Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ခုဒ္ဒသိက္ခာ-မူလသိက္ခာ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
၃၁. ဝိကပ္ပနာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
31. Vikappanāniddesavaṇṇanā
၂၂၁. သမ္မုခာယာတိ (ပာစိ. ၃၇၄; ပာရာ. အဋ္ဌ. ၂.၄၆၉; ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ဝိကပ္ပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ) သမ္မုခေ ဌိတသ္သာတိ အတ္ထော။ ဗ္ယတ္တသ္သာတိ ဝိကပ္ပနဝိဓာနံ ပစ္စုဒ္ဓရဏာဒိဝိဓာနဉ္စ ဇာနန္တသ္သ။ အဗ္ယတ္တော ပန ‘‘ဣမိနာ မယ္ဟံ ဒိန္န’’န္တိ ဂဟေတ္ဝာပိ ဂစ္ဆေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ဧကသ္သာတိ ဧကသ္သ ဘိက္ခုသ္သ။
221.Sammukhāyāti (pāci. 374; pārā. aṭṭha. 2.469; kaṅkhā. aṭṭha. vikappanasikkhāpadavaṇṇanā) sammukhe ṭhitassāti attho. Byattassāti vikappanavidhānaṃ paccuddharaṇādividhānañca jānantassa. Abyatto pana ‘‘iminā mayhaṃ dinna’’nti gahetvāpi gaccheyyāti attho. Ekassāti ekassa bhikkhussa.
၂၂၂. နိဓေတုံဝာတိ နိဓေတုံ ဧဝ, နိသ္သဂ္ဂိယံ န ဟောတီတိ အတ္ထော။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇေတုံ ဝာ အဓိဋ္ဌာတုံ ဝာ န ဝဋ္ဋတီတိ အတ္ထော။
222.Nidhetuṃvāti nidhetuṃ eva, nissaggiyaṃ na hotīti attho. Paribhuñjituṃ vā vissajjetuṃ vā adhiṭṭhātuṃ vā na vaṭṭatīti attho.
၂၂၄-၅. အပရာ သမ္မုခာ ဝာတိ သမ္မုခာ ဝိကပ္ပနာ ဧဝာတိ အတ္ထော။ ဣမာ ဒ္ဝေ ဝိကပ္ပနာ အတ္တနာ ဧဝ ဝိကပ္ပေတ္ဝာ ပရေန ပစ္စုဒ္ဓရာပိတတ္တာ သမ္မုခာ ဝိကပ္ပနာ ဧဝာတိ ဝုတ္တာ။
224-5.Aparā sammukhā vāti sammukhā vikappanā evāti attho. Imā dve vikappanā attanā eva vikappetvā parena paccuddharāpitattā sammukhā vikappanā evāti vuttā.
၂၂၇. မိတ္တောတိ ဒဠ္ဟမိတ္တော။ သန္ဒိဋ္ဌောတိ ဒိဋ္ဌမတ္တော နာတိဒဠ္ဟမိတ္တော။ ‘‘ဣတရေန စ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေန ‘တိသ္သော ဘိက္ခူ’တိ ဝာ ‘တိသ္သာ ဘိက္ခုနီ’တိ ဝာ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပုန တေန ‘အဟံ တိသ္သသ္သ ဘိက္ခုနော, တိသ္သာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ ဒမ္မီ’တိ ဝိကပ္ပေတ္ဝာ တေနေဝ ‘တိသ္သသ္သ ဘိက္ခုနော, တိသ္သာယ ဘိက္ခုနိယာ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇ ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇေဟိ ဝာ ယထာပစ္စယံ ဝာ ကရောဟီ’တိ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ ပာဌော ဂဟေတဗ္ဗော။
227.Mittoti daḷhamitto. Sandiṭṭhoti diṭṭhamatto nātidaḷhamitto. ‘‘Itarena ca pubbe vuttanayena ‘tisso bhikkhū’ti vā ‘tissā bhikkhunī’ti vā vattabbaṃ. Puna tena ‘ahaṃ tissassa bhikkhuno, tissāya bhikkhuniyā vā dammī’ti vikappetvā teneva ‘tissassa bhikkhuno, tissāya bhikkhuniyā santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’ti paccuddharitabba’’nti evaṃ pāṭho gahetabbo.
၂၂၈. ဒူရသန္တိကတ္တေကတ္တ-ဗဟုဘာဝံ ဝိဇာနိယာတိ ဧတ္ထ ဒူရတ္တဉ္စ သန္တိကတ္တဉ္စ ဧကတ္တဉ္စ ဗဟုဘာဝဉ္စ ဝိဇာနိတ္ဝာတိ အတ္ထော။
228.Dūrasantikattekatta-bahubhāvaṃ vijāniyāti ettha dūrattañca santikattañca ekattañca bahubhāvañca vijānitvāti attho.
၂၂၉. ‘‘ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတဗ္ဗ’’န္တိ (ပာရာ. ၄၆၂) ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ဒသာဟံ ဝာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘စီဝရကာလသမယော နာမ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဝသ္သာနသ္သ ပစ္ဆိမော မာသော, အတ္ထတေ ကထိနေ ပဉ္စ မာသာ’’တိ (ပာရာ. ၆၄၉) ဝုတ္တတ္တာ ‘‘မာသမေကံ ဝာ ပဉ္စ ဝာ’’တိ ဝုတ္တံ, မာသံ ဝာ ဧကံ ပဉ္စ ဝာ မာသေတိ အတ္ထော။ ‘‘ဘိက္ခုနော ပနေဝ အကာလစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ, အာကင္ခမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ခိပ္ပမေဝ ကာရေတဗ္ဗံ။ နော စသ္သ ပာရိပူရိ, မာသပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ ဦနသ္သ ပာရိပူရိယာ သတိယာ ပစ္စာသာယာ’’တိ (ပာရာ. ၄၉၉) ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ပစ္စာသာ သတိ မာသက’’န္တိ ဝုတ္တံ။ နုပ္ပာဒယတီတိ အနဓိဋ္ဌိတံ အဝိကပ္ပိတံ နိသ္သဂ္ဂိံ န ဇနယတီတိ အတ္ထော။ ဝိကပ္ပနာဝိနိစ္ဆယော။
229. ‘‘Dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’’nti (pārā. 462) vuttattā ‘‘dasāhaṃ vā’’ti vuttaṃ. ‘‘Cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’’ti (pārā. 649) vuttattā ‘‘māsamekaṃ vā pañca vā’’ti vuttaṃ, māsaṃ vā ekaṃ pañca vā māseti attho. ‘‘Bhikkhuno paneva akālacīvaraṃ uppajjeyya, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ. Paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṃ. No cassa pāripūri, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ ūnassa pāripūriyā satiyā paccāsāyā’’ti (pārā. 499) vuttattā ‘‘paccāsā sati māsaka’’nti vuttaṃ. Nuppādayatīti anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ nissaggiṃ na janayatīti attho. Vikappanāvinicchayo.
ဝိကပ္ပနာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vikappanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.