Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
၆. သေနာသနက္ခန္ဓကော
6. Senāsanakkhandhako
ဝိဟာရာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ
Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
၂၉၅. သေနာသနက္ခန္ဓကေ သိသိရေတိ သိသိရကာလေ ဟိမပာတဝသေန သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာဒိဝသ္သပာတဝသ္သေန စ ဥပ္ပန္နော ခရော သီတသမ္ဖသ္သော အဓိပ္ပေတောတိ အာဟ ‘‘သမ္ဖုသိတကော’’တိ။ ‘‘တတော’’တိ ဣဒံ ကတ္တုအတ္ထေ နိသ္သက္ကဝစနံ, တေန စ ဝိဟာရေန ဝာတာတပော ပဋိဟညတီတိ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဝိဟာရေန ပဋိဟညတီ’’တိ။
295. Senāsanakkhandhake sisireti sisirakāle himapātavasena sattāhavaddalikādivassapātavassena ca uppanno kharo sītasamphasso adhippetoti āha ‘‘samphusitako’’ti. ‘‘Tato’’ti idaṃ kattuatthe nissakkavacanaṃ, tena ca vihārena vātātapo paṭihaññatīti atthoti āha ‘‘vihārena paṭihaññatī’’ti.
၂၉၆. အာဝိဉ္ဆနဆိဒ္ဒန္တိ ယတ္ထ အင္ဂုလိံ ဝာ ရဇ္ဇုသင္ခလိကာဒိံ ဝာ ပဝေသေတ္ဝာ ကဝာဋံ အာကဍ္ဎန္တာ ဒ္ဝာရဗာဟံ ဖုသာပေန္တိ, တသ္သေတံ အဓိဝစနံ။ သေနာသနပရိဘောဂေ အကပ္ပိယံ နာမ နတ္ထီတိ ဒသ္သနတ္ထံ ‘‘သစေပိ ဒီပိနင္ဂုဋ္ဌေနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ စေတိယေ ဝေဒိကာသဒိသန္တိ ဝာတပာနဒာရုံ ဝာ ဇာလံ ဝာ အဋ္ဌပေတ္ဝာ ဒာရုဋ္ဌာနေ စေတိယေ ဝေဒိကာယ ပဋ္ဋာဒီနိ ဝိယ ဣဋ္ဌကာဒီဟိ ဥဒ္ဓံ, တိရိယဉ္စ ပဋ္ဋိကာဒယော ဒသ္သေတ္ဝာ စတုဆိဒ္ဒယုတ္တံ ကတံ။ ထမ္ဘကဝာတပာနံ နာမ တိရိယံ ဒာရူနိ အဒတ္ဝာ ဥဒ္ဓံ ဌပိတဒာရူဟိ ဧဝ ကတံ။ စောဠကပာဒပုဉ္ဆနံ ဗန္ဓိတုန္တိ ဝာတပာနပ္ပမာဏေန ပာဒပုဉ္ဆနသဒိသံ စောဠကာဒိနာ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဝဂ္ဂုလိအာဒိပ္ပဝေသနနိဝာရဏတ္ထံ, ကထေတုန္တိ အတ္ထော။ မိဍ္ဎကန္တိ မဉ္စာကာရေန ကဋ္ဌမတ္တိကာဒီဟိ ကတဝေဒိကာကာရံ။
296.Āviñchanachiddanti yattha aṅguliṃ vā rajjusaṅkhalikādiṃ vā pavesetvā kavāṭaṃ ākaḍḍhantā dvārabāhaṃ phusāpenti, tassetaṃ adhivacanaṃ. Senāsanaparibhoge akappiyaṃ nāma natthīti dassanatthaṃ ‘‘sacepi dīpinaṅguṭṭhenā’’tiādi vuttaṃ. Cetiye vedikāsadisanti vātapānadāruṃ vā jālaṃ vā aṭṭhapetvā dāruṭṭhāne cetiye vedikāya paṭṭādīni viya iṭṭhakādīhi uddhaṃ, tiriyañca paṭṭikādayo dassetvā catuchiddayuttaṃ kataṃ. Thambhakavātapānaṃ nāma tiriyaṃ dārūni adatvā uddhaṃ ṭhapitadārūhi eva kataṃ. Coḷakapādapuñchanaṃ bandhitunti vātapānappamāṇena pādapuñchanasadisaṃ coḷakādinā bandhitvā vagguliādippavesananivāraṇatthaṃ, kathetunti attho. Miḍḍhakanti mañcākārena kaṭṭhamattikādīhi katavedikākāraṃ.
၂၉၇. စတုရသ္သပီဌန္တိ သမစတုရသ္သံ။ အဋ္ဌင္ဂုလပာဒကံ ဝဋ္ဋတီတိ အဋ္ဌင္ဂုလပာဒကမေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ပမာဏာတိက္ကန္တောပိ ဝဋ္ဋတီတိ သမစတုရသ္သမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ အာယတစတုရသ္သာ ပန သတ္တင္ဂပဉ္စင္ဂာပိ ဥစ္စပာဒာ န ဝဋ္ဋန္တိ။ ဝေတ္တေဟေဝ စတုရသ္သာဒိအာကာရေန ကတံ ဘဒ္ဒပီဌန္တိ အာဟ ‘‘ဝေတ္တမယံ ပီဌ’’န္တိ။ ဒာရုပဋ္ဋိကာယ ဥပရီတိ အဋနိအာကာရေန ဌိတဒာရုပဋလသ္သ ဟေဋ္ဌာ ဥဒ္ဓံ ပာဒံ ကတ္ဝာ။ ပဝေသနကာလဉ္ဟိ သန္ဓာယ ‘‘ဥပရီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧဠကသ္သ ပစ္ဆိမပာဒဒ္ဝယံ ဝိယ ဝင္ကာကာရေန ဌိတတ္တာ ပနေတံ ‘‘ဧဠကပာဒပီဌ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပလောဌေန္တီတိ သဟ မဉ္စေဟိ ပဝဋ္ဋေန္တိ။ ရုက္ခေ , လတာ စ မုဉ္စိတ္ဝာ အဝသေသံ ဂစ္ဆာဒိကံ သဗ္ဗမ္ပိ တိဏဇာတိ ဧဝာတိ အာဟ ‘‘ယေသံ ကေသဉ္စိ တိဏဇာတိကာန’’န္တိအာဒိ။
297.Caturassapīṭhanti samacaturassaṃ. Aṭṭhaṅgulapādakaṃ vaṭṭatīti aṭṭhaṅgulapādakameva vaṭṭati. Pamāṇātikkantopi vaṭṭatīti samacaturassameva sandhāya vuttaṃ. Āyatacaturassā pana sattaṅgapañcaṅgāpi uccapādā na vaṭṭanti. Vetteheva caturassādiākārena kataṃ bhaddapīṭhanti āha ‘‘vettamayaṃ pīṭha’’nti. Dārupaṭṭikāya uparīti aṭaniākārena ṭhitadārupaṭalassa heṭṭhā uddhaṃ pādaṃ katvā. Pavesanakālañhi sandhāya ‘‘uparī’’ti vuttaṃ. Eḷakassa pacchimapādadvayaṃ viya vaṅkākārena ṭhitattā panetaṃ ‘‘eḷakapādapīṭha’’nti vuttaṃ. Paloṭhentīti saha mañcehi pavaṭṭenti. Rukkhe , latā ca muñcitvā avasesaṃ gacchādikaṃ sabbampi tiṇajāti evāti āha ‘‘yesaṃ kesañci tiṇajātikāna’’ntiādi.
ဥပဒဟန္တီတိ ဌပေန္တိ။ သီသပ္ပမာဏံ နာမ ယတ္ထ ဂီဝာယ သဟ သကလံ သီသံ ဌပေတုံ သက္ကာ, တသ္သ စ မုဋ္ဌိရတနံ ဝိတ္ထာရပ္ပမာဏန္တိ ဒသ္သေန္တော ‘‘ဝိတ္ထာရတော’’တိအာဒိမာဟ။ ဣဒဉ္စ ဗိမ္ဗောဟနသ္သ ဥဘောသု အန္တေသု ဌပေတဗ္ဗစောဠပ္ပမာဏဒသ္သနံ။ တသ္သ ဝသေန ဗိမ္ဗောဟနသ္သ ဝိတ္ထာရပ္ပမာဏံ ပရိစ္ဆိဇ္ဇတိ, တံ ဝဋ္ဋံ ဝာ စတုရသ္သံ ဝာ ကတ္ဝာ သိဗ္ဗိတံ ယထာ ကောဋိတော ကောဋိ ဝိတ္ထာရတော ပုထုလဋ္ဌာနံ မုဋ္ဌိရတနပ္ပမာဏံ ဟောတိ, ဧဝံ သိဗ္ဗိတဗ္ဗံ။ ဣတော အဓိကံ န ဝဋ္ဋတိ, တံ ပန အန္တေသု ဌပိတစောဠံ ကောဋိယာ ကောဋိံ အာဟစ္စ ဒိဂုဏံ ကတံ တိကဏ္ဏံ ဟောတိ။ တေသု တီသု ကဏ္ဏေသု ဒ္ဝိန္နံ ကဏ္ဏာနမန္တရံ ဝိဒတ္ထိစတုရင္ဂုလံ ဟောတိ, မဇ္ဈဋ္ဌာနံ ကောဋိတော ကောဋိံ အာဟစ္စ မုဋ္ဌိရတနံ ဟောတိ, ဣဒမသ္သ ဥက္ကဋ္ဌပ္ပမာဏံ။ တေနာဟ ‘‘တီသု ကဏ္ဏေသူ’’တိအာဒိ။
Upadahantīti ṭhapenti. Sīsappamāṇaṃ nāma yattha gīvāya saha sakalaṃ sīsaṃ ṭhapetuṃ sakkā, tassa ca muṭṭhiratanaṃ vitthārappamāṇanti dassento ‘‘vitthārato’’tiādimāha. Idañca bimbohanassa ubhosu antesu ṭhapetabbacoḷappamāṇadassanaṃ. Tassa vasena bimbohanassa vitthārappamāṇaṃ paricchijjati, taṃ vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā katvā sibbitaṃ yathā koṭito koṭi vitthārato puthulaṭṭhānaṃ muṭṭhiratanappamāṇaṃ hoti, evaṃ sibbitabbaṃ. Ito adhikaṃ na vaṭṭati, taṃ pana antesu ṭhapitacoḷaṃ koṭiyā koṭiṃ āhacca diguṇaṃ kataṃ tikaṇṇaṃ hoti. Tesu tīsu kaṇṇesu dvinnaṃ kaṇṇānamantaraṃ vidatthicaturaṅgulaṃ hoti, majjhaṭṭhānaṃ koṭito koṭiṃ āhacca muṭṭhiratanaṃ hoti, idamassa ukkaṭṭhappamāṇaṃ. Tenāha ‘‘tīsu kaṇṇesū’’tiādi.
‘‘ကမ္ဗလမေဝ။ပေ.။ ဥဏ္ဏဘိသိသင္ခ္ယမေဝ ဂစ္ဆတီ’’တိ သာမညတော ဝုတ္တတ္တာ ဂောနကာဒိအကပ္ပိယမ္ပိ ဥဏ္ဏမယတ္ထရဏံ ဘိသိယံ ပက္ခိပိတ္ဝာ သယိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
‘‘Kambalameva…pe… uṇṇabhisisaṅkhyameva gacchatī’’ti sāmaññato vuttattā gonakādiakappiyampi uṇṇamayattharaṇaṃ bhisiyaṃ pakkhipitvā sayituṃ vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ.
မသူရကေတိ စမ္မမယဘိသိယံ။ စမ္မမယံ ပန ဗိမ္ဗောဟနံ တူလပုဏ္ဏမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ။ ပာဠိယံ သေနာသနပရိက္ခာရဒုသ္သန္တိ သေနာသနပရိက္ခာရကရဏတ္ထာယ ဒုသ္သံ။ ဘိသိံ ဩနန္ဓိတုန္တိ ဘိသိတ္ထဝိကာယ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဗန္ဓိတုံ။ ပရိဘိဇ္ဇတီတိ မဉ္စာဒိတော သာရိယမာနာ ပီဌကောဋိအာဒီသု နိသီဒန္တေဟိ ဃံသိယမာနာ ဘိသိ ပရိဘိဇ္ဇတိ။ ဩနဒ္ဓမဉ္စန္တိ ဘိသိံ ဧကာဗဒ္ဓံ ကတ္ဝာ ဗဒ္ဓမဉ္စံ။ ပာဠိယံ ဆဝိံ ဥပ္ပာဋေတ္ဝာ ဟရန္တီတိ ဘိသိစ္ဆဝိံ စောရာ ဟရန္တိ။ ဖောသိတုန္တိ စောရေဟိ ဟရိတသ္သ ပစ္ဆာ ဟရိတသညာဏဖုသိတဗိန္ဒူနိ ဒာတုံ။ ဘိတ္တိကမ္မန္တိ နာနာဝဏ္ဏေဟိ ဝိဘိတ္တိရာဇိကရဏံ။ ဟတ္ထကမ္မန္တိ ဟတ္ထေန ယံ ကိဉ္စိ သညာကရဏံ။
Masūraketi cammamayabhisiyaṃ. Cammamayaṃ pana bimbohanaṃ tūlapuṇṇampi na vaṭṭati. Pāḷiyaṃ senāsanaparikkhāradussanti senāsanaparikkhārakaraṇatthāya dussaṃ. Bhisiṃ onandhitunti bhisitthavikāya pakkhipitvā bandhituṃ. Paribhijjatīti mañcādito sāriyamānā pīṭhakoṭiādīsu nisīdantehi ghaṃsiyamānā bhisi paribhijjati. Onaddhamañcanti bhisiṃ ekābaddhaṃ katvā baddhamañcaṃ. Pāḷiyaṃ chaviṃ uppāṭetvā harantīti bhisicchaviṃ corā haranti. Phositunti corehi haritassa pacchā haritasaññāṇaphusitabindūni dātuṃ. Bhittikammanti nānāvaṇṇehi vibhittirājikaraṇaṃ. Hatthakammanti hatthena yaṃ kiñci saññākaraṇaṃ.
၂၉၈. ပာဠိယံ န နိပတတီတိ န အလ္လီယတိ။ ပဋိဗာဟေတ္ဝာတိ ဃံသိတ္ဝာ။ န နိဗန္ဓတီတိ အနိဗန္ဓနီယော, န လဂ္ဂနကောတိ အတ္ထော။
298. Pāḷiyaṃ na nipatatīti na allīyati. Paṭibāhetvāti ghaṃsitvā. Na nibandhatīti anibandhanīyo, na lagganakoti attho.
၂၉၉. ‘‘ကရောဟီ’’တိ ဝတ္တုမ္ပိ န လဗ္ဘတီတိ အာဏတ္တိယာ ဧဝ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ ဒ္ဝာရပာလံ ‘‘ကိံ န ကရောသီ’’တိအာဒိနာ ပရိယာယေန ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဇာတကပကရဏန္တိ ဇာတကပဋိသံယုတ္တံ ဣတ္ထိပုရိသာဒိ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အဓိပ္ပေတံ။ ‘‘ပရေဟိ ကာရာပေတု’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ ဗုဒ္ဓရူပမ္ပိ သယံ ကာတုံ န လဘတိ။ ပာဠိယံ ပဉ္စပဋိကန္တိ ဇာတိအာဒိပဉ္စပ္ပကာရဝဏ္ဏမဋ္ဌံ။
299.‘‘Karohī’’ti vattumpi na labbhatīti āṇattiyā eva paṭikkhittattā dvārapālaṃ ‘‘kiṃ na karosī’’tiādinā pariyāyena vattuṃ vaṭṭati. Jātakapakaraṇanti jātakapaṭisaṃyuttaṃ itthipurisādi yaṃ kiñci rūpaṃ adhippetaṃ. ‘‘Parehi kārāpetu’’nti vuttattā buddharūpampi sayaṃ kātuṃ na labhati. Pāḷiyaṃ pañcapaṭikanti jātiādipañcappakāravaṇṇamaṭṭhaṃ.
၃၀၀. ဥပစာရော န ဟောတီတိ ဂဗ္ဘသ္သ ဗဟိ သမန္တာ အနုပရိဂမနသ္သ ဩကာသော နပ္ပဟောတိ။ ရုက္ခံ ဝိဇ္ဈိတ္ဝာတိ တစ္ဆိတသာရဒာရုံ အဂ္ဂသမီပေ ဝိဇ္ဈိတ္ဝာ။ ကတ္ဝာတိ ဆိဒ္ဒေ ကတ္ဝာ။ ကပ္ပကတံ ဝိယ သာရခာဏုကေ အာကောဋေတ္ဝာ ဧဝံ ကတမေဝ ‘‘အာဟရိမံ ဘိတ္တိပာဒ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဥပတ္ထမ္ဘနတ္ထံ ဘူမိယံ ပတိဋ္ဌာပေတုန္တိ ဇိဏ္ဏဘိတ္တိပာဒေန ဗဟိ သမာနဘာရံ ခာဏုကပ္ပသီသေန ဥသ္သာပေတ္ဝာ မူလေန ဘူမိယံ ပတိဋ္ဌာပေတုံ။ ပရိတ္တာဏတ္ထန္တိ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တကုဋိယာ ဩဝသ္သနဋ္ဌာနသ္သ ပရိတ္တာဏတ္ထံ။ ကိဋိကန္တိ တာလပဏ္ဏာဒီဟိ ကတပဒလံ။ မဒ္ဒိတမတ္တိကန္တိ ဩဝသ္သနဆိဒ္ဒသ္သ ပိဒဟနတ္ထံ ဝုတ္တံ။
300.Upacārona hotīti gabbhassa bahi samantā anuparigamanassa okāso nappahoti. Rukkhaṃ vijjhitvāti tacchitasāradāruṃ aggasamīpe vijjhitvā. Katvāti chidde katvā. Kappakataṃ viya sārakhāṇuke ākoṭetvā evaṃ katameva ‘‘āharimaṃ bhittipāda’’nti vuttaṃ. Upatthambhanatthaṃ bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetunti jiṇṇabhittipādena bahi samānabhāraṃ khāṇukappasīsena ussāpetvā mūlena bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetuṃ. Parittāṇatthanti ullittāvalittakuṭiyā ovassanaṭṭhānassa parittāṇatthaṃ. Kiṭikanti tālapaṇṇādīhi katapadalaṃ. Madditamattikanti ovassanachiddassa pidahanatthaṃ vuttaṃ.
ဥဘတောကုဋ္ဋံ နီဟရိတ္ဝာ ကတပဒေသသ္သာတိ ယထာ ဗဟိ ဌိတာ ဥဇုကံ အန္တော နိသိန္နေ န ပသ္သန္တိ, ဧဝံ ဒ္ဝာရာဘိမုခံ ပိဒဟနဝသေန ဘိတ္တိဉ္စ အညတော ဒ္ဝာရဉ္စ ယောဇေတ္ဝာ ကတဋ္ဌာနံ ဝဒတိ။ သမန္တာ ပရိယာဂာရောတိ သမန္တတော အာဝိဒ္ဓပမုခံ။ ဝံသံ ဒတ္ဝာတိ ပုရိသပ္ပမာဏေ ပာဒေ နိခဏိတ္ဝာ တေသံ ဥပရိ ပိဋ္ဌိဝံသသဒိသံ ပသ္သဝံသံ ဌပေတ္ဝာ ဩသာရေတ္ဝာ။ ဧကံ ဒဏ္ဍကောဋိံ အတိဥစ္စာယ ဝိဟာရဘိတ္တိကောဋိယာ ဧကံ ကောဋိံ နီစေ ဝံသပိဋ္ဌိယံ ဌပနဝသေန ဒဏ္ဍကေ ပသာရေတ္ဝာ။ စက္ကလယုတ္တော ကိဋိကောတိ ကဝာဋံ ဝိယ ဝိဝရဏထကနသုခတ္ထံ စက္ကလဗန္ဓကိဋိကံ။ ပာဠိယံ ဥဂ္ဃာဋနကိဋိကန္တိ အာပဏာဒီသု အနတ္ထိကကာလေ ဥက္ခိပိတ္ဝာ, ဥပရိ စ ဗန္ဓိတ္ဝာ ပစ္ဆာ ဩတရဏကိဋိကံ, ကပ္ပသီသေဟိ ဝာ ဥပတ္ထမ္ဘနီဟိ ဥက္ခိပိတ္ဝာ ပစ္ဆာ ဩတရဏကိဋိကမ္ပိ။
Ubhatokuṭṭaṃ nīharitvā katapadesassāti yathā bahi ṭhitā ujukaṃ anto nisinne na passanti, evaṃ dvārābhimukhaṃ pidahanavasena bhittiñca aññato dvārañca yojetvā kataṭṭhānaṃ vadati. Samantā pariyāgāroti samantato āviddhapamukhaṃ. Vaṃsaṃ datvāti purisappamāṇe pāde nikhaṇitvā tesaṃ upari piṭṭhivaṃsasadisaṃ passavaṃsaṃ ṭhapetvā osāretvā. Ekaṃ daṇḍakoṭiṃ atiuccāya vihārabhittikoṭiyā ekaṃ koṭiṃ nīce vaṃsapiṭṭhiyaṃ ṭhapanavasena daṇḍake pasāretvā. Cakkalayutto kiṭikoti kavāṭaṃ viya vivaraṇathakanasukhatthaṃ cakkalabandhakiṭikaṃ. Pāḷiyaṃ ugghāṭanakiṭikanti āpaṇādīsu anatthikakāle ukkhipitvā, upari ca bandhitvā pacchā otaraṇakiṭikaṃ, kappasīsehi vā upatthambhanīhi ukkhipitvā pacchā otaraṇakiṭikampi.
၃၀၁. ပာနီယံ ဩတပ္ပတီတိ ပာနီယဘာဇနေသု ဌပိတပာနီယံ အာတပေန သန္တပ္ပတိ။
301.Pānīyaṃ otappatīti pānīyabhājanesu ṭhapitapānīyaṃ ātapena santappati.
၃၀၃. တယော ဝာဋေတိ တယော ပရိက္ခေပေ။ ဝေဠုဝာဋန္တိ သဗ္ဗံ ဒာရုပရိက္ခေပံ သင္ဂဏ္ဟာတိ။ ကဏ္ဋကဝာဋန္တိ သဗ္ဗသာခာပရိက္ခေပံ။
303.Tayo vāṭeti tayo parikkhepe. Veḷuvāṭanti sabbaṃ dāruparikkhepaṃ saṅgaṇhāti. Kaṇṭakavāṭanti sabbasākhāparikkhepaṃ.
၃၀၅. အာလောကော အန္တရဓာယီတိ ယော ဗုဒ္ဓာရမ္မဏာယ ပီတိယာ အာနုဘာဝေန မဟန္တော ဩဘာသော အဟောသိ, ယေန စသ္သ ပဒီပသဟသ္သေန ဝိယ ဝိဂတန္ဓကာရော မဂ္ဂော အဟောသိ, သော ဗဟိနဂရေ ဆဝသရီရသမာကုလံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဗီဘစ္ဆံ အာမကသုသာနံ ပတ္တသ္သ ဘယေန ပီတိဝေဂေ မန္ဒီဘူတေ အန္တရဓာယိ။
305.Āloko antaradhāyīti yo buddhārammaṇāya pītiyā ānubhāvena mahanto obhāso ahosi, yena cassa padīpasahassena viya vigatandhakāro maggo ahosi, so bahinagare chavasarīrasamākulaṃ duggandhaṃ bībhacchaṃ āmakasusānaṃ pattassa bhayena pītivege mandībhūte antaradhāyi.
သတံ ဟတ္ထီတိ ဂာထာယ ဟတ္ထိနော သတသဟသ္သာနီတိ ဧဝံ ပစ္စေကံ သဟသ္သ-သဒ္ဒေန ယောဇေတ္ဝာ အတ္ထော ဉာတဗ္ဗော။ ပဒဝီတိဟာရသ္သာတိ ‘‘ဗုဒ္ဓံ ဝန္ဒိသ္သာမီ’’တိ ရတနတ္တယံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဂစ္ဆတော ဧကပဒဝီတိဟာရသ္သ , တပ္ပစ္စယကုသလဖလသ္သာတိ အတ္ထော။ တသ္သ သောဠသမော ဘာဂော ကလံ နာမ, တံ သောဠသိံ ကလံ ယထာဝုတ္တာ ဟတ္ထိအာဒယော သဗ္ဗေ နာဂ္ဃန္တိ နာရဟန္တိ, နိဒသ္သနမတ္တဉ္စေတံ။ အနေကသတသဟသ္သဘာဂမ္ပိ နာဂ္ဃန္တိ။
Sataṃhatthīti gāthāya hatthino satasahassānīti evaṃ paccekaṃ sahassa-saddena yojetvā attho ñātabbo. Padavītihārassāti ‘‘buddhaṃ vandissāmī’’ti ratanattayaṃ uddissa gacchato ekapadavītihārassa , tappaccayakusalaphalassāti attho. Tassa soḷasamo bhāgo kalaṃ nāma, taṃ soḷasiṃ kalaṃ yathāvuttā hatthiādayo sabbe nāgghanti nārahanti, nidassanamattañcetaṃ. Anekasatasahassabhāgampi nāgghanti.
အန္ဓကာရော အန္တရဓာယီတိ ပုန ဗလဝပီတိယာ အာလောကေ သမုပ္ပန္နေ အန္တရဓာယိ။ အာသတ္တိယောတိ တဏ္ဟာယော။ ဝယကရဏန္တိ ဒေယ္ယဓမ္မမူလံ နဝကမ္မံ။
Andhakāro antaradhāyīti puna balavapītiyā āloke samuppanne antaradhāyi. Āsattiyoti taṇhāyo. Vayakaraṇanti deyyadhammamūlaṃ navakammaṃ.
၃၀၉. ဒဒေယ္ယာတိ နဝကမ္မံ အဓိဋ္ဌာတုံ ဝိဟာရေ ဣသ္သရိယံ ဒဒေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ဒိန္နောတိ နဝကမ္မံ ကာတုံ ဝိဟာရော ဒိန္နော, ဝိဟာရေ နဝကမ္မံ ဒိန္နန္တိ ဝာ အတ္ထော။
309.Dadeyyāti navakammaṃ adhiṭṭhātuṃ vihāre issariyaṃ dadeyyāti attho. Dinnoti navakammaṃ kātuṃ vihāro dinno, vihāre navakammaṃ dinnanti vā attho.
၃၁၃-၄. သန္ထာဂာရေတိ သန္နိပာတမဏ္ဍပေ။ ဩကာသေတိ နိဝာသောကာသေ။ ဥဒ္ဒိသ္သ ကတန္တိ သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ကတံ။ ဂိဟိဝိကဋန္တိ ဂိဟီဟိ ကတံ ပညတ္တံ, ဂိဟိသန္တကန္တိ အတ္ထော။
313-4.Santhāgāreti sannipātamaṇḍape. Okāseti nivāsokāse. Uddissa katanti saṅghaṃ uddissa kataṃ. Gihivikaṭanti gihīhi kataṃ paññattaṃ, gihisantakanti attho.
ဝိဟာရာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vihārānujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi
ဝိဟာရာနုဇာနနံ • Vihārānujānanaṃ
မဉ္စပီဌာဒိအနုဇာနနံ • Mañcapīṭhādianujānanaṃ
သေတဝဏ္ဏာဒိအနုဇာနနံ • Setavaṇṇādianujānanaṃ
ပဋိဘာနစိတ္တပဋိက္ခေပံ • Paṭibhānacittapaṭikkhepaṃ
ဣဋ္ဌကာစယာဒိအနုဇာနနံ • Iṭṭhakācayādianujānanaṃ
ဥပဋ္ဌာနသာလာအနုဇာနနံ • Upaṭṭhānasālāanujānanaṃ
အာရာမပရိက္ခေပအနုဇာနနံ • Ārāmaparikkhepaanujānanaṃ
အနာထပိဏ္ဍိကဝတ္ထု • Anāthapiṇḍikavatthu
နဝကမ္မဒာနံ • Navakammadānaṃ
အာသနပ္ပဋိဗာဟနပဋိက္ခေပံ • Āsanappaṭibāhanapaṭikkhepaṃ
ဂိဟိဝိကတအနုဇာနနံ • Gihivikataanujānanaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ဝိဟာရာနုဇာနနကထာ • Vihārānujānanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ဝိဟာရာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
မဉ္စပီဌာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Mañcapīṭhādianujānanakathāvaṇṇanā
ဣဋ္ဌကာစယာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Iṭṭhakācayādianujānanakathāvaṇṇanā
အနာထပိဏ္ဍိကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Anāthapiṇḍikavatthukathāvaṇṇanā
အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Āsanappaṭibāhanādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဝိဟာရာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ဝိဟာရာနုဇာနနကထာ • Vihārānujānanakathā