Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
7. විකාලභොජනසික්ඛාපදවණ්ණනා
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
247-9. නටානං නාටකානි නටනාටකානි, සීතාහරණාදීනි. මූලඤ්ච තං ඛාදනීයඤ්චාති මූලඛාදනීයං. එස නයො සබ්බත්ථ. පිට්ඨන්ති චුණ්ණං. ඛාරකමූලන්ති යූපසමූලං. චච්චුමූලං නෙළියමූලං. තම්බකං වචං. තණ්ඩුලෙය්යකං චූළකුහු. වත්ථුලෙය්යකං මහාකුහු. වජකලි නිකොට්ඨං. ජජ්ඣරී හිරතො.
247-9. Naṭānaṃ nāṭakāni naṭanāṭakāni, sītāharaṇādīni. Mūlañca taṃ khādanīyañcāti mūlakhādanīyaṃ. Esa nayo sabbattha. Piṭṭhanti cuṇṇaṃ. Khārakamūlanti yūpasamūlaṃ. Caccumūlaṃ neḷiyamūlaṃ. Tambakaṃ vacaṃ. Taṇḍuleyyakaṃ cūḷakuhu. Vatthuleyyakaṃ mahākuhu. Vajakali nikoṭṭhaṃ. Jajjharī hirato.
කොට්ඨං ජරට්ඨං වුච්චති. ගණ්ඨි මුහුකුලමුදු විචයත්ථ වජමුජු වදුළවි.
Koṭṭhaṃ jaraṭṭhaṃ vuccati. Gaṇṭhi muhukulamudu vicayattha vajamuju vaduḷavi.
වජ්ජයෙතිමෙ කිංසුකං, හලිද්දි. කසෙරුකො, කටිබලවන්ති තස්ස නාමං. අම්බාටකං අමූලකං පිඪල කක්කුල. මසාලු කිනළ. ආලුව කළි තඩ්ඪිඅළි අලස කටිස්සල නමෙදති මෙර. සිග්ගු සීරි කොළ කාලකං නෙකළවි. ඛීරවල්ලිකන්දො තුමූරොරියො හොති. සඞ්ඛතො ධොවනමෙව. අයං ‘‘පරිසඞ්ඛාරො’’ති ලිඛිතං. ඛීරකාකොලී කිරිකවෙළි. ජීවිකං ජීවිහි. උසභක උම්මසුවියි.
Vajjayetime kiṃsukaṃ, haliddi. Kaseruko, kaṭibalavanti tassa nāmaṃ. Ambāṭakaṃ amūlakaṃ piḍhala kakkula. Masālu kinaḷa. Āluva kaḷi taḍḍhiaḷi alasa kaṭissala namedati mera. Siggu sīri koḷa kālakaṃ nekaḷavi. Khīravallikando tumūroriyo hoti. Saṅkhato dhovanameva. Ayaṃ ‘‘parisaṅkhāro’’ti likhitaṃ. Khīrakākolī kirikaveḷi. Jīvikaṃ jīvihi. Usabhaka ummasuviyi.
හින්තාලං කිතිලි. කුන්තාල තොහො තිලිසතා පදිකළිරො පටසෙවලකළි. කරමන්දකං කරම්බ දණ්ඩොකිර උදකජොති කණ්ඩකො. ‘‘සිඞ්ඝතකොතිපි වුච්චතී’’ති ලිඛිතං. ඵග්ගව හකිළි. නත්තමාලන්ති කරඤ්ජි.
Hintālaṃ kitili. Kuntāla toho tilisatā padikaḷiro paṭasevalakaḷi. Karamandakaṃ karamba daṇḍokira udakajoti kaṇḍako. ‘‘Siṅghatakotipi vuccatī’’ti likhitaṃ. Phaggava hakiḷi. Nattamālanti karañji.
සෙල්ලු ලොහොලියං. කාසමද්දක කුදුවවලි අනසිකින. උම්මාදිය මෙලෙලිදිය. චීනමුග්ගො වෙනමුත්ති හුරමුග්ග. රාජමාසො මාහවිලිති. අග්ගිමන්තො මුඤ්චි. සුනිපණ්ණකො තිපිලවනිනාළිකා තිලක. භූමියං ජාතලොණීති එත්ථ ලොණීනාමස්ස සාධාරණත්තා ‘‘භූමිය’’න්ති විසෙසෙත්වා වුත්තං. බ්රහ්මීපත්තං දෙමෙතෙයෙ පණසා. ‘‘දීපවාසිනො වදන්තී’’ති සිථිලං කත්වා කස්මා වුත්තන්ති චෙ? ‘‘ඛාදනීයත්ථං ඵරතීති ලක්ඛණෙන අසමානත්තා’’ති වුත්තං. පදෙලිවිනිතෙකි. සුලසිපණ්ණන්ති තසාපලිකං.
Sellu loholiyaṃ. Kāsamaddaka kuduvavali anasikina. Ummādiya melelidiya. Cīnamuggo venamutti huramugga. Rājamāso māhaviliti. Aggimanto muñci. Sunipaṇṇako tipilavanināḷikā tilaka. Bhūmiyaṃ jātaloṇīti ettha loṇīnāmassa sādhāraṇattā ‘‘bhūmiya’’nti visesetvā vuttaṃ. Brahmīpattaṃ demeteye paṇasā. ‘‘Dīpavāsino vadantī’’ti sithilaṃ katvā kasmā vuttanti ce? ‘‘Khādanīyatthaṃ pharatīti lakkhaṇena asamānattā’’ti vuttaṃ. Padeliviniteki. Sulasipaṇṇanti tasāpalikaṃ.
අගන්ධිකපුප්ඵං කරිස්සයෙති චෙකවාදිදපුප්ඵං චෙලෙපතිමලං. ජීවන්තීපුප්ඵං ජීවිතන්දිගමල. බකුල මුථුවල. කුය්යක පුනපුන්නාමපුන්නරා, ජාතිසුමන. නවමාලිකා චෙහෙමල.
Agandhikapupphaṃ karissayeti cekavādidapupphaṃ celepatimalaṃ. Jīvantīpupphaṃ jīvitandigamala. Bakula muthuvala. Kuyyaka punapunnāmapunnarā, jātisumana. Navamālikā cehemala.
තින්තිණික කචිනී විලෙයි. මාතුලුඞ්ග ලවනො. පුස්සඵල සුපුලි. තිම්බරූසක තිගිබ්බෙරෙහිති සුසතුධුත. තිපුසවාතිඞ්ගණ ධුතතිකෙණ පටියි. චොච වරියියෙලි. මොච අතිරෙලි. ගොට්ඨඵලං පූවඵලන්ති එකෙ. කොට්ඨසෙ කිර අච්ඡිව.
Tintiṇika kacinī vileyi. Mātuluṅga lavano. Pussaphala supuli. Timbarūsaka tigibberehiti susatudhuta. Tipusavātiṅgaṇa dhutatikeṇa paṭiyi. Coca variyiyeli. Moca atireli. Goṭṭhaphalaṃ pūvaphalanti eke. Koṭṭhase kira acchiva.
අසමුස්සි බිම්බ ඉති කෙචි. කාස්මරීති සෙපණ්ණි. අතිතෙමෙති කරියමෙතිස්ස. ජාතිඵලං කතංමෙති. කටුකඵලං තිරිරක.
Asamussi bimba iti keci. Kāsmarīti sepaṇṇi. Atitemeti kariyametissa. Jātiphalaṃ kataṃmeti. Kaṭukaphalaṃ tiriraka.
තරුණඵලං කිරිඋපුලු. පොක්ඛරට්ඨි කිඤ්චක්ඛට්ඨි. සිද්ධත්ථකං සාසපං සෙතවණ්ණං. රාජිකං රත්තං හොති.
Taruṇaphalaṃ kiriupulu. Pokkharaṭṭhi kiñcakkhaṭṭhi. Siddhatthakaṃ sāsapaṃ setavaṇṇaṃ. Rājikaṃ rattaṃ hoti.
හිඞ්ගුං හිඞ්ගුජතුන්ති සබ්බාපි හිඞ්ගුවිකතියො. එත්ථ හිඞ්ගුජතු නාම පත්තසාඛා පචිත්වා කාතබ්බා. සාඛා පචිත්වා කතා සිපාටිකා. අඤ්ඤෙහි මිස්සෙත්වා කතාති කෙචි. තකං කට්ඨජන්ති අග්ගිකෙළිනි. නිකිතිස්සාකාලෙසයො. තිමෙර, තකපත්ති පසාඛාපත්තෙ පචිත්වා කාතබ්බා. ‘‘තකපණ්ණි සාවති එව කාතබ්බා’’ති ලිඛිතං.
Hiṅguṃ hiṅgujatunti sabbāpi hiṅguvikatiyo. Ettha hiṅgujatu nāma pattasākhā pacitvā kātabbā. Sākhā pacitvā katā sipāṭikā. Aññehi missetvā katāti keci. Takaṃ kaṭṭhajanti aggikeḷini. Nikitissākālesayo. Timera, takapatti pasākhāpatte pacitvā kātabbā. ‘‘Takapaṇṇi sāvati eva kātabbā’’ti likhitaṃ.
විකාලභොජනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්ග • Mahāvibhaṅga / 4. භොජනවග්ගො • 4. Bhojanavaggo
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 7. විකාලභොජනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 7. විකාලභොජනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 7. විකාලභොජනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 7. විකාලභොජනසික්ඛාපදං • 7. Vikālabhojanasikkhāpadaṃ