Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਾਨવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Vimānavatthupāḷi |
੬. વਿਹਾਰવਿਮਾਨવਤ੍ਥੁ
6. Vihāravimānavatthu
੭੨੯.
729.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ વਣ੍ਣੇਨ…ਪੇ॰… ਓਸਧੀ વਿਯ ਤਾਰਕਾ॥
‘‘Abhikkantena vaṇṇena…pe… osadhī viya tārakā.
੭੩੦.
730.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਤੇ ਨਚ੍ਚਮਾਨਾਯ, ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ।
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ਦਿਬ੍ਬਾ ਸਦ੍ਦਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ, ਸવਨੀਯਾ ਮਨੋਰਮਾ॥
Dibbā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.
੭੩੧.
731.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਤੇ ਨਚ੍ਚਮਾਨਾਯ, ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ।
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ਦਿਬ੍ਬਾ ਗਨ੍ਧਾ ਪવਾਯਨ੍ਤਿ, ਸੁਚਿਗਨ੍ਧਾ ਮਨੋਰਮਾ॥
Dibbā gandhā pavāyanti, sucigandhā manoramā.
੭੩੨.
732.
‘‘વਿવਤ੍ਤਮਾਨਾ ਕਾਯੇਨ, ਯਾ વੇਣੀਸੁ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਾ।
‘‘Vivattamānā kāyena, yā veṇīsu piḷandhanā;
ਤੇਸਂ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਨਿਗ੍ਘੋਸੋ, ਤੁਰਿਯੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇ ਯਥਾ॥
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
੭੩੩.
733.
‘‘વਟਂਸਕਾ વਾਤਧੁਤਾ, વਾਤੇਨ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿਤਾ।
‘‘Vaṭaṃsakā vātadhutā, vātena sampakampitā;
ਤੇਸਂ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਨਿਗ੍ਘੋਸੋ, ਤੁਰਿਯੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇ ਯਥਾ॥
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
੭੩੪.
734.
‘‘ਯਾਪਿ ਤੇ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਮਾਲਾ, ਸੁਚਿਗਨ੍ਧਾ ਮਨੋਰਮਾ।
‘‘Yāpi te sirasmiṃ mālā, sucigandhā manoramā;
વਾਤਿ ਗਨ੍ਧੋ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਰੁਕ੍ਖੋ ਮਞ੍ਜੂਸਕੋ ਯਥਾ॥
Vāti gandho disā sabbā, rukkho mañjūsako yathā.
੭੩੫.
735.
‘‘ਘਾਯਸੇ ਤਂ ਸੁਚਿਗਨ੍ਧਂ, ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਸਿ ਅਮਾਨੁਸਂ।
‘‘Ghāyase taṃ sucigandhaṃ, rūpaṃ passasi amānusaṃ;
ਦੇવਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਚਿਕ੍ਖ, ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਿਦਂ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ॥
Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.
੭੩੬.
736.
‘‘ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸਖੀ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਾਰੇਸਿ ਮਹਾવਿਹਾਰਂ।
‘‘Sāvatthiyaṃ mayhaṃ sakhī bhadante, saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ;
ਤਤ੍ਥਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਅਹਮਾਨੁਮੋਦਿਂ, ਦਿਸ੍વਾ ਅਗਾਰਞ੍ਚ ਪਿਯਞ੍ਚ ਮੇਤਂ॥
Tatthappasannā ahamānumodiṃ, disvā agārañca piyañca metaṃ.
੭੩੭.
737.
‘‘ਤਾਯੇવ ਮੇ ਸੁਦ੍ਧਨੁਮੋਦਨਾਯ, ਲਦ੍ਧਂ વਿਮਾਨਬ੍ਭੁਤਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ।
‘‘Tāyeva me suddhanumodanāya, laddhaṃ vimānabbhutadassaneyyaṃ;
ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸੋਲ਼ਸਯੋਜਨਾਨਿ, વੇਹਾਯਸਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਮਮ॥
Samantato soḷasayojanāni, vehāyasaṃ gacchati iddhiyā mama.
੭੩੮.
738.
‘‘ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਨਿવੇਸਾ ਮੇ, વਿਭਤ੍ਤਾ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਾ।
‘‘Kūṭāgārā nivesā me, vibhattā bhāgaso mitā;
ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਮਾਨਾ ਆਭਨ੍ਤਿ, ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਤਯੋਜਨਂ॥
Daddallamānā ābhanti, samantā satayojanaṃ.
੭੩੯.
739.
‘‘ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋ ਚ ਮੇ ਏਤ੍ਥ, ਪੁਥੁਲੋਮਨਿਸੇવਿਤਾ।
‘‘Pokkharañño ca me ettha, puthulomanisevitā;
੭੪੦.
740.
ਸੁਰਭੀ ਸਮ੍ਪવਾਯਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਞ੍ਞਾ ਮਾਲੁਤੇਰਿਤਾ॥
Surabhī sampavāyanti, manuññā māluteritā.
੭੪੧.
741.
‘‘ਜਮ੍ਬੁਯੋ ਪਨਸਾ ਤਾਲਾ, ਨਾਲ਼ਿਕੇਰવਨਾਨਿ ਚ।
‘‘Jambuyo panasā tālā, nāḷikeravanāni ca;
ਅਨ੍ਤੋਨਿવੇਸਨੇ ਜਾਤਾ, ਨਾਨਾਰੁਕ੍ਖਾ ਅਰੋਪਿਮਾ॥
Antonivesane jātā, nānārukkhā aropimā.
੭੪੨.
742.
‘‘ਨਾਨਾਤੂਰਿਯਸਙ੍ਘੁਟ੍ਠਂ , ਅਚ੍ਛਰਾਗਣਘੋਸਿਤਂ।
‘‘Nānātūriyasaṅghuṭṭhaṃ , accharāgaṇaghositaṃ;
ਯੋਪਿ ਮਂ ਸੁਪਿਨੇ ਪਸ੍ਸੇ, ਸੋਪਿ વਿਤ੍ਤੋ ਸਿਯਾ ਨਰੋ॥
Yopi maṃ supine passe, sopi vitto siyā naro.
੭੪੩.
743.
‘‘ਏਤਾਦਿਸਂ ਅਬ੍ਭੁਤਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ, વਿਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋਪਭਂ।
‘‘Etādisaṃ abbhutadassaneyyaṃ, vimānaṃ sabbasopabhaṃ;
ਮਮ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਅਲਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਾਤવੇ’’ਤਿ॥
Mama kammehi nibbattaṃ, alaṃ puññāni kātave’’ti.
੭੪੪.
744.
‘‘ਤਾਯੇવ ਤੇ ਸੁਦ੍ਧਨੁਮੋਦਨਾਯ, ਲਦ੍ਧਂ વਿਮਾਨਬ੍ਭੁਤਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ।
‘‘Tāyeva te suddhanumodanāya, laddhaṃ vimānabbhutadassaneyyaṃ;
ਯਾ ਚੇવ ਸਾ ਦਾਨਮਦਾਸਿ ਨਾਰੀ, ਤਸ੍ਸਾ ਗਤਿਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਕੁਹਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ 5 ਸਾ’’ਤਿ॥
Yā ceva sā dānamadāsi nārī, tassā gatiṃ brūhi kuhiṃ uppannā 6 sā’’ti.
੭੪੫.
745.
‘‘ਯਾ ਸਾ ਅਹੁ ਮਯ੍ਹਂ ਸਖੀ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਾਰੇਸਿ ਮਹਾવਿਹਾਰਂ।
‘‘Yā sā ahu mayhaṃ sakhī bhadante, saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ;
વਿਞ੍ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਸਾ ਅਦਾਸਿ ਦਾਨਂ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤੀਸੁ ਦੇવੇਸੁ॥
Viññātadhammā sā adāsi dānaṃ, uppannā nimmānaratīsu devesu.
੭੪੬.
746.
‘‘ਪਜਾਪਤੀ ਤਸ੍ਸ ਸੁਨਿਮ੍ਮਿਤਸ੍ਸ, ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਾ ਤਸ੍ਸ।
‘‘Pajāpatī tassa sunimmitassa, acintiyā kammavipākā tassa;
ਯਮੇਤਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਕੁਹਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ 7 ਸਾਤਿ, ਤਂ ਤੇ વਿਯਾਕਾਸਿਂ ਅਨਞ੍ਞਥਾ ਅਹਂ॥
Yametaṃ pucchasi kuhiṃ uppannā 8 sāti, taṃ te viyākāsiṃ anaññathā ahaṃ.
੭੪੭.
747.
‘‘ਤੇਨਹਞ੍ਞੇਪਿ ਸਮਾਦਪੇਥ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਨਾਨਿ ਦਦਾਥ વਿਤ੍ਤਾ।
‘‘Tenahaññepi samādapetha, saṅghassa dānāni dadātha vittā;
ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੁਣਾਥ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸਾ, ਸੁਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲਦ੍ਧੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲਾਭੋ॥
Dhammañca suṇātha pasannamānasā, sudullabho laddho manussalābho.
੭੪੮.
748.
‘‘ਯਂ ਮਗ੍ਗਂ ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤੀ ਅਦੇਸਯਿ 9, ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੋ ਕਞ੍ਚਨਸਨ੍ਨਿਭਤ੍ਤਚੋ।
‘‘Yaṃ maggaṃ maggādhipatī adesayi 10, brahmassaro kañcanasannibhattaco;
ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਨਾਨਿ ਦਦਾਥ વਿਤ੍ਤਾ, ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਯਤ੍ਥ ਭવਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾ॥
Saṅghassa dānāni dadātha vittā, mahapphalā yattha bhavanti dakkhiṇā.
੭੪੯.
749.
11 ‘‘ਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਟ੍ਠ ਸਤਂ ਪਸਤ੍ਥਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਏਤਾਨਿ ਯੁਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ।
12 ‘‘Ye puggalā aṭṭha sataṃ pasatthā, cattāri etāni yugāni honti;
ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਾવਕਾ, ਏਤੇਸੁ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਹਪ੍ਫਲਾਨਿ॥
Te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā, etesu dinnāni mahapphalāni.
੭੫੦.
750.
ਏਸ ਸਙ੍ਘੋ ਉਜੁਭੂਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਸੀਲਸਮਾਹਿਤੋ॥
Esa saṅgho ujubhūto, paññāsīlasamāhito.
੭੫੧.
751.
ਕਰੋਤਂ ਓਪਧਿਕਂ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਸਙ੍ਘੇ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ॥
Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ, saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ.
੭੫੨.
752.
17 ‘‘ਏਸੋ ਹਿ ਸਙ੍ਘੋ વਿਪੁਲੋ ਮਹਗ੍ਗਤੋ, ਏਸਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਉਦਧੀવ ਸਾਗਰੋ।
18 ‘‘Eso hi saṅgho vipulo mahaggato, esappameyyo udadhīva sāgaro;
ਏਤੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਾ ਨਰવੀਰਸਾવਕਾ, ਪਭਙ੍ਕਰਾ ਧਮ੍ਮਮੁਦੀਰਯਨ੍ਤਿ 19॥
Etehi seṭṭhā naravīrasāvakā, pabhaṅkarā dhammamudīrayanti 20.
੭੫੩.
753.
21 ‘‘ਤੇਸਂ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਸੁਹੁਤਂ ਸੁਯਿਟ੍ਠਂ, ਯੇ ਸਙ੍ਘਮੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਦਨ੍ਤਿ ਦਾਨਂ।
22 ‘‘Tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ, ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ;
ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਸਙ੍ਘਗਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਲੋਕવਿਦੂਨ 23 વਣ੍ਣਿਤਾ॥
Sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā, mahapphalā lokavidūna 24 vaṇṇitā.
੭੫੪.
754.
‘‘ਏਤਾਦਿਸਂ ਯਞ੍ਞਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾ, ਯੇ વੇਦਜਾਤਾ વਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ।
‘‘Etādisaṃ yaññamanussarantā, ye vedajātā vicaranti loke;
વਿਨੇਯ੍ਯ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਂ ਸਮੂਲਂ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਾ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਨ੍ਤਿ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ, aninditā saggamupenti ṭhāna’’nti.
વਿਹਾਰવਿਮਾਨਂ ਛਟ੍ਠਂ।
Vihāravimānaṃ chaṭṭhaṃ.
ਭਾਣવਾਰਂ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / વਿਮਾਨવਤ੍ਥੁ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ੬. વਿਹਾਰવਿਮਾਨવਣ੍ਣਨਾ • 6. Vihāravimānavaṇṇanā