| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
7. විකාලභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
247. සත්‌තමෙ අග්‌ගසමජ්‌ජොති උත්‌තමං නච්‌චං. තං කිර පබ්‌බතමත්‌ථකෙ ඨත්‌වා එකං දෙවතං උද්‌දිස්‌ස කරොන්‌ති. නටානං නාටකානි නටනාටකානි, සීතාහරණාදීනි. අපඤ්‌ඤත්‌තෙ සික්‌ඛාපදෙති ඌනවීසතිවස්‌සසික්‌ඛාපදෙ අපඤ්‌ඤත්‌තෙ. අදංසූති ‘‘විහාරං නෙත්‌වා ඛාදිස්‌සථා’’ති අදංසු.
247. Sattame aggasamajjoti uttamaṃ naccaṃ. Taṃ kira pabbatamatthake ṭhatvā ekaṃ devataṃ uddissa karonti. Naṭānaṃ nāṭakāni naṭanāṭakāni, sītāharaṇādīni. Apaññatte sikkhāpadeti ūnavīsativassasikkhāpade apaññatte. Adaṃsūti ‘‘vihāraṃ netvā khādissathā’’ti adaṃsu.
248-249. මූලකමූලාදීනි උපදෙසතොයෙව වෙදිතබ්‌බානි. න හි තානි පරියායන්‌තරෙන වුච්‌චමානානිපි සක්‌කා විඤ්‌ඤාතුං. පරියායන්‌තරෙපි හි වුච්‌චමානෙ තං තං නාමං අජානන්‌තානං සම්‌මොහොයෙව සියා, තස්‌මා තත්‌ථ න කිඤ්‌චි වක්‌ඛාම. ඛාදනීයත්‌ථන්‌ති ඛාදනීයෙන කත්‌තබ්‌බකිච්‌චං. නෙව ඵරන්‌තීති න නිප්‌ඵාදෙන්‌ති. තෙසු තෙසු ජනපදෙසූති එත්‌ථ ‘‘එකස්‌මිං ජනපදෙ ආහාරකිච්‌චං සාධෙන්‌තං සෙසජනපදෙසුපි න කප්‌පතී’’ති වදන්‌ති. රුක්‌ඛවල්‌ලිආදීනන්‌ති හෙට්‌ඨා වුත්‌තමෙව සම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා වුත්‌තං. අන්‌තොපථවීගතොති සාලකල්‍යාණීඛන්‌ධං සන්‌ධාය වුත්‌තං. සබ්‌බකප්‌පියානීති මූලඛන්‌ධතචපත්‌තාදිවසෙන සබ්‌බසො කප්‌පියානි. තෙසම්‌පි නාමවසෙන න සක්‌කා පරියන්‌තං දස්‌සෙතුන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. අච්‌ඡිවාදීනං අපරිපක්‌කානෙව ඵලානි යාවජීවිකානීති දස්‌සෙතුං ‘‘අපරිපක්‌කානී’’ති වුත්‌තං.
248-249. Mūlakamūlādīni upadesatoyeva veditabbāni. Na hi tāni pariyāyantarena vuccamānānipi sakkā viññātuṃ. Pariyāyantarepi hi vuccamāne taṃ taṃ nāmaṃ ajānantānaṃ sammohoyeva siyā, tasmā tattha na kiñci vakkhāma. Khādanīyatthanti khādanīyena kattabbakiccaṃ. Neva pharantīti na nipphādenti. Tesu tesu janapadesūti ettha ‘‘ekasmiṃ janapade āhārakiccaṃ sādhentaṃ sesajanapadesupi na kappatī’’ti vadanti. Rukkhavalliādīnanti heṭṭhā vuttameva sampiṇḍetvā vuttaṃ. Antopathavīgatoti sālakalyāṇīkhandhaṃ sandhāya vuttaṃ. Sabbakappiyānīti mūlakhandhatacapattādivasena sabbaso kappiyāni. Tesampi nāmavasena na sakkā pariyantaṃ dassetunti sambandho. Acchivādīnaṃ aparipakkāneva phalāni yāvajīvikānīti dassetuṃ ‘‘aparipakkānī’’ti vuttaṃ.
හරීතකාදීනං අට්‌ඨීනීති එත්‌ථ මිඤ්‌ජං පටිච්‌ඡාදෙත්‌වා ඨිතකපාලානි යාවජීවිකානීති ආචරියා. මිඤ්‌ජම්‌පි යාවජීවිකන්‌ති එකෙ. හිඞ්‌ගූති හිඞ්‌ගුරුක්‌ඛතො පග්‌ඝරිතනිය්‍යාසො. හිඞ්‌ගුජතුආදයොපි හිඞ්‌ගුවිකතියො එව. තත්‌ථ හිඞ්‌ගුජතු නාම හිඞ්‌ගුරුක්‌ඛස්‌ස දණ්‌ඩපත්‌තානි පචිත්‌වා කතනිය්‍යාසො, හිඞ්‌ගුසිපාටිකං නාම හිඞ්‌ගුපත්‌තානි පචිත්‌වා කතනිය්‍යාසො. ‘‘අඤ්‌ඤෙන මිස්‌සෙත්‌වා කතො’’තිපි වදන්‌ති. තකන්‌ති අග්‌ගකොටියා නික්‌ඛන්‌තසිලෙසො. තකපත්‌තින්‌ති පත්‌තතො නික්‌ඛන්‌තසිලෙසො. තකපණ්‌ණින්‌ති පලාසෙ භජ්‌ජිත්‌වා කතසිලෙසො. ‘‘දණ්‌ඩතො නික්‌ඛන්‌තසිලෙසො තිපි වදන්‌ති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව. විකාලතා, යාවකාලිකතා, අජ්‌ඣොහරණන්‌ති ඉමානි පනෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි.
Harītakādīnaṃ aṭṭhīnīti ettha miñjaṃ paṭicchādetvā ṭhitakapālāni yāvajīvikānīti ācariyā. Miñjampi yāvajīvikanti eke. Hiṅgūti hiṅgurukkhato paggharitaniyyāso. Hiṅgujatuādayopi hiṅguvikatiyo eva. Tattha hiṅgujatu nāma hiṅgurukkhassa daṇḍapattāni pacitvā kataniyyāso, hiṅgusipāṭikaṃ nāma hiṅgupattāni pacitvā kataniyyāso. ‘‘Aññena missetvā kato’’tipi vadanti. Takanti aggakoṭiyā nikkhantasileso. Takapattinti pattato nikkhantasileso. Takapaṇṇinti palāse bhajjitvā katasileso. ‘‘Daṇḍato nikkhantasileso tipi vadanti. Sesamettha uttānameva. Vikālatā, yāvakālikatā, ajjhoharaṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
විකාලභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 4. භොජනවග්‌ගො • 4. Bhojanavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 7. විකාලභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 7. විකාලභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 7. විකාලභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 7. විකාලභොජනසික්‌ඛාපදං • 7. Vikālabhojanasikkhāpadaṃ
