Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരീഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
൮. വിജയാഥേരീഗാഥാവണ്ണനാ
8. Vijayātherīgāthāvaṇṇanā
ചതുക്ഖത്തുന്തിആദികാ വിജയായ ഥേരിയാ ഗാഥാ. അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരാ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയം കുസലം ഉപചിനന്തീ, അനുക്കമേന പരിബ്രൂഹിതകുസലമൂലാ ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തീ, ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ രാജഗഹേ അഞ്ഞതരസ്മിം കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്വാ ഖേമായ ഥേരിയാ ഗിഹികാലേ സഹായികാ അഹോസി. സാ തസ്സാ പബ്ബജിതഭാവം സുത്വാ ‘‘സാപി നാമ രാജമഹേസീ പബ്ബജിസ്സതി കിമങ്ഗം പനാഹ’’ന്തി പബ്ബജിതുകാമായേവ ഹുത്വാ ഖേമാഥേരിയാ സന്തികം ഉപസങ്കമി. ഥേരീ തസ്സാ അജ്ഝാസയം ഞത്വാ തഥാ ധമ്മം ദേസേസി, യഥാ സംസാരേ സംവിഗ്ഗമാനസാ സാസനേ സാ അഭിപ്പസന്നാ ഭവിസ്സതി. സാ തം ധമ്മം സുത്വാ സംവേഗജാതാ പടിലദ്ധസദ്ധാ ച ഹുത്വാ പബ്ബജ്ജം യാചി. ഥേരീ തം പബ്ബാജേസി. സാ പബ്ബജിത്വാ കതപുബ്ബകിച്ചാ വിപസ്സനം പട്ഠപേത്വാ ഹേതുസമ്പന്നതായ, ന ചിരസ്സേവ സഹ പടിസമ്ഭിദാഹി അരഹത്തം പത്വാ അത്തനോ പടിപത്തിം പച്ചവേക്ഖിത്വാ ഉദാനവസേന –
Catukkhattuntiādikā vijayāya theriyā gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinantī, anukkamena paribrūhitakusalamūlā devamanussesu saṃsarantī, imasmiṃ buddhuppāde rājagahe aññatarasmiṃ kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patvā khemāya theriyā gihikāle sahāyikā ahosi. Sā tassā pabbajitabhāvaṃ sutvā ‘‘sāpi nāma rājamahesī pabbajissati kimaṅgaṃ panāha’’nti pabbajitukāmāyeva hutvā khemātheriyā santikaṃ upasaṅkami. Therī tassā ajjhāsayaṃ ñatvā tathā dhammaṃ desesi, yathā saṃsāre saṃviggamānasā sāsane sā abhippasannā bhavissati. Sā taṃ dhammaṃ sutvā saṃvegajātā paṭiladdhasaddhā ca hutvā pabbajjaṃ yāci. Therī taṃ pabbājesi. Sā pabbajitvā katapubbakiccā vipassanaṃ paṭṭhapetvā hetusampannatāya, na cirasseva saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā udānavasena –
൧൬൯.
169.
‘‘ചതുക്ഖത്തും പഞ്ചക്ഖത്തും, വിഹാരാ ഉപനിക്ഖമിം;
‘‘Catukkhattuṃ pañcakkhattuṃ, vihārā upanikkhamiṃ;
അലദ്ധാ ചേതസോ സന്തിം, ചിത്തേ അവസവത്തിനീ.
Aladdhā cetaso santiṃ, citte avasavattinī.
൧൭൦.
170.
‘‘ഭിക്ഖുനിം ഉപസങ്കമ്മ, സക്കച്ചം പരിപുച്ഛഹം;
‘‘Bhikkhuniṃ upasaṅkamma, sakkaccaṃ paripucchahaṃ;
സാ മേ ധമ്മമദേസേസി, ധാതുആയതനാനി ച.
Sā me dhammamadesesi, dhātuāyatanāni ca.
൧൭൧.
171.
‘‘ചത്താരി അരിയസച്ചാനി, ഇന്ദ്രിയാനി ബലാനി ച;
‘‘Cattāri ariyasaccāni, indriyāni balāni ca;
ബോജ്ഝങ്ഗട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം, ഉത്തമത്ഥസ്സ പത്തിയാ.
Bojjhaṅgaṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, uttamatthassa pattiyā.
൧൭൨.
172.
‘‘തസ്സാഹം വചനം സുത്വാ, കരോന്തീ അനുസാസനിം;
‘‘Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, karontī anusāsaniṃ;
രത്തിയാ പുരിമേ യാമേ, പുബ്ബജാതിമനുസ്സരിം.
Rattiyā purime yāme, pubbajātimanussariṃ.
൧൭൩.
173.
‘‘രത്തിയാ മജ്ഝിമേ യാമേ, ദിബ്ബചക്ഖും വിസോധയിം;
‘‘Rattiyā majjhime yāme, dibbacakkhuṃ visodhayiṃ;
രത്തിയാ പച്ഛിമേ യാമേ, തമോഖന്ധം പദാലയിം.
Rattiyā pacchime yāme, tamokhandhaṃ padālayiṃ.
൧൭൪.
174.
‘‘പീതിസുഖേന ച കായം, ഫരിത്വാ വിഹരിം തദാ;
‘‘Pītisukhena ca kāyaṃ, pharitvā vihariṃ tadā;
സത്തമിയാ പാദേ പസാരേസിം, തമോഖന്ധം പദാലിയാ’’തി. –
Sattamiyā pāde pasāresiṃ, tamokhandhaṃ padāliyā’’ti. –
ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി.
Imā gāthā abhāsi.
തത്ഥ ഭിക്ഖുനിന്തി ഖേമാഥേരിം സന്ധായ വദതി.
Tattha bhikkhuninti khemātheriṃ sandhāya vadati.
ബോജ്ഝങ്ഗട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗന്തി സത്തബോജ്ഝങ്ഗഞ്ച അട്ഠങ്ഗികഞ്ച അരിയമഗ്ഗം. ഉത്തമത്ഥസ്സ പത്തിയാതി അരഹത്തസ്സ നിബ്ബാനസ്സേവ വാ പത്തിയാ അധിഗമായ.
Bojjhaṅgaṭṭhaṅgikaṃ magganti sattabojjhaṅgañca aṭṭhaṅgikañca ariyamaggaṃ. Uttamatthassa pattiyāti arahattassa nibbānasseva vā pattiyā adhigamāya.
പീതിസുഖേനാതി ഫലസമാപത്തിപരിയാപന്നായ പീതിയാ സുഖേന ച. കായന്തി തംസമ്പയുത്തം നാമകായം തദനുസാരേന രൂപകായഞ്ച. ഫരിത്വാതി ഫുസിത്വാ ബ്യാപേത്വാ വാ. സത്തമിയാ പാദേ പസാരേസിന്തി വിപസ്സനായ ആരദ്ധദിവസതോ സത്തമിയം പല്ലങ്കം ഭിന്ദിത്വാ പാദേ പസാരേസിം. കഥം? തമോഖന്ധം പദാലിയ, അപ്പദാലിതപുബ്ബം മോഹക്ഖന്ധം അഗ്ഗമഗ്ഗഞാണാസിനാ പദാലേത്വാ. സേസം ഹേട്ഠാ വുത്തനയമേവ.
Pītisukhenāti phalasamāpattipariyāpannāya pītiyā sukhena ca. Kāyanti taṃsampayuttaṃ nāmakāyaṃ tadanusārena rūpakāyañca. Pharitvāti phusitvā byāpetvā vā. Sattamiyā pāde pasāresinti vipassanāya āraddhadivasato sattamiyaṃ pallaṅkaṃ bhinditvā pāde pasāresiṃ. Kathaṃ? Tamokhandhaṃ padāliya, appadālitapubbaṃ mohakkhandhaṃ aggamaggañāṇāsinā padāletvā. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva.
വിജയാഥേരീഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vijayātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ഛക്കനിപാതവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Chakkanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരീഗാഥാപാളി • Therīgāthāpāḷi / ൮. വിജയാഥേരീഗാഥാ • 8. Vijayātherīgāthā