati desitavatthuko sārambho aparikkamano’’ti. Tena bhikkhunā sāmaṃ vā gantabbaṃ dūto vā pāhetabbo – ‘‘anārambho ca hotu saparikkamano cā’’ti…pe… ‘‘anārambho hotū’’ti ‘‘saparikkamano hotū’’ti, anāpatti.
३७६. भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। समादिसति च – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति अदेसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति कारुकानं तिण्णं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति कारुकानं द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति कारुकानं द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति कारुकानं दुक्कटस्स।
376. Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Samādisati ca – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti kārukānaṃ tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti kārukānaṃ dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti kārukānaṃ dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti kārukānaṃ dukkaṭassa.
भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। समादिसति च – ‘‘देसितवत्थुको च होतु अनारम्भो च सपरिक्कमनो चा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति देसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं , आपत्ति कारुकानं द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति कारुकानं दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति कारुकानं दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, अनापत्ति।
Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Samādisati ca – ‘‘desitavatthuko ca hotu anārambho ca saparikkamano cā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti desitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ , āpatti kārukānaṃ dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti kārukānaṃ dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti kārukānaṃ dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, anāpatti.
३७७. भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति अदेसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं। सो चे विप्पकते आगच्छति, तेन भिक्खुना सो विहारो अञ्ञस्स वा दातब्बो भिन्दित्वा वा पुन कातब्बो। नो चे अञ्ञस्स वा ददेय्य भिन्दित्वा वा पुन कारेय्य, आपत्ति सङ्घादिसेसेन द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसेन दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
377. Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti adesitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ. So ce vippakate āgacchati, tena bhikkhunā so vihāro aññassa vā dātabbo bhinditvā vā puna kātabbo. No ce aññassa vā dadeyya bhinditvā vā puna kāreyya, āpatti saṅghādisesena dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesassa.
भिक्खु समादिसित्वा पक्कमति – ‘‘विहारं मे करोथा’’ति। तस्स विहारं करोन्ति देसितवत्थुकं सारम्भं अपरिक्कमनं। सो चे विप्पकते आगच्छति, तेन भिक्खुना सो विहारो अञ्ञस्स वा दातब्बो भिन्दित्वा वा पुन कातब्बो। नो चे अञ्ञस्स वा ददेय्य भिन्दित्वा वा पुन कारेय्य, आपत्ति द्विन्नं दुक्कटानं…पे॰… सारम्भं सपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं अपरिक्कमनं, आपत्ति दुक्कटस्स…पे॰… अनारम्भं सपरिक्कमनं, अनापत्ति।
Bhikkhu samādisitvā pakkamati – ‘‘vihāraṃ me karothā’’ti. Tassa vihāraṃ karonti desitavatthukaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ. So ce vippakate āgacchati, tena bhikkhunā so vihāro aññassa vā dātabbo bhinditvā vā puna kātabbo. No ce aññassa vā dadeyya bhinditvā vā puna kāreyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ…pe… sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa…pe… anārambhaṃ saparikkamanaṃ, anāpatti.
३७८. अत्तना विप्पकतं अत्तना परियोसापेति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स ।
378. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti saṅghādisesassa .
अत्तना विप्पकतं परेहि परियोसापेति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti saṅghādisesassa.
परेहि विप्पकतं अत्तना परियोसापेति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti saṅghādisesassa.
परेहि विप्पकतं परेहि परियोसापेति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti saṅghādisesassa.
३७९. अनापत्ति लेणे गुहाय तिणकुटिकाय अञ्ञस्सत्थाय वासागारं ठपेत्वा सब्बत्थ। अनापत्ति उम्मत्तकस्स, आदिकम्मिकस्साति।
379. Anāpatti leṇe guhāya tiṇakuṭikāya aññassatthāya vāsāgāraṃ ṭhapetvā sabbattha. Anāpatti ummattakassa, ādikammikassāti.
विहारकारसिक्खापदं निट्ठितं सत्तमं।
Vihārakārasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ७. विहारकारसिक्खापदवण्णना • 7. Vihārakārasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ७. विहारकारसिक्खापदवण्णना • 7. Vihārakārasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ७. विहारकारसिक्खापदवण्णना • 7. Vihārakārasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ७. विहारकारसिक्खापदवण्णना • 7. Vihārakārasikkhāpadavaṇṇanā
