| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
၅၀၈. တတိယေ ပာဠိယံ ဘယကထန္တိ ရာဇစောရာဒိဘယံ ဝာ ရောဂာမနုသ္သဒုဗ္ဘိက္ခကန္တာရာဒိဘယံ ဝာ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တံ။ ဝိသိခာကထန္တိ သုနိဝိဋ္ဌာဒိဝီထိကထံ။ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထန္တိ ဥဒကတိတ္ထကထံ, ကုမ္ဘဒာသီကထံ ဝာ။ ပုဗ္ဗပေတကထန္တိ အတီတဉာတိကထံ။ နာနတ္တကထန္တိ ဝုတ္တာဟိ, ဝက္ခမာနာဟိ စ ဝိမုတ္တံ နာနာသဘာဝံ နိရတ္ထကကထံ။ လောကက္ခာယိကန္တိ ‘‘အယံ လောကော ကေန နိမ္မိတော’’တိအာဒိနာ လောကသဘာဝက္ခာနဝသေန ပဝတ္တနကထာ။ ဧဝံ သမုဒ္ဒက္ခာယိကာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣတိ ဘဝော ဣတိ အဘဝောတိ ယံ ဝာ တံ ဝာ နိရတ္ထကကာရဏံ ဝတ္ဝာ ပဝတ္တိတကထာ ဣတိဘဝာဘဝကထာ။ ဧတ္ထ စ ဘဝော သသ္သတံ, ဝုဍ္ဎိ, ကာမသုခဉ္စာတိ တိဝိဓော, အဘဝော တဗ္ဗိပရီတဝသေန။ ဣတိ ဣမာယ ဆဗ္ဗိဓာယ ဣတိဘဝာဘဝကထာယ သဒ္ဓိံ ဒ္ဝတ္တိံသတိရစ္ဆာနကထာ နာမ ဟောန္တိ။ အထ ဝာ ပာဠိယံ သရူပတော အနာဂတာပိ အရညပဗ္ဗတနဒီဒီပကထာ ဣတိ-သဒ္ဒေန သင္ဂဟေတ္ဝာ ဒ္ဝတ္တိံသတိရစ္ဆာနကထာတိ ဝုစ္စန္တိ။ ဣတိ ဝာတိ ဧတ္ထ ဣတိ-သဒ္ဒော ပကာရတ္ထေ။ ဝာ-သဒ္ဒော ဝိကပ္ပတ္ထေ။ တသ္မာ ဧဝံ ပကာရံ ဣတော အညံ ဝာ တာဒိသံ နိရတ္ထကကထံ ကထေတီတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။
508. Tatiye pāḷiyaṃ bhayakathanti rājacorādibhayaṃ vā rogāmanussadubbhikkhakantārādibhayaṃ vā ārabbha pavattaṃ. Visikhākathanti suniviṭṭhādivīthikathaṃ. Kumbhaṭṭhānakathanti udakatitthakathaṃ, kumbhadāsīkathaṃ vā. Pubbapetakathanti atītañātikathaṃ. Nānattakathanti vuttāhi, vakkhamānāhi ca vimuttaṃ nānāsabhāvaṃ niratthakakathaṃ. Lokakkhāyikanti ‘‘ayaṃ loko kena nimmito’’tiādinā lokasabhāvakkhānavasena pavattanakathā. Evaṃ samuddakkhāyikā veditabbā. Iti bhavo iti abhavoti yaṃ vā taṃ vā niratthakakāraṇaṃ vatvā pavattitakathā itibhavābhavakathā. Ettha ca bhavo sassataṃ, vuḍḍhi, kāmasukhañcāti tividho, abhavo tabbiparītavasena. Iti imāya chabbidhāya itibhavābhavakathāya saddhiṃ dvattiṃsatiracchānakathā nāma honti. Atha vā pāḷiyaṃ sarūpato anāgatāpi araññapabbatanadīdīpakathā iti-saddena saṅgahetvā dvattiṃsatiracchānakathāti vuccanti. Iti vāti ettha iti-saddo pakāratthe. Vā-saddo vikappatthe. Tasmā evaṃ pakāraṃ ito aññaṃ vā tādisaṃ niratthakakathaṃ kathetīti attho gahetabbo.
၅၁၂. ဥသ္သာဟံ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘေတ္ဝာ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆန္တာတိ ဧတ္ထ ဂာမူပစာရတော ဗဟိ နိက္ခန္တေ အန္တရာရာမာဒီနမုပစာရံ ပဝိဋ္ဌေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဂာမူပစာရဗ္ဘန္တရေ ပန ပဋိပသ္သဒ္ဓုသ္သာဟာနမ္ပိ ပုန တမေဝ ဝာ အညံ ဝာ ဂာမံ ပဝိသိတုကာမတာယ သတိ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ။ ‘‘ကုလဃရေ ဝာ။ပေ.။ ဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ ပန ပုရေဘတ္တံ ပဝိဋ္ဌာနံ ဝိကာလေ သဉ္ဇာတေ ဝိကာလေ ဂာမပ္ပဝေသသ္သ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗတာယ ဝုတ္တံ။ အဒိန္နာဒာနေ ဝုတ္တနယေနာတိ ဒုတိယလေဍ္ဍုပာတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။
512.Ussāhaṃ paṭippassambhetvā vihāraṃ gacchantāti ettha gāmūpacārato bahi nikkhante antarārāmādīnamupacāraṃ paviṭṭhe sandhāya vuttaṃ. Gāmūpacārabbhantare pana paṭipassaddhussāhānampi puna tameva vā aññaṃ vā gāmaṃ pavisitukāmatāya sati āpucchanakiccaṃ natthi. ‘‘Kulaghare vā…pe… gantabba’’nti idaṃ pana purebhattaṃ paviṭṭhānaṃ vikāle sañjāte vikāle gāmappavesassa āpucchitabbatāya vuttaṃ. Adinnādāne vuttanayenāti dutiyaleḍḍupātaṃ sandhāya vuttaṃ.
၅၁၅. အန္တရာရာမန္တိအာဒီသူတိ ဧတ္ထ ဥသ္သဝဒိဝသာဒီသု မနုသ္သေဟိ ဂာမေ ပဒက္ခိဏံ ကာရေန္တံ ဇိနဗိမ္ဗာဒိံ ပူဇေတုကာမေဟိ ဝာ ရောဂဝူပသမာဒိယတ္ထံ မနုသ္သေဟိ ယာစိတေဟိ ဝာ ဘိက္ခူဟိ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နာဒိဝိဓိံ အကတ္ဝာပိ ဝီထိမဇ္ဈေနေဝ ဂာမံ ပဒက္ခိဏံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဝဒန္တိ, တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ အနာပတ္တိဝာရေ အဝုတ္တတ္တာ, ‘‘မဂ္ဂာ အနောက္ကမိတ္ဝာ။ပေ.။ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ (ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ဝိကာလဂာမပ္ပဝေသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ) ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ စ။ ဝေသာလိံ အနုပရိယာယိတ္ဝာ ပရိတ္တံ ကရောန္တေနာပိ အာနန္ဒတ္ထေရေန သုပ္ပဋိစ္ဆန္နတာဒိံ အကောပေန္တေနေဝ, အပညတ္တေ ဝာ သိက္ခာပဒေ ကတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကေစိ ပန ‘‘အန္တရာရာမာဒိဂာမန္တရေ ဌိတေဟိ ဂရုဋ္ဌာနီယာနံ ပစ္စုဂ္ဂမနာနုဂ္ဂမနာဒိဝသေန ဂာမဝီထိံ ဩတရိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝဒန္တိ, တမ္ပိ အန္တရဃရံ ပဝိသန္တံ ပတိ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ ဧဝ။ အန္တရာရာမာဒိကပ္ပိယဘူမိံ ပန ဥဒ္ဒိသ္သ ဂစ္ဆန္တံ ပတိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ခာယတိ, ဝီမံသိတဗ္ဗံ။ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆနာ , အနနုညာတကာရဏာ ဝိကာလေ ဂာမပ္ပဝေသောတိ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။
515.Antarārāmantiādīsūti ettha ussavadivasādīsu manussehi gāme padakkhiṇaṃ kārentaṃ jinabimbādiṃ pūjetukāmehi vā rogavūpasamādiyatthaṃ manussehi yācitehi vā bhikkhūhi suppaṭicchannādividhiṃ akatvāpi vīthimajjheneva gāmaṃ padakkhiṇaṃ kātuṃ vaṭṭatīti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ anāpattivāre avuttattā, ‘‘maggā anokkamitvā…pe… pācittiya’’nti (kaṅkhā. aṭṭha. vikālagāmappavesanasikkhāpadavaṇṇanā) paṭikkhittattā ca. Vesāliṃ anupariyāyitvā parittaṃ karontenāpi ānandattherena suppaṭicchannatādiṃ akopenteneva, apaññatte vā sikkhāpade katanti daṭṭhabbaṃ. Keci pana ‘‘antarārāmādigāmantare ṭhitehi garuṭṭhānīyānaṃ paccuggamanānuggamanādivasena gāmavīthiṃ otarituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, tampi antaragharaṃ pavisantaṃ pati kātuṃ na vaṭṭati eva. Antarārāmādikappiyabhūmiṃ pana uddissa gacchantaṃ pati kātuṃ vaṭṭatīti khāyati, vīmaṃsitabbaṃ. Santaṃ bhikkhuṃ anāpucchanā , ananuññātakāraṇā vikāle gāmappavesoti dve aṅgāni.
ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၉. ရတနဝဂ္ဂော • 9. Ratanavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒံ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadaṃ
