| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੭. વਿਕਾਲਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
વਿਕਾਲੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋ, ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣੋ ਭੋਜਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਨਾਮ। ਤਦਞ੍ਞੋ વਿਕਾਲੋ ‘‘વਿਗਤੋ ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਕਤ੍વਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਿਗਤੇ ਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋਪਿ (ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੪੮-੨੪੯) ਕਾਲਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਨ ਖਾਦਿਤੁਂ વਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ। ਸਹਸਾ ਪਿવਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਭવੇਯ੍ਯ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੇਨ ਪਨ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ। ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਜਾਨਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕਾਲਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਕਾਲਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇવ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ…ਪੇ॰… ਖਾਦਨੀਯਂ વਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਂ ਤਾવ ਸਕ੍ਖਲਿਮੋਦਕਾਦਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਪਰਣ੍ਣਮਯਂ, ਤਤ੍ਥ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਭੋਜਨੀਯਂ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚ ਭੋਜਨਾਨਿ।
Vikāleti ettha aruṇuggamanato paṭṭhāya yāva majjhanhiko, ayaṃ buddhādīnaṃ ariyānaṃ āciṇṇasamāciṇṇo bhojanassa kālo nāma. Tadañño vikālo ‘‘vigato kālo’’ti katvā. Tenāha ‘‘vigate kāle’’tiādi. Ṭhitamajjhanhikopi (pāci. aṭṭha. 248-249) kālasaṅgahaṃ gacchati. Tato paṭṭhāya pana khādituṃ vā bhuñjituṃ vā na sakkā. Sahasā pivituṃ sakkā bhaveyya, kukkuccakena pana na kātabbaṃ. Kālaparicchedajānanatthañca kālatthambho yojetabbo. Kālabbhantareva bhattakiccaṃ kātabbaṃ. ‘‘Yaṃ kiñci…pe… khādanīyaṃ vā’’ti iminā yaṃ tāva sakkhalimodakādi pubbaṇṇāparaṇṇamayaṃ, tattha vattabbameva natthīti dasseti. Bhojanīyaṃ nāma pañca bhojanāni.
ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ਪਿਪਾਸਾਦਿਕਾਰਣੇ વਿਜ੍ਜਮਾਨੇ। ਰੋਮਟ੍ਠਕਸ੍ਸਾਤਿ ਰੋਮਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਿਰਿਤ੍વਾ ਮੁਖੇવ ਠਪਿਤੋ ਬਹਿ ਮੁਖਦ੍વਾਰਾ વਿਨਿਗ੍ਗਤੋ ਭੋਜਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਾ ਬਹਿ ਨਿਗ੍ਗਤੋ ‘‘ਰੋਮਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਪવੁਚ੍ਚਤਿ। ਇਧ ਪਨ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਿਰਿਤ੍વਾ ਮੁਖੇવ ਠਪਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਰੋਮਟ੍ਠਕਂ ਸੇਸਾਨਂ ਆਗਤਂ ਉਗ੍ਗਾਰਂ ਮੁਖੇ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤ੍વਾ ਗਿਲਨ੍ਤਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਅਸਨ੍ਧਾਰੇਨ੍ਤਮੇવ ਪਰਗਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ।
Sati paccayeti pipāsādikāraṇe vijjamāne. Romaṭṭhakassāti romaṭṭhakassa bhikkhuno ajjhoharitvā uggiritvā mukheva ṭhapito bahi mukhadvārā viniggato bhojanassa maggā bahi niggato ‘‘romaṭṭho’’ti pavuccati. Idha pana ajjhoharitvā uggiritvā mukheva ṭhapitoti adhippeto. Tenāha ‘‘na ca, bhikkhave’’tiādi. Ṭhapetvā romaṭṭhakaṃ sesānaṃ āgataṃ uggāraṃ mukhe sandhāretvā gilantānaṃ āpatti. Sace pana asandhārentameva paragalaṃ gacchati, vaṭṭati.
વਿਕਾਲਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
