Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮಾನವತ್ಥುಪಾಳಿ • Vimānavatthupāḷi |
೬. ವಿಹಾರವಿಮಾನವತ್ಥು
6. Vihāravimānavatthu
೭೨೯.
729.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ವಣ್ಣೇನ…ಪೇ॰… ಓಸಧೀ ವಿಯ ತಾರಕಾ॥
‘‘Abhikkantena vaṇṇena…pe… osadhī viya tārakā.
೭೩೦.
730.
‘‘ತಸ್ಸಾ ತೇ ನಚ್ಚಮಾನಾಯ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗೇಹಿ ಸಬ್ಬಸೋ।
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ದಿಬ್ಬಾ ಸದ್ದಾ ನಿಚ್ಛರನ್ತಿ, ಸವನೀಯಾ ಮನೋರಮಾ॥
Dibbā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.
೭೩೧.
731.
‘‘ತಸ್ಸಾ ತೇ ನಚ್ಚಮಾನಾಯ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗೇಹಿ ಸಬ್ಬಸೋ।
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ದಿಬ್ಬಾ ಗನ್ಧಾ ಪವಾಯನ್ತಿ, ಸುಚಿಗನ್ಧಾ ಮನೋರಮಾ॥
Dibbā gandhā pavāyanti, sucigandhā manoramā.
೭೩೨.
732.
‘‘ವಿವತ್ತಮಾನಾ ಕಾಯೇನ, ಯಾ ವೇಣೀಸು ಪಿಳನ್ಧನಾ।
‘‘Vivattamānā kāyena, yā veṇīsu piḷandhanā;
ತೇಸಂ ಸುಯ್ಯತಿ ನಿಗ್ಘೋಸೋ, ತುರಿಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇ ಯಥಾ॥
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
೭೩೩.
733.
‘‘ವಟಂಸಕಾ ವಾತಧುತಾ, ವಾತೇನ ಸಮ್ಪಕಮ್ಪಿತಾ।
‘‘Vaṭaṃsakā vātadhutā, vātena sampakampitā;
ತೇಸಂ ಸುಯ್ಯತಿ ನಿಗ್ಘೋಸೋ, ತುರಿಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇ ಯಥಾ॥
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
೭೩೪.
734.
‘‘ಯಾಪಿ ತೇ ಸಿರಸ್ಮಿಂ ಮಾಲಾ, ಸುಚಿಗನ್ಧಾ ಮನೋರಮಾ।
‘‘Yāpi te sirasmiṃ mālā, sucigandhā manoramā;
ವಾತಿ ಗನ್ಧೋ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ರುಕ್ಖೋ ಮಞ್ಜೂಸಕೋ ಯಥಾ॥
Vāti gandho disā sabbā, rukkho mañjūsako yathā.
೭೩೫.
735.
‘‘ಘಾಯಸೇ ತಂ ಸುಚಿಗನ್ಧಂ, ರೂಪಂ ಪಸ್ಸಸಿ ಅಮಾನುಸಂ।
‘‘Ghāyase taṃ sucigandhaṃ, rūpaṃ passasi amānusaṃ;
ದೇವತೇ ಪುಚ್ಛಿತಾಚಿಕ್ಖ, ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲ’’ನ್ತಿ॥
Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.
೭೩೬.
736.
‘‘ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಮಯ್ಹಂ ಸಖೀ ಭದನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಾರೇಸಿ ಮಹಾವಿಹಾರಂ।
‘‘Sāvatthiyaṃ mayhaṃ sakhī bhadante, saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ;
ತತ್ಥಪ್ಪಸನ್ನಾ ಅಹಮಾನುಮೋದಿಂ, ದಿಸ್ವಾ ಅಗಾರಞ್ಚ ಪಿಯಞ್ಚ ಮೇತಂ॥
Tatthappasannā ahamānumodiṃ, disvā agārañca piyañca metaṃ.
೭೩೭.
737.
‘‘ತಾಯೇವ ಮೇ ಸುದ್ಧನುಮೋದನಾಯ, ಲದ್ಧಂ ವಿಮಾನಬ್ಭುತದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ।
‘‘Tāyeva me suddhanumodanāya, laddhaṃ vimānabbhutadassaneyyaṃ;
ಸಮನ್ತತೋ ಸೋಳಸಯೋಜನಾನಿ, ವೇಹಾಯಸಂ ಗಚ್ಛತಿ ಇದ್ಧಿಯಾ ಮಮ॥
Samantato soḷasayojanāni, vehāyasaṃ gacchati iddhiyā mama.
೭೩೮.
738.
‘‘ಕೂಟಾಗಾರಾ ನಿವೇಸಾ ಮೇ, ವಿಭತ್ತಾ ಭಾಗಸೋ ಮಿತಾ।
‘‘Kūṭāgārā nivesā me, vibhattā bhāgaso mitā;
ದದ್ದಲ್ಲಮಾನಾ ಆಭನ್ತಿ, ಸಮನ್ತಾ ಸತಯೋಜನಂ॥
Daddallamānā ābhanti, samantā satayojanaṃ.
೭೩೯.
739.
‘‘ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞೋ ಚ ಮೇ ಏತ್ಥ, ಪುಥುಲೋಮನಿಸೇವಿತಾ।
‘‘Pokkharañño ca me ettha, puthulomanisevitā;
೭೪೦.
740.
ಸುರಭೀ ಸಮ್ಪವಾಯನ್ತಿ, ಮನುಞ್ಞಾ ಮಾಲುತೇರಿತಾ॥
Surabhī sampavāyanti, manuññā māluteritā.
೭೪೧.
741.
‘‘ಜಮ್ಬುಯೋ ಪನಸಾ ತಾಲಾ, ನಾಳಿಕೇರವನಾನಿ ಚ।
‘‘Jambuyo panasā tālā, nāḷikeravanāni ca;
ಅನ್ತೋನಿವೇಸನೇ ಜಾತಾ, ನಾನಾರುಕ್ಖಾ ಅರೋಪಿಮಾ॥
Antonivesane jātā, nānārukkhā aropimā.
೭೪೨.
742.
‘‘ನಾನಾತೂರಿಯಸಙ್ಘುಟ್ಠಂ , ಅಚ್ಛರಾಗಣಘೋಸಿತಂ।
‘‘Nānātūriyasaṅghuṭṭhaṃ , accharāgaṇaghositaṃ;
ಯೋಪಿ ಮಂ ಸುಪಿನೇ ಪಸ್ಸೇ, ಸೋಪಿ ವಿತ್ತೋ ಸಿಯಾ ನರೋ॥
Yopi maṃ supine passe, sopi vitto siyā naro.
೭೪೩.
743.
‘‘ಏತಾದಿಸಂ ಅಬ್ಭುತದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ, ವಿಮಾನಂ ಸಬ್ಬಸೋಪಭಂ।
‘‘Etādisaṃ abbhutadassaneyyaṃ, vimānaṃ sabbasopabhaṃ;
ಮಮ ಕಮ್ಮೇಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ, ಅಲಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಾತವೇ’’ತಿ॥
Mama kammehi nibbattaṃ, alaṃ puññāni kātave’’ti.
೭೪೪.
744.
‘‘ತಾಯೇವ ತೇ ಸುದ್ಧನುಮೋದನಾಯ, ಲದ್ಧಂ ವಿಮಾನಬ್ಭುತದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ।
‘‘Tāyeva te suddhanumodanāya, laddhaṃ vimānabbhutadassaneyyaṃ;
ಯಾ ಚೇವ ಸಾ ದಾನಮದಾಸಿ ನಾರೀ, ತಸ್ಸಾ ಗತಿಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕುಹಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾ 5 ಸಾ’’ತಿ॥
Yā ceva sā dānamadāsi nārī, tassā gatiṃ brūhi kuhiṃ uppannā 6 sā’’ti.
೭೪೫.
745.
‘‘ಯಾ ಸಾ ಅಹು ಮಯ್ಹಂ ಸಖೀ ಭದನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಾರೇಸಿ ಮಹಾವಿಹಾರಂ।
‘‘Yā sā ahu mayhaṃ sakhī bhadante, saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ;
ವಿಞ್ಞಾತಧಮ್ಮಾ ಸಾ ಅದಾಸಿ ದಾನಂ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ನಿಮ್ಮಾನರತೀಸು ದೇವೇಸು॥
Viññātadhammā sā adāsi dānaṃ, uppannā nimmānaratīsu devesu.
೭೪೬.
746.
‘‘ಪಜಾಪತೀ ತಸ್ಸ ಸುನಿಮ್ಮಿತಸ್ಸ, ಅಚಿನ್ತಿಯಾ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ತಸ್ಸ।
‘‘Pajāpatī tassa sunimmitassa, acintiyā kammavipākā tassa;
ಯಮೇತಂ ಪುಚ್ಛಸಿ ಕುಹಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾ 7 ಸಾತಿ, ತಂ ತೇ ವಿಯಾಕಾಸಿಂ ಅನಞ್ಞಥಾ ಅಹಂ॥
Yametaṃ pucchasi kuhiṃ uppannā 8 sāti, taṃ te viyākāsiṃ anaññathā ahaṃ.
೭೪೭.
747.
‘‘ತೇನಹಞ್ಞೇಪಿ ಸಮಾದಪೇಥ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಾನಿ ದದಾಥ ವಿತ್ತಾ।
‘‘Tenahaññepi samādapetha, saṅghassa dānāni dadātha vittā;
ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸುಣಾಥ ಪಸನ್ನಮಾನಸಾ, ಸುದುಲ್ಲಭೋ ಲದ್ಧೋ ಮನುಸ್ಸಲಾಭೋ॥
Dhammañca suṇātha pasannamānasā, sudullabho laddho manussalābho.
೭೪೮.
748.
‘‘ಯಂ ಮಗ್ಗಂ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀ ಅದೇಸಯಿ 9, ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರೋ ಕಞ್ಚನಸನ್ನಿಭತ್ತಚೋ।
‘‘Yaṃ maggaṃ maggādhipatī adesayi 10, brahmassaro kañcanasannibhattaco;
ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಾನಿ ದದಾಥ ವಿತ್ತಾ, ಮಹಪ್ಫಲಾ ಯತ್ಥ ಭವನ್ತಿ ದಕ್ಖಿಣಾ॥
Saṅghassa dānāni dadātha vittā, mahapphalā yattha bhavanti dakkhiṇā.
೭೪೯.
749.
11 ‘‘ಯೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ಅಟ್ಠ ಸತಂ ಪಸತ್ಥಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಏತಾನಿ ಯುಗಾನಿ ಹೋನ್ತಿ।
12 ‘‘Ye puggalā aṭṭha sataṃ pasatthā, cattāri etāni yugāni honti;
ತೇ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ ಸುಗತಸ್ಸ ಸಾವಕಾ, ಏತೇಸು ದಿನ್ನಾನಿ ಮಹಪ್ಫಲಾನಿ॥
Te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā, etesu dinnāni mahapphalāni.
೭೫೦.
750.
ಏಸ ಸಙ್ಘೋ ಉಜುಭೂತೋ, ಪಞ್ಞಾಸೀಲಸಮಾಹಿತೋ॥
Esa saṅgho ujubhūto, paññāsīlasamāhito.
೭೫೧.
751.
ಕರೋತಂ ಓಪಧಿಕಂ ಪುಞ್ಞಂ, ಸಙ್ಘೇ ದಿನ್ನಂ ಮಹಪ್ಫಲಂ॥
Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ, saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ.
೭೫೨.
752.
17 ‘‘ಏಸೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ವಿಪುಲೋ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಏಸಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ಉದಧೀವ ಸಾಗರೋ।
18 ‘‘Eso hi saṅgho vipulo mahaggato, esappameyyo udadhīva sāgaro;
ಏತೇಹಿ ಸೇಟ್ಠಾ ನರವೀರಸಾವಕಾ, ಪಭಙ್ಕರಾ ಧಮ್ಮಮುದೀರಯನ್ತಿ 19॥
Etehi seṭṭhā naravīrasāvakā, pabhaṅkarā dhammamudīrayanti 20.
೭೫೩.
753.
21 ‘‘ತೇಸಂ ಸುದಿನ್ನಂ ಸುಹುತಂ ಸುಯಿಟ್ಠಂ, ಯೇ ಸಙ್ಘಮುದ್ದಿಸ್ಸ ದದನ್ತಿ ದಾನಂ।
22 ‘‘Tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ, ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ;
ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ಸಙ್ಘಗತಾ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ, ಮಹಪ್ಫಲಾ ಲೋಕವಿದೂನ 23 ವಣ್ಣಿತಾ॥
Sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā, mahapphalā lokavidūna 24 vaṇṇitā.
೭೫೪.
754.
‘‘ಏತಾದಿಸಂ ಯಞ್ಞಮನುಸ್ಸರನ್ತಾ, ಯೇ ವೇದಜಾತಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇ।
‘‘Etādisaṃ yaññamanussarantā, ye vedajātā vicaranti loke;
ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಮಲಂ ಸಮೂಲಂ, ಅನಿನ್ದಿತಾ ಸಗ್ಗಮುಪೇನ್ತಿ ಠಾನ’’ನ್ತಿ॥
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ, aninditā saggamupenti ṭhāna’’nti.
ವಿಹಾರವಿಮಾನಂ ಛಟ್ಠಂ।
Vihāravimānaṃ chaṭṭhaṃ.
ಭಾಣವಾರಂ ದುತಿಯಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ವಿಮಾನವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ೬. ವಿಹಾರವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ • 6. Vihāravimānavaṇṇanā