| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
๓๑. วิกปฺปนานิเทฺทสวณฺณนา
31. Vikappanāniddesavaṇṇanā
๒๒๑. สมฺมุขายาติ (ปาจิ. ๓๗๔; ปารา. อฎฺฐ. ๒.๔๖๙; กงฺขา. อฎฺฐ. วิกปฺปนสิกฺขาปทวณฺณนา) สมฺมุเข ฐิตสฺสาติ อโตฺถฯ พฺยตฺตสฺสาติ วิกปฺปนวิธานํ ปจฺจุทฺธรณาทิวิธานญฺจ ชานนฺตสฺสฯ อพฺยโตฺต ปน ‘‘อิมินา มยฺหํ ทินฺน’’นฺติ คเหตฺวาปิ คเจฺฉยฺยาติ อโตฺถฯ เอกสฺสาติ เอกสฺส ภิกฺขุสฺสฯ
221.Sammukhāyāti (pāci. 374; pārā. aṭṭha. 2.469; kaṅkhā. aṭṭha. vikappanasikkhāpadavaṇṇanā) sammukhe ṭhitassāti attho. Byattassāti vikappanavidhānaṃ paccuddharaṇādividhānañca jānantassa. Abyatto pana ‘‘iminā mayhaṃ dinna’’nti gahetvāpi gaccheyyāti attho. Ekassāti ekassa bhikkhussa.
๒๒๒. นิเธตุํวาติ นิเธตุํ เอว, นิสฺสคฺคิยํ น โหตีติ อโตฺถฯ ปริภุญฺชิตุํ วา วิสฺสเชฺชตุํ วา อธิฎฺฐาตุํ วา น วฎฺฎตีติ อโตฺถฯ
222.Nidhetuṃvāti nidhetuṃ eva, nissaggiyaṃ na hotīti attho. Paribhuñjituṃ vā vissajjetuṃ vā adhiṭṭhātuṃ vā na vaṭṭatīti attho.
๒๒๔-๕. อปรา สมฺมุขา วาติ สมฺมุขา วิกปฺปนา เอวาติ อโตฺถฯ อิมา เทฺว วิกปฺปนา อตฺตนา เอว วิกเปฺปตฺวา ปเรน ปจฺจุทฺธราปิตตฺตา สมฺมุขา วิกปฺปนา เอวาติ วุตฺตาฯ
224-5.Aparā sammukhā vāti sammukhā vikappanā evāti attho. Imā dve vikappanā attanā eva vikappetvā parena paccuddharāpitattā sammukhā vikappanā evāti vuttā.
๒๒๗. มิโตฺตติ ทฬฺหมิโตฺตฯ สนฺทิโฎฺฐติ ทิฎฺฐมโตฺต นาติทฬฺหมิโตฺตฯ ‘‘อิตเรน จ ปุเพฺพ วุตฺตนเยน ‘ติโสฺส ภิกฺขู’ติ วา ‘ติสฺสา ภิกฺขุนี’ติ วา วตฺตพฺพํฯ ปุน เตน ‘อหํ ติสฺสสฺส ภิกฺขุโน, ติสฺสาย ภิกฺขุนิยา วา ทมฺมี’ติ วิกเปฺปตฺวา เตเนว ‘ติสฺสสฺส ภิกฺขุโน, ติสฺสาย ภิกฺขุนิยา สนฺตกํ ปริภุญฺช วา วิสฺสเชฺชหิ วา ยถาปจฺจยํ วา กโรหี’ติ ปจฺจุทฺธริตพฺพ’’นฺติ เอวํ ปาโฐ คเหตโพฺพฯ
227.Mittoti daḷhamitto. Sandiṭṭhoti diṭṭhamatto nātidaḷhamitto. ‘‘Itarena ca pubbe vuttanayena ‘tisso bhikkhū’ti vā ‘tissā bhikkhunī’ti vā vattabbaṃ. Puna tena ‘ahaṃ tissassa bhikkhuno, tissāya bhikkhuniyā vā dammī’ti vikappetvā teneva ‘tissassa bhikkhuno, tissāya bhikkhuniyā santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’ti paccuddharitabba’’nti evaṃ pāṭho gahetabbo.
๒๒๘. ทูรสนฺติกเตฺตกตฺต-พหุภาวํ วิชานิยาติ เอตฺถ ทูรตฺตญฺจ สนฺติกตฺตญฺจ เอกตฺตญฺจ พหุภาวญฺจ วิชานิตฺวาติ อโตฺถฯ
228.Dūrasantikattekatta-bahubhāvaṃ vijāniyāti ettha dūrattañca santikattañca ekattañca bahubhāvañca vijānitvāti attho.
๒๒๙. ‘‘ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพ’’นฺติ (ปารา. ๔๖๒) วุตฺตตฺตา ‘‘ทสาหํ วา’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘จีวรกาลสมโย นาม อนตฺถเต กถิเน วสฺสานสฺส ปจฺฉิโม มาโส, อตฺถเต กถิเน ปญฺจ มาสา’’ติ (ปารา. ๖๔๙) วุตฺตตฺตา ‘‘มาสเมกํ วา ปญฺจ วา’’ติ วุตฺตํ, มาสํ วา เอกํ ปญฺจ วา มาเสติ อโตฺถฯ ‘‘ภิกฺขุโน ปเนว อกาลจีวรํ อุปฺปเชฺชยฺย, อากงฺขมาเนน ภิกฺขุนา ปฎิคฺคเหตพฺพํฯ ปฎิคฺคเหตฺวา ขิปฺปเมว กาเรตพฺพํฯ โน จสฺส ปาริปูริ, มาสปรมํ เตน ภิกฺขุนา ตํ จีวรํ นิกฺขิปิตพฺพํ อูนสฺส ปาริปูริยา สติยา ปจฺจาสายา’’ติ (ปารา. ๔๙๙) วุตฺตตฺตา ‘‘ปจฺจาสา สติ มาสก’’นฺติ วุตฺตํฯ นุปฺปาทยตีติ อนธิฎฺฐิตํ อวิกปฺปิตํ นิสฺสคฺคิํ น ชนยตีติ อโตฺถฯ วิกปฺปนาวินิจฺฉโยฯ
229. ‘‘Dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’’nti (pārā. 462) vuttattā ‘‘dasāhaṃ vā’’ti vuttaṃ. ‘‘Cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’’ti (pārā. 649) vuttattā ‘‘māsamekaṃ vā pañca vā’’ti vuttaṃ, māsaṃ vā ekaṃ pañca vā māseti attho. ‘‘Bhikkhuno paneva akālacīvaraṃ uppajjeyya, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ. Paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṃ. No cassa pāripūri, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ ūnassa pāripūriyā satiyā paccāsāyā’’ti (pārā. 499) vuttattā ‘‘paccāsā sati māsaka’’nti vuttaṃ. Nuppādayatīti anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ nissaggiṃ na janayatīti attho. Vikappanāvinicchayo.
วิกปฺปนานิเทฺทสวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vikappanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
