Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཀངྑཱཝིཏརཎཱི-ཨབྷིནཝ-ཊཱིཀཱ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
༧. ཝིཀཱལབྷོཛནསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ཝིཀཱལེཏི ཨེཏྠ ཨརུཎུགྒམནཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ མཛ྄ཛྷནྷིཀོ, ཨཡཾ བུདྡྷཱདཱིནཾ ཨརིཡཱནཾ ཨཱཙིཎྞསམཱཙིཎྞོ བྷོཛནསྶ ཀཱལོ ནཱམ། ཏདཉྙོ ཝིཀཱལོ ‘‘ཝིགཏོ ཀཱལོ’’ཏི ཀཏྭཱ། ཏེནཱཧ ‘‘ཝིགཏེ ཀཱལེ’’ཏིཨཱདི། ཋིཏམཛ྄ཛྷནྷིཀོཔི (པཱཙི॰ ཨཊྛ॰ ༢༤༨-༢༤༩) ཀཱལསངྒཧཾ གཙྪཏི། ཏཏོ པཊྛཱཡ པན ཁཱདིཏུཾ ཝཱ བྷུཉྫིཏུཾ ཝཱ ན སཀྐཱ། སཧསཱ པིཝིཏུཾ སཀྐཱ བྷཝེཡྻ, ཀུཀྐུཙྩཀེན པན ན ཀཱཏབྦཾ། ཀཱལཔརིཙྪེདཛཱནནཏྠཉྩ ཀཱལཏྠམྦྷོ ཡོཛེཏབྦོ། ཀཱལབྦྷནྟརེཝ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཀཱཏབྦཾ། ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི…པེ॰… ཁཱདནཱིཡཾ ཝཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ཡཾ ཏཱཝ སཀྑལིམོདཀཱདི པུབྦཎྞཱཔརཎྞམཡཾ, ཏཏྠ ཝཏྟབྦམེཝ ནཏྠཱིཏི དསྶེཏི། བྷོཛནཱིཡཾ ནཱམ པཉྩ བྷོཛནཱནི།
Vikāleti ettha aruṇuggamanato paṭṭhāya yāva majjhanhiko, ayaṃ buddhādīnaṃ ariyānaṃ āciṇṇasamāciṇṇo bhojanassa kālo nāma. Tadañño vikālo ‘‘vigato kālo’’ti katvā. Tenāha ‘‘vigate kāle’’tiādi. Ṭhitamajjhanhikopi (pāci. aṭṭha. 248-249) kālasaṅgahaṃ gacchati. Tato paṭṭhāya pana khādituṃ vā bhuñjituṃ vā na sakkā. Sahasā pivituṃ sakkā bhaveyya, kukkuccakena pana na kātabbaṃ. Kālaparicchedajānanatthañca kālatthambho yojetabbo. Kālabbhantareva bhattakiccaṃ kātabbaṃ. ‘‘Yaṃ kiñci…pe… khādanīyaṃ vā’’ti iminā yaṃ tāva sakkhalimodakādi pubbaṇṇāparaṇṇamayaṃ, tattha vattabbameva natthīti dasseti. Bhojanīyaṃ nāma pañca bhojanāni.
སཏི པཙྩཡེཏི པིཔཱསཱདིཀཱརཎེ ཝིཛྫམཱནེ། རོམཊྛཀསྶཱཏི རོམཊྛཀསྶ བྷིཀྑུནོ ཨཛ྄ཛྷོཧརིཏྭཱ ཨུགྒིརིཏྭཱ མུཁེཝ ཋཔིཏོ བཧི མུཁདྭཱརཱ ཝིནིགྒཏོ བྷོཛནསྶ མགྒཱ བཧི ནིགྒཏོ ‘‘རོམཊྛོ’’ཏི པཝུཙྩཏི། ཨིདྷ པན ཨཛ྄ཛྷོཧརིཏྭཱ ཨུགྒིརིཏྭཱ མུཁེཝ ཋཔིཏོཏི ཨདྷིཔྤེཏོ། ཏེནཱཧ ‘‘ན ཙ, བྷིཀྑཝེ’’ཏིཨཱདི། ཋཔེཏྭཱ རོམཊྛཀཾ སེསཱནཾ ཨཱགཏཾ ཨུགྒཱརཾ མུཁེ སནྡྷཱརེཏྭཱ གིལནྟཱནཾ ཨཱཔཏྟི། སཙེ པན ཨསནྡྷཱརེནྟམེཝ པརགལཾ གཙྪཏི, ཝཊྚཏི།
Sati paccayeti pipāsādikāraṇe vijjamāne. Romaṭṭhakassāti romaṭṭhakassa bhikkhuno ajjhoharitvā uggiritvā mukheva ṭhapito bahi mukhadvārā viniggato bhojanassa maggā bahi niggato ‘‘romaṭṭho’’ti pavuccati. Idha pana ajjhoharitvā uggiritvā mukheva ṭhapitoti adhippeto. Tenāha ‘‘na ca, bhikkhave’’tiādi. Ṭhapetvā romaṭṭhakaṃ sesānaṃ āgataṃ uggāraṃ mukhe sandhāretvā gilantānaṃ āpatti. Sace pana asandhārentameva paragalaṃ gacchati, vaṭṭati.
ཝིཀཱལབྷོཛནསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.