| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
७. विकालभोजनसिक्खापदवण्णना
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
२४७-९. नटानं नाटकानि नटनाटकानि, सीताहरणादीनि। मूलञ्च तं खादनीयञ्चाति मूलखादनीयं। एस नयो सब्बत्थ। पिट्ठन्ति चुण्णं। खारकमूलन्ति यूपसमूलं। चच्चुमूलं नेळियमूलं। तम्बकं वचं। तण्डुलेय्यकं चूळकुहु। वत्थुलेय्यकं महाकुहु। वजकलि निकोट्ठं। जज्झरी हिरतो।
247-9. Naṭānaṃ nāṭakāni naṭanāṭakāni, sītāharaṇādīni. Mūlañca taṃ khādanīyañcāti mūlakhādanīyaṃ. Esa nayo sabbattha. Piṭṭhanti cuṇṇaṃ. Khārakamūlanti yūpasamūlaṃ. Caccumūlaṃ neḷiyamūlaṃ. Tambakaṃ vacaṃ. Taṇḍuleyyakaṃ cūḷakuhu. Vatthuleyyakaṃ mahākuhu. Vajakali nikoṭṭhaṃ. Jajjharī hirato.
कोट्ठं जरट्ठं वुच्चति। गण्ठि मुहुकुलमुदु विचयत्थ वजमुजु वदुळवि।
Koṭṭhaṃ jaraṭṭhaṃ vuccati. Gaṇṭhi muhukulamudu vicayattha vajamuju vaduḷavi.
वज्जयेतिमे किंसुकं, हलिद्दि। कसेरुको, कटिबलवन्ति तस्स नामं। अम्बाटकं अमूलकं पिढल कक्कुल। मसालु किनळ। आलुव कळि तड्ढिअळि अलस कटिस्सल नमेदति मेर। सिग्गु सीरि कोळ कालकं नेकळवि। खीरवल्लिकन्दो तुमूरोरियो होति। सङ्खतो धोवनमेव। अयं ‘‘परिसङ्खारो’’ति लिखितं। खीरकाकोली किरिकवेळि। जीविकं जीविहि। उसभक उम्मसुवियि।
Vajjayetime kiṃsukaṃ, haliddi. Kaseruko, kaṭibalavanti tassa nāmaṃ. Ambāṭakaṃ amūlakaṃ piḍhala kakkula. Masālu kinaḷa. Āluva kaḷi taḍḍhiaḷi alasa kaṭissala namedati mera. Siggu sīri koḷa kālakaṃ nekaḷavi. Khīravallikando tumūroriyo hoti. Saṅkhato dhovanameva. Ayaṃ ‘‘parisaṅkhāro’’ti likhitaṃ. Khīrakākolī kirikaveḷi. Jīvikaṃ jīvihi. Usabhaka ummasuviyi.
हिन्तालं कितिलि। कुन्ताल तोहो तिलिसता पदिकळिरो पटसेवलकळि। करमन्दकं करम्ब दण्डोकिर उदकजोति कण्डको। ‘‘सिङ्घतकोतिपि वुच्चती’’ति लिखितं। फग्गव हकिळि। नत्तमालन्ति करञ्जि।
Hintālaṃ kitili. Kuntāla toho tilisatā padikaḷiro paṭasevalakaḷi. Karamandakaṃ karamba daṇḍokira udakajoti kaṇḍako. ‘‘Siṅghatakotipi vuccatī’’ti likhitaṃ. Phaggava hakiḷi. Nattamālanti karañji.
सेल्लु लोहोलियं। कासमद्दक कुदुववलि अनसिकिन। उम्मादिय मेलेलिदिय। चीनमुग्गो वेनमुत्ति हुरमुग्ग। राजमासो माहविलिति। अग्गिमन्तो मुञ्चि। सुनिपण्णको तिपिलवनिनाळिका तिलक। भूमियं जातलोणीति एत्थ लोणीनामस्स साधारणत्ता ‘‘भूमिय’’न्ति विसेसेत्वा वुत्तं। ब्रह्मीपत्तं देमेतेये पणसा। ‘‘दीपवासिनो वदन्ती’’ति सिथिलं कत्वा कस्मा वुत्तन्ति चे? ‘‘खादनीयत्थं फरतीति लक्खणेन असमानत्ता’’ति वुत्तं। पदेलिविनितेकि। सुलसिपण्णन्ति तसापलिकं।
Sellu loholiyaṃ. Kāsamaddaka kuduvavali anasikina. Ummādiya melelidiya. Cīnamuggo venamutti huramugga. Rājamāso māhaviliti. Aggimanto muñci. Sunipaṇṇako tipilavanināḷikā tilaka. Bhūmiyaṃ jātaloṇīti ettha loṇīnāmassa sādhāraṇattā ‘‘bhūmiya’’nti visesetvā vuttaṃ. Brahmīpattaṃ demeteye paṇasā. ‘‘Dīpavāsino vadantī’’ti sithilaṃ katvā kasmā vuttanti ce? ‘‘Khādanīyatthaṃ pharatīti lakkhaṇena asamānattā’’ti vuttaṃ. Padeliviniteki. Sulasipaṇṇanti tasāpalikaṃ.
अगन्धिकपुप्फं करिस्सयेति चेकवादिदपुप्फं चेलेपतिमलं। जीवन्तीपुप्फं जीवितन्दिगमल। बकुल मुथुवल। कुय्यक पुनपुन्नामपुन्नरा, जातिसुमन। नवमालिका चेहेमल।
Agandhikapupphaṃ karissayeti cekavādidapupphaṃ celepatimalaṃ. Jīvantīpupphaṃ jīvitandigamala. Bakula muthuvala. Kuyyaka punapunnāmapunnarā, jātisumana. Navamālikā cehemala.
तिन्तिणिक कचिनी विलेयि। मातुलुङ्ग लवनो। पुस्सफल सुपुलि। तिम्बरूसक तिगिब्बेरेहिति सुसतुधुत। तिपुसवातिङ्गण धुततिकेण पटियि। चोच वरियियेलि। मोच अतिरेलि। गोट्ठफलं पूवफलन्ति एके। कोट्ठसे किर अच्छिव।
Tintiṇika kacinī vileyi. Mātuluṅga lavano. Pussaphala supuli. Timbarūsaka tigibberehiti susatudhuta. Tipusavātiṅgaṇa dhutatikeṇa paṭiyi. Coca variyiyeli. Moca atireli. Goṭṭhaphalaṃ pūvaphalanti eke. Koṭṭhase kira acchiva.
असमुस्सि बिम्ब इति केचि। कास्मरीति सेपण्णि। अतितेमेति करियमेतिस्स। जातिफलं कतंमेति। कटुकफलं तिरिरक।
Asamussi bimba iti keci. Kāsmarīti sepaṇṇi. Atitemeti kariyametissa. Jātiphalaṃ kataṃmeti. Kaṭukaphalaṃ tiriraka.
तरुणफलं किरिउपुलु। पोक्खरट्ठि किञ्चक्खट्ठि। सिद्धत्थकं सासपं सेतवण्णं। राजिकं रत्तं होति।
Taruṇaphalaṃ kiriupulu. Pokkharaṭṭhi kiñcakkhaṭṭhi. Siddhatthakaṃ sāsapaṃ setavaṇṇaṃ. Rājikaṃ rattaṃ hoti.
हिङ्गुं हिङ्गुजतुन्ति सब्बापि हिङ्गुविकतियो। एत्थ हिङ्गुजतु नाम पत्तसाखा पचित्वा कातब्बा। साखा पचित्वा कता सिपाटिका। अञ्ञेहि मिस्सेत्वा कताति केचि। तकं कट्ठजन्ति अग्गिकेळिनि। निकितिस्साकालेसयो। तिमेर, तकपत्ति पसाखापत्ते पचित्वा कातब्बा। ‘‘तकपण्णि सावति एव कातब्बा’’ति लिखितं।
Hiṅguṃ hiṅgujatunti sabbāpi hiṅguvikatiyo. Ettha hiṅgujatu nāma pattasākhā pacitvā kātabbā. Sākhā pacitvā katā sipāṭikā. Aññehi missetvā katāti keci. Takaṃ kaṭṭhajanti aggikeḷini. Nikitissākālesayo. Timera, takapatti pasākhāpatte pacitvā kātabbā. ‘‘Takapaṇṇi sāvati eva kātabbā’’ti likhitaṃ.
विकालभोजनसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ४. भोजनवग्गो • 4. Bhojanavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ७. विकालभोजनसिक्खापदवण्णना • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ७. विकालभोजनसिक्खापदवण्णना • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ७. विकालभोजनसिक्खापदवण्णना • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. विकालभोजनसिक्खापदं • 7. Vikālabhojanasikkhāpadaṃ
