| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៧. វិកាលភោជនសិក្ខាបទវណ្ណនា
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
វិកាលេតិ ឯត្ថ អរុណុគ្គមនតោ បដ្ឋាយ យាវ មជ្ឈន្ហិកោ, អយំ ពុទ្ធាទីនំ អរិយានំ អាចិណ្ណសមាចិណ្ណោ ភោជនស្ស កាលោ នាម។ តទញ្ញោ វិកាលោ ‘‘វិគតោ កាលោ’’តិ កត្វា។ តេនាហ ‘‘វិគតេ កាលេ’’តិអាទិ។ ឋិតមជ្ឈន្ហិកោបិ (បាចិ. អដ្ឋ. ២៤៨-២៤៩) កាលសង្គហំ គច្ឆតិ។ តតោ បដ្ឋាយ បន ខាទិតុំ វា ភុញ្ជិតុំ វា ន សក្កា។ សហសា បិវិតុំ សក្កា ភវេយ្យ, កុក្កុច្ចកេន បន ន កាតព្ពំ។ កាលបរិច្ឆេទជាននត្ថញ្ច កាលត្ថម្ភោ យោជេតព្ពោ។ កាលព្ភន្តរេវ ភត្តកិច្ចំ កាតព្ពំ។ ‘‘យំ កិញ្ចិ…បេ.… ខាទនីយំ វា’’តិ ឥមិនា យំ តាវ សក្ខលិមោទកាទិ បុព្ពណ្ណាបរណ្ណមយំ, តត្ថ វត្តព្ពមេវ នត្ថីតិ ទស្សេតិ។ ភោជនីយំ នាម បញ្ច ភោជនានិ។
Vikāleti ettha aruṇuggamanato paṭṭhāya yāva majjhanhiko, ayaṃ buddhādīnaṃ ariyānaṃ āciṇṇasamāciṇṇo bhojanassa kālo nāma. Tadañño vikālo ‘‘vigato kālo’’ti katvā. Tenāha ‘‘vigate kāle’’tiādi. Ṭhitamajjhanhikopi (pāci. aṭṭha. 248-249) kālasaṅgahaṃ gacchati. Tato paṭṭhāya pana khādituṃ vā bhuñjituṃ vā na sakkā. Sahasā pivituṃ sakkā bhaveyya, kukkuccakena pana na kātabbaṃ. Kālaparicchedajānanatthañca kālatthambho yojetabbo. Kālabbhantareva bhattakiccaṃ kātabbaṃ. ‘‘Yaṃ kiñci…pe… khādanīyaṃ vā’’ti iminā yaṃ tāva sakkhalimodakādi pubbaṇṇāparaṇṇamayaṃ, tattha vattabbameva natthīti dasseti. Bhojanīyaṃ nāma pañca bhojanāni.
សតិ បច្ចយេតិ បិបាសាទិការណេ វិជ្ជមានេ។ រោមដ្ឋកស្សាតិ រោមដ្ឋកស្ស ភិក្ខុនោ អជ្ឈោហរិត្វា ឧគ្គិរិត្វា មុខេវ ឋបិតោ ពហិ មុខទ្វារា វិនិគ្គតោ ភោជនស្ស មគ្គា ពហិ និគ្គតោ ‘‘រោមដ្ឋោ’’តិ បវុច្ចតិ។ ឥធ បន អជ្ឈោហរិត្វា ឧគ្គិរិត្វា មុខេវ ឋបិតោតិ អធិប្បេតោ។ តេនាហ ‘‘ន ច, ភិក្ខវេ’’តិអាទិ។ ឋបេត្វា រោមដ្ឋកំ សេសានំ អាគតំ ឧគ្គារំ មុខេ សន្ធារេត្វា គិលន្តានំ អាបត្តិ។ សចេ បន អសន្ធារេន្តមេវ បរគលំ គច្ឆតិ, វដ្ដតិ។
Sati paccayeti pipāsādikāraṇe vijjamāne. Romaṭṭhakassāti romaṭṭhakassa bhikkhuno ajjhoharitvā uggiritvā mukheva ṭhapito bahi mukhadvārā viniggato bhojanassa maggā bahi niggato ‘‘romaṭṭho’’ti pavuccati. Idha pana ajjhoharitvā uggiritvā mukheva ṭhapitoti adhippeto. Tenāha ‘‘na ca, bhikkhave’’tiādi. Ṭhapetvā romaṭṭhakaṃ sesānaṃ āgataṃ uggāraṃ mukhe sandhāretvā gilantānaṃ āpatti. Sace pana asandhārentameva paragalaṃ gacchati, vaṭṭati.
វិកាលភោជនសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
