| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
੩. વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવਿਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
੫੦੮. ਤਤਿਯੇ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਭਯਕਥਨ੍ਤਿ ਰਾਜਚੋਰਾਦਿਭਯਂ વਾ ਰੋਗਾਮਨੁਸ੍ਸਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰਾਦਿਭਯਂ વਾ ਆਰਬ੍ਭ ਪવਤ੍ਤਂ। વਿਸਿਖਾਕਥਨ੍ਤਿ ਸੁਨਿવਿਟ੍ਠਾਦਿવੀਥਿਕਥਂ। ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਕਥਨ੍ਤਿ ਉਦਕਤਿਤ੍ਥਕਥਂ, ਕੁਮ੍ਭਦਾਸੀਕਥਂ વਾ। ਪੁਬ੍ਬਪੇਤਕਥਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਞਾਤਿਕਥਂ। ਨਾਨਤ੍ਤਕਥਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਹਿ, વਕ੍ਖਮਾਨਾਹਿ ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਸਭਾવਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਂ। ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਕੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲੋਕਸਭਾવਕ੍ਖਾਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਨਕਥਾ। ਏવਂ ਸਮੁਦ੍ਦਕ੍ਖਾਯਿਕਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਤਿ ਭવੋ ਇਤਿ ਅਭવੋਤਿ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਾਰਣਂ વਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਿਤਕਥਾ ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਭવੋ ਸਸ੍ਸਤਂ, વੁਡ੍ਢਿ, ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚਾਤਿ ਤਿવਿਧੋ, ਅਭવੋ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤવਸੇਨ। ਇਤਿ ਇਮਾਯ ਛਬ੍ਬਿਧਾਯ ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਥ વਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਰੂਪਤੋ ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਅਰਞ੍ਞਪਬ੍ਬਤਨਦੀਦੀਪਕਥਾ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੇ। વਾ-ਸਦ੍ਦੋ વਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇ। ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ ਪਕਾਰਂ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਤਾਦਿਸਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।
508. Tatiye pāḷiyaṃ bhayakathanti rājacorādibhayaṃ vā rogāmanussadubbhikkhakantārādibhayaṃ vā ārabbha pavattaṃ. Visikhākathanti suniviṭṭhādivīthikathaṃ. Kumbhaṭṭhānakathanti udakatitthakathaṃ, kumbhadāsīkathaṃ vā. Pubbapetakathanti atītañātikathaṃ. Nānattakathanti vuttāhi, vakkhamānāhi ca vimuttaṃ nānāsabhāvaṃ niratthakakathaṃ. Lokakkhāyikanti ‘‘ayaṃ loko kena nimmito’’tiādinā lokasabhāvakkhānavasena pavattanakathā. Evaṃ samuddakkhāyikā veditabbā. Iti bhavo iti abhavoti yaṃ vā taṃ vā niratthakakāraṇaṃ vatvā pavattitakathā itibhavābhavakathā. Ettha ca bhavo sassataṃ, vuḍḍhi, kāmasukhañcāti tividho, abhavo tabbiparītavasena. Iti imāya chabbidhāya itibhavābhavakathāya saddhiṃ dvattiṃsatiracchānakathā nāma honti. Atha vā pāḷiyaṃ sarūpato anāgatāpi araññapabbatanadīdīpakathā iti-saddena saṅgahetvā dvattiṃsatiracchānakathāti vuccanti. Iti vāti ettha iti-saddo pakāratthe. Vā-saddo vikappatthe. Tasmā evaṃ pakāraṃ ito aññaṃ vā tādisaṃ niratthakakathaṃ kathetīti attho gahetabbo.
੫੧੨. ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍વਾ વਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਾਮੂਪਚਾਰਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਅਨ੍ਤਰਾਰਾਮਾਦੀਨਮੁਪਚਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਗਾਮੂਪਚਾਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪਨ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੁਸ੍ਸਾਹਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਨ ਤਮੇવ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸਤਿ ਆਪੁਚ੍ਛਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ। ‘‘ਕੁਲਘਰੇ વਾ…ਪੇ॰… ਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪવਿਟ੍ਠਾਨਂ વਿਕਾਲੇ ਸਞ੍ਜਾਤੇ વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਸ੍ਸ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਦੁਤਿਯਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ।
512.Ussāhaṃ paṭippassambhetvā vihāraṃ gacchantāti ettha gāmūpacārato bahi nikkhante antarārāmādīnamupacāraṃ paviṭṭhe sandhāya vuttaṃ. Gāmūpacārabbhantare pana paṭipassaddhussāhānampi puna tameva vā aññaṃ vā gāmaṃ pavisitukāmatāya sati āpucchanakiccaṃ natthi. ‘‘Kulaghare vā…pe… gantabba’’nti idaṃ pana purebhattaṃ paviṭṭhānaṃ vikāle sañjāte vikāle gāmappavesassa āpucchitabbatāya vuttaṃ. Adinnādāne vuttanayenāti dutiyaleḍḍupātaṃ sandhāya vuttaṃ.
੫੧੫. ਅਨ੍ਤਰਾਰਾਮਨ੍ਤਿਆਦੀਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸવਦਿવਸਾਦੀਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਗਾਮੇ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤਂ ਜਿਨਬਿਮ੍ਬਾਦਿਂ ਪੂਜੇਤੁਕਾਮੇਹਿ વਾ ਰੋਗવੂਪਸਮਾਦਿਯਤ੍ਥਂ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਯਾਚਿਤੇਹਿ વਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦਿવਿਧਿਂ ਅਕਤ੍વਾਪਿ વੀਥਿਮਜ੍ਝੇਨੇવ ਗਾਮਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ‘‘ਮਗ੍ਗਾ ਅਨੋਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਕਙ੍ਖਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ) ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ। વੇਸਾਲਿਂ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਿਤ੍વਾ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤਾਦਿਂ ਅਕੋਪੇਨ੍ਤੇਨੇવ, ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਰਾਮਾਦਿਗਾਮਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤੇਹਿ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਾਨੁਗ੍ਗਮਨਾਦਿવਸੇਨ ਗਾਮવੀਥਿਂ ਓਤਰਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪવਿਸਨ੍ਤਂ ਪਤਿ ਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ ਏવ। ਅਨ੍ਤਰਾਰਾਮਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਂ ਪਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਤਿ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਖਾਯਤਿ, વੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਨਾ , ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਕਾਰਣਾ વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸੋਤਿ ਦ੍વੇ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
515.Antarārāmantiādīsūti ettha ussavadivasādīsu manussehi gāme padakkhiṇaṃ kārentaṃ jinabimbādiṃ pūjetukāmehi vā rogavūpasamādiyatthaṃ manussehi yācitehi vā bhikkhūhi suppaṭicchannādividhiṃ akatvāpi vīthimajjheneva gāmaṃ padakkhiṇaṃ kātuṃ vaṭṭatīti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ anāpattivāre avuttattā, ‘‘maggā anokkamitvā…pe… pācittiya’’nti (kaṅkhā. aṭṭha. vikālagāmappavesanasikkhāpadavaṇṇanā) paṭikkhittattā ca. Vesāliṃ anupariyāyitvā parittaṃ karontenāpi ānandattherena suppaṭicchannatādiṃ akopenteneva, apaññatte vā sikkhāpade katanti daṭṭhabbaṃ. Keci pana ‘‘antarārāmādigāmantare ṭhitehi garuṭṭhānīyānaṃ paccuggamanānuggamanādivasena gāmavīthiṃ otarituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, tampi antaragharaṃ pavisantaṃ pati kātuṃ na vaṭṭati eva. Antarārāmādikappiyabhūmiṃ pana uddissa gacchantaṃ pati kātuṃ vaṭṭatīti khāyati, vīmaṃsitabbaṃ. Santaṃ bhikkhuṃ anāpucchanā , ananuññātakāraṇā vikāle gāmappavesoti dve aṅgāni.
વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવਿਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੯. ਰਤਨવਗ੍ਗੋ • 9. Ratanavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੩. વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવਿਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੩. વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવਿਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੩. વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવਿਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੩. વਿਕਾਲਗਾਮਪ੍ਪવਿਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadaṃ
